Bla nin bian jalɛ’n i su ndɛ

 1, 2. (a) ?Wafa sɛ yɛ bla nin bian jalɛ’n boli i bo ɔ? (b) ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ Adam nin i yi’n be wun i wlɛ ɔ? (An nian desɛn ng’ɔ o kan like suanlɛ’n bo i bo lɛ’n.)

SRAN mun be ja bla nin bian titi. ?Sanngɛ, bla nin bian jalɛ’n fin wan? ?Ngue ti yɛ ɔ mannin yasua nin bla kun be atin kɛ be ja ɔ? Sɛ e wun kosan sɔ’m be bo’n, e su buman bla nin bian jalɛ’n i like finfin. Sanngɛ, é wún kɛ ɔ man aklunjuɛ dan. Kɛ Ɲanmiɛn yili Adam, ɔ seli i kɛ ɔ tɔn nnɛn’m be kwlaa be dunman. Adam wunnin kɛ nnɛn’m be ti nɲɔnnɲɔn. Bla kun, yasua kun. Sanngɛ i liɛ’n, ɔ leman “ukafuɛ kun b’ɔ nin i kwla tran-an.” I sɔ’n ti’n, Ɲanmiɛn yoli maan Adam lafili naan w’a yi i nvɛnma kun. Ɔ fali Adam i nvɛnma sɔ’n yoli bla naan w’a fɛ i w’a ɔ Adam wun lɔ. Yɛ ɔ yoli Adam i yi. (An kanngan Bo Bolɛ 2:20-24 nun.) Ɔ maan, bla nin bian jalɛ’n fin Ɲanmiɛn Zoova.

² Ndɛ nga Zoova kɛnnin i Edɛni fie’n nun lɔ’n, Zezi kannin wie. Ɔ seli kɛ: “Yasua kpáci i si nin i nin yɛ ɔ́ fɛ́ i wun mɛ́ntɛn i yi yɛ be nnyɔn’n bé káci sran wunmuan.” (Matie 19:4, 5) Adam i nvɛnma yɛ Ɲanmiɛn fa yili bla mɛnnin i ɔ. Ɔ maan, ɔ fata kɛ be nɲɔn’n be wun i wlɛ kɛ be ti sran wunmuan. Naan ɔ fataman kɛ be kpɔci be wiengu. Zoova w’a kunndɛman le kɛ yasua kun nin i yi’n be yra. Ɔ kunndɛ kɛ yasua ja bla kunngba. Yɛ maan bla’n ja bian kunngba.

 3. ?Like cinnjin kpa nga ti yɛ Ɲanmiɛn mannin Adam nin Ɛvu be atin kɛ be ja’n, i kun yɛle benin?

³ Adam flɛli i yi’n kɛ Ɛvu. Adam kloli i kpa. Ɛvu yoli i ukafuɛ dan. Yɛ be trannin fɛfɛ. (Bo Bolɛ 2:18) Like cinnjin kpa nga ti yɛ Ɲanmiɛn mannin Adam nin Ɛvu be atin kɛ be ja’n, i kun yɛle kɛ be wu ba naan be trɛ asiɛ’n su. (Bo Bolɛ 1:28) Ba’m be kusu’n, be klo be si nin be nin mun. Sanngɛ, kɛ be ko ɲin’n, ɔ fata kɛ be kpɔci be si nin be nin naan be ɲan be awlobo liɛ. Ɔ maan, sran’m bé sɔ́n asiɛ’n su. Kpɛkun, bé yó maan asiɛ’n káci lika klanman.

 4. ?Sa benin yɛ ɔ juli Adam nin Ɛvu be su ɔ?

⁴ Kɛ Adam nin Ɛvu be yoli ɲin kekle Zoova su’n, be awlo’n nun w’a yoman fɔun kun. Mmusu’m be si Satan mɔ be flɛ i ekun kɛ ‘wuo lalaa’n,’ ɔ lakali Ɛvu kɛ sɛ ɔ di “sa kpa’n nin sa tɛ’n be silɛ waka’n i mma liɛ’n,” ɔ́ wún sa wlɛ dan. Yɛle kɛ, ɔ́ sí sa kpa’n nin sa tɛ’n be ngbaciɛ’n. Ɔ maan, ɔ́ kwlá fɛ́ i bɔbɔ i klun klo ajalɛ. Ɛvu w’a usɛmɛn i wun’n i ngwlɛlɛ afɛ naan w’a kle kɛ ɔ bu i sran. Kpɛkun, ɔ tili waka mma’n dili. Adam kusu klo i yi’n i dan. I sɔ’n ti, i ɲin w’a yiman Ɲanmiɛn. Ɔ dili waka mma’n wie.​—Sa Nglo Yilɛ 12:9; Bo Bolɛ 2:9, 16, 17; 3:1-6.

