Zezi Klist ti famiɛn w’a di afuɛ 100. ?Junman benin yɛ w’a di ɔ?
“Anannganman Nyanmiɛn [...] sa dandan nga a yo be’n, be ti abonuan! Nvle-nvle’m be Famiɛn.”—NGL. 15:3.
?WAFA SƐ YƐ AMÚN TƐ́ SU Ɔ?
?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ afuɛ 1914 nun’n, Zoova kacili famiɛn ɔn? ?Ninnge klikli nga Zoova i famiɛn’n yoli’n, be nun wie yɛle benin?
?Wafa sɛ yɛ Zezi m’ɔ ti Famiɛn’n, ɔ yoli Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be sanwun ɔn? ?Wafa sɛ yɛ ɔ kleli be like ɔ? ?Wafa sɛ yɛ ɔ siesieli be ninnge yolɛ wafa’n i uflɛ ɔ?
?Kɛ é srɛ́ Ɲanmiɛn mɔ e se kɛ ‘maan ɔ sielɛ blɛ’n ju’n,’ ngue yɛ e su se Ɲanmiɛn kɛ ɔ yo ɔ? ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn tɛ́ e srɛlɛ sɔ’n su klanman kpa ɔ?
1, 2. ?Ngue yɛ Ɲanmiɛn i sran ng’ɔ sieli i famiɛn’n wá yó ɔ? ?Ngue ti yɛ e lafi su kɛ Ɲanmiɛn Sielɛ’n i blɛ jú ɔ?
AFUƐ nga be flɛ i 31 nun’n, Zezi Klist nin i sɔnnzɔnfuɛ’m be fuli oka kun m’ɔ o Kapɛrnaɔm klɔ’n i wun lɛ’n su. Ɔ seli be kɛ, kɛ bé srɛ́ Ɲanmiɛn’n be se kɛ: “Maan ɔ sielɛ blɛ’n ju.” (Mat. 6:10) Andɛ e srɛ sɔ wie. Yɛ e lafi su kpa kɛ Ɲanmiɛn tɛ́ e srɛlɛ’n su naan cɛn wie lele i Sielɛ’n i blɛ jú. Sanngɛ sran kpanngban be lafiman su sɔ.
2 Zoova kunndɛ kɛ i mma nga be o asiɛ’n su wa’n nin nga be o ɲanmiɛn su lɔ’n be kaci awlobo kun naan be su i. I sɔ sa’n jú sakpa. Afin Zoova bɔbɔ fanngan nun’n, i sran ng’ɔ sieli i famiɛn’n wá dí i sɔ junman’n. (Eza. 55:10, 11) Sa dandan nga be juli afuɛ 100 nga be sinnin lɛ nun’n, be kle kɛ Zoova kacili famiɛn. Kɛ é sé yɛ’n, ɔ su yo sa dandan wie mun man i sufuɛ mun. (Zkr. 14:9; Ngl. 15:3) Zezi seli kɛ e srɛ Ɲanmiɛn kɛ i Sielɛ blɛ’n ju. Sanngɛ Sielɛ sɔ’n, ɔ nin kɛ Zoova w’a kaci famiɛn’n, ɔ timan kun. ?Ngbaciɛ ng’ɔ o be afiɛn’n yɛle benin? ?Mmlusuɛ benin yɛ e ɲɛn i Sielɛ sɔ’m be su ɔ?
SRAN NGA ZOOVA SIELI I FAMIƐN’N DI JUNMAN
3. (a) ?Afuɛ benin nun yɛ Ɲanmiɛn sieli Zezi famiɛn ɔn? ?Nin yɛ ɔ yoli i sɔ ɔ? (b) ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ afuɛ 1914 nun yɛ Zoova sieli Zezi famiɛn ɔn? (An nian nzɔliɛ’n i su ndɛ’n.)
3 Afuɛ kɔe 20 lele naan y’a ju afuɛ nga be flɛ i 1900 nun’n, Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be wa boli ndɛ kun mɔ Daniɛli kannin’n, i wlɛ wunlɛ bo. Daniɛli kannin ndɛ sɔ’n i afuɛ 2.500 tra su yɛ. Ɔ seli kɛ: “Famiɛn sɔ’m be blɛ su’n, Nyanmiɛn b’ɔ o nglo lɔ’n ɔ́ síe famiɛn diwlɛ kun b’ɔ su saci-man le.” (Dan. 2:44) Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be kɛnnin i titi kɛ afuɛ 1914 yó i liɛ ngunmin. Blɛ sɔ nun’n, sran sunman b’a bumɛn i kɛ mɛn’n sáci be su le. I sɔ yɛ fluwa sifuɛ kun kannin ɔn. Ɔ seli kɛ: “Afuɛ 1914 nun’n, sran’m b’a bumɛn i kaan sa kɛ mɛn’n sáci.” Kpɛkun afuɛ sɔ nun’n, alɛ dan klikli’n wa tɔli. I sin sa mɔ bé jú’n, yɛle awe’n, nin asiɛ m’ɔ keje’n, nin tukpaciɛ mɔ be sa ndɛndɛ’n nin sa uflɛ wie mɔ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be kannin be ndɛ’n. Sa kwlaa sɔ’m be kleli kɛ ndɛ nga Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Daniɛli kannin’n kpɛnnin su. Naan afuɛ nga be flɛ i 1914 nun’n, Zoova sieli Zezi Klist famiɛn ɲanmiɛn su lɔ.a Blɛ sɔ nun’n, e kwla se kɛ Zoova kacili famiɛn.
4. ?Kɛ Zezi yoli famiɛn’n, ngue yɛ w’a sisimɛn i bo naan w’a yo ɔ? ?I sin’n, wan mun yɛ ɔ kpɛli i ɲin be su ɔ?
4 Kɛ Zezi yoli famiɛn’n, w’a sisimɛn i bo lele. Ɔ nin Satan m’ɔ ti i Si Ɲanmiɛn i kpɔfuɛ dan’n be kunnin. Ɔ nin i anzi’m be kannin Satan nin i mmusu’m be bo ɲanmiɛn su lɔ. Ɔ maan ɲanmiɛn su lɔfuɛ’m be bo sroli. Sanngɛ afɛ’n yɛ ɔ tɔli asiɛ’n su wafuɛ’m be su ɔ. (An kanngan Sa Nglo Yilɛ 12:7-9, 12 nun.) Kɛ Famiɛn Zezi wieli ɲanmiɛn su lɔ junman di’n, ɔ kpɛli i ɲin i sran nga be o asiɛ’n su wa’n be su. Ɔ wa yoli be sanwun. I sin’n, ɔ kleli be like. Kpɛkun, ɔ siesieli be ninnge yolɛ wafa’n i uflɛ naan be yo Ɲanmiɛn klun sa’n i kpa. Sran sɔ’m be loli be wun mannin Zezi. É wá kán be ajalɛ klanman sɔ’n i ndɛ, naan y’a wun wafa nga e kwla yo kɛ be sa wie’n.
FAMIƐN’N YOLI I SRAN’M BE SANWUN
5. ?Kɛ afuɛ nga be flɛ i 1914 boli i bo lele m’ɔ́ fá jú afuɛ 1919 nun’n, ngue yɛ Zezi yoli ɔ?
5 Kɛ Zezi kannin Satan nin i mmusu’m be bo wieli’n, Zoova sunmɛnnin i kɛ ɔ wa niɛn i sran nga be o asiɛ’n su wa’n naan ɔ kle be wafa ng’ɔ fata kɛ be su i’n. Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Malasi kleli kɛ i sɔ’n ti be sanwun yolɛ. (Mal. 3:1-3) Sa nga be juli Ɲanmiɛn sufuɛ’m be su’n be kle kɛ, be sanwun yolɛ sɔ’n boli i bo afuɛ 1914 nun lele fa juli afuɛ 1919 nun.b Sɛ e waan é yó Zoova i awlo sran’n, ɔ fata kɛ e yo sanwun. (1 Piɛ. 1:15, 16) Yɛle kɛ ninnge nga Ɲanmiɛn sulɛ wafa kun nga’m be yo’n, nán e yo wie. Yɛ nán e yo politiki.
6. ?Wan mun yɛ be nian Zezi i sran’m be lika ɔ? ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ like nga be kle e’n ti kpa dan ɔn?
6 Zezi wa fali kwlalɛ mɔ Ɲanmiɛn mɛnnin i’n kpali sran akpasua kun. Sran akpasua sɔ’n yɛ ɔ ti “sran kpa nanwlɛfuɛ b’ɔ si ngwlɛlɛ’n” niɔn. Zezi fali sran sɔ’n naan ɔ nian i sɔnnzɔnfuɛ mɔ be kwlaa be ti bua ‘akpasua kun’n’ be lika. (Mat. 24:45-47; Zan 10:16) Kɛ ɔ fɛ i afuɛ 1919 nun’n, aniaan sɔ mɔ Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n, be yɛ be nian Zezi i “sran’m” be lika ɔ. Yɛle kɛ be fa Ɲanmiɛn ndɛ’n kle e like kpanngban kpa. Like sɔ mɔ be kle e’n, ɔ ti kpa dan. Afin i ti’n, e lafi Ɲanmiɛn su kpa, yɛ e su i kɛ ng’ɔ nin i fata’n sa. Kpɛkun e buman akunndan tɛ, e yo e wun yɛinyɛin, yɛ e nanti klanman. Asa ekun’n, be kle e like naan y’a kwla bo jasin fɛ’n m’ɔ ti junman’n be nun cinnjin kpafuɛ’n. ?Like sɔ mɔ be kle e’n, e fa e ɲin sie su kpa?
FAMIƐN’N KLE I SRAN’M BE LIKE NAAN BE BO JASIN FƐ’N I MƐN WUNMUAN’N NUN
7. ?Junman cinnjin benin yɛ Zezi boli i bo ɔ? ?Bé dí junman sɔ’n lele jú blɛ benin nun?
7 I nun nga Zezi bó jasin fɛ’n i bolɛ bo’n, ɔ seli kɛ: “Nyanmiɛn sielɛ’n i ndɛ kanlɛ klɔ uflɛ wie’m be su’n ɔ ti n cinnjin, i sɔ’n ti yɛ Nyanmiɛn sunmannin min-ɔn.” (Lik 4:43) Zezi fali junman sɔ’n i dilɛ cicili i ti afuɛ nsan nin sin. Ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ: “Kɛ amún kɔ́’n, wuun án kán klé sran’m be kɛ Nyanmiɛn i sielɛ blɛ’n w’a mantan.” (Mat. 10:7) Kɛ ɔ wuli mɔ Ɲanmiɛn cɛnnin i’n, ɔ seli be ekun kɛ bé wá bó jasin sɔ’n “lele fá jú asiɛ’n i awieliɛ.” (Yol. 1:8) Asa ekun’n, ɔ tali be nda kɛ ɔ́ súan be bo junman cinnjin sɔ’n i dilɛ’n nun lele mɛn’n fá wíe.—Mat. 28:19, 20.
8. ?Ngue yɛ Zezi m’ɔ ti Famiɛn’n yoli naan i sran’m b’a bo jasin fɛ’n i kpa ɔ?
8 Kɛ ɔ fɛ i afuɛ 1919 nun’n, ndɛ nga kɛ bé bó ‘Nyanmiɛn Sielɛ’n i jasin fɛ’n’ be kan’n, ɔ wa kacili. (Mat. 24:14) Afin Zezi su di famiɛn ɲanmiɛn su lɔ. W’a yiayia sran akpasua kaan kun asiɛ’n su wa, kpɛkun ɔ yoli be sanwun. Asa ekun’n, ɔ seli be kɛ be bo Ɲanmiɛn Sielɛ’n i jasin fɛ’n i juejue su asiɛ wunmuan’n su. Ndɛ sɔ’n b’a sisiman be bo lele, be fali su. (Yol. 10:42) I wie yɛle kɛ afuɛ 1922 nun, Sɛptamblu nun’n, be yoli aɲia dan kun Amlɛnkɛn’m be mɛn’n nun lɔ. Be yoli i lika nga be flɛ i Ohio’n, i klɔ nga be flɛ i Cedar Point i su lɔ. Sran ko ju 20.000 be trɛnnin i bo. Aɲia sɔ’n i bo lɔ’n, Joseph Rutherford ijɔli nzra nun. I flɛlɛ’n yɛ: “Ɲanmiɛn Sielɛ’n w’a mantan.” Ɔ seli kɛ: “An nian, Famiɛn’n su sie! Amun ti i ndolo bofuɛ. I sɔ’n ti’n, an kan Famiɛn’n nin i Sielɛ’n be ndɛ, an kan, an kan.” Kɛ aliɛ cɛnnin’n, aniaan akpi nɲɔn be ko boli jasin fɛ’n. Be nun wie’m be boli jasin fɛ’n be juli lika mmuammua kpa. Lika sɔ’n nin aɲia yowlɛ’n be ti nun kilo 72. I fɛ m’ɔ yoli aniaan bian kun ti’n, ɔ seli kɛ: “Wafa nga be seli kɛ e kan Ɲanmiɛn Sielɛ’n i ndɛ’n, ɔ nin wafa nga aɲia’n wlali e fanngan’n, min wla su fiman su le.” I sɔ wie yɛ ɔ yoli aniaan kpanngban ɔn.
9, 10. (a) ?Suklu benin yɛ be uka e naan y’a si jasin fɛ bolɛ junman’n i di kpa ɔ? (b) ?Suklu nga amun dili’n, i su mmlusuɛ benin yɛ amun ɲɛnnin i ɔ?
9 Kɛ afuɛ 1922 jú’n, jasin bofuɛ’m be tra 17.000. Yɛ be bo jasin’n nvlenvle 58 nun. Sanngɛ, ɔ fata kɛ be kle be junman’n i dilɛ. I nun nga Zezi o asiɛ’n su wa’n, i sɔ yɛ ɔ yoli ɔ. Ɔ kleli i sɔnnzɔnfuɛ mun ndɛ ng’ɔ fata kɛ be kan’n, ɔ nin lika ng’ɔ fata kɛ be ko kɛn i sɔ ndɛ’n, ɔ nin wafa nga bé kán ndɛ’n. (Mat. 10:5-7; Lik 9:1-6; 10:1-11) Andɛ kusu’n, Zezi kunndɛ kɛ be kwlaa nga be bo jasin fɛ’n be si i bo, yɛ be ɲan like mɔ be kwla fa di junman’n i kpa’n. (2 Tim. 3:17) I sɔ’n ti’n, i fanngan nun be yo Ɲanmiɛn junman dilɛ suklu asɔnun’m be nun. Be yo i asɔnun 111.000 tra su nun asiɛ wunmuan’n su. Suklu sɔ’n ti’n, jasin bofuɛ miliɔn nso tra su be si jasin’n i bo. Yɛ be kwla kle “sran wafa’n kwlaa” be like.—An kanngan 1 Korɛntfuɛ Mun 9:20-23 nun.
10 Sanngɛ nɛ́n i ngba ɔ. Ɔ le asɔnun kpɛnngbɛn’m be suklu nin atin bofuɛ’m be suklu. Yɛ ɔ le aniaan nga be nin a jaman bla’n, nin aniaan nga b’a ja bla’n be nin be yi’m be suklu liɛ. Kpɛkun, ɔ le Betɛli i komite’n i nunfuɛ mun nin be yi’m be suklu. Yɛ ɔ le akpasua su nianfuɛ nin nvle sunianfuɛ nin be yi’m be suklu, nin ngaliɛ difuɛ’m be suklu.c Aniaan wie’m be dili be nga b’a ja bla’n be nin be yi’m be suklu’n. Like nga be suannin’n, ɔ yoli be fɛ dan. Be seli kɛ: “Like nga be kleli e suklu sɔ’n i bo lɔ’n ti’n, e klo Zoova kpa tra laa’n kpɛkun e si wafa nga é úka e wiengu mun kpa’n.”
