Ɲanmiɛn fa amun kacili i liɛ mlɔnmlɔn
“Nyanmiɛn a wunnzin amun, w’a fa amun a kaci i liɛ mlɔnmlɔn.”—1 KOR. 6:11.
?WAFA SƐ YƐ AMÚN TƐ́ SU Ɔ?
?Ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ e nin sran tɛ mun e san nun ɔn?
?Ngue yɛ e kwla yo e suan Zoova i junman’n bo ɔ?
?Ninnge benin yɛ ɔ fata kɛ sran kun yo naan w’a kle kɛ Ɲanmiɛn klun sa yolɛ’n ti i cinnjin ɔn? ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan y’a kle titi kɛ e ti Klistfuɛ ɔ?
1. ?Kɛ Neemi ɔli Zerizalɛmu lɔ ekun’n, sa benin mun yɛ ɔ fiteli be su ɔ? (An nian desɛn klikli’n.)
KƐ AFUƐ nga be flɛ i 443 ka naan y’a ju Zezi blɛ su’n sinnin kan’n, cɛn kun Neemi ɔli Zerizalɛmu lɔ ekun. Kɛ ɔ juli lɔ’n, ɔ fiteli sa wie’m be su. Sa sɔ’m be timan klanman mlɔnmlɔn. Yɛle kɛ, bian kun mɔ sran kwlaa si kɛ ɔ ti nvle uflɛ nunfuɛ’n, ɔ tran Ɲanmiɛn sua’n i sua ba kun nun. Asa ekun’n, Levifuɛ’m b’a yaci junman nga Ɲanmiɛn mannin be’n i dilɛ. Wunmiɛn delɛ cɛn’n nun’n, kɛ ɔ yo naan Zuifu kpɛnngbɛn’m be uka nvlefuɛ mun naan be su Zoova’n, aata yɛ be di ɔ. Sanngɛ nɛ́n i ngba ɔ. Zuifu’m be nun kpanngban b’a ja nvle ufuɛ nun bla nin bian mun. Sa kwlaa sɔ’n i ya m’ɔ yo nvlefuɛ mun ti’n, be kɛn i ndɛ be sin.—Neh. 13:6.
2. ?Ndɛ onin yɛ Izraɛlifuɛ’m be kannin mɔ i ti yɛ Ɲanmiɛn fali be yoli i liɛ klonglo ɔ?
2 Afuɛ nga be flɛ i 1513 nun ka naan y’a ju Zezi blɛ su’n, Izraɛlifuɛ’m be fali be wun mannin Ɲanmiɛn. Be kwlaa be kɛnnin i likawlɛ kɛ: “É fá Anannganman i mmla’m be kwlaa be su.” (Tul. 24:3) I sɔ’n ti’n, Ɲanmiɛn fa be yoli i liɛ klonglo nvle kun nga’m be afiɛn. ?Nán be sran bulɛ dan yɛle sɔ’n? Kɛ ɔ yoli sɔ m’ɔ dili afuɛ ablanan’n, Moizi fali be sran dan mɔ Ɲanmiɛn buli’n kpɛnnin be wla. Ɔ seli be kɛ: “Amun ti nvle kun bɔ Anannganman amun Nyanmiɛn’n kpali amun sieli amun ngunmin. Ɔ kpali amun nvle nga be o asiɛ wunmuan’n su’n be kwlakwla be nun kɛ amun yo i liɛ klonglo.”—Mmla’n 7:6.
3. ?Kɛ Neemi ko niannin Izraɛlifuɛ’m be osu ekun’n, ngue yɛ ɔ wunnin i ɔ?
3 Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, Izraɛlifuɛ’m be kwlakwla sɛ é kwlá sé’n, b’a yiaman ndɛ nga be kannin’n i nuan. Yɛle kɛ be kacili be sin sili Zoova. Saan be nun kunngun yɛ b’a yoman sɔ wie. Lele m’ɔ́ fá jú Neemi blɛ su’n, Izraɛlifuɛ’m b’a kaciman be ayeliɛ’n. Afin i nun mɔ bé tú Babilɔni bé kɔ́ Zerizalɛmu’n, be seli kɛ bé kó kplán klɔ’n naan bé sú Zoova ekun. Kɛ be ɔli’n, Neemi ko niannin be osu kun. Kɛ ɔ́ kó nían be osu ekun’n, ɔ wunnin kɛ Zoova sulɛ’n timan nvlefuɛ’m be cinnjin kun. Siɛn’n, be Zoova sulɛ ti kun nin bue.
4. ?Ngue yɛ é yó naan Zoova w’a fa e w’a yo i liɛ klonglo titi ɔ?
4 Andɛ kusu’n, Zoova fɛli i Lalofuɛ mun yoli i liɛ klonglo kɛ Izraɛli nvle’n sa wie. I be ng’ɔ kpali be sieli be ngunmin’n mun o, i be mɔ bé ká asiɛ’n su wa mɔ be ti “sran kpanngban kpa” mun o, be ti Ɲanmiɛn liɛ klonglo. Ɲanmiɛn kpali e kwlaa kɛ e su i kunngba cɛ. (Ngl. 7:9, 14, 15; 1 Kor. 6:11) Ɔ maan e kunndɛman kɛ é nían Izraɛlifuɛ’m be ajalɛ su. E liɛ’n, e waan é sú Zoova naan ɔ fa e yo i liɛ klonglo titi. ?Sanngɛ, ngue yɛ é yó naan i sɔ liɛ’n w’a yo ye ɔ? Neemi fluwa’n i ndɛ trɛ 13 kle e like nnan m’ɔ fata kɛ e yo ɔ. I klikli’n yɛle kɛ, nán e nin sran tɛ mun e san nun. I nɲɔn su’n yɛle kɛ, maan e suan like nga Zoova i anuannzɛ’n yo’n i bo. I nsan su’n yɛle kɛ, maan e dun mmua yo Zoova i klun sa’n. Yɛ i nnan su’n yɛle kɛ, maan e nian e wun su naan e kle titi kɛ e ti Klistfuɛ. Maan e yiyi like nnan sɔ’n be nun kunngunngun e nian.
NÁN E NIN SRAN TƐ E SAN NUN
5, 6. ?Wan yɛle Eliasibu nin Tɔbiza? ?Eliasibu nin Tɔbiza be afiɛn ti sɛ?
5 An kanngan Neemi 13:4-9 nun. Kɛ ɔ ko yo naan Ɲanmiɛn i sufuɛ’m b’a nanti klanman lele b’a guɛ i ti nin bo’n, ɔ timan pɔpɔ. Afin be tran sran tɛfuɛ’m be afiɛn. Sran tɛfuɛ sɔ’n kun yɛle laa bian kun mɔ be flɛ i kɛ Tɔbiza’n. Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ Eliasibu i blɛ su sran ɔn. Ɔ ti Pɛrsi famiɛn’n i junman difuɛ, yɛ sran wie’m be waan ɔ ti Amɔnfuɛ. Kɛ Neemi bali nvlefuɛ’m be ukalɛ naan be kplan Zerizalɛmu klɔ’n i talɛ’n, Tɔbiza nin i janvuɛ’m be tɛnndɛnnin i ɲrun. (Nee. 2:10) Kusu’n, Ɲanmiɛn i Mmla’n se kɛ nán Amɔnfuɛ’m be wlu Ɲanmiɛn sua’n nun. (Mml. 23:4) ?Sɛ ɔ ti sɔ’n niɔn, ngue ti yɛ Eliasibu m’ɔ ti Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’n, ɔ fali Ɲanmiɛn sua’n i sua ba kun mannin Tɔbiza ɔ?
6 Tɔbiza nin Eliasibu be ti sia. Afin Tɔbiza nin i klun ba Zosanan be jali Zuifu bla. Yɛ Zuifu kpanngban be yi Tɔbiza i ayɛ. (Nee. 6:17-19) Eliasibu kusu m’ɔ ti Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’n, ɔ jali Sanbalat m’ɔ ti Samarifuɛ’n i wa bla. Sanbalat sɔ’n ti Tɔbiza i janvuɛ kpa. (Nee. 13:28) E kwla se kɛ i kwlaa ngalɛ’n ti yɛ Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ Eliasibu mannin Tɔbiza i sua ba kun Ɲanmiɛn i sua’n nun’n niɔn. E kwla se ekun kɛ i ti yɛ kɛ Tɔbiza tánndán Ɲanmiɛn i sua’n i kplanlɛ’n i ɲrun’n, Eliasibu w’a kanman ndɛ’n niɔn. ?Afɔtuɛ benin yɛ Eliasibu i ayeliɛ’n man e ɔ?
7. ?Sɛ asɔnun kpɛnngbɛn nin Ɲanmiɛn i sufuɛ onga’m be waan Ɲanmiɛn fa be yo i liɛ mlɔnmlɔn titi’n, ngue yɛ ɔ fataman kɛ be yo ɔ?
7 Kɛ mɔ e fali e wun mannin Zoova ti’n, Zoova i klun sa’n yɛ ɔ fata kɛ e dun mmua e yo ɔ. Sanngɛ e osufuɛ mɔ wieliɛ’n, e kunndɛ kɛ be klun jɔ e wun ti’n, ɔ cɛman naan y’a fɔn Zoova wun. Sɛ e yo sɔ’n, Zoova su kwlá faman e yomɛn i liɛ mlɔnmlɔn kun. Asɔnun kpɛnngbɛn’m be kusu, ɔ fataman kɛ wafa nga be klo kɛ bé yó ninnge mun’n, i su yɛ be jran be fa ajalɛ ɔ. Sanngɛ Zoova i mmla’m be su yɛ ɔ fata kɛ be nian ɔn. (1 Tim. 5:21) Ɔ maan ɔ fata kɛ be nian be wun kpa naan b’a yoman sa wie m’ɔ kun Ɲanmiɛn ya’n, naan b’a yomɛn i liɛ mlɔnmlɔn kun’n.—1 Tim. 2:8.
8. ?Kɛ e nin sran mun é sán nun’n, ngue yɛ ɔ fataman kɛ e wla fi su ɔ?
8 Like kun m’ɔ fataman kɛ e wla fi su le’n yɛle kɛ “sɛ sran kpa nin sran tɛ san nun’n, i nzuɛn tɛ’n sɛ i.” (1 Kor. 15:33) E osufuɛ wie’m be kwla saci e. I sɔ sa yɛ ɔ ɲannin Eliasibu ɔ. Blɛ kun nun’n, ɔ ukali Neemi be kplannin Zerizalɛmu i wun talɛ’n i uflɛ. I lɛ nun’n, ɔ kleli nvlefuɛ’m be ajalɛ kpa. (Nee. 3:1) Sanngɛ i osufuɛ wie mun nin Tɔbiza be ti’n, w’a kwlá nantiman klanman Zoova ɲrun kun. Ɔ maan Zoova w’a fɛmɛn i w’a yomɛn i liɛ kun. I sɔ’n ti’n, maan be nga be kwla uka e naan y’a yo ninnge kpakpa mun’n, yɛ e nin be e san nun ɔn. Ninnge sɔ’m be nun wie yɛle Biblu’n nun kannganlɛ’n, nin asɔnun aɲia’m be bo kɔlɛ’n ɔ nin jasin fɛ’n bolɛ’n. Nanwlɛ, e osufuɛ nga be wla e fanngan mɔ e yo i sɔ ninnge mun’n, e klo be kpa.
MAAN E SUAN LIKE NGA ZOOVA I ANUANNZƐ’N YO’N I BO
9. ?Kɛ Neemi sɛli sin Zerizalɛmu lɔ’n, ngue yɛ ɔ wunnin i ɔ? ?Ngue yɛ Neemi yoli naan b’a kwla nian Levifuɛ’m be lika ɔ?
9 An kanngan Neemi 13:10-13 nun. I nun mɔ Neemi sɛ́ i sin Zerizalɛmu lɔ’n, ɔ wunnin kɛ ninnge ng’ɔ fata kɛ be fa man Levifuɛ mun’n, be fa manman be. I sɔ’n ti’n, Levifuɛ’m b’a yaci Ɲanmiɛn i sua’n nun junman dilɛ, b’a ɔ fie dilɛ. I sɔ’n ti’n, ɔ ijɔli kpɛnngbɛn mun. Afin sɛ blusu nga nvlefuɛ’m be yi’n yɛ be ko faman o, sɛ kusu be ko fa yɛ be fa manman Levifuɛ mun o, i kwlaa yoli o, b’a diman be junman’n. (Nee. 12:44) I sɔ’n ti’n, Neemi fali ajalɛ wie mun. Yɛle kɛ ɔ sieli sran wie mɔ be kwla lafi be su’n naan blusu nga sran’m be yi’n, be sɔ nun be fa man Levifuɛ mun.
10, 11. ?Ngue yɛ e kwla yo e suan Zoova i junman’n bo ɔ?
10 ?Afɔtuɛ benin yɛ sa sɔ’n man e ɔ? Yɛle kɛ maan e fa e sa nun ninnge kpakpa mun e suan Zoova i junman’n bo. I sɔ mɔ e yo’n ti e cenjele dan. (Nya. 3:9) Kɛ e fa e sa nun ninnge e suan Zoova i junman’n bo’n, i bɔbɔ like yɛ e fa mɛn i ɔ. (1 Nyo. 29:14-16) Wie liɛ’n, e bu i kɛ like nga é fá mán Zoova’n ti kaan ti’n, Zoova su bumɛn i like. Sanngɛ Zoova liɛ’n, like nga sran kun i sa ju su m’ɔ fa mɛn i klun ufue su’n, i klun jɔ su.—2 Kor. 8:12.
11 Aniaan kun nin i yi’n be le ba mɔcuɛ. Be flɛli aniaan kun ɔ nin i yi’n mɔ b’a yo kpɛnngbɛn mɔ be ti ngunmin atin bofuɛ’n kɛ cɛn kun le mɔcuɛ kwlaa nun’n, be sin be awlo lɔ naan be nin be wlu awlo. Aliɛ tɔnlɛ leman ba. Sanngɛ niɛn’n seli kɛ, sɛ ɔ tɔn be sran blu’n be nuan aliɛ titi’n, nán sran nɲɔn mɔ bé wá úka be su’n, be nuan aliɛ’n yɛ ɔ kwlá tɔnman ɔn. Aniaan’m be yialɛ aliɛ kun sin cɛn kun le mɔcuɛ kwlaa nun’n, sran wie’m be kwla bu i like kaan. Sanngɛ ajalɛ sɔ’n, ɔ yoli atin bofuɛ sɔ’m be fɛ kpa. Be liɛ kusu nga be yoli’n yɛle kɛ, be kannin jasin fɛ’n bolɛ’n nun ndɛ fɛ wie mun kleli awlobo’n. Kpɛkun be wlali ba’m be fanngan naan be su Ɲanmiɛn kpa be ɔ be ɲrun titi. Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, ba’m be kwlaa be wa dili blɛ kwlaa nun Ɲanmiɛn junman.
12. ?Ajalɛ kpa benin yɛ asɔnun kpɛnngbɛn nin asɔnunfuɛ’m be lika nianfuɛ’m be kle ɔ?
12 ?Afɔtuɛ uflɛ benin yɛ sa nga Neemi yoli’n, ɔ man e ɔ? Afɔtuɛ ng’ɔ man e’n yɛle kɛ, ɔ fata kɛ asɔnun kpɛnngbɛn nin asɔnunfuɛ’m be lika nianfuɛ’m be kle ajalɛ kpa naan aniaan’m be nian su. I sɔ yɛ akoto Pɔlu yoli ɔ. Ɔ suannin Zoova i junman’n i bo. Kpɛkun, ɔ kleli aniaan mun like trele nga be kwla yo naan b’a fa be sa nun like b’a suan Zoova junman’n i bo wie’n.—1 Kor. 16:1-3; 2 Kor. 9:5-7.
MAAN E DUN MMUA YO ZOOVA I KLUN SA’N
13. ?Ngue yɛ Zuifu wie’m be yoli m’ɔ kleli kɛ b’a buman wunmiɛn delɛ cɛn’n i like ɔ?
13 An kanngan Neemi 13:15-21 nun. Sɛ e ninnge’m be kunndɛlɛ yɛ ɔ lo e’n, ɔ cɛman naan blɛblɛblɛ e nin Zoova e afiɛn w’a saci. Kɛ Ezipt Lɔ Tulɛ 31:13 fa kan sa’n, wunmiɛn delɛ cɛn’n ti nzɔliɛ kun. Ɔ fata kɛ cɛn sɔ nun’n, Izraɛlifuɛ’m be wla kpɛn su kɛ be ti Ɲanmiɛn liɛ klonglo. Ɔ maan, ɔ fata kɛ be nin be awlobo’m be su Zoova, be srɛ i yɛ be bu i mmla’m be su akunndan. Sanngɛ Neemi blɛ su’n, Izraɛlifuɛ wie’m b’a buman cɛn sɔ’n i like. Yɛle kɛ be di aata cɛn sɔ’n nun. I sɔ’n ti’n, kwlaa naan wunmiɛn delɛ cɛn’n w’a bo i bo’n, le mɔcuɛ’n i le nsiɛn su’n, kɛ sɛnzɛ’n ko tɔ’n, Neemi fuan be nga be fin klɔ uflɛ su be ba aata dilɛ’n. Kpɛkun, ɔ to klɔ’n i anuan’m be nun.
14, 15. (a) ?Sɛ e fa e blɛ’n kwlaa e kunndɛ sika’n, i bo gúa sɛ? (b) ?Ngue yɛ é yó m’ɔ́ klé kɛ y’a wlu Ɲanmiɛn i wunmiɛn delɛ lika’n nun ɔn?
14 ?Afɔtuɛ benin yɛ Neemi i ayeliɛ’n man e ɔ? Afɔtuɛ’n i kun yɛle kɛ, sɛ aata dilɛ o, sɛ junman o, nán maan ɔ fa e blɛ’n ngba. Ɔ timɛn i ti’n, ɔ cɛman naan e ɲin w’a yo nɲɔnnɲɔn annzɛ bɔbɔ e Zoova klolɛ’n w’a yo kun nin bue. Sɛ e klo e junman’n tratra su’n yɛ e kwla tɔ i sɔ aya’n nun ndɛndɛ ɔ. Nán e wla fi afɔtuɛ nga Zezi mannin’n su. Ɔ seli kɛ sran kun i min’n kwlá yoman nɲɔn. (An kanngan Matie 6:24 nun.) Neemi le sika. ?Sanngɛ ɔ nin Tirfuɛ nin aata difuɛ onga’m be dili aata? Cɛcɛ. (Nee. 5:14-18) Ɔ tuli i klun ukali i niaan mun be dili junman’n naan Zoova i dunman’n fu. I sɔ kunngba’n, asɔnun kpɛnngbɛn nin asɔnunfuɛ’m be lika nianfuɛ’m be tu be klun be suan asɔnun’n bo. Ɔ maan be niaan Klistfuɛ’m be klo be kpa. I kwlaa sɔ’n ti’n, Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be klo be wun, be tran fɔun, be klun titiman be.—Eze. 34:25, 28.
15 Andɛ’n, Klistfuɛ’m be diman wunmiɛn delɛ’n cɛn’n su kun. Sanngɛ Pɔlu seli kɛ: “Nyanmiɛn sran’m be wunmiɛn delɛ sakpa’n b’ɔ fa wunmiɛn nga Nyanmiɛn deli le nso su’n, ɔ tɛ o be nyrun.” I sin, ɔ seli kɛ: “Sran ng’ɔ wlu wunmiɛn delɛ lika nga Nyanmiɛn w’a sie nun’n, ɔ yaci i junman’n de wunmiɛn kɛ Nyanmiɛn wieli i liɛ’n di b’ɔ deli wunmiɛn’n sa.” (Ebr. 4:9, 10) Kɛ e ɲin yi Ɲanmiɛn mɔ e suan like nga i waan ɔ́ yó’n i bo’n, ɔ ti kɛ y’a wlu i wunmiɛn delɛ lika’n nun’n sa. I sɔ’n ti’n, maan e usa e wun kɛ: ‘?Ɲanmiɛn sulɛ awlo lɔ’n, aɲia’m be bo kɔlɛ’n nin jasin fɛ’n bolɛ’n yɛ be dun mmua yo min nin min awlofuɛ mun e cinnjin ɔn?’ E junman’n su min’n annzɛ sran nga e nin be e di junman’n, be kwla bu i kɛ ninnge sɔ’m be timan cinnjin. Sɛ be yo sɔ’n, maan e kle be weiin kpa kɛ Zoova i junman’n yɛ ɔ ti junman kwlaa be nun cinnjin kpafuɛ’n niɔn. Kpɛkun maan e jran su kpa. Sɛ e yo sɔ’n, é klé kɛ e nian Neemi i ajalɛ’n su. Zoova i sulɛ’n yɛ ɔ dun mmua loli i ɔ. I sɔ’n ti’n, ɔ fuannin Tirfuɛ mun kpɛkun ɔ toli klɔ i anuan’m be nun. Kɛ mɔ Ɲanmiɛn fali e kacili i liɛ mlɔnmlɔn’n ti’n, maan e usa e wun kɛ: ‘?Ninnge’m be yolɛ nun’n, n dun mmua yo Zoova i ninnge liɛ mun?’—Mat. 6:33.
MAAN E NIAN E WUN SU NAAN E KLE TITI KƐ E TI KLISTFUƐ
16. ?Ngue ti yɛ Neemi blɛ su’n, ɔ kali kan naan Izraɛlifuɛ’m b’a yoman Ɲanmiɛn liɛ mlɔnmlɔn kun ɔn?
16 An kanngan Neemi 13:23-27 nun. Neemi blɛ su’n, Izraɛlifuɛ’m be jali nvle uflɛ nun bla mun. Kpɛ klikli ng’ɔ sɛli i sin Zerizalɛmu lɔ’n, ɔ yoli maan klɔ’n su kpɛnngbɛn’m be kwlaa be fali be sa ti nzɔliɛ sieli i fluwa su kɛ be su jaman nvle uflɛ nun bla. Sanngɛ kɛ ɔ sɛli i sin Zerizalɛmu lɔ ekun’n, ɔ wunnin kɛ Zuifu’m b’a ja nvle uflɛ nun bla naan ɔ ka kan’n be su yoman Ɲanmiɛn liɛ mlɔnmlɔn kun. Ba nga be nin bla sɔ’m be wuli be’n, be siman Ebre aniɛn’n i kan yɛ be kwlá kannganman. ?Kɛ bé wá ɲín’n, bé sé kɛ be ti Izraɛlifuɛ yɛ, annzɛ be ti Asdɔdfuɛ? ?Annzɛ kusu bé sé kɛ be ti Amɔnfuɛ annzɛ Moabufuɛ? ?Kɛ mɔ be timan Ebre aniɛn’n, bé yó sɛ naan b’a wun Ɲanmiɛn Mmla’n i wlɛ? ?Bé yó sɛ naan b’a kwla si Zoova naan b’a su i kunngba cɛ naan b’a sɔman be nin’m be amuɛn mun wie? I sɔ’n ti’n, Neemi fali ajalɛ yasua su ndɛndɛ kpa.—Nee. 13:28.
17. ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ ba’m be bɔbɔ be nin Zoova be tra janvuɛ ɔ?
17 ?Ngue yɛ Neemi i ayeliɛ’n kle e ɔ? Ɔ kle e kɛ ɔ fata kɛ e uka e mma mun naan be yo Klistfuɛ titi. Siɛ nin niɛn mun, maan amun usa amun wun kɛ: “?‘Ndɛ tɛ fin-man [min mma’m] be nuan fite-man,’ yɛle kɛ be wun Biblu’n nun ndɛ’m be wlɛ kpa? ?Yɛ be ta ndɛ sɔ’m be ndɛ kan? (Sof. 3:9) ?Yalɛ nga min mma’m be koko’n, ɔ kle kɛ Ɲanmiɛn wawɛ’n sie be annzɛ mɛn nunfuɛ’m be ayeliɛ’n su yɛ be nian ɔn?” Sɛ amun wun kɛ ɔ fata kɛ amun mma’m be kaci be sa ninnge wie’m be yolɛ nun’n, nán amun sa sin bubu amun ndɛndɛ. Afin Ɲanmiɛn mmla’n i suanlɛ nin i su nantilɛ’n fa blɛ. Kpɛkun mɛn nga nun’n, ninnge nga be kwla fa e ɲin sie i like uflɛ su’n be sɔnnin. Mɛn nunfuɛ’m be wlawla ba mun kɛ be fɔn Ɲanmiɛn wun. I sɔ’n ti’n, amun tra amun awlɛn. Kɛ amun nin ba’m bé sú Ɲanmiɛn awlo lɔ’n, amun uka be naan be bɔbɔ be fa Zoova yo be janvuɛ kpa. Amun kunndɛ blɛ uflɛ be yo naan be nin Zoova be afiɛn mantan kpa. (Mml. 6:6-9) Asa ekun’n, like nga ti yɛ ɔ ti kpa kɛ nán e yo Satan mɛn’n i nunfuɛ wie’n, amun fa be ɲin sie su. (Zan 17:15-17) Kpɛkun, amun mian amun ɲin naan ndɛ nga amun kan’n, ɔ ka be klun.
18. ?Wan yɛ ɔ fata kɛ ɔ uka ba mun naan b’a fa be wun b’a man Zoova ɔ?
18 Sɛ amun mma’m bé sú Zoova annzɛ be su sumɛn i’n, ɔ fata kɛ be bɔbɔ be kle. Sanngɛ amun mɔ amun ti be si nin be nin’n, amun kwla uka be kpa. I wie yɛle kɛ amun kle be ajalɛ kpa. Asa ekun’n, ayeliɛ ng’ɔ timan kpa Zoova ɲrun’n, amun tu i ɲin weinwein kle be. Yɛ amun kle be kɛ ajalɛ nga sran kun fa’n, i su sa yɛ ɔ ɲɛn i ɔ. Siɛ nin niɛn mun, amun bɔbɔ yɛ ɔ fata kɛ amun uka amun mma mun naan be fa be wun man Zoova ɔ. Ɔ fata kɛ amun uka be naan be wɔ be ɲrun Ɲanmiɛn i sulɛ nun naan be kle titi kɛ be ti Klistfuɛ. Sanngɛ nán ba’m be ngunmin yɛ ɔ fata kɛ be yo sɔ ɔ. Ɔ fata kɛ e kwlaa e kle titi kɛ e ti Klistfuɛ. Yɛle kɛ blɛ kwlaa nun’n, e fa Ɲanmiɛn i mmla’m be su naan e yo sran kpa kɛ nga Ɲanmiɛn bɔbɔ klo’n sa.—Ngl. 3:4, 5; 16:15.
ZOOVA ‘WLA KPƐ́N E SU, Ɔ́ YÓ E YE’
19, 20. ?Ngue yɛ é yó naan Zoova i wla w’a kpɛn e su naan w’a yo e ye ɔ?
19 Neemi blɛ sufuɛ kun yɛle Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Malasi. Ɔ seli kɛ: “Be nga be nyin yi Anannganman b’ɔ kan ndɛ kle be-ɔ be fa’n, be klɛli be dunman i bɔbɔ i nyrun lɛ.” (Mal. 3:16, 17) I sɔ’n kle kɛ be nga be sro Ɲanmiɛn mɔ be yo i klun sa’n, i wla su fiman be su le.—Ebr. 6:10.
20 Neemi srɛli Ɲanmiɛn seli kɛ: “Min Nyanmiɛn, maan ɔ wla kpɛn min su, naan yo min ye.” (Nee. 13:31) Neemi seli Zoova kɛ nɛ́n i wla fi wafa ng’ɔ suli i titi’n su. Sɛ e kusu e nin sran tɛ mun e sanman nun, naan e suan Zoova i junman’n bo, naan e dun mmua yo i ninnge liɛ mun, naan e kle titi kɛ e ti Klistfuɛ’n, Zoova klɛ́ e dunman wie. Blɛ kwlaa nun’n, ɔ fata kɛ e ‘bu e klun lɔ nian sɛ e lafi Krist su sakpa o.’ (2 Kor. 13:5) Sɛ e mian e ɲin e kle kɛ Ɲanmiɛn fali e kacili i liɛ mlɔnmlɔn’n, i wla kpɛ́n e su, ɔ́ yó e ye.
[Foto, bue 8]
[Foto, bue 10]
?Wafa sɛ yɛ Neemi kleli kɛ ɔ kloman kɛ be yo Zoova i finfin ɔn? (An nian ndɛ kpɔlɛ 5 nin 6 nun.)
[Foto, bue 12]
An uka amun mma mun naan be bɔbɔ be fa Zoova yo be janvuɛ. (An nian ndɛ kpɔlɛ 17 nin 18 nun.)