 5. ?Ngue yɛ Adam nin Ɛvu be wun ndɛ’n kle e ɔ?

⁵ Kɛ Zoova usali Adam i sa’n, ɔ fa sa ng’ɔ yoli’n guɛli i yi’n su. Ɔ seli kɛ: “Bla bɔ a fa sieli min wun wa’n, i yɛ ɔ mannin min wie yɛ n dili-ɔ” Ɛvu kusu’n, ɔ fali sa’n guɛli i wuo’n su. (Bo Bolɛ 3:12, 13) Nanwlɛ, Adam nin Ɛvu b’a wunman ndɛ kpa kun sa b’a kanman. I sɔ’n ti’n, Zoova buli be fɔ. Maan e fa Adam nin Ɛvu be wun ndɛ sɔ’n e tu e wun fɔ. Yɛle kɛ, maan yasua’m be nin be yi’m be ɲin yi Zoova. Yɛ sran kun i like liɛ nga Zoova mɛnnin i kɛ ɔ yo’n, maan ɔ nian nun yo. I liɛ’n, be liɛ yó ye.

 6. An yiyi ndɛ ng’ɔ o Bo Bolɛ 3:15 nun’n, i nun.

⁶ Sa nga Satan dunman nun ti’n, ɔ juli Edɛni fie’n nun lɔ’n, ɔ timan kpa mlɔnmlɔn. Ɔ nin i sɔ ngba’n, Zoova kannin ndɛ kun. Ndɛ sɔ’n kle kɛ sran’m be liɛ’n w’a wieman mlɔnmlɔn. (An kanngan Bo Bolɛ 3:15 nun.) Zoova seli kɛ ‘bla’n i osu’n,’ wá kpɔ́tɔ Satan i ti’n. Ɲanmiɛn su lɔ’n, anzi kpanngban kpa be su Zoova. Yɛ Zoova nin be tran klanman kɛ sran kun nin i bo bla sa. Anzi sɔ’m be nun kun yɛ Zoova fanngan nun’n, ɔ́ “kpɔ́tɔ” Satan i ti’n niɔn. Anzi’n yó sɔ naan like nga Adam nin Ɛvu b’a kwlá ɲɛnmɛn i’n, aɲinyiɛfuɛ’m be ɲɛn i cɛn wie. Yɛle kɛ, bé ɲán anannganman nguan asiɛ’n su wa. I sɔ yɛ Zoova kunndɛli kɛ sran’m be tran ɔn.​—Zan 3:16.

 7. (a) ?Ɲin kekle mɔ Adam nin Ɛvu be yoli’n ti’n, sa benin yɛ ɔ ju be kwlaa nga be ja bla nin bian’n be su ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ Zoova kunndɛ kɛ yasua kun nin i yi’n be tran ɔn?

⁷ Kɛ Adam nin Ɛvu be yoli ɲin kekle’n, sa’m be wa juli be su. Sa sɔ’m be ju be kwlaa nga be ja bla nin bian’n, be su wie. I wie yɛle kɛ, kɛ bla’m bé wú ba’n, be wun ɲrɛnnɛn dan. Asa ekun’n, be awlɛn tran be wun’m be su. Yɛ be wun’m be sie be. Andɛ bɔbɔ’n, e wun kɛ yasua wie’m be yo be yi’m be tɛtɛ kpa. (Bo Bolɛ 3:16) Sanngɛ, Zoova kunndɛ kɛ yasua’m be sie be awlo’n i klolɛ su. Yɛ maan bla’m be bu be wun’m be sran. (Efɛzfuɛ Mun 5:33) Kɛ yasua kun nin i yi’n be yo ninnge mun likawlɛ’n, ndɛ kekle tɔman be afiɛn.

 8. ?Kɛ ɔ fɛ i Adam blɛ su lele m’ɔ́ fá jú Nowe blɛ su’n, bla nin bian jalɛ’n i su ndɛ benin yɛ Biblu’n kan ɔn?