11. ?Kannzɛ Satan kle e yalɛ’n, ngue ti yɛ lele nin andɛ e te bo jasin fɛ’n niɔn?
11 Kɛ Satan wun junman dan sɔ mɔ e tu e klun e di’n, ɔ yomɛn i fɛ. I sɔ’n ti’n, ɔ yo like kwlaa ng’ɔ kwla yo’n naan e yaci jasin fɛ’n i bolɛ nin sran’m be like klelɛ. Sanngɛ, ɔ kle i wun yalɛ ngbɛn. Afin Zoova fanngan nun’n, i Wa’n “sie mmusu mun, nin kpɛnngbɛn mun, nin bae, nin be nga be sie sran mun.” (Efɛ. 1:20-22) Zezi m’ɔ ti famiɛn’n, ɔ sɛsɛ i sran mun yɛ ɔ kle be atin naan be yo i Si i klun sa’n.d I sɔ’n ti’n, lele nin andɛ e bo jasin fɛ’n yɛ e kle sran kpanngban be like naan be su Zoova. Junman dan sɔ mɔ e di wie’n, ɔ yo e fɛ dan!
FAMIƐN’N SIESIELI I SRAN’M BE NINNGE YOLƐ WAFA’N I UFLƐ
12. ?Kɛ ɔ fɛ i afuɛ 1914 nun’n, ngue yɛ Zezi yoli ɔ?
12 Afuɛ 1914 nun’n, Zezi boli i sran’m be ninnge yolɛ wafa’n i siesieli uflɛ bo naan be di i Si’n i junman’n i kpa. (An kanngan Ezai 60:17 nun.) I wie yɛle kɛ afuɛ 1919 nun’n, asɔnun’m be nun’n, be fali jasin fɛ’n bolɛ junman’n i su nianlɛ’n mannin aniaan kun. Afuɛ 1927 nun’n, aniaan’m be boli jasin fɛ’n i bolɛ bo awloawlo’m be nun Mɔnnɛn cɛn kwlakwla. Afuɛ 1931 nun’n, be nuan sɛli kɛ be flɛ be Zoova i Lalofuɛ mun. Dunman sɔ mɔ be fali ti’n, be wa ɲannin wunmiɛn boli jasin fɛ’n i kpa trali laa’n. (Eza. 43:10-12) Kɛ ɔ fɛ i afuɛ 1938 nun’n, b’a yoman vote naan b’a sie asɔnun kpɛnngbɛn mun kun. Siɛn’n, Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun yɛ be nian naan b’a sie be kpɛnngbɛn ɔn. Afuɛ 1972 nun’n, asɔnun i su nianlɛ’n w’a yoman sran kunngba i junman kun. Kɛ ɔ fɛ i lɛ’n, be wa sieli asɔnun kpɛnngbɛn mun asɔnun’m be nun. Be yɛ be nian asɔnun’m be su ɔ. Asa ekun’n, aniaan kwlaa nga be kwla kaci asɔnun kpɛnngbɛn nin asɔnunfuɛ’m be lika nianfuɛ’n, be wlali be fanngan kɛ be kaci i sɔfuɛ naan be nian asɔnunfuɛ’m be lika. (1 Piɛ. 5:2) Afuɛ 1976 nun’n, anuannzɛ’n i Ɲrun dinfuɛ’m be bubuli be junman’n nun akpasua-akpasua nsiɛn naan b’a nian mɛn wunmuan’n nun jasin fɛ’n bolɛ junman’n su. Lele nin andɛ Zezi uka i sran mun naan be yo ninnge mun kɛ nga Zoova klo’n sa.
13. ?Kɛ be sieli Zezi famiɛn’n, junman benin yɛ w’a di ɔ? ?Junman sɔ’n i su ye benin yɛ amun ɲɛnnin i ɔ?
13 Zezi yoli famiɛn ɲanmiɛn su lɔ w’a di afuɛ 100. ?Junman benin yɛ w’a di ɔ? Ɔ yoli sran wie’m be sanwun naan Zoova dunman’n tran be su. Ɔ nian jasin fɛ’n bolɛ su. Ɔ maan, i sɔnnzɔnfuɛ’m be bo jasin fɛ’n nvlenvle 239 nun. Yɛ ɔ kle sran kpanngban kpa be like naan be su Zoova. Zezi fanngan nun’n, sran miliɔn nso’n tra su be bo ti kun, yɛ be tu be klun be su Ɲanmiɛn be yo i klun sa’n. (Jue. 110:3) Nanwlɛ, Zoova i famiɛn’n di junman dan! Sanngɛ junman cinnjin kpa ekun te o lɛ!
NINNGE KPAKPA NGA MƐSI WÁ YÓ BE’N
14. (a) ?Kɛ é srɛ́ Ɲanmiɛn mɔ e se kɛ ‘maan ɔ sielɛ blɛ’n ju’n,’ e su se Ɲanmiɛn kɛ ɔ yo ngue? (b) ?Biblu’n nun ndɛ mma nga afuɛ 2014 nun e ɲin wá trán su titi’n yɛle benin? ?Ngue ti yɛ Biblu’n nun ndɛ mma sɔ’n nin afuɛ 2014 fata ɔ?
14 Zezi seli kɛ, kɛ é srɛ́ Ɲanmiɛn’n, e se kɛ “maan Nyanmiɛn sielɛ blɛ’n ju.” Afuɛ 1914 nun’n, Ɲanmiɛn sieli Zezi Klist famiɛn ɲanmiɛn su lɔ. Sanngɛ nán srɛlɛ sɔ’n i su tɛlɛ’n i ngba yɛle ngalɛ’n. (Mat. 6:10) Afin Biblu’n kan kɛ Zezi ‘i fanngan’n ɔ́ kwlá i kpɔfuɛ mun.’ (Jue. 110:2) Kɛ é sé yɛ’n, ɔ timan sɔ. Afin asiɛ’n su famiɛn mɔ Satan sie be’n, be bo te yo kun Ɲanmiɛn i sran ng’ɔ sieli i famiɛn i wun. Ɔ maan, kɛ é srɛ́ Ɲanmiɛn mɔ e se kɛ ‘maan ɔ sielɛ blɛ’n ju’n,’ e su se Ɲanmiɛn kɛ maan blɛ nga Zezi nin sran ng’ɔ nin bé dí famiɛn’n, ɔ ju. Blɛ sɔ’n ju naan be nunnun sran’m be famiɛn diwlɛ mun, ɔ nin be kwlaa nga be kunndɛman kɛ bé ló be wun mɛ́n i’n. Be nunnunlɛ sɔ’n i ndɛ yɛ Daniɛl 2:44 kan ɔn. Ɔ se kɛ Ɲanmiɛn i “famiɛn diwlɛ sɔ’n ɔ́ núnnún famiɛn diwlɛ kun nga mun.” Nanwlɛ, Ɲanmiɛn i kpɔfuɛ fi su kaman lɛ. (Ngl. 6:1, 2; 13:1-18; 19:11-21) Blɛ nga sa sɔ’m bé wá jú’n, w’a mantan koko kpa. I sɔ’n ti’n, Biblu’n nun ndɛ mma nga afuɛ 2014 nun e ɲin wá trán su titi’n, yɛle Matie 6:10. Ɔ se kɛ: “Maan ɔ sielɛ blɛ’n ju.” Ɔ maan ndɛ sɔ’n, ɔ nin afuɛ 2014 fata. Ɲanmiɛn Sielɛ sɔ’n, Zezi ti i su famiɛn i afuɛ 100 yɛ.
15, 16. (a) ?Afuɛ akpi nga Zezi fá dí famiɛn’n, aklunjuɛ sa benin mun yɛ ɔ́ yó be ɔ? (b) ?Like kasiɛn nga Zezi yó’n yɛle benin? ?Kɛ ɔ ko yo like sɔ’n, nn Zoova i klun sa’n w’a yo sɛ?
15 Klist m’ɔ ti Ɲanmiɛn Sielɛ’n i su Famiɛn’n dún mmua núnnún Ɲanmiɛn i kpɔfuɛ mun. I sin’n, ɔ́ fá Satan nin i mmusu mun yí kunman dan mɔ be simɛn i bo’n nun. Bé ká lɔ lele afuɛ akpi. (Ngl. 20:1-3) Kɛ ɔ ko yo sɔ’n, be su kwlá kleman sran’m be yalɛ kun. Kpɛkun Ɲanmiɛn Sielɛ’n i fanngan nun’n, sran’m bé ɲán e ti kpɔlɛ tɛ nga Zezi fɛli i wun yili’n i su ye’n. Ninnge kwlaa nga Adam i sa tɛ’n ti be sacili’n, bé sá be sin be osu’n nun. Famiɛn Zezi cɛ́n sran nga be wuli mun. Kpɛkun, ɔ́ yó maan bé klé be like naan be su Zoova asiɛ wunmuan’n su. (Ngl. 20:12, 13) Asiɛ wunmuan’n káci lika klanman kɛ Edɛni fie’n sa. Kpɛkun be kwlaa nga be nin Ɲanmiɛn be nanti klanman’n, fɔ’n su tranman be nun kun.
16 Zezi fá afuɛ akpi dí i famiɛn’n. Kɛ blɛ sɔ’n wíe’n, nn w’a wie asiɛ’n i su ninnge’m be ye siesie kɛ nga Zoova kunndɛ’n sa. I sin’n, Zezi fá Sielɛ’n mɛ́n i Si kɛ ɔ sie i naan ɔ sie like’n kwlakwla. (An kanngan 1 Korɛntfuɛ Mun 15:24-28 nun.) Kɛ ɔ ko yo sɔ’n, sran fi su jranman e nuan kanman ndɛ kleman Ɲanmiɛn kun. Afin be kwlaa nga bé trán asiɛ’n su wa’n, be nin be mɔ be o ɲanmiɛn su lɔ’n bé káci Ɲanmiɛn i awlofuɛ. Kpɛkun bé bó yó kun bé sú i.
17. ?Ngue yɛ e kunndɛ kpa kɛ é yó i tititi ɔ?
17 Kɛ Zoova sieli i sran’n i famiɛn’n, sa nga w’a yo be afuɛ 100 nga w’a di nun’n, be kle kɛ Zoova bɔbɔ yɛ ɔ ti famiɛn’n niɔn. Naan like nga ti yɛ ɔ yili asiɛ’n, ɔ́ kpɛ́n su. I sɔ’n ti’n, nán e kpɔci Zoova le. Maan e kan Zoova i famiɛn’n nin i Sielɛ’n be ndɛ tititi. Kɛ é yó sɔ’n, e lafi su kpa kɛ ɔ ka kan Zoova tɛ́ e srɛlɛ’n su. E srɛ i kɛ “maan ɔ sielɛ blɛ’n ju.”
[Ja ngua lɛ ndɛ mun]
a An nian fluwa ?Ngue like yɛ Biblu’n kle i sakpasakpa ɔ? i bue 88-92 nun.
b An nian afuɛ 2013 nun, Sasafuɛ Tranwlɛ’n, Zuie 1, i bue 29, ndɛ kpɔlɛ 12 nun.
c An nian afuɛ 2011 nun Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ junman fluwa, Ɔktɔblu liɛ’n i bue 3-6 nun. Ndɛ nga be yiyili nun’n, i flɛlɛ’n yɛle “Maan e suan like kwlaa nga e kwla suɛn i Zoova sa nun’n.”
d Kɛ e fali ndɛ wie mun ɔli jɔlɛ difuɛ’m be ja su’n, sran’m be yacili e yalɛ klelɛ. An kwla nian afuɛ 1998 nun, Sasafuɛ Tranwlɛ’n, Desamblu 1, i bue 19-22 nun. (Be klɛli i blɔfuɛ nun.)
[Ndɛ kwle, bue 12]
Afuɛ 2014 nun Biblu’n nun ndɛ mma’n: “Maan ɔ sielɛ blɛ’n ju.”—Matie 6:10