Zoova i aklunye’n ti yɛ e ti i liɛ ɔ
“E ti e Min’n liɛ.”—RƆM. 14:8.
1, 2. (a) ?Ngue cenjele like yɛ e le i ɔ? (b) ?Kosan benin yɛ é wá tɛ́ be su ɔ?
ZOOVA seli Izraɛli nvle’n kɛ: ‘Amún yó min nvle m’ɔ ti min liɛ klonglo nvle kun nga’m be afiɛn’n.’ I nun mɔ kannin sɔ’n, cenjele like dan kpa yɛ ɔ fa mannin be ɔ. (Tul. 19:5) Andɛ kusu’n, Klistfuɛ asɔnun’n nunfuɛ’m be kusu be ti Zoova i liɛ. I sɔ’n ti be cenjele like. (1 Piɛ. 2:9; Ngl. 7:9, 14, 15) I sɔ cenjele like liɛ’n e kwla ɲan su ye tititi.
2 Sakpa sɛ e ti Zoova i liɛ’n, ɔ ti cenjele like. Sanngɛ kusu ɔ ti junman dan kpa wie. Sran wie’m be kwla usa be wun kɛ: ‘?Ń kwlá yó like nga Zoova se kɛ n yo’n? ?Sɛ n yo sa tɛ’n, ɔ́ yí min bló? ?Sɛ n ti Zoova liɛ’n, n su ɲanman min ti kun?’ Kosan sɔ mun’n, ɔ ti cinnjin kɛ e fa e ɲin e sie be su. Sanngɛ kosan kun ekun o lɛ’n, ɔ fata kɛ e dun mmua fa e ɲin e sie su kpa. Yɛle kɛ: ?Sɛ e ti Zoova liɛ’n, ngue yɛ é ɲɛ́n i ɔ?
Zoova i liɛ mɔ e ti’n ɔ man aklunjuɛ
3. ?Ajalɛ nga Raabu fɛli i kɛ ɔ́ sú Zoova’n wafa sɛ yɛ ɔ ɲannin su ye ɔ?
3 ?Be nga be ti Zoova liɛ’n be ɲan su like? Maan e fa e ɲin e sie i Raabu m’ɔ ti laa Zeriko lɔ tekle bla’n i liɛ’n su e nian. Kɛ bé tɛ́ i’n, be kleli i kɛ Kanaan amuin mɔ be sulɛ’n nun’n be yo sa tɛtɛ mun’n, be yɛ ɔ fata kɛ ɔ su be ɔ. Sanngɛ kɛ ɔ tili i kɛ Zoova maan Izraɛlifuɛ’m be kwlali be kpɔfuɛ mun’n, ɔ wunnin i wlɛ kɛ Zoova yɛ ɔ ti Ɲanmiɛn Kpli’n niɔn. Ɔ maan, ɔ fɛli i nguan’n sieli i wie’n i nuan kɛ ɔ ko yo naan w’a sasa Ɲanmiɛn i sran mun’n ti. Yɛ ɔ fɛli i nguan’n wlali be sa nun. Biblu’n waan: “?Kɛ Raab b’ɔ ti tekle bla’n sikeli Zuif’m bɔ be sunmannin be’n, b’ɔ maan be fali atin uflɛ ɔli’n, Nyanmiɛn a bu-mɛn i kusu sran kpa i sa sɔ’n ti?” (Zak 2:25) I sin’n, Ɲanmiɛn i nvle sanwun m’ɔ fɛ i Mmla mun fa kle be like naan be klo sran naan be yo sa i nuan su’n, ɔ kacili i nunfuɛ. I sɔ’n i su mmlusuɛ ng’ɔ ɲɛnnin i’n, maan e bu i akunndan e nian. Kɛ ɔ kacili i laa nzuɛn tɛ’n, nanwlɛ ɔ mɛnnin i aklunjuɛ dan! Raabu jali Izraɛlifuɛ kun yɛ ɔ wuli ba kun, be flɛ i Bɔazi. Ɔ tɛli i kpa maan ɔ kacili Ɲanmiɛn sufuɛ kpa kun.—Zoz. 6:25; Rit 2:4-12; Mat. 1:5, 6.
4. ?Ajalɛ nga Riti fɛli i kɛ ɔ́ sú Zoova’n wafa sɛ yɛ ɔ ɲannin su ye ɔ?
4 Riti m’ɔ ti Moabu bla’n kusu fali ajalɛ kɛ ɔ́ sú Zoova. Atrɛkpa i nun m’ɔ te yo talua’n, ɔ sɔli amuin nga be flɛ i Kɛmɔsu’n, ɔ nin Moabu lɔ amuin uflɛ wie mun ekun. Sanngɛ ɔ wa sili Ɲanmiɛn Kpli Zoova yɛ ɔ wa jali Izraɛlifuɛ kun m’ɔ wa trɛnnin i nvle’n nun’n. (An kanngan Rit 1:1-6 nun.) I sin’n, kɛ Riti nin i wla Ɔrpa be nin be sewi Naomi bé kɔ́ Bɛtleɛmu’n, Naomi seli bla nɲɔn’m be kɛ be sa be sin be nvle’m be nun. Afin kɛ bé wá jú Izraɛli’n, ɔ su yoman pɔpɔ manman be. Ɔrpa “sɛli i sin i fuɛ mun nin i amuɛn’m be sin,” sanngɛ Riti liɛ’n w’a yoman sɔ. Wafa ng’ɔ fa lafi Ɲanmiɛn su’n, i su yɛ ɔ niannin yoli ninnge mun ɔn. Afin ɔ si sran nga i waan ɔ́ yó i liɛ’n. Ɔ seli Naomi kɛ: “Nán mian min kɛ e nin wɔ e kpaci, nán fuan min. Kan kwlaa nga á kɔ́’n, e nin wɔ ɔ. Kan á trán lɛ’n, e nin wɔ ɔ. Ɔ nvle’n ti min nvle. Ɔ Nyanmiɛn’n ti min Nyanmiɛn.” (Rit 1:15, 16) Kɛ mɔ Riti fali ajalɛ kɛ ɔ́ sú Zoova ti’n, Ɲanmiɛn Mmla nga i waan be nian angbeti nin yalɛfuɛ nin be nga be leman asiɛ’n be lika’n, ɔ ɲannin su ye wie. Zoova m’ɔ nian Riti lika’n ti’n, ɔ dili aklunjuɛ yɛ ɔ trannin alaje nin fɔundi nun.
