Zoova kacimɛn i ndɛ ng’ɔ kan’n
Jue Mun be nun ndɛ cinnjin mun—fluwa i bue nsan nin nnan
JUE tofuɛ’n i Ɲanmiɛn srɛlɛ’m be nun kun nun’n, ɔ usali kɛ: ‘?Ndia nun lɔfuɛ’m bé wá kán ɔ aklunye’n i ndɛ? ?Kan be kɔ lɔ’n be baman’n, bé wá kán ɔ nanwlɛ mɔ a di i titi’n i ndɛ lɔ?’ (Jue Mun 88:12) Ɔ si’ɛ mlɔnmlɔn! Sɛ e nunman nguan nun’n, e kwlá manmanman Zoova. Zoova i manmanlɛ ti yɛ e o nguan nun ɔn. Yɛ kusu sɛ e o nguan nun’n, ɔ fata kɛ e mɛnmɛn i.
Jue Mun fluwa’n i bue nsan nin nnan’n, be fɛ i Jue Mun ndɛ tre 73 lele fa ju ndɛ tre 106 su. Fluwa’n i bue sɔ nun’n, like nga ti yɛ ɔ nin i fata kɛ e manman like Yifuɛ’n, naan e lɛ i ase’n, be kannin be nun sunman be ndɛ. Jue sɔ’m be su angunndan bulɛ’n, ɔ́ sú e bo maan é kló ‘Ɲanmiɛn i ndɛ’n’ é trá laa’n. Kpɔkun ɔ́ yó maan é lɛ́ i ase kpa trá laa’n, yɛ wafa nga e fa lɛ i ase’n, ɔ́ yó kpa kɔ́ i ɲrun. (Ebre Mun 4:12) Maan e dun mmua fa e ɲin sie i Jue Mun fluwa’n i bue nsan’n su kpa.
‘ƝANMIƐN, TRANLƐ MƆ E NIN WƆ TRAN’N Ɔ TI MIN AƝANBEUN LIKE’
(Jue Mun 73:1–89:53)
Azafu annzɛ kusu Azafu i awlobo’n nunfuɛ mun yɛ be klɛli Jue Mun fluwa’n i bue nsan’n nun jue klikli 11 mun ɔn. Jue ng’ɔ fiti fluwa’n i bue sɔ’n su nun’n, like ng’ɔ ukali Azafu naan i angunndan m’ɔ sanngannin’n ti’n, w’a kpɔciman Ɲanmiɛn’n, be kɛnnin i ndɛ. Kasiɛn nun’n ɔ buli angunndan kpa. Ɔ toli jue seli kɛ: ‘Ɲanmiɛn, tranlɛ mɔ e nin wɔ e tran’n ɔ ti min aɲanbeun like.’ (Jue Mun 73:28) Jue Mun ndɛ tre 74 nun be yi Zerizalɛmu klɔ’n i wun talɛ’n i sacilɛ’n i ti ngwlɛ. Jue Mun ndɛ tre 75, 76 nin 77 nun’n, be se kɛ Zoova ti Jɔlɛ Difuɛ kun m’ɔ di nanwlɛ ɔ, ɔ ti be nga be wla’n w’a bo’n be Defuɛ, yɛ sɛ be srɛ i’n, ɔ ti. Jue Mun ndɛ tre 78 kan Izraɛli nvle’n i lalafuɛ nun ndɛ, kɛ ɔ fɛ i Moizi su lele m’ɔ́ fá jú Davidi su’n. Jue Mun ndɛ tre 79 yi Ɲanmiɛn i sua’n i sacilɛ’n i ti ngwlɛ. I sin’n, Ɲanmiɛn i nvle nunfuɛ’m be sin salɛ be nvle’n nun lɔ’n, i ti srɛlɛ yɛ ɔ o ndɛ tre 80 nun ɔn. Jue Mun ndɛ tre 81 nun’n, be wla sran’m be fanngan kɛ maan be ɲin yi Zoova. Jue Mun ndɛ tre 82 nin 83 nun’n, be srɛ Ɲanmiɛn kɛ ɔ di jɔlɛ difuɛ nga be diman nanwlɛ’n, ɔ nin i kpɔfuɛ’m be jɔlɛ.
Kɔre i sran’m be jue kun nun’n, be seli kɛ: ‘Kɛ n nin a kwlá wluman ɔ sua’n i awlo’n nun lɔ’n, kɛ min awlɛn’n be min klun sa.’ (Jue Mun 84:3) Jue Mun ndɛ tre 85 nun’n, be srɛ Ɲanmiɛn kɛ be nga be fin lomuɛn nun bali’n, ɔ yra be su. Jue sɔ’n kle kɛ suyralɛ nga e ɲan be Ɲanmiɛn i sulɛ nun’n, be ti kpa tra suyralɛ nga e bɔbɔ e sa ti like’n kwla man e’n lele kpɛ blu. Jue Mun ndɛ tre 86 nun’n, Davidi srɛ Ɲanmiɛn kɛ ɔ sɛsɛ i yɛ ɔ kle i like. Jue Mun ndɛ tre 87 nun’n, Siɔn nin be nga be wuli be Siɔn lɔ’n, be toli be ti jue. Kpɔkun i sin’n, Jue Mun ndɛ tre 88 nun’n, be srɛli Zoova. Zoova i klun ufue ng’ɔ yili i nglo aenguɛ ng’ɔ nin Davidi be trali nun’n, Jue Mun ndɛ tre 89 fa e ɲin sie su. Etani yɛ ɔ klɛli jue sɔ’n niɔn. Atrɛkpa’n, Salomɔn blɛ su sran nnan nga be ti ngwlɛlɛfuɛ’n, Etani sɔ’n o be nun wie.—1 Famiɛn Mun 5:11.
Ɲanmiɛn Ndɛ’n i su kosan’m be su tɛlɛ:
73:9—?Wafa sɛ yɛ kɛ klunwifuɛ’m ‘be uke be nuan sa’n, ndɛ tɛ yɛ be kan man Ɲanmiɛn ɔn’? ?Yɛ wafa sɛ yɛ ‘be nuan to sran mun asiɛ’n su wa’ ɔ? Klunwifuɛ’m be buman ninnge nga be o ɲanmiɛn su lɔ nin ninnge nga be o asiɛ’n su wa’n be like fi. I sɔ’n ti’n, be sisiman be bo Ɲanmiɛn i wun ndɛ tɛtɛ kanlɛ’n nun. Asa ekun’n, be kan ndɛ tɛtɛ mun fa saci sran’m be wun.
74:13, 14—?Blɛ mennin nun yɛ Zoova ‘kpacili jenvie’n nun ninnge sroesroe’m be ti’m be nun, m’ɔ kpɔtɔli Leviatan’n i ti mun’ ɔn? Be kannin ‘Ezipti famiɛn’n’ i wun ndɛ seli kɛ: ‘Wɔ mɔ a ti kɛ alɛngɛ dan sa mɔ a la ɔ nzue ba’m be afiɛn’n.’ (Ezekiɛl 29:3) Atrɛkpa’n, Ezipti famiɛn’n i safuɲrɛn mun yɛ be flɛ be Leviatan’n niɔn. (Jue Mun 74:14) Be ti’m be kpɔtɔlɛ nga be kɛn i ndɛ’n, atrɛkpa’n, yɛle kwlalɛ nga blɛ mɔ Zoova deli Izraɛlifuɛ mun Eziptifuɛ’m be sa nun’n, ɔ kwlali Ezipti famiɛn’n nin i sonja mun’n.
75:5, 6, 11—?Ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ ‘e tu e wun’ ɔn? Zoova man i sufuɛ kpakpa’m be su, yɛle kɛ ɔ yo maan be dunman’n fu. Sanngɛ ɔ ‘kan wlɛfuɛ’m be wun tulɛ’n i ase.’ Be kannvu e kɛ ‘e yaci e wun dandan yolɛ,’ yɛle kɛ nán maan e tu e wun. Kɛ mɔ Zoova yɛ maan sran kun kwla ɲan ɲrun’n ti’n, ɔ fata kɛ e wun i wlɛ kɛ junman nga e di be asɔnun’n nun’n, be fin i.—Jue Mun 75:8.
76:11—?Wafa sɛ yɛ kannzɛ ‘sran’m be fa ya sɛ, i agualiɛ su’n, Zoova yɛ ɔ́ ɲán ɲrun be ya falɛ sɔ’n nun ɔn’? Kɛ Ɲanmiɛn kplin su kɛ i sufuɛ mɔ e ti’n ti, sran’m be fa e wun ya’n, e kwla ɲan su ye. Sa kekle kwlaa nga be tɔ e su’n, sɛ w’a yoman kɛ be kwla kle e ngwlɛlɛ ti’n, Zoova su kplinman su kɛ be tɔ e su. (1 Piɛr 5:10) ‘Be nga be ko ɲan be ti Ɲanmiɛn i ya liɛ m’ɔ fa nun’n, bé dí cɛn bé mɛ́n i.’ ?Yɛ sɛ e fɛ lele naan e wu’n nin? I sɔ’n kusu manman Zoova wie. Afin be nga be wunnin kɛ e jrannin kekle’n, be kusu bé bó Ɲanmiɛn i manmanlɛ’n bo wie.
78:24, 25—?Ngue ti yɛ mani nga be fa mannin Izraɛlifuɛ mun’n, be fa sunnzunnin ‘nzue m’ɔ tɔ’n’ niɔn? ?Yɛ ngue ti yɛ be flɛli i kɛ ‘anzi’m be aliɛ’n’ niɔn? Ndɛ sɔ’n kleman kɛ mani’n yɛ anzi’m be di ɔ. Kɛ mɔ mani’n fin ɲanmiɛn su lɔ yɛ ɔ gua’n ti yɛ be fa sunnzunnin nzue m’ɔ tɔ’n niɔn. (Jue Mun 105:40) Kɛ mɔ anzi’m be tran ɲanmiɛn su lɔ’n ti’n, kɛ be se kɛ ‘anzi’m be aliɛ’n,’ atrɛkpa’n, i bo’n yɛle kɛ Ɲanmiɛn m’ɔ tran ɲanmiɛn su lɔ’n, yɛ ɔ fali mani’n mannin Izraɛlifuɛ mun ɔn. (Jue Mun 11:4) Atrɛkpa kusu’n, Zoova sunmannin anzi mun naan b’a fa mani’n b’a man Izraɛlifuɛ mun.
82:1, 6—?Wan mun yɛle ‘Ɲanmiɛn i wun sran mun’ nin ‘Ɲanmiɛn mɔ like fi nunmɛn i sin’n i mma mun’? Izraɛli lɔ jɔlɛ difuɛ’m be ndɛ yɛ be kɛn i lɛ ɔ. Sɛ be flɛ be sɔ’n, ɔ ti su. Afin be ti Ɲanmiɛn i nuan ijɔfuɛ, yɛ be ti i ja nunfuɛ.—Zan 10:33-36.
83:3—?Kɛ sran kun ‘mɛn i ti’n su’n,’ i bo’n yɛle mennin? Be ti su manlɛ’n kle kɛ b’a ɲan kwlalɛ annzɛ kusu ɔ kle kɛ be su wa yo like kun bé tánndan sran uflɛ ɲrun, annzɛ be nin sran uflɛ be su wa kun, annzɛ kusu ɔ kle kɛ be su wa kle sran kun i yalɛ.
Afɔtuɛ ng’ɔ man e’n:
73:2-5, 18-20, 25, 28. Ɔ nin i fataman kɛ e ɲin blo klunwifuɛ’m be wun mɔ be ɲɛn i’n su naan e yo sa tɛtɛ kɛ be liɛ’n sa. Klunwifuɛ’m be o atin m’ɔ yo ndrɔn’n nun. Saan ‘bé tɔ́ sa kekle nun.’ Asa ekun’n, kɛ mɔ blɛ nga mɔ sran’m be sie be wiengu sran nun yɛ’n, klunwi’n su kwlá wieman le’n ti’n, sɛ e waan é mían e ɲin é núnnún klunwi’n, é klé e wun yalɛ ngbɛn. Kɛ nga Azafu fa yoli’n sa’n, sɛ e kunndɛ kɛ é ɲán klunwi sa’m be trawlɛ’n, ɔ fata kɛ e ‘nin Ɲanmiɛn e tran’ yɛ maan e nin i e afiɛn’n sɛ kpa.
73:3, 6, 8, 27. Maan e nian e wun tutre dilɛ’n, nin sran finfin yolɛ’n, ɔ nin ndrunmun dilɛ’n be lika. Kannzɛ bɔbɔ nzuɛn sɔ’m be kwla yo maan e ɲan ninnge wie mun’n, sanngɛ ɔ fata kɛ e nian e wun nzuɛn sɔ’m be lika.
73:15-17. Sɛ sa wie sanngan e angunndan’n, ɔ nin i fataman kɛ e kan sa sɔ’n i ndɛ nzra nun. Sɛ e “ijɔ” sɔ’n, saan sran uflɛ’m be sa sin cɛ yɛ ɔ́ búbú be ɔ. Maan e nin e niaan mun e yia fɔun naan e bu sa sɔ’m be su angunndan. I sɔ yolɛ’n nun yɛ é kwlá ɲán sa sɔ’n i trawlɛ ɔ.—Nyanndra Mun 18:1.
73:21-24. Kɛ e wun klunwifuɛ mun sa’n, ɔ waan be wun ti be fɔun. Sɛ i sɔ’n yo e ya fiaan’n, nn e su yo kɛ nnɛn mun mɔ be leman angunndan’n sa. Klɔ sran mɔ e ti’n, i ti yɛ maan sa sɔ’m be yo e ya’n niɔn. Sanngɛ ɔ nin i fata kɛ e nian Zoova i afɔtuɛ’m be su e nanti, yɛ maan e lafi su kpa kɛ ɔ́ ‘trá e sa’n, yɛ ɔ nin e nánti titi,’ kpɔkun ɔ́ súan e bo. Asa ekun’n Zoova ‘fá e kɔ́ i aɲrunɲan dan’n i lika’n nun lɔ,’ yɛle kɛ e nin i e afiɛn’n ɔ́ mántan kpa.
77:7. Sɛ e waan é klé kɛ nanwlɛ ndɛ ng’ɔ o Ɲanmiɛn i ndɛ’n nun’n, i ndɛ lo e’n, naan e kan e ɲin ase e kunndɛ ndɛ sɔ mun’n, ɔ fata kɛ e kunndɛ blɛ e suan ndɛ sɔ mun naan e bu be su angunndan. Nanwlɛ, ɔ ti cinnjin kɛ e cuɛn e wun kan naan e ngunmin e tran e bu angunndan.
79:9. Kɛ e srɛ Zoova’n, ɔ fɛ i su sie e srɛlɛ’n bo. I li kɛ e srɛlɛ’m be nun’n, e kle kɛ i dunman’n i sanwun yolɛ’n i ndɛ lo e’n, yɛ ɔ fɛ i su sie be bo kpa’n niɔn.
81:14, 17. Zoova i aniɛn’n i tilɛ’n, ɔ nin atin ng’ɔ kle’n i su nantilɛ’n, be yo maan e ɲan suyralɛ kpanngban.—Nyanndra Mun 10:22.
82:2, 5. Ndɛ kwlɛ dilɛ’n ti’n, ‘asiɛ’n i nunnunlɛ’n w’a mantan koko.’ Sa mɔ be yomɛn i nuan’n su’n, ɔ yo maan klɔ sran’m be kwlá diman alaje.
84:2-5, 11-13. Jue tofuɛ’m be klo Zoova i sulɛ sua’n i dan. Asa ekun’n, be klo junman nga be di i Ɲanmiɛn i sulɛ nun’n. I sɔ’n ti ajalɛ kpa mɔ be man e ɔ.
86:5. Kɛ e si kɛ Zoova ‘yaci sran wun sa cɛ i’n,’ i sɔ’n yo e fɛ dan! Ɔ kunndɛ like ng’ɔ kwla jran su naan w’a yaci sran ng’ɔ yaci sa tɛ yolɛ’n i wun sa w’a cɛ i’n.
87:5, 6. ?Be nga bé wá trán asiɛ’n su wa Mɛn Klanman nun’n, bé sí be nga be cɛnnin be mɔ bé kó trán ɲanmiɛn su lɔ’n be dunman mun? Ndɛ mma nga’m be kle kɛ ɔ kwla yo sɔ.
88:14, 15. Kɛ e srɛ Zoova’n, like nga ti yɛ ɔ minndɛ naan w’a tɛ su’n, yɛle kɛ atrɛkpa’n, ɔ klo kɛ e yi klolɛ mɔ e klo i’n i nglo.
“AN YI I AYƐ. AN LƐ I ASE!”
Maan e nian ninnge wafawafa nga ti yɛ ɔ fata kɛ e yi Zoova i ayɛ’n. Be kannin ninnge sɔ’m be ndɛ Jue Mun fluwa’n i bue nnan nun. Jue Mun ndɛ tre 90 nun’n, Moizi fa ‘Famiɛn m’ɔ ti anannganman’n,’ i nguan ɲanman’n fa sunnzun klɔ sran’n i liɛ m’ɔ ti kpe kan’n. (1 Timote 1:17) Kɛ nga e kwla fa wun i Jue Mun 91:2 nun’n sa’n, Moizi waan Zoova ti i ‘fiawlɛ yɛ ɔ ti i fiawlɛ sua.’ Yɛle kɛ fɔundi ng’ɔ di’n, ɔ fin Zoova. Jue nga be bɛ i sin’n, be kan Ɲanmiɛn i nzuɛn klanman mun, nin i angunndan mun mɔ be leman wunsu’n, ɔ nin abonuan ninnge ng’ɔ yili be’n, be ndɛ. Jue ko yo nsan be bo be bo kɛ: ‘Zoova ti famiɛn.’ (Jue Mun 93:1; 97:1; 99:1) Jue tofuɛ’n seli kɛ Zoova ti e Bofuɛ. Ɔ maan ɔ se e kwlaa kɛ ‘e yi i ayɛ. E lɛ i ase!’—Jue Mun 100:4.
?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ famiɛn kun m’ɔ sro Zoova’n, ɔ siesie i ndɛ mun ɔn? Kosan sɔ’n i su tɛlɛ’n o Jue Mun ndɛ tre 101 mɔ Famiɛn Davidi klɛli’n nun. Jue 102 se e kɛ Zoova ‘síe i su be nga afɛ o be su’n be srɛlɛ’n i bo. Be srɛlɛ sɔ’n su yomɛn i tɛ.’ (Jue Mun 102:18) Jue Mun 103 fa e ɲin sie i Zoova i klun ufue’n nin i sran aunnvuɛ silɛ’n su. Kɛ jue tofuɛ’n ɔ́ kán ninnge fanunfanun nga Ɲanmiɛn yili be asiɛ’n su’n i ndɛ’n, ɔ seli kɛ: ‘Ee Zoova, junman nga a di be’n, be sɔnnin o! Ngwlɛlɛ nga a fa yoli i kwlakwla sɔ’n ɔ cɛnnin o!’ (Jue Mun 104:24) Fluwa’n i bue nnan’n nun jue kasiɛn nɲɔn’m be nun’n, Zoova i abonuan ninnge ng’ɔ yoli be’n be ti’n, be mɛnmɛn i.—Jue Mun 105:2, 5-6; 106:7, 22.
Ɲanmiɛn Ndɛ’n i su kosan’m be su tɛlɛ:
91:1, 2—?‘Ɲanmiɛn mɔ like fi nunmɛn i sin’n, i sin fialɛ’n’ i bo’n yɛle mennin? ?Yɛ wafa sɛ yɛ e kwla ‘fiɛ i sin’ ɔn? ‘Ɲanmiɛn i sin fialɛ’n’ ti fɔundi’n i nzɔliɛ. Sran ng’ɔ fia Ɲanmiɛn i sin’n, ɔ nin Zoova be afiɛn kwla saciman. Like nga ti yɛ be kan fialɛ ndɛ’n, yɛle kɛ be nga be lafiman Ɲanmiɛn su’n, be kwlá simɛn i sɔ fɔundi liɛ’n. Sɛ e waan é ‘fia’ Ɲanmiɛn i sin’n, ɔ fata kɛ e fɛ i yo e fiawlɛ nin e fiawlɛ sua, ɔ fata kɛ e mɛnmɛn i afin ɔ ti mɛn wunmuan’n i Siefuɛ. Asa ekun’n, ɔ fata kɛ e bo Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ jasin fɛ’n. Kɛ mɔ e si kɛ Zoova klo kɛ ɔ́ úka e titi’n ti’n, i sulɛ nun’n srɛ kunman e.—Jue Mun 90:1.
92:13—?Wafa sɛ yɛ sran kpa’m ‘be ɲin flololo kɛ mme’n sa’ ɔ? Mme’n ti seiin, kpɔkun ɔ su mma cɛ kpa. Sran kpa’n ti kɛ mme sa. Yɛle kɛ ɔ nanti seiin Zoova ɲrun, kpɔkun ɔ su “mma kpakpa” titi. Sa kpakpa nga sran kpa’n yo be’n, be o mma kpakpa sɔ’m be nun wie.—Matie 7:17-20.
Afɔtuɛ ng’ɔ man e’n:
90:7, 8, 13, 14. Sa tɛtɛ nga e yo be’n, be saci e nin Ɲanmiɛn e afiɛn. Ɔ wun sa tɛ nga e yo be’n be kwlaa. Sanngɛ sɛ e kpata Zoova naan e yaci sa tɛ’n yolɛ’n, i klun ɔ́ jɔ́ e wun ekun, yɛ ‘ɔ́ yó e ye.’
90:10, 12. Ɔ fata kɛ ‘e si kɛ e nguan ɲanman’n ti tika kpa.’ ?I bo’n yɛle kɛ sɛ? Yɛle kɛ maan ‘e si ngwlɛlɛ,’ annzɛ kusu e nanti ngwlɛlɛ su naan y’a saciman e blɛ ng’ɔ ka’n. Ɔ fata kɛ e fa blɛ sɔ’n yo Zoova i klun sa. I sɔ’n kle kɛ ɔ nin i fata kɛ Ɲanmiɛn i sulɛ nun’n, e fa junman wie mun e sie e ɲrun kɛ é dí. Kpɔkun e blɛ nga e le i’n, e fa yo like kpa.—Efɛzfuɛ Mun 5:15, 16; Filipfuɛ Mun 1:10.
90:17. Sɛ e srɛ Zoova kɛ ɔ ‘maan e junman’m be nuan ninnge’m be cɛ,’ naan e ɲin mɔ e mian di i junman’n, ɔ yra su’n, i su ɔ.
92:15, 16. Sɛ sran nga b’a yo oke’n be ti Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun like suanfuɛ kpa titi naan be nin Zoova i nvle nunfuɛ’m be san nun titi’n, kannzɛ bɔbɔ b’a yo oke’n, sanngɛ ‘nzue trán be nun, yɛ bé ká mlanmlanmlan.’ Yɛle kɛ bé ká juejue Ɲanmiɛn i junman dilɛ nun, ɔ maan bé kwlá dí junman asɔnun’n nun titi.
94:19. Maan sa nga be yo mɔ e ‘angunndan’n sanngan’n’ be yo sɛ be yo sɛ, sanngɛ sɛ e kanngan fɔnvɔlɛ ndɛ nga be o Biblu’n nun’n, be nun’n, bé ‘fɔ́nvɔ’ e.
95:7, 8. Sɛ e tie afɔtuɛ ng’ɔ o Biblu’n nun’n, naan e fa e ɲin sie su naan e fa su ndɛndɛ’n, e su yoman ɲin keklefuɛ’n.—Ebre Mun 3:7, 8.
106:36, 37. Ndɛ mma nga’m be kle kɛ amuɛn’m be sɔlɛ nin ninnge mmusu’m be sɔlɛ’n ti kun. I sɔ’n kle kɛ sɛ sran kun sɔ amuɛn mun’n, ɔ kwla tɔ mmusu’m be sa nun. Biblu’n se e kɛ: “An nian amun wun amuɛn’m be lika.”—1 Zan 5:21.
‘An manman Zoova!’
Jue Mun fluwa’n i bue nnan’n i nun jue kasiɛn nsan’m be awieliɛ’n, be se kɛ: ‘An manman Zoova!’ Ndɛ sɔ’n fiti fluwa’n i bue sɔ’n nun jue kasiɛn’n su wie. (Jue Mun 104:35; 105:45; 106:1, 48) Ndɛ ‘An manman Zoova’n,’ ɔ o Jue Mun fluwa’n i bue nnan nun kpɛ 19.
Ninnge nga ti yɛ ɔ fata kɛ e manman Zoova’n be sɔnnin. Jue Mun ndɛ tre 73 lele m’ɔ́ fá jú ndɛ tre 106 nun’n, e wunnin ninnge kpanngban mɔ e kwla bu be su angunndan mɔ maan e si e Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n i ye dan ɔn. ?Kɛ e bu ninnge nga w’a dun mmua w’a yo w’a man e’n, ɔ nin ng’ɔ́ wá yó mán e e ɲrun lɔ’n be su angunndan’n, i sɔ’n suman e bo kɛ e fa e wunmiɛn’n kwlaa e ‘manman Zoova’?
[Foto, bue 8]
Kɛ nga Azafu fa yoli’n sa’n, sɛ e ‘nin Ɲanmiɛn e tran’n,’ e kwla ɲan klunwi sa’m be trawlɛ.
[Foto, bue 9]
Zoova kwlali Ezipti famiɛn’n Ndɛma jenvie’n nun.
[Foto, bue 9]
?An si like nga ti yɛ be flɛli mani’n kɛ “anzi’m be aliɛ’n”?
[Foto, bue 11]
?Sɛ e ‘angunndan’n sanngan’n,’ ngue yɛ ɔ kwla yo naan e wla’n w’a gua ase ɔ?