TROKIÑ ÑI CHILLKATUNGEAL 24
¡Nietuafuiñ we küme rakiduam!
“Teyfükakefiyiñ kom trürümkan dungu ka itrokom ti kimchekawünngen, tati katrütukelu ñi kimngeael ta Ngünechen” (2 KOR. 10:5).
124 ÜLKANTUN Nor piwkengeaiñ fill dungu mu
¿CHEM KIMAIÑ?a
1. Pablo, ¿chem feypifi pu dullin kristiano?
PABLO feypifi tati pu wünenke kristiano: “Inakefilmün fantepu mew mülechi maputuwün wimtun” (Rom. 12:2). Kidu engün küdawelkefi ta Ngünechen ka dullingeyngün kidu ñi newen mu. Fey ¿chumngelu am (chemu) elungey feytachi ngülam? (Rom. 1:7).
2. ¿Chumkey Weküfü taiñ püntünentuaetew Jewba mu?
2 Pablo rume rakiduamkülefuy, ¿chumngelu? Kiñeke kristiano inanierpuyngün feychi wedake rakiduam ñi mülen Weküfü tañi ngünenieel mu (Efes. 4:17-19). Iñchiñ ka femngechi femürpuafuiñ. Weküfü ngüneniey tüfachi Mapu, fey taiñ püntünentuaetew Chaw Jewba mu adümniey kakerume dungu. Kiñe tüfa, ayüliyiñ falin chengeal ka chekawngeliyiñ, Weküfü allmalltuafuy, fey taiñ famentuaetew ta Jewba. Kafey allmalltuafuy taiñ rupaelchi dungu mu, taiñ tuwün ka taiñ educacion, fey taiñ welurakiduamelaetew.
3. ¿Chumngechi famentuafuiñ wedake rakiduam taiñ nierpun?
3 ¿Famentupeafuiñ may wedake rakiduam taiñ nierpun? Femafuiñ llemay (2 Kor. 10:4). Pablo feypi: ‘Fey femngechi teyfükakefiyiñ kom trürümkan dungu ka itrokom ti kimchekawünngen, tati katrütukelu ñi kimngeael ta Ngünechen. Kom che ñi rakiduam famtukupakefiyiñ ta Cristo mew, femngechi ñi inanieafiel ta kisu’ (2 Kor. 10:5). Feley llemay, Jewba tañi kellun mu famentuafuiñ chem weda rakiduam rume taiñ nieel. Rakiduamnge tüfa, kiñe che kutrankülele, kiñe küme lawen kelluafeyew tañi kümelkaletual. Ka femngechi, Biblia kelluafeiñmu iñchiñ ñi famentuafiel fill wedake dungu, fey taiñ kümelkaletual reke.
“WE RAKIDUAM TA NIETUMÜN”
4. Kimürpufilu ti rüf dungu, ¿chem chumiyiñ kiñeke iñchiñ?
4 Rakiduamaiñ taiñ femkefel kuyfi. Kimürpufiyiñ ñi rüf kimeltukeel Biblia ka eluwiyiñ taiñ küdawelafiel ta Jewba. Femlu tüfa, kiñeke iñchiñ femwekelaiñ wedake dungu, fey taiñ küme poyeafiel ta Chaw Ngünechen (1 Kor. 6:9-11). ¡Müna mañumküleiñ may Chaw Jewba mu! Kidu ta kellueiñmu taiñ famentuafiel wedake femün.
5. Tañi feypilen Romanu 12:2, ¿chem epu dungu müley taiñ femal?
5 Petu taiñ fawtisawnon, konwelaiñ fütrake kulpan mu. Welu, “duamniewelan ñi doy küme elkünutual ñi femün” pikelayaiñ. Petu duamnieiñ famentuafiel chem weda dungu rume taiñ welulkayafetew, fey taiñ fütra kulpanoal kuyfi reke. ¿Chumafuiñ ñi famentuafiel feytachi wedake dungu? Pablo feypi: “Inakefilmün fantepu mew mülechi maputuwün wimtun. Tamün femafel, we rakiduam ta nietumün femngechi ta nietuaymün kangelu mongen” (Rom. 12:2). Feymu müley taiñ femal epu dungu: 1) inalayafiyiñ wedake rakiduam ñi mülen famülke mu, ka 2) müley taiñ nietual we küme rakiduam, femngechi nietuaiñ we mongen.
6. Jesus ñi feypin mülelu Matew 12:43-45, ¿chem kimeltukeeiñmu?
6 Pablo küpa feypilay taiñ küme elkünutual taiñ ad, doy may feypi taiñ küme elkünutual taiñ chumngechi chengen. Feymu müley taiñ nietual we küme rakiduam (inaduamnge ti wichulechi dungu “¿We rakiduam nietuymi kam re femfaluwkeymi müten?”). Fey kiduke iñchiñ ramtuwaiñ: “¿Re wenche piwke mu müten inayentukefiñ ta Jesus? Kam, ¿rüf piwke mew femken?”. Falin-ngey wiñoldungual tüfachi ramtun. Longkontukuaiñ ñi feypin ta Jesus, fey tüfa kimeltukeeiñmu chem müley taiñ femal (papeltunge Matew 12:43-45). Tañi feypin mu Jesus kimürpuafuiñ kiñe falin dungu: müley taiñ famentuafiel wedake rakiduam taiñ piwke mu, welu ka müley taiñ longkontukual kümeke rakiduam Chaw Dios tañi ayükeel.
“FELEY TAMÜN NIETUAEL WE KÜME RAKIDUAM”
7. ¿Chem müley taiñ femal taiñ nietual kiñe we küme rakiduam?
7 ¿Rüf niepetuafuiñ may we küme rakiduam? Feley tati. Biblia feypiley: “Eymün feley tamün nietuael we küme rakiduam tamün longko mew, ka tamün piwke mew. Ka femngechi feley tamün nietuael we mongen tamün kuerpu mew, tati adkünuel chumngechi ñi ayüel ta Ngünechen, ka kimfalkelu ta kiñe nor mongen mew ka lif rakiduam mew, tati newentuwkülelu rüfngechi dungu mew” (Efes. 4:23, 24). Feley, nierputuafuiñ may we küme rakiduam, welu küdawngey. Müley taiñ ngünenieafiel taiñ wedake illutun ka femwenoal wedake dungu, welu fey müten femlayaiñ. Ka müley taiñ kiñepülekünutual taiñ wedake duam, taiñ weda ayükeel ka ti wedake wimtun. Duamfali yafüluwal fill antü taiñ femürpual kom tüfa.
8, 9. Duamfali taiñ we küme rakiduam nietual, ¿chumngechi pengeli tüfa ñi rupan kiñe peñi?
8 Nütramkayaiñ ñi rupan kiñe peñi. Kidu kewafengekefuy ka ngollifengekefuy, welu elkünutufi tüfachi wedake wimtun tañi fawtisawal. Fey kom tañi pu lof che ngüneduameyew ñi küme chengetun, fey püramyefingün ta Jewba. Welu pichi rupalu tañi fawtisawün, ruparumey kiñe dungu. Kiñe ngollilechi wentru küpay tüfachi peñi tañi ruka mu ka kintukaduampafi tañi kewayal. Taiñ peñi ngünewfuy tañi kewanoal, welu ti wentru weda dunguyefi ta Jewba, fey taiñ peñi ngünew-welay tañi illkun mu. Fey tripatufi tati wentru ñi kewatuafiel. Taiñ peñi chillkatufuy ti Biblia, fey kellufeyew ñi ngünewal tañi kewatuchewenoal. Welu küme elkünutulay tañi weda rakiduam ñi niekefel, feymu kewatufi tati wentru.
9 Taiñ peñi fentekünulay chumngechi ñi küme elkünutual tañi rakiduam (Prov. 24:16). Pu longkolelu ñi kellun mu, tüfachi peñi doy küme rakiduamturpuy. Rupalu kiñeke tripantu, longkolerputuy ti trawünche mu. Welu kiñe antü, ka wiño rupay kiñe dungu kuyfi reke. Wekuntu Trawünwe Ruka mu, kiñe ngollife epeke kewatufi ta kiñe longkolelu. ¿Chumi taiñ peñi pefilu tüfa? Ñom piwke mu nütramkafi tati ngollilelu, tüngduamelfi ka kellufi ñi puwtual tañi ruka mew. Taiñ peñi, ¿chumngelu femngechi femi fewla? Kidu kimürpuy ñi nietual kiñe we küme rakiduam. Fey tüngchengetuy ka ñom chengetuy, fey ñi femün mu püramyefi ta Jewba.
10. Taiñ nietual we küme rakiduam, ¿chem duamfali taiñ femal?
10 Pu che nierumetukelay kiñe we küme rakiduam. Doy may duamfali ñi yafüluwal fentren tripantu, femngechi tañi küme rakiduamturpual (2 Ped. 1:5). Nietulayaiñ we küme rakiduam yenien mu fentren tripantu müten taiñ küdawelkefiel ta Jewba. Kom taiñ newen mu yafüluwaiñ ñi doy küme chengetual. Ngüneduamaiñ kiñeke dungu, fey kelluaeiñmu taiñ nietual we küme rakiduam.
¿CHUMNGECHI NIETUAFUIÑ WE KÜME RAKIDUAM?
11. Taiñ nietual we küme rakiduam, ¿chumngechi kelluaeiñmu ngillatual?
11 Wüne, müley taiñ ngillatual. Inayentuafiyiñ ñi ngillatuel kiñe wentru, kiñe salmo mu feypi: “Eluaen kiñe lif piwke, awem Jewba. Eluaen kiñe we rakiduam newenkülelu” (Sal. 51:10). Kimtukunieaiñ ñi duamfalngen taiñ nietual we küme rakiduam, fey ngillatuafiyiñ ta Jewba taiñ kelluaetew. ¿Chumngelu maneluwafuiñ taiñ kelluaetew Jewba? Kidu eluwkülefuy ñi kelluafiel pu israelche, fey ka femngechi kelluaeiñmu iñchiñ. Esekiel ñi antü mu, Jewba feypikünuy chumngechi tañi kelluafiel pu israelche trengkül piwkengelu engün kay, fey feypifi: “Fey iñche kiñewkünuafiñ engün, ka eluafiñ kiñe we rakiduam. Fey entuñmayafiñ tañi kura piwke ñi kuerpu mew engün, fey eluafiñ kiñe küme piwke” (Ezeq. 11:19). Müna yafültukukeeiñmu ñi feypin ta Jewba.
12. Tañi feypilen Salmo 119:59, ¿chem dungu ngüneduamnieaiñ?
12 Kafey, müley taiñ rakiduamal. Fill antü müley taiñ papeltuafiel Biblia ka rakiduamal taiñ papeltukeel mu, femngechi kimaiñ chem rakiduam müley taiñ küme elkünutual. Biblia feypi: “Ngüneduamün tañi rüpü, fey ñi wiño inayal tami ngülam” (Salmo 119:59; Eb. 4:12; Sant. 1:25). Ngüneduamnieaiñ chem rakiduam taiñ nierpun küpay tati pu che poyekenofilu ta Jewba. Rüf piwke mu kimtukuaiñ chem weda dungu welulkayafeiñmu, fey kom piwke mu eluwaiñ taiñ chaftuafiel.
13. ¿Chem dungu ramtuwafuiñ?
13 Taiñ femürpual tüfa, ramtuwafuiñ: “¿Pichi ütrirchekepen may tañi piwke mu?” (1 Ped. 2:1). “Tañi tuwün mu, educacion ka tañi nieelchi plata mew, ¿doykülelu trokiwkülepen may?” (Prov. 16:5). “Feychi pu che doy pichin plata nielu ka feychi pu che kake tuwün nielu, ¿rüf falintuniepefiñ may?” (Sant. 2:2-4). “¿Ayükepefiñ may chem ñi mülen Weküfü tañi ngünenieel mew?” (1 Juan 2:15-17). “Ñi küme rupaleal, ¿pekepefiñ kam allkütukepen may podngechi dungu ka kewan dungu?” (Sal. 97:10; 101:3; Amós 5:15). Wiñoldunguliyiñ tüfachi ramtun, kimaiñ chem dungu müley taiñ femwenoal. Fey famentufiliyiñ feychi wedake rakiduam taiñ piwke mu, ayüwülafiyiñ taiñ Wenu Chaw (Sal. 19:14).
14. ¿Chumngelu fente falin-ngey küme dullial taiñ pu weni?
14 Ka duamfali küme dullial taiñ pu weni. Taiñ pu weni kümelkayafeiñmu kam wedalkayafeiñmu, fey taiñ ngüneduamnon mu rume (Prov. 13:20). Küdaw mu ka ti chillkatuwe ruka mew mülekeiñ fillke che iñchiñ, fey kellukelaeiñmu taiñ inayafiel Jewba tañi rakiduam. Welu Trawünwe Ruka mu peafuiñ ti doy kümeke weni. Fey engün kellukeeiñmu “taiñ doy piwkeyewael ka taiñ femael kümeke dungu” (Eb. 10:24, 25).
NEWENTUWKÜLEAIÑ TAIÑ FEYENTUN MEW
15, 16. ¿Chumkey Weküfü taiñ welurakiduamelaetew?
15 Longkontukuaiñ, Weküfü eluwkey taiñ welurakiduamelaetew. Kidu küme kimniey, ti rüf dungu mülelu Biblia mu müna kümelkakeeiñmu taiñ rakiduam. Feymu kidu adümkey fillke kimeltun taiñ welulkayaetew.
16 Eden pingechi lof mu, tati Weküfü ramtufi ta Eva: “¿Rüf feyngey ñi feypin Ngünechen?” (Gén. 3:1, Ngünechen ñi Neyüntükumuyümchi Chillka [NCH]). Famülke mu, tati Weküfü amuley ñi femngechi femken taiñ welurakiduamelaetew. Feymu ramtungekeiñ: “Ñi dakelniewün chaf wentru kam chaf domo, ¿rüf feyngepey may ñi ayükenon ta Ngünechen? ¿Rüf feyngepey may Ngünechen ñi elukenofiel pu che tañi fiestañmayal ti we tripantu, navidad ka tati cumpleaño? ¿Rüf feyngepey may Ngünechen ñi ayüken ñi tukulelngenoal mollfüñ tati pu che? Wemünentungele kiñeke tami pu che, ¿rüf feyngepey may Ngünechen ñi ayükenon tami kiñewküleal fey engu?”.
17. 1) Ramtukangeliyiñ taiñ feyentun mu taiñ welulkayaetew müten, ¿chem müley taiñ femal? 2) Tañi feypilen Kolosense 2:6, 7, ¿chum tripayaiñ femngechi femliyiñ?
17 Müley taiñ maneluwal ñi rüfngen taiñ feyentukeel. Ramtungeliyiñ kiñe dungu taiñ welurakiduamelafetew, fey re rakiduamküleliyiñ feychi ramtun mu, ñochikechi famentuafuiñ ñi feyngen taiñ feyentukeel. Rupale tüfa, welulerpuafuy taiñ rakiduam ka maneluw-welayafuiñ Chaw Ngünechen mu. Feymu, ¿chem müley taiñ femal? Biblia feypi taiñ nietual we küme rakiduam, femngechi küme kimaiñ “Ngünechen tañi ayükeelchi dungu, fey tüfa lle tati kümelu, tati tutelu, ka tati norngelu kom dungu mew” (Rom. 12:2). Feymu müley taiñ rumel chillkatual Biblia ka taiñ fillke papel, femngechi kom piwke mu maneluwaiñ ñi feyngen taiñ kimürpuel. Kafey maneluwaiñ ñi norngen kom ñi feypikeel ta Jewba. Femngechi femliyiñ, ¿chumngechi feleafuiñ? Kiñe anümka reke küme newentuwkülelu, ka femngechi iñchiñ ‘fente küme newentuwküleaiñ ka yafüluwküleaiñ’ taiñ feyentun mew (papeltunge Kolosense 2:6, 7).
18. ¿Chem kelluaeiñmu taiñ famentuafiel wedake rakiduam taiñ nierpun?
18 Kiduke iñchiñ eluwaiñ ñi newentuwküleal taiñ feyentun mew, iney no rume femürpulayafuy tüfa iñchiñ mew. Feymu amulepe taiñ nietun we küme rakiduam. Rumel ngillatunieafiyiñ ta Jewba, fey feypiafiyiñ taiñ eluaetew ñi newen. Küme rakiduamküleaiñ ñi norngepen may taiñ duam ka ngüneduamaiñ taiñ rakiduam. Kümeke weni nieaiñ, fey taiñ kelluaetew ñi nietual we küme rakiduam. Femliyiñ kom tüfachi dungu, famentuafiyiñ wedake rakiduam taiñ nierpun Weküfü ñi ngünenieel mew, fey teyfükayafiyiñ reke “kom trürümkan dungu ka itrokom ti kimchekawünngen, tati katrütukelu ñi kimngeael ta Ngünechen” (2 Kor. 10:5).
50 ÜLKANTUN Feypikünueyu: “Eluaeyu tañi mongen”
a Taiñ rupaelchi dungu, taiñ tuwün ka taiñ educacion kümelkayafeiñmu kam wedalkayafeiñmu taiñ rakiduam. Kimtukuafuiñ taiñ nierpun wedake wimtun, fey küdawtuafuiñ taiñ famentuafiel. Tüfachi chillkatun mu ngüneduamaiñ chumngechi famentuafuiñ chem weda rakiduam rume nierpulu iñchiñ.