5. ?Ngue yɛ e sie i nzɔliɛ be nga be su Zoova kpa’n be lika ɔ?
5 Atrɛkpa’n, e si sran wie mun mɔ kɛ be fali be wun mannin Zoova’n, lele andɛ be te su i kpa tititi ɔ. I sɔfuɛ mun’n, e kwla usa be wafa nga be ɲannin be Zoova sulɛ’n i su ye’n. Ɔ ti su kɛ ɔ leman sran kun sa mɔ sa tɔmɛn i su ɔ. Sanngɛ ninnge nga be ɲannin be’n, be kle weiin kɛ jue tofuɛ’n i ndɛ nga ti nanwlɛ. I waan: “Nvlefuɛ nga Anannganman yɛ ɔ ti be Nyanmiɛn’n, be liɛ su ti ye!”—Jue. 144:15.
Like nga Zoova waan e yo’n ɔ traman e wunmiɛn’n su
6. ?Ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ srɛ kun e kɛ e su kwlá yoman like nga Zoova waan e yo’n niɔn?
6 Atrɛkpa’n, e usali e wun sɛ é kwlá yó like nga Zoova waan e yo’n nin o. Ɲanmiɛn i sufuɛ mɔ e waan é káci’n, ɔ nin i mmla’m be su nantilɛ’n, ɔ nin i nuan ndɛ kanlɛ’n, ɔ kwla kun e srɛ. I wie yɛle Moizi liɛ’n, kɛ Ɲanmiɛn sunmɛnnin i kɛ ɔ ko kan ndɛ kle Izraɛlifuɛ nin Ezipti famiɛn’n, ɔ seli kɛ ɔ lemɛn i sɔ wunmiɛn. Sanngɛ nán like nga Moizi kwlɛmɛn i yo’n yɛ Ɲanmiɛn fa mɛnnin i ɔ. Afin, Zoova ‘kleli i like nga ɔ fata kɛ ɔ yo’n.’ (An kanngan Ezipt Lɔ Tulɛ 3:11; 4:1, 10, 13-15 nun.) Kɛ mɔ Moizi kplinnin su kɛ be ukɛ i’n ti’n, ɔ dili aklunjuɛ Ɲanmiɛn i klun sa yolɛ’n nun. I kunngba’n, Zoova seman e kɛ e yo like ng’ɔ tra e wunmiɛn’n su’n. Ɔ si kɛ fɔ’n o e nun, yɛ ɔ klo kɛ ɔ́ úka e. (Jue. 103:14) Sɛ e ti Zezi i sɔnnzɔnfuɛ naan e su Ɲanmiɛn’n, srɛ kunman e sanngɛ e wla gua ase tra su. Afin, i sɔ mɛn dilɛ’n maan sran uflɛ ɲan su ye, yɛ ɔ jɔ Zoova klun. Zezi seli kɛ: “An bla min sin [...] amún dé wunmiɛn. An fa amun ti wla n kɔmin su waka’n bo, yɛ an fa min nzuɛn’n su, afin n ti sran wɛtɛɛ yɛ min anwlɛn’n ti flɔlɔ.”—Mat. 11:28, 29.
7. ?Ngue ti yɛ e kwla lafi su kɛ Zoova úka e naan y’a kwla yo like nga i waan e yo’n niɔn?
7 Sɛ e lafi Zoova su titi’n, ɔ́ wlá e fanngan kɛ ɔ nin i fata’n sa. I wie yɛle Zeremi liɛ’n. Ɔ ti sran mɔ i bɔbɔ’n ijɔlɛ’n timɛn i nuan nun pɔpɔ ɔ. I sɔ’n ti’n, kɛ Zoova kpali Zeremi kɛ ɔ yo i nuan ijɔfuɛ’n, ɔ seli kɛ: “Ee min Min Anannganman, n ti bakan n siman ijɔ.” I sin’n, ɔ seli bɔbɔ kɛ: ‘N kɛn-mɛn i nuan ndɛ kun.’ (Zer. 1:6; 20:9) Sanngɛ fanngan mɔ Zoova wlali Zeremi’n ti’n, ɔ kwla kannin Ɲanmiɛn i ndɛ mɔ sran’m be kloman kɛ be ti’n, lele afuɛ 40. Zoova guɛli i awlɛn su nzue titi kɛ: “N jin ɔ sin, ń dé wɔ.”—Zer. 1:8, 19; 15:20.
8. ?Wafa sɛ yɛ e kle kɛ e lafi Zoova su ɔ?
8 Kɛ nga Zoova fa wlali Moizi nin Zeremi be fanngan sa’n, andɛ’n ɔ kwla uka e wie naan y’a yo like ng’ɔ kunndɛ kɛ Klistfuɛ’m be yo’n. Like ng’ɔ ti cinnjin kpa’n, yɛle kɛ e lafi Ɲanmiɛn su. Biblu’n waan: “Nán lafi ɔ bɔbɔ wɔ akunndan liɛ’n su. Anannganman i su yɛ lafi-ɔ. Sɛ á fín ase o á jáo o, