Pu kristiano, ¿mülepey may ñi püneafiel tati kürus?

FENTREN warangka che poyekefi ka yamniekefi tati kürus. Kafey ti Enciclopedia Hispánica pingelu, feypi tati kürus “tati kristiano religion ñi adentun”. Welu may pu kristiano, ¿mülepey may ñi püneafiel tati kürus?

Jesus kürus mu langümngelay, tüfa kiñe duamfalngechi dungu ñi kimtukungeal. Griego kewün mu rulpadungungekelu tüfachi dungun “kürus” staurós pingey, fey küpa feypi “orkon kam mamüll nor witralelu”. Ka tüfachi griego dungun ‘turpu küpa feypilay epu kakülkülechi mamüll [...]. Ka femngechi griego kewün pünengelu [Nuevo Testamento mu] chew no rume feypikelay epu mamüll’ (The Companion Bible).

Tati pu wirintukulu Biblia tukulelfingün kangelu dungun ñi feypial feychi chemkün pünengelu Jesus ñi lan mu. Tüfachi griego dungun xýlon, tüfa küpa feypi chem “mamüll” rume, “karoti kam retrü” (Hecho 5:30; 10:39; 13:29; Galata 3:13; 1 Pedro 2:24, TNM).

Tati kim wentru Hermann Fulda, feypi pünengekefuy chem mamüll rume ñi langümngeal tati che: “Kiñeke mu, ngekelafuy anümka chew ñi langümngeam tati che, fentren che ñi adkiñ mew. Feymu anümkünungekefuy mapu mew chem orkon mamüll rume, pu wedake che witrañpüramkünungekefuy ñi kuwü, trarikünungekefuy kam külafantukungekefuy fey mu, ka femngechi femngekefuy ñi namun” (Das Kreuz und die Kreuzigung [La cruz y la crucifixión]).

Welu Biblia mu müley doy küme kimfalngechi dungu. Apostol Pablo feypi: “Kristo ngillaeiñmew reke, lifretueiñmew tati Ley ñi malisian mu, kidu malisiangerpuy ta iñchiñ mew, tüfa wirikonkülelu am: ‘Malisialey kom wentru pültrülelu orkon mamüll mew’” (Galata 3:13, TNM). Tüfachi versikulo mu Pablo tukulpay Deuteronomio 21:22, 23, tüfa mu kürus pingekelay, welu may küme feypi ñi orkon mamüll ngen. Feychi che langümngelu kiñe orkon mamüll mew “malisialey”. Feymu llemay kümelay pu kristiano ñi adkayafiel tañi ruka ti adentun mu Kristo ñi pültrülen kürus mew, chew ñi langümngemum.

Ngüneduamngen mu ti kimfalngechi dungu, ¿chem rupay dew lalu Kristo? Küla pataka tripantu mu, feychi pu che kristiano trokiwkelu pünekelafuyngün kürus ñi poyeafiel. Welu küla pataka tripantu rupalu ti longkolelu Constantino pingelu, elkünuy ñi koyla religion, fey reyükoni ti püntülechi kristiano kimeltun mew. Feychi mu amultukuy tati kürus adentulelu kidu tañi religion. Chem duam niefule rume ta Constantino, tati kürus koneltulekelafuy Jesukristo mew. Feymu llemay tati kürus koylake religion mu tuwün-ngey. Kiñe katoliko lifru feypi: “Petu ñi akunon kristiano dungu, tati kürus mülekefuy tati pu kuyfike che ñi wimtun mu, ka pu che kristiano mongen nienolu” (New Catholic Encyclopedia). Ka pu kimkeche feypikeyngün tati kürus nüwküley ñi poyengeal tati Antü, ka tati kawiñmakeel ünufal dungu mu.

Feymew, ¿chumngelu am eluñmangey ñi amuleal tüfachi koyla adentun? Femngechi küdawngelafuy pu kristianongenolu ñi llowal “tati kristiano dungu”. Welu Biblia kondenakefi ñi poyengeal tati koylake adentun (2 Korintio 6:14-18). Kafey Biblia katrütukey kom feychi fillke adentun ñi poyengeal (Éxodo 20:4, 5; 1 Korintio 10:14). Feymu llemay, tati rüfngechi kristiano pünekelay tati kürus tañi poyeafiel Chaw Ngünechen mew.a