?É yó sɛ naan e liɛ w’a yo ye?
WAFA kunngba nga siɛ nin niɛn’m be nian be mma’m be lika mɔ be kunndɛ kɛ be yo kpa’n, i kunngba’n yɛ e Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n nian e lika ɔ. Kpɔkun ɔ kunndɛ kɛ e yo kpa wie. Kɛ m’ɔ ti sɔ’n ti’n, ɔ kan wafa nga e ko yo naan e liɛ w’a yo ye’n i ndɛ. Kusu, atin nga sɛ e fa su ɔ, e liɛ su yoman ye’n, ɔ kɛn i ndɛ wie. I kpa bɔbɔ’n, sran ng’ɔ fɛ i su sie i ndɛ nga Ɲanmiɛn kan’n i bo’n, Biblu’n kɛn i ndɛ wauun kɛ: ‘Like kwlaa nga i sɔ sran liɛ’n yo’n, saan ɔ́ yó ye i sa nun.’—Jue Mun 1:3.
?Sɛ ɔ ti sɔ’n niɔn, ngue ti yɛ sran sunman be waan be yo Ɲanmiɛn klun sa sanngɛ be liɛ’n yoman ye mɔ be wunman be wun fɛ’n niɔn? Sɛ e bu jue sɔ’n i sin kpa’n, é wún kosan sɔ’n i su tɛlɛ, kpɔkun é wún wafa nga e kusu e liɛ kwla yo ye’n.
‘Be nga be buman Ɲanmiɛn nin i nuan ndɛ’n be like fi’n be afɔtuɛ’n’
Jue tofuɛ’n wlali e su nun kɛ sɛ e fa ‘be nga be buman Ɲanmiɛn nin i nuan ndɛ’n be like fi’n be afɔtuɛ’n’ su’n, ɔ́ yó tɛ mán e. (Jue Mun 1:1) I sɔfuɛ’m be su kpɛn’n yɛle “Lakafuɛ’n” mɔ yɛle Satan’n. (Matie 6:13) Biblu’n se kɛ ‘Klunwifuɛ’ sɔ’n yɛ ɔ ‘sie mɛn wunmuan’n’ niɔn. (Zan 16:11; 1 Zan 5:19) I sɔ’n ti’n, kɛ afɔtuɛ nga sran’m be man’n i dan lika nin klunwifuɛ’n i angunndan’n ti kun’n, ɔ boman e nuan.
?Afɔtuɛ mennin yɛ klunwifuɛ’m be man ɔn? Titi’n, klunwifuɛ’m be yo Ɲanmiɛn finfin. (Jue Mun 10:13) Afɔtuɛ nga klunwifuɛ’m be man’n, mɔ kɛ bé mán ɔn, be buman Ɲanmiɛn i sran’n, ɔ bo sin yia e. Mɛn nga nunfuɛ’m be wlawla sran mun maan ‘be ɲin blo ninnge’m be su, be bu angunndan nga be bu be fa gua ninnge nga be wun be’n be su, yɛ be tu be wun.’ (1 Zan 2:16) I aladio o, i televiziɔn o, i zronali o, be kwlakwla, be kle sran’m be kɛ be fa aɲanbeun ninnge’m be kunndɛlɛ’n cici be ti naan be di mɛn’n naan ɔ ti be kpa liɛ su. Afuɛ nuan kun nun sa’n, mɛn wunmuan’n nun’n, sika nga be fa wlɛ i ninnge’m be blɔlɛ nun naan sɛ sran kun mian like kun i wun o, annzɛ ɔ miɛnmɛn i wun o, w’a to’n, i sɔ sika’n tra miliar 250.000. I sɔ ninnge blɔlɛ liɛ’n ti maan sran’m b’a kaci be sa be ninnge tolɛ’n nun. Sanngɛ nɛ́n i sɔ ngunmin ɔn. I sɔ’n w’a yo maan kɛ be se kɛ sran kun i liɛ w’a yo ye’n, be wunmɛn i wlɛ kun.
I sɔ’n ti siɛn’n, kannzɛ sran’m be le ninnge nga laa nun’n be kwlá sunnzunman kɛ bé ɲán be le’n, sanngɛ be konvi te sɔ ninnge uflɛ ekun. Ɔ yo be kɛ nn sɛ be nin a ɲɛnmɛn i sɔ ninnge mun’n, be kwlá diman aklunjuɛ, annzɛ be liɛ’n su yoman ye sa. I sɔ angunndan’n ti ato, yɛ ‘i sɔ’n finman e Si’n, sanngɛ ɔ ti mɛn’n nun nzuɛn.’—1 Zan 2:16.
E Yifuɛ’n si like ng’ɔ́ yó maan e liɛ’n yó ye’n. Sanngɛ afɔtuɛ ng’ɔ man’n, ɔ nin ‘be nga be buman Ɲanmiɛn nin i nuan ndɛ’n be like fi’n’ be liɛ’n, ɔ timan kun. Ɔ maan, sɛ sran kun kunndɛ kɛ Ɲanmiɛn klun jɔ i wun’n naan i kunngba’n, ɔ fa mɛn’n nunfuɛ’m be atin’n naan i liɛ w’a yo ye’n, i sɔ’n ti kɛ nn ɔ su fɛ i ɲinma nɲɔn nian towa buɛ kun nun sa. Be yo i sɔ ɔ, ɔ yoman ye kusu. I sɔ ti yɛ Biblu’n se kɛ: ‘Nán an yo kɛ sran mun mɔ be o lɛ andɛ’n be sa’n’ niɔn.—Rɔmfuɛ Mun 12:2.
Nán e fa mɛn nunfuɛ’m be atin liɛ’n su
Satan i mɛn nunfuɛ’m be kpɛ e gblɛ naan e bu i kɛ e ndɛ lo be. Sanngɛ, maan e sasa e wun. Nán e wla fi su kɛ Satan bɔbɔ i kpa yolɛ ti’n, ɔ lakali Ɛvu. I sin’n, ɔ sinnin Ɛvu sin lakali Adam maan ɔ yoli sa tɛ. Andɛ ekun, Satan sin sran’m be sin naan i afɔtuɛ tɛtɛ’m b’a tru.
I wie yɛle Davidi mɔ e dun mmua kɛnnin i ndɛ’n. Junman ng’ɔ di’n ti’n, kɛ jralɛ dɔ’n ju’n, ɔ ka junman su lɔ. Asa ekun, i junman’n ti’n, ɔ tu ajalɛ titi. I bɔbɔ se kɛ: “Kɛ n tu n bo Kisie nglɛmun’n, saan Wue nnɔsua yɛ n ba ɔ.” I janvuɛ mun, ɔ nin i awlobofuɛ mun, ɔ nin i wiengu junman difuɛ’m be wlɛ i fanngan kɛ: “Ɔ awlobofuɛ’m be ti’n, di junman sɔ’n.” Angunndan nga be bu’n yɛle kɛ sɛ ɔ yo i sɔ lele afuɛ nɲɔn kun’n, kɛ ɔ ko yo kpa’n, ɔ́ yáci i sɔ’n. Davidi waan: “Min liɛ min waan kɛ n yaci min yi nin min mma mun n tu ajalɛ’n, i sɔ’n timan kpa. Sanngɛ min janvuɛ’m be waan sɛ n yo sɔ’n n kwla nian min awlobofuɛ’m be lika, afin n kwla ɲan sika kpanngban, kpɔkun n dunman fú. Naan i sɔ’n yɛ ɔ ti be ukalɛ’n niɔn.” I sɔ mɔ sran’m be kan ti’n, sran sunman be yo kɛ Davidi sa. Be mian be ɲin be di junman naan like kwlaa nga be bu i kɛ ɔ mian be awlobofuɛ’m be sa’n, b’a fa man be. ?I sɔ afɔtuɛ mɔ sran’m be man’n, ɔ́ kwlá yó maan sran kun liɛ’n yó ye? ?Ngue like kpa yɛ awlobo kun sa miɛn i wun jrɛiin ɔn?
Cɛn kun’n, kɛ Davidi tuli ajalɛ’n, ɔ wunnin like nga i awlobofuɛ’m be miɛn i wun sakpa’n. I waan: “E nin min wa bla mɔ be flɛ i Angelika’n e su koko yalɛ telefɔnu nun. Kpɔkun ɔ seli min kɛ: ‘?Baba, ngue ti yɛ a nin e kaman wa ɔ?’ Kɛ ba’n seli sɔ’n, ɔ kpɛli min awlɛn’n.” Ndɛ nga i wa’n kannin’n maan ajalɛ nga Davidi fɛli i kɛ ɔ́ yáci junman sɔ’n, ɔ yiɛli i nuan. Ɔ yacili junman sɔ’n i dilɛ. Ɔ maan, ɔ nin i awlobofuɛ’m be o nun cɛn kwlaa, afin ɔ si kɛ sɛ ɔ nin be tran’n, ɔ ti kpa tra like kwlaa.
Kɛ e nanti Ɲanmiɛn i afɔtuɛ’n su’n e liɛ’n yo ye
?É yó sɛ naan y’a kpalo gblɛ ndɛ nga w’a tru mɛn’n nun yɛ’n? Jue tofuɛ’n se kɛ ‘sran mɔ i like liɛ ng’ɔ klo i’n yɛle Ɲanmiɛn i mmla’n, m’ɔ bu i angunndan kɔnguɛ nin wia su’n, i sɔfuɛ’n i liɛ su ti ye.’—Jue Mun 1:2.
Kɛ Zoova fali Zozie kɛ ɔ sie Izraɛli nvle’n, ɔ seli i kɛ: ‘Kan flan nun. Bu Ɲanmiɛn Ndɛ’n i angunndan wia su nin kɔnguɛ.’ Sakpa, Ɲanmiɛn Ndɛ’n i nun kannganlɛ nin i su angunndan bulɛ’n ɔ ti cinnjin, sanngɛ ɔ fata kɛ Zozie ‘fa su sɛsɛsɛ.’ Afin nán kɛ Biblu’n nun kannganlɛ ngunmin sa’n, yɛ ɔ́ yó naan e wun sa w’a yo ye ɔ. Ɔ fata kɛ e nanti ndɛ nga e kanngan’n su. Ɲanmiɛn seli Zozie kɛ: ‘Sɛ a yo sɔ’n yɛ like nga a yo’n ɔ́ yó ye ɔ.’—Zozie 1:8.
Amun e bu ba kaan kun m’ɔ ti i si annzɛ i nin ja su mɔ be su kanngan fluwa nun’n, i angunndan e nian. Ndɛ sɔ mɔ bakan’n klo i’n ti’n, kannzɛ b’a kanngan nun lele kpɛ nɲɛ, sanngɛ i sɔ blɛ’n yo be fɛ dan. I sɔ kunngba’n, sran ng’ɔ klo Ɲanmiɛn’n, ɔ klo Biblu’n i nun kannganlɛ cɛn kwlakwla. Afin, ɔ ti blɛ m’ɔ nin i Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n be o nun ɔn. Kɛ i sɔ sran’n nanti afɔtuɛ nga Ɲanmiɛn kle i’n su’n, ɔ yo kɛ ‘waka m’ɔ o nzue ba nuan’n sa. Waka sɔ’n i sulɛ blɛ’n ɔ sɛnmɛn i wun le, kusu i nɲa’m be bloman le. Like kwlaa nga i sɔ sran liɛ’n yo’n, saan ɔ́ yó ye i sa nun.’—Jue Mun 1:3.
Waka nga jue tofuɛ’n kɛn i ndɛ’n, nán kɛ ɔ ɲin ngbɛn sa ɔ. Be niannin nun tɛli i nzue ba nuan, kpɔkun sran ng’ɔ tali’n, ɔ niannin su. I sɔ kunngba’n yɛ e Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n nian e lika ɔ. Yɛle kɛ, angunndan nga e bu m’ɔ timɛn i su’n, ɔ fa ndɛ nga be o Biblu’n nun siesie i ye man e. Kɛ ɔ yo sɔ’n, e yo kpa, kpɔkun e su mma kɛ ɔ fa klo i’n sa.
Sanngɛ “klunwifuɛ’m be liɛ’n, ɔ timan sɔ mlɔnmlɔn.” Sɛ bɔɔ blɛ wie nun’n, ɔ yo kɛ klunwifuɛ’m b’a yo kpa’n, sanngɛ i agualiɛ su’n, ɔ yo tɛ man be. ‘Jɔlɛ dilɛ cɛn’n nun’n, klunwifuɛ’m be su ɲanman jranwlɛ. Be atin liɛ’n, ɔ́ fá be kɔ́ mlinlɛ nun.’—Jue Mun 1:4-6.
I sɔ ti’n, nán e yaci mɛn’n lɛ naan ɔ sie e. Kannzɛ e si junman wie i di kpa sɛ, annzɛ kusu e kwla kɔ e ɲrun junman dilɛ’n nun kɛ nga mɛn nunfuɛ’m be kunndɛ kɛ bé yó’n sa’n, sanngɛ ɔ fata kɛ e sasa e wun naan mɛn’n w’a wiewieman e. Ninnge ngbɛnngbɛn mun kɛ aɲanbeun ninnge’m be kunndɛlɛ’n sa’n, ɔ kwla yo maan sran kun i ‘nɲa’m be blo.’ Sanngɛ, sran ng’ɔ nin Ɲanmiɛn be afiɛn’n sɛ’n, i liɛ’n yo ye, ɔ di aklunjuɛ.
?É yó sɛ naan e liɛ w’a yo ye?
?Ngue ti yɛ maan sran ng’ɔ fa afɔtuɛ nga Ɲanmiɛn mɛn i su’n, like kwlaa nga sran sɔ’n yo’n, saan ɔ́ yó ye ɔ? Nán mɛn’n nun ye yolɛ’n i ndɛ yɛ jue tofuɛ’n kan ɔn. Sran sɔ’n i ye yolɛ’n yɛle kɛ ɔ yo Ɲanmiɛn klun sa. Ɲanmiɛn klun sa’n kusu’n, ɔ yo ye titi. Amun e nian wafa nga kɛ be fa Ɲanmiɛn i mmla’m be su’n, ɔ yo sran i liɛ ye’n.
Awlo’n nun: Biblu’n man yasua’m be afɔtuɛ. Ɔ se be kɛ: “An klo amun yi mun kɛ an fa klo amun bɔbɔ amun wun’n sa.” Yɛ ɔ se mmla’m be kɛ “maan mmla’m be kusu be bu be wun’m be sran.” (Efɛzfuɛ Mun 5:28, 33) Ɔ wla siɛ nin niɛn’m be fanngan kɛ be fa blɛ naan be nin be mma’m be tran, be di aklunjuɛ, yɛ be kle be ninnge cinnjin mun. (Mmla’n 6:6, 7; Akunndanfuɛ’n 3:4) Ɲanmiɛn Ndɛ’n se siɛ nin niɛn’m be ekun kɛ: ‘Nán an yo sa m’ɔ kun amun mma’m be ya.’ Kɛ siɛ nin niɛn’m be fa afɔtuɛ sɔ’n su’n, ba’m be kusu afɔtuɛ ng’ɔ se kɛ ‘maan amun ɲin yi amun si nin amun nin mun’n,’ ɔ nin ng’ɔ se kɛ ‘bu ɔ si nin ɔ nin be sran’n,’ i su falɛ’n timan kekle be sa nun. (Efɛzfuɛ Mun 6:1-4) Kɛ awlo nunfuɛ’m be nanti Ɲanmiɛn i afɔtuɛ sɔ’n su’n, awlobo’n nun tranlɛ’n yo fɛ.
Janvuɛ tralɛ’n nun: Ɲanmiɛn yili e maan sran klolɛ’n o e nzuɛn’n nun, kpɔkun e kunndɛ kɛ sran’m be kusu be klo e. Ɔ maan sran sunman be kunndɛ janvuɛ. Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ be ‘klo be wiengu.’ (Zan 13:34, 35) I sɔnnzɔnfuɛ sɔ’m be afiɛn’n, e kwla ɲan janvuɛ mɔ e kwla lafi be su ɔ. Yɛ be kwla kaci e awlɛn su sran mun. (Nyanndra Mun 18:24) I kpa’n bɔbɔ, kɛ e nanti mmla nga Biblu’n man e su’n, e kwla ‘fa e wun mantan Ɲanmiɛn,’ kpɔkun kɛ Abraamu sa’n, be kwla flɛ e ‘Ɲanmiɛn i janvuɛ’ wie.—Zak 2:23; 4:8.
E si like nga ti yɛ e o nguan nun’n: Be nga be liɛ’n yo ye’n, be nunman mɛn nun sa ngbɛn, sanngɛ be si like nga ti yɛ be o nguan nun’n. Nán ninnge nga be o mɛn nga nun mɔ be fa be wla gua su ɔ, ɔ yoman ye’n, i su yɛ be lafi ɔ. Like nga be fa sie be ɲrun kɛ bé yó’n, ɔ man be aklunjuɛ titi. Afin like kpa nga ti yɛ e o nguan nun’n, b’a wun i wlɛ. ?Like sɔ’n yɛle mennin? Biblu’n se kɛ: ‘Maan ɔ ɲin yi Ɲanmiɛn, yɛ nanti i mmla’m be su. Like ng’ɔ fata kɛ klɔ sran kwlakwla yo’n yɛ ɔ o lɛ ɔ.’—Akunndanfuɛ’n 12:13.
Like nga e fa e wla gua su’n: Kɛ mɔ Ɲanmiɛn ti e janvuɛ’n, i sɔ’n yo maan sa nga be o e ɲrun lɔ’n, be kunman e srɛ. Akoto Pɔlu seli Klistfuɛ’m be kɛ ‘nán maan be fa be wla gua be aɲanbeun m’ɔ su kaman lɛ’n su sanngɛ be fa gua Ɲanmiɛn su.’ Sɛ be yo sɔ’n, ‘nn bɛtrɔ kpa kun m’ɔ saciman’n yɛ b’a kpɛ b’a sie ɔ, yɛ bé ɲán nguan sakpa.’ (1 Timote 6:17-19) Ɔ cɛ kaan, Ɲanmiɛn i Sielɛ Blɛ’n yó maan asiɛ’n wá káci Mɛn Klanman. Blɛ sɔ’n nun yɛ sran’m bé ɲán nguan sakpa’n niɔn.—Lik 23:43.
Sɛ e nanti Ɲanmiɛn i mmla’m be su’n, nán kɛ sa su tɔman e su ɔ. Sanngɛ ninnge nga be kpɛ klunwifuɛ’m be awlɛn’n, mɔ be wla klunngbɔ’n, bé tó fúan e. Davidi mɔ e kɛnnin i ndɛ’n, ɔ nin sran akpinngbin wie mun ekun be wunnin i kɛ sɛ be nanti Biblu’n nun mmla’n su’n, ɔ ti kpa. Davidi ɲannin junman uflɛ mɔ maan siɛn’n, ɔ kwla ɲɛn i ti ɔ. I sɔ’n ti’n, ɔ seli kɛ: “Ɔ yo min fɛ kpa afin e nin Ɲanmiɛn e afiɛn sɛ, e nin min yi’n ɔ nin min mma mun e afiɛn sɛ. Kpɔkun n ti asɔnun kpɛnngbɛn.” Nanwlɛ, kɛ jue’n tofuɛ’n se kɛ sran ng’ɔ fɛ i su sie i Ɲanmiɛn i afɔtuɛ’n i bo’n ‘like kwlaa nga i sɔ sran liɛ’n yo’n, saan ɔ́ yó ye i sa nun’n,’ nán ato ɔ!
[Foto, bue 6]
AJALƐ NNUN MƆ MAAN E LIƐ YO YE’N
1 Nán maan e lo e wun e man mɛn nunfuɛ mun.
2 Maan e kanngan Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun, yɛ e bu i su angunndan cɛn kwlaa.
3 Maan e nanti afɔtuɛ nga Biblu’n man e’n su.
4 Maan e fa Ɲanmiɛn e yo e janvuɛ.
5 Maan e ɲin yi Ɲanmiɛn yɛ e nanti i mmla’m be su.
[Foto, bue 7]
?E fa ajalɛ mɔ maan e liɛ yo ye’n su?