⁸ Adam nin Ɛvu be wuli ba yasua nin ba bla mun naan b’a wu. (Bo Bolɛ 5:4) Kaɛn m’ɔ ti be wa yasua klikli’n, ɔ jɛli i niaan bla kun. Be flɛ i anunman kun kɛ Lemɛki. Ɲanmiɛn Ndɛ’n waan Lemɛki jali bla nɲɔn. (Bo Bolɛ 4:17, 19) Kɛ ɔ fɛ i Adam blɛ su lele m’ɔ́ fá jú Nowe blɛ su’n, sran kaan sa yɛ be suli Zoova ɔ. Sran sɔ’m be nun wie yɛle Abɛli nin Enɔki, nin Nowe nin i awlobo’n. Nowe blɛ su’n, anzi mɔ be ti Ɲanmiɛn i mma mun’n, be “wunnin kɛ sran’m be wa bla [mun] be ti nglanman kpa naan b’a kunndɛ wie b’a ja.” Be bla jalɛ sɔ’n ti tete sa. Ba nga be wuli be’n, be ti jajraajra kpa. Yɛ be yo sran’m be like yaya. Ɲanmiɛn nían ɔn, “sran’m be klunwi’n kɔ i nyrun cɛn’n kwlaa. Kɛ aliɛ’n cɛ́n b’ɔ́ sán’n, nn be klun akunndan’n yó tɛ kɔ́ i nyrun.”​—Bo Bolɛ 6:1-5.

 9. (a) ?Sa benin yɛ ɔ juli Nowe blɛ su klunwifuɛ’m be su ɔ? (b) ?Ngue yɛ sa ng’ɔ juli Nowe blɛ sufuɛ’m be su’n, ɔ kle e ɔ?

⁹ Zoova seli kɛ ɔ́ wá tɔ́ nzue dan kun fá núnnún sran tɛtɛ mɔ be o asiɛ’n su’n. Nowe m’ɔ ti sran kpa’n, ɔ boli sa sɔ’n i ‘ndolo.’ (2 Piɛr 2:5) Sanngɛ, sran’m b’a sieman be su. Ninnge uflɛ yɛ ɔ yoli be cinnjin ɔn. Ninnge sɔ’n wie yɛle bla nin bian jalɛ’n. Zezi fali sa nga bé wá jú e blɛ su’n sunnzunnin Nowe blɛ su liɛ mun. (An kanngan Matie 24:37-39 nun.) Andɛ’n, sran sunman be buman jasin fɛ’n mɔ e bo’n i akunndan. Sanngɛ, ɔ fata kɛ e bo jasin sɔ’n i sin naan Ɲanmiɛn w’a nunnun klunwifuɛ mun. ?Ngue yɛ sa ng’ɔ juli Nowe blɛ sufuɛ’m be su’n kle e ɔ? Yɛle kɛ, nán ninnge kɛ bla nin bian jalɛ sa’n, ɔ nin ba wulɛ’n be yo e cinnjin dan naan e wla fi Zoova i cɛn’n su.

10. (a) ?Ngue yɛ i yolɛ’n kacili sran’m be nzuɛn lika sunman nun ɔn? (b) ?Ajalɛ kpa benin yɛ Abraamun nin Sara be kleli ɔ?

¹⁰ Nowe jali bla kunngba. Yɛ i wa yasua nsan’n be jali bla kunngunngun. Sanngɛ, kɛ anannganman su nzue’n kpɛli’n, sran sunman be wa jali bla kpanngban. Lika sunman nun’n, sran’m be yacili bla nin bian nna nga Ɲanmiɛn sieli’n, be yoli ɲannzuɛn sa mun. Yɛ be fali sa sɔ’m be yolɛ’n kacili be nzuɛn. Kɛ bé sɔ́ be amuɛn mun bɔbɔ’n, be yoli i sɔ sa mun. Kɛ Abraamun nin i yi Sara be ko trannin Kanaan lɔ’n, be wunnin kɛ lɔfuɛ’m be yo sa sukusuku. Be buman bla nin bian jalɛ’n i like fi. Zoova nunnunnin Sodɔmun nin Gomɔru klɔ’n. Afin lɔfuɛ’m be kunndɛ bla nin bian sukusuku. Abraamun w’a nianman sran tɛtɛ sɔ’m be ayeliɛ’n su. Ɔ nin Sara be trannin klanman. Yɛ Sara buli i sran. (An kanngan 1 Piɛr 3:3-6 nun.) Kɛ be wa Izaaki juli bla jalɛ’n, Abraamun yoli maan ɔ jali bla ng’ɔ ti Zoova i sufuɛ’n. Izaaki kusu, ɔ yoli maan i wa Zakɔbu jali Zoova i sufuɛ wie. Zakɔbu wuli ba 12. Be yɛ be ti Izraɛli akpasua blu nin nɲɔn’n niɔn.

11. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ Moizi Mmla’n yoli Izraɛlifuɛ’m be ye ɔ?

¹¹ Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, Zoova nin Izraɛli nvle’n be trali aenguɛ. Zoova mannin be mmla. Mmla sɔ’n yoli yasua nin bla nga be nantili su’n be ye kpa. I wie yɛle kɛ, ɔ fataman kɛ be ja bla kpanngban. Yɛ ɔ fataman kɛ be ja sran ng’ɔ timan Zoova i sufuɛ’n. (An kanngan Mmla’n 7:3, 4 nun.) Sɛ ndɛ tɔ kekle kpa yasua kun nin i yi’n be afiɛn’n, kpɛnngbɛn’m be siesie. Sɛ sran kun kunndɛ bla i yi bo, annzɛ bian i wun bo’n, ɔ le i su mmla. Yɛ ɔ le kwla silɛ’n, ɔ nin sa nga be bu i kɛ sran kun yoli’n, be su mmla. Yasua kun nin i yi’n be kwla yra. Sanngɛ, ɔ fataman kɛ be bu be wiengu kun i lufle be yrɛ i. Sɛ bla kun “yo sa wie m’ɔ timan su’n,” yɛ i wun’n kwla yrɛ i ɔ. (Mmla’n 24:1) Ɲanmiɛn Ndɛ’n kleman sa “m’ɔ timan su’n” mɔ sɛ bla kun yo’n, be kwla yrɛ i’n. Sanngɛ, ɔ fataman kɛ yasua kun jran sa ngbɛnngbɛn wie su yrɛ i yi’n.​—Saun Yolɛ 19:18.

12, 13. (a) ?Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Malasi blɛ su’n, wafa sɛ yɛ Zuifu sunman be nin be yi’m be trannin ɔn? (b) ?Sɛ Klistfuɛ kun kunndɛ bla i yi bo, annzɛ bian i wun bo naan ɔ ko ja sran uflɛ’n, ngue yɛ be kwla yo i sɔfuɛ’n niɔn?

¹² Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Malasi blɛ su’n, Zuifu sunman be jran sa ngbɛnngbɛn’m be su be yra be gbanflɛn nun bla mun. Kpɛkun, be ko ja talua. Wie liɛ bɔbɔ’n, be ko ja bla ng’ɔ suman Zoova wie’n. I nun mɔ Zezi o asiɛ’n su wa’n, nn Zuifu’m be te yra be yi mun “sa wie ti.” (Matie 19:3) Sanngɛ, Zoova kloman kɛ sa ngbɛnngbɛn wie’m be ti’n, yasua kun yrɛ i yi’n.​—An kanngan Malasi 2:13-16 nun.

¹³ Andɛ kusu’n, Zoova i sufuɛ’m be kplinman su kɛ sran ng’ɔ ti Zoova i sufuɛ’n, ɔ nin i yi’n be yra. Sanngɛ wie liɛ’n, i sɔ sa’n ju. Yɛle kɛ yasua wie’m be kunndɛ bla be yi’m be bo, yɛ bla wie’m be kunndɛ bian be wun’m be bo. Kpɛkun, be yra naan bé kó já sran uflɛ. Kɛ Klistfuɛ ng’ɔ yo i sɔ sa’n, i ayeliɛ’n yomɛn i nsisɔ’n, be tu i asɔnun’n nun. I liɛ’n, fiɛn’n tranman asɔnun’n nun. (1 Korɛntfuɛ Mun 5:11-13) Sɛ ɔ́ sɛ́ i sin asɔnun’n nun ekun’n, nn w’a ‘yo sa m’ɔ kle kɛ w’a kaci i nzuɛn’n.’ (Lik 3:8; 2 Korɛntfuɛ Mun 2:5-10) Blɛ ng’ɔ fata kɛ sran sɔ’n di naan w’a kwla sɛ i sin asɔnun’n nun ekun’n, b’a sieman su mmla. Sanngɛ, kɛ m’ɔ fata kɛ ɔ yo sa m’ɔ kle kɛ w’a kaci i nzuɛn’n ti’n, ɔ kwla di afuɛ kun tra su. Yɛ kannzɛ ɔ sɛ i sin asɔnun’n nun ekun’n, sanngɛ cɛn wie lele ɔ́ kɔ́ “Nyanmiɛn ja su.”​—Rɔmfuɛ Mun 14:10-12; An nian afuɛ 1979, Novamblu 15, Sasafuɛ Tranwlɛ’n i bue 31-32 nun. Ɔ ti blɔfuɛ’n nun.

14. ?Wafa sɛ yɛ Moizi mmla’n i su nantilɛ’n yoli Izraɛlifuɛ’m be ye ɔ?

¹⁴ Izraɛlifuɛ’m be nantili Moizi Mmla’n su lele afuɛ 1.500. Yɛ mmla’n yoli be ye sa sunman nun. Sa kwlaa ng’ɔ tɔ awlo’n nun’n, mmla’n kleli wafa ng’ɔ fata kɛ be siesie’n. Mmla’n kacili kɛ sran sa, yɛ ɔ kleli be atin lele Klist bali. (Galasifuɛ Mun 3:23, 24) Kɛ Klist bali m’ɔ wuli’n, Ɲanmiɛn nin sran’m be trali aenguɛ uflɛ. (Ebre Mun 8:6) Ɔ maan, Klistfuɛ’m be diman Moizi mmla’n su.

15. (a) ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn siesieli bla nin bian jalɛ’n mɔ Klistfuɛ’m be nian su ɔ? (b) ?Sɛ Klistfuɛ kun nin i yi’n be kunndɛ kɛ bé yrá’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ be wla kpɛn su ɔ?

¹⁵ Cɛn kun’n, Farizifuɛ’m be waan bé sá Zezi bé nían. Ɔ maan, be usɛli i kɛ yasua kun nin i yi’n be kwla yra. Zezi tɛli be su kɛ Moizi Mmla’n mannin be atin kɛ be kwla yra be yi mun. Sanngɛ kɛ Ɲanmiɛn yili sran’n, w’a siemɛn i sɔ. (Matie 19:6-8) Ndɛ sɔ’n mɔ Zezi kannin’n, ɔ kle kɛ wafa nga Ɲanmiɛn siesieli bla nin bian jalɛ’n i bobolɛ’n nun’n, i su yɛ ɔ fata kɛ Klistfuɛ’m be nian ɔn. (1 Timote 3:2, 12) Yasua kun nin i yi’n be ti sran “wunmuan.” Ɔ maan, ɔ fataman kɛ be yra. Sanngɛ, ɔ fata kɛ be klo Ɲanmiɛn. Yɛ be klo be wiengu naan be bo’n yo kun. Sɛ yasua’n w’a kunndɛman bla i yi bo, annzɛ bla’n w’a kunndɛman bian i wun bo naan be yra’n, be kwlá jaman sran uflɛ. (Matie 19:9) Sanngɛ sɛ sran kun kunndɛ bla, annzɛ bian i wiengu bo naan ɔ yo i nsisɔ’n, i wiengu kun’n kwla yaci cɛ i. I sɔ yɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Oze yoli ɔ. I yi Gomɛr kunndɛli bian i bo, sanngɛ ɔ yaci cɛli i. Zoova kusu yacili Izraɛlifuɛ nga be sali be sin i wun’n, be sa tɛ’n cɛli be. (Oze 3:1-5) Asa ekun’n, sɛ sran kun si kɛ i wun’n, annzɛ i yi’n w’a kunndɛ sran uflɛ naan ɔ nin i be si sua ekun’n, nn w’a yaci w’a cɛ i. Ɲanmiɛn ɲrun’n, be kwlá yraman kun.

16. ?Be nga be kunndɛman kɛ bé já bla annzɛ bian’n, be su ndɛ benin yɛ Zezi kannin ɔn?

¹⁶ Zezi seli kɛ sɛ w’a yoman kɛ yasua’n w’a kunndɛ bla i yi bo, annzɛ bla’n w’a kunndɛ bian i wun bo’n, be kwlá yraman. I sin’n, be nga be kunndɛman kɛ bé já bla annzɛ bian, mɔ “Nyanmiɛn sie be sɔ’n,” ɔ kannin be ndɛ. Kpɛkun, ɔ seli kɛ: “Maan sran ng’ɔ kwla fa su’n, ɔ fa.” (Matie 19:10-12) Sran wie’m be kunndɛ kɛ be akunndan’n kwlaa tran Ɲanmiɛn junman’n i dilɛ’n su. I sɔ’n ti, be jaman bla annzɛ bian. Be bɔbɔ yɛ be fɛ i sɔ ajalɛ’n niɔn.

17. ?Sɛ Klistfuɛ kun já bla annzɛ bian, annzɛ ɔ su jaman wie’n, ngue yɛ maan ɔ kwla fa ajalɛ kun ɔn?

¹⁷ ?Sɛ sran kun já bla annzɛ bian, annzɛ ɔ su jaman wie’n, ngue yɛ maan ɔ kwla fa ajalɛ kun ɔn? Sɛ sran kun se kɛ ɔ jaman bla annzɛ bian’n, maan ɔ bu i klun lɔ nian sɛ ɔ kwla trɛ i awlɛn o. Pɔlu kunndɛli kɛ be nga be nin a jaman bla annzɛ bian’n, be ka sɔ. Kpɛkun, ɔ seli kɛ: “Kɛ ɔ́ yó naan amu’an kunndɛ-man bla i sukusuku’n, maan yasua kun ja bla kun, yɛ bla kun ja bian kun.” Ɔ seli ekun kɛ: “Sɛ be kwlá tra-man be anwlɛn’n, maan be ja bla nin bian, afin sɛ be ja kun’n, ɔ ti kpa tra kɛ be konvi tran bla nin bian su’n.” Sɛ sran kun ja bla annzɛ bian’n, ɔ ti kpa. I liɛ’n, ɔ su kɛnmɛn i bla lika’n, annzɛ i yasua lika’n nun ngowa. Annzɛ ɔ su kunndɛman bla annzɛ bian. Sanngɛ, ɔ fata kɛ sran kun bu i klun lɔ nian, sɛ w’a ju bla annzɛ bian jalɛ o. I sɔ yɛ Pɔlu waan be yo ɔ. Ɔ seli kɛ: ‘Sɛ sran wie bu i kɛ like ng’ɔ yo’n timan su, sanngɛ nn w’a ju bla annzɛ bian jalɛ’n, naan ɔ fata kɛ ɔ yo sɔ’n, maan ɔ yo. Sɛ ɔ yo sɔ’n, ɔ ti-man tɛ. Maan be ja bla nin bian.’ (1 Korɛntfuɛ Mun 7:2, 9, 36,NW; 1 Timote 4:1-3) Nanwlɛ, nán sran kun i konvi m’ɔ tran bla annzɛ bian su’n, i ti yɛ ɔ fata kɛ ɔ kpli ja bla annzɛ bian ɔn. Afin atrɛkpa’n, i ayeliɛ’n kleman kɛ w’a ju bla annzɛ bian jalɛ.

18, 19. (a) ?Sran benin yɛ ɔ fata kɛ Klistfuɛ kun kunndɛ kɛ ɔ́ jɛ́ i ɔ? (b) ?Ngue yɛ like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɛ’n wá fá e ɲin síe su ɔ?

¹⁸ Sran nga Klistfuɛ kun kunndɛ kɛ ɔ́ jɛ́ i’n, maan ɔ yo sran mɔ b’a yo i batɛmun’n. Maan ɔ klo Zoova, yɛ maan ɔ tu i klun su i. Asa ekun’n, ɔ fata kɛ be sran nɲɔn’n be klo be wun klolɛ kpa. Yɛ maan be kunndɛ kɛ bé trán likawlɛ. Sɛ ɔ ti sɔ naan be ja’n, Zoova yrá be su. Afin be aja’n ti “i klun su.” (1 Korɛntfuɛ Mun 7:39) I sin’n, maan be nanti afɔtuɛ ng’ɔ o Biblu’n nun’n be su titi. Sɛ be yo sɔ’n, be liɛ yó ye.

¹⁹ E o mɛn’n ‘i bue nuan.’ Ɔ maan sran sunman be ayeliɛ’n kleman kɛ be nin bla annzɛ bian be kwla tran. (2 Timote 3:1-5) Sanngɛ, Ɲanmiɛn man be nga b’a ja bla nin bian’n be afɔtuɛ naan be tran klanman. Naan be nanti nguan atin’n su titi. Ɲanmiɛn i afɔtuɛ sɔ mɔ be o Biblu’n nun’n, like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɛ’n wá fá e ɲin síe be su.​—Matie 7:13, 14.