‘Sran’m Be Ndɛ Bulɛ Blɛ’n’ w’a Ju

SA NGLO YILƐ m’ɔ ti Biblu’n i fluwa kasiɛn’n, ɔ le ndɛ cinnjin kpa kun kan kle e. Yɛle kɛ anzi kun tu sin ɲanmiɛn ble kpa’n nun lɔ, ɔ le ‘jasin fɛ kun m’ɔ ti anannganman m’ɔ́ kán klé sran’ mun’n. Ɔ kpan se kɛ: ‘Maan amun ɲin yi Ɲanmiɛn, an mɛnmɛn i, afin sran’m be ndɛ bulɛ blɛ’n w’a ju.’ (Sa Nglo Yilɛ 14:6, 7). ‘Sran’m be ndɛ bulɛ blɛ’n’ sɔ’n, yɛle kɛ Ɲanmiɛn bú be fɔ, yɛ ɔ́ yó i nuan su sa. Mɛn nga e o nun m’ɔ o i bue nuan yɛ’n, sran’m be ndɛ bulɛ blɛ sɔ’n yɛ ɔ ti i awieliɛ’n niɔn.—2 Timote 3:1.

‘Sran’m be ndɛ bulɛ blɛ’ sɔ’n yo be nga be klo sa nuan su yolɛ’n be fɛ. Mɛn nun sran nga be yo sa kekleekle mɔ be kloman be wiengu’n, blɛ sɔ nun yɛ Ɲanmiɛn maan i sufuɛ nga be wunnin ɲrɛnnɛn sran sɔ’m be sa nun’n, be wla gúa ase ɔ.

‘Sran’m be ndɛ bulɛ blɛ’ sɔ’n, i awieliɛ’n yɛle mɛn tɛ nga i nunnunlɛ’n. Sanngɛ kɛ é sé yɛ’n, kwlaa naan i sɔ’n w’a ju’n, be wla e fanngan kɛ: ‘Maan e ɲin yi Ɲanmiɛn, e mɛnmɛn i.’ ?E yo i sɔ’n? I sɔ yolɛ’n tra kɛ “n lafi Ɲanmiɛn su.” (Matie 7:21-23; Zak 2:19, 20). Sɛ e ɲin yi Ɲanmiɛn’n, é mɛ́nmɛ́n i, yɛ e su yoman sa tɛ (Nyanndra Mun 8:13). I sɔ’n su e bo maan e klo sa kpa’n, yɛ e kpɔ sa tɛ’n (Amɔs 5:14, 15). Sɛ e ɲin yi Ɲanmiɛn’n, é fá e su síe i ndɛ nga ɔ kan’n i bo kpa. Like uflɛ fi su faman Ɲanmiɛn Ndɛ nun kannganlɛ cɛn kwlaa’n, i blɛ’n. Asa ekun’n, Ɲanmiɛn su yɛ e lafi titi ɔ. É fá e wun é wlɛ́ i sa nun tititi (Jue Mun 62:9; Nyanndra Mun 3:5, 6). Be nga be ɲin yi Ɲanmiɛn sakpa’n, be si kɛ i kunngba cɛ yɛ kwlalɛ’n o i sa nun ɔn. Afin i yɛ ɔ ti nglo nin asiɛ’n be Yifuɛ ɔ. I sɔ’n ti’n, klolɛ su be fa be wun be mɛn i kɛ ɔ sie be. Ajalɛ nga e boli be su lɛ’n, sɛ e wun kɛ ɔ fata kɛ e fa e ɲin sie i wie’m be su kpa naan e yo be’n, nán maan e sisi e bo.

Sran’m be ndɛ bulɛ’n i nuan su sa yolɛ blɛ’n mɔ anzi’n kɛnnin i ndɛ’n, be flɛ i ekun kɛ “Anannganman i cɛn’n.” “Cɛn” sɔ’n i wie tɔli Zerizalɛmufuɛ’m be su afuɛ 607 nun Laa Blɛ liɛ’n Nun (L.B.N.), afin b’a faman Zoova i afɔtuɛ nga i nuan ijɔfuɛ’m be mannin’n su. Like nga be yoli m’ɔ ti tɛ kpa ekun’n, yɛle kɛ be angunndan nun lɔ’n be suli cɛn sɔ’n i bo ɔli siɛn kpa. Sanngɛ Zoova dun mmua seli be kɛ: ‘Ɔ ba ndɛndɛ kpa, w’a mantan koko.’ (Sofoni 1:14). “Anannganman i cɛn’n” kun ekun tɔli laa Babilɔni nvle’n su afuɛ 539 nun L.B.N. (Ezai 13:1, 6). Kɛ mɔ be klɔ’n i wun talɛ’n, ɔ nin be amuɛn’m be su yɛ be lafi’n ti’n, ndɛ nga Zoova nuan ijɔfuɛ’m be kannin’n b’a faman su. Ɔ maan kɔnguɛ kunngba nun, Babilɔni klɔ dan’n tɔli Medifuɛ nin Pɛrsifuɛ’m be sa nun.

?Yɛ andɛ li? Andɛ’n, ‘Ɲanmiɛn i cɛn’n’ kun ekun tɔ́ e su. I dan liɛ’n trá be ngba (2 Piɛr 3:11-14). Ɲanmiɛn w’a di “Babilɔni klɔ dan’n” i jɔlɛ w’a wie. Sa Nglo Yilɛ 14:8 waan anzi kun seli kɛ: “Babilɔni klɔ dan’n w’a saci!” I sɔ sacilɛ’n w’a dun mmua yo. Ɔ maan ɔ kwlá jranman Zoova i sufuɛ’m be junman’n kun. B’a yi i sacilɛ mɔ w’a saci’n, ɔ nin i alɛ’m be bo wlalɛ ayeliɛ’m be nglo. Kɛ é sé yɛ’n, i nunnunlɛ nunman mmua kun. I sɔ’n ti yɛ Biblu’n se be kwlaa nga be o asiɛ’n su wa’n kɛ: ‘An fin klɔ’n [Babilɔni klɔ dan’n] nun fite naan amun a yoman sa tɛ ng’ɔ yo’n wie, an fite naan ɲrɛnnɛn ng’ɔ́ wá tɔ́ i su’n w’a tɔman amun su wie. Afin i sa tɛ yolɛ dunman’n w’a ɔ lele w’a ju ɲanmiɛn su lɔ, yɛ Ɲanmiɛn a bu i ɲoliɛ tɛ’n i angunndan.’—Sa Nglo Yilɛ 18:4, 5.

?Ngue yɛle Babilɔni klɔ dan’n? Babilɔni klɔ dan’n yɛle mɛn wunmuan nun’n Ɲanmiɛn sulɛ wafa nga be fa laa Babilɔni klɔ’n i nzuɛn’n (Sa Nglo Yilɛ 17, 18). Maan e nian be nzuɛn wie mun mɔ be fa be wun’n:

• Laa Babilɔni klɔ’n, i nun amuɛn ɲrun jranfuɛ’m be sa o politiki ninnge’m be nun kpa. Andɛ kusu, Ɲanmiɛn sulɛ wafa’m be sunman lika be yo i sɔ’n wie.

• Kɛ Babilɔni nvle’n ɔ́ kún alɛ’n, i amuɛn’m be ɲrun jranfuɛ’m be wlawla alɛ’n i bo sin. Andɛ kusu, kɛ sonja’m bé kɔ́ alɛ kunlɛ’n, Ɲanmiɛn sulɛ wafa mun yɛ be dun mmua yra sonja’m be su ɔ.

• Laa Babilɔni lɔ ninnge klelɛ nin amuɛn ɲrun jranfuɛ’m be ayeliɛ’m be yoli maan nvle nunfuɛ’m be yoli sa sukusuku lele. Andɛ kusu’n, kɛ mɔ Ɲanmiɛn sulɛ wafawafa’m be su kpɛnngbɛn’m be fiali Biblu’n nun mmla’m be su’n ti’n, sa sukusuku yolɛ’n w’a fa i asɔnun kpɛnngbɛn o, i asɔnun’n nunfuɛ mun o, be ngba mlɔnmlɔn. Maan e sie i nzɔliɛ kɛ Sa Nglo Yilɛ fluwa nun’n, be flɛ Babilɔni klɔ dan’n kɛ tekle bla. Afin ɔ nin mɛn nunfuɛ nin politiki anuannzɛ mun yɛ be bo tekle’n niɔn.

• Biblu’n se ekun kɛ ɔ ‘di mɛn.’ Laa Babilɔni lɔ’n, amuɛn sua’m be le asiɛ kaka kpa. Ɔ maan amuɛn ɲrun jranfuɛ’m be wa kacili aata difuɛ dandan kpa mun. Andɛ kusu Babilɔni klɔ dan’n, ɔ le lika nga mɔ i waan ɔ su Ɲanmiɛn lɔ ɔ. Yɛ ɔ le i bɔbɔ i aata ninnge kpanngban kpa mun. I like klelɛ nin i cɛn dilɛ’m be yo maan i bɔbɔ nin aata difuɛ’m be ɲan be wun kpa.

• Laa Babilɔni nvle’n, i nun’n ti waka sran mun nin bae dilɛ’n ngunmin. Andɛ kusu kɛ ɔ ti sɔ lika sunman nun ɔn. Be kleli sran’m be like kɛ, be wu ɔ be o lɔ. Be amuɛn sua mun ɔ nin i nun ninnge’m be sɔnnin kpa. Babilɔnifuɛ’m be fali be ɲin cili Zoova sufuɛ mun. Be like klelɛ’n ɔ nin be ayeliɛ’n sɔ’n yɛ ɔ ti Babilɔni klɔ dan’n i wlɛ wunlɛ nzɔliɛ’n niɔn.

Laa nun’n, nvle dandan nga be alɛ kunfuɛ’m be le wunmiɛn kpa’n, Zoova maan be tuli be kwlaa nga be kpalo i nuan ndɛ’n be fɔ. Ɔ maan afuɛ 740 nun L.B.N. Asirifuɛ’m be nunnunnin Samari nvle’n. Afuɛ 607 nun L.B.N. Babilɔni nvle’n wa sacili Zerizalɛmu nvle’n. I sin’n afuɛ 70 nun E Blɛ liɛ’n Nun (E.B.N.) Rɔmu nvle’n wa nunnunnin Zerizalɛmu ekun. Babilɔni nvle’n kusu, afuɛ 539 nun L.B.N. Medifuɛ nin Pɛrsifuɛ mun yɛ be wa fali ɔ. E blɛ liɛ nun kusu’n, Biblu’n dun mmua boli su kɛ mɛn’n i nun siefuɛ’m bé yó kɛ nnɛn sa. Yɛle kɛ bé wá káci be ɲin “tekle bla’n” i su lɔ, yɛ bé kpɛ́ i wun, ɔ maan bé wá yí i sran’n i wafa nga ɔ ti sakpa’n i nglo. Bé wá núnkun i mlɔnmlɔn.—Sa Nglo Yilɛ 17:16.

?Mɛn’n i siefuɛ’m bé yó i sɔ sakpa? Biblu’n se kɛ ‘Ɲanmiɛn yɛ ɔ seli be annzɛ ɔ wlali be awlɛn nun kɛ be yo i bɔbɔ klun sa ɔ.’ (Sa Nglo Yilɛ 17:17). Ɔ́ bá kpɛ kunngba, ɔ́ bó e nuan, ɔ́ yó sro, yɛ ɔ su baman blɛblɛ.

?Ajalɛ mennin yɛ ɔ ti cinnjin kɛ amun fa ɔ? Amun usa amun wun kɛ: ‘?N wun i kɛ min Ɲanmiɛn sulɛ wafa’n, i like klelɛ’n, ɔ nin i ayeliɛ’n ɔ fa Babilɔni klɔ dan’n i liɛ’n, sanngɛ nn n te yo i nunfuɛ?’ Sɛ bɔbɔ e nunman be nun wie’n, e kwla usa e wun kɛ: ‘?Babilɔni i nzuɛn’n yɛ n fa su ɔ?’ ?Nzuɛn sɔ’n yɛle mennin? Yɛle lika’n mɔ sa kwlaa nun’n w’a tɔ nvati’n, sran’m be klo aɲanbeun ninnge mun yɛ be klo mɛn dilɛ tra Ɲanmiɛn, annzɛ be buman Ɲanmiɛn i Ndɛ’n i like fi. Ninnge kanngan’m be nun bɔbɔ’n, be buman Ɲanmiɛn i ndɛ’n i like fi. Amun bu kosan sɔ’m be su tɛlɛ’n i sin kpa.

Sɛ e klo kɛ Ɲanmiɛn klun jɔ e wun’n, ɔ ti cinnjin kpa kɛ e ayeliɛ nin e awlɛn nun’n, e kle kɛ e timan Babilɔni klɔ dan’n i nunfuɛ kun. Nán maan e sisi e bo. Kɛ Biblu’n kán klé e kɛ mɛn i nunnunlɛ’n bá kpɛ kunngba’n, i waan: ‘Bé wá tó Babilɔni klɔ dan’n yí i ase kekle, be su wunmɛn i kun.’—Sa Nglo Yilɛ 18:21.

Nán ngalɛ’n su yɛ ɔ́ ká ɔ. ‘Sran’m be ndɛ bulɛ blɛ’ sɔ’n i bue kun ekun’n, yɛle kɛ mɛn wunmuan’n nun politiki anuannzɛ mun, ɔ nin be siefuɛ mun, ɔ nin be nga be buman Zoova i Sielɛ’n like fi’n, Ɲanmiɛn Zoova ɔ́ fɛ́ i Sielɛ Blɛ m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ mɔ Zezi ti i su kpɛn’n, ɔ́ fá bú be fɔ (Sa Nglo Yilɛ 13:1, 2; 19:19-21). Kɛ ɔ́ fɛ́ i Babilɔni blɛ su lele m’ɔ́ fá jú andɛ’n, Ɲanmiɛn nuan ndɛ nga Daniɛli kannin’n m’ɔ o Daniɛl 2:20-45 nun’n, ɔ fa politiki kpɛnngbɛn mun fa sunnzunnin waka sran kpandangblauun kun. Be fali sika ɔkwlɛ, jɛtɛ ufue, aaba, blalɛ, ɔ nin ufa yɛ be yoli’n waka sran sɔ’n niɔn. Ɲanmiɛn nuan ndɛ’n dun mmua kannin like nga ɔ́ wá jú e blɛ liɛ su’n i ndɛ. Ɔ seli kɛ: ‘Ɲanmiɛn m’ɔ o nglo lɔ’n, ɔ́ síe famiɛn diwlɛ kun m’ɔ su saciman le.’ Biblu’n se kɛ like nga Sielɛ Blɛ sɔ’n yó i Zoova i ‘sran’m be ndɛ bulɛ blɛ’ sɔ’n nun’n yɛ: “Famiɛn diwlɛ sɔ’n ɔ́ núnnún famiɛn diwlɛ kun nga mun kpɛkun i bɔbɔ ɔ́ ká lɛ tititi.”—Daniɛl 2:44.

Biblu’n se Ɲanmiɛn sufuɛ kpafuɛ’m be kɛ ‘nán be klo ninnge nga be o mɛn’n nun’n.’ Ninnge nga be o mɛn nun sɔ’n yɛle mɛn nun sran nga be siman Ɲanmiɛn’n, be ayeliɛ’n (1 Zan 2:15-17). ?Ɔ nzuɛn’n nin ɔ ajalɛ’m be kle kɛ a jin Ɲanmiɛn i Siɛlɛ Blɛ’n i sin cinnjinnjin kpa? ?Sielɛ Blɛ’n yɛ a dun mmua kunndɛ i sakpa ɔ?—Matie 6:33; Zan 17:16, 17.

[Kuku, bue 14]

?Blɛ mennin nun yɛ bé núnnún mɛn’n niɔn?

‘M mɔ n kacili Sran’n ḿ bá dɔ nga an buman min angunndan’n su.’—Matie 24:44.

“An tran minndɛ, afin an siman cɛn’n nin dɔ’n.”—Matie 25:13.

“Ɔ su sɛnmɛn i wun.”—Abakik 2:3.

[Kuku, bue 14]

?Sɛ amun si blɛ sɔ’n, ɔ kaci amun ayeliɛ’n?

?Sɛ amun si kɛ Ɲanmiɛn i sran’m be ndɛ bulɛ’n ɔ su yoman blɛ koko nga’m be nun’n, ɔ kaci amun ayeliɛ’n? ?Yɛ sɛ amun bu i kɛ mɛn’n núnnún blɛ nga amun sunnzunnin’n nun naan sanngɛ w’a yoman su’n, i sɔ’n wa kacili amun Ɲanmiɛn junman dilɛ’n i ɲin’n?—Ebre Mun 10:36-38.

Kɛ mɔ e siman cɛn sɔ’n ti’n, e kwla yi i nglo kɛ e Ɲanmiɛn sulɛ’n fin e awlɛn’n nun. Be nga be si Zoova kpa’n be wun i wlɛ kɛ, Ɲanmiɛn i junman’n i dilɛ juejue su kasiɛn su’n ɔ ti ngbɛn. Afin, ɔ wun sran’n i awlɛn’n nun lɔ.—Zeremi 17:10; Ebre Mun 4:13.

Be nga be klo Zoova’n, be yo i klun sa’n kpa. Klistfuɛ kpa’m be kwla di mɛn nun junman’m be wie kɛ be wiengu mun sa. Sanngɛ, nán be wun ɲanlɛ’n yɛ ɔ ti be cinnjin ɔn. Like ng’ɔ lo be’n, yɛle kɛ be ɲan be nuan nun aliɛ, naan be ɲan wie be man sran uflɛ (Efɛzfuɛ Mun 4:28; 1 Timote 6:7-12). Sɛ be kusu be yiyi be ɲin su kpɔkun be kan ngowa’n, nán kɛ be wiengu’m be yo i sɔ ninnge mun’n i ti yɛ be yo wie ɔ. Sanngɛ, be kunndɛ kɛ ninnge sɔ’m be yolɛ’n ɔ man be wunmiɛn (Mark 6:31; Rɔmfuɛ Mun 12:2). Kɛ Zezi sa’n, Ɲanmiɛn klun sa yolɛ’n yɛ ɔ ti be awlɛn su like ɔ.—Jue Mun 37:4; 40:9.

Klistfuɛ kpa’m be liɛ’n, be kunndɛ kɛ bé ká nguan nun naan bé sú Zoova tititi. Kannzɛ bɔbɔ sran wie’m be buli i kɛ suyralɛ’n ɔ́ bá koko nun wa’n mɔ w’a baman’n, sanngɛ Klistfuɛ’m be ɲin su kpaman Zoova i sulɛ titi’n su le.

[Kuku/Foto, bue 15]

Nglo nin asiɛ’n be sielɛ’n su ndɛ

Like ti mɔ sran’m be wun ɲrɛnnɛn sanngɛ nn Ɲanmiɛn o lɛ’n, sɛ e waan é wún i wlɛ’n, ɔ ti cinnjin kɛ akplowa nga ɔ tɔli nglo nin asiɛ’n be sielɛ’n su’n, e wun i wlɛ wie.

Kɛ mɔ Zoova yɛ ɔ ti ninnge’m be Yifuɛ’n ti’n, ɔ nin i fata kɛ i yɛ ɔ sie asiɛ’n nin i su ninnge’n kwlaa ɔ. Sanngɛ Biblu’n yiyi nun kɛ mɛn’n i bo bolɛ’n nun’n, nglo nin asiɛ’n be sielɛ m’ɔ fata kɛ Zoova sie be’n, akplowa tɔli su. Yɛle kɛ Satan seli kɛ Zoova mianmian e si nin e nin klikli mun ngboko, naan sa nga Zoova waan sɛ be kpalo i mmla’n naan be yo be bɔbɔ be klun sa’n, ɔ́ tɔ́ be su’n, i sɔ’n ti ato ndɛ. I waan sɛ be tu be bɔbɔ be klunklo ajalɛ’n, be liɛ’n yó ye.—Bo Bolɛ, ndɛ tre 2, 3.

Sɛ ɔ ti kɛ Ɲanmiɛn kunnin be nga be jasoli i wun’n, nn ɔ yili i tinmin m’ɔ le i’n i nglo. I liɛ kusu nn i sɔ’n su kpɛman nglo nin asiɛ’n be sielɛ’n i su akplowa ndɛ’n nun. Sanngɛ ɔ yacili ɲin keklefuɛ’m be lɛ naan anzi nin klɔ sran’m be wun Ɲanmiɛn i wun jasolɛ’n i nuan su sa’n. Kannzɛ bɔbɔ i sɔ liɛ’n ti e wun ɲrɛnnɛn’n, sanngɛ kusu sɛ ɔ ti kɛ b’a kaman nguan nun sa’n, nn b’a wuman e.

Asa ekun’n, kɛ mɔ Zoova klo klɔ sran mun’n ti’n, ɔ tuli i klun fɛli i Wa’n fa kpɔli be ti. I liɛ’n, be nga be fɛ i ndɛ’n su mɔ be lafi i Wa’n i wun kpɔlɛ tɛ’n sɔ’n su’n, fɔ’n su tranman be nun kun, kpɔkun cɛn wie lele bé trán mɛn klanman’n nun. Sɛ be wu’n, ɔ́ cɛ́n be yɛ bé trán nguan nun.

Blɛ sɔ mɔ Ɲanmiɛn yacili i lɛ kɛ ɔ́ fá kpɛ́ akplowa sɔ’n nun’n, ɔ ti blɛ mɔ i sufuɛ’m be kwla fa kle kɛ Ɲanmiɛn i klolɛ m’ɔ kloli be’n, be kwla si su ye ɔ. Kpɔkun sa kwlaa nun’n, be kwla jran kekle be yo i klun sa. Kɛ ɔ ko yo naan ninnge wunmuan nga Ɲanmiɛn yili be’n b’a nanti i mmla’n su’n, nglo nin asiɛ’n be sielɛ’n, ɔ nin sran’m be ndɛnman su nantilɛ’n i su akplowa nga ɔ tɔli’n, ɔ fata kɛ be kpɛ nun. Sɛ ɔ timɛn i ti’n, e su ɲanman fɔundi sa le.a

[Ja ngua lɛ ndɛ’n]

[Foto]

Bé wá núnnún mɛn wunmuan’n nun famiɛn diwlɛ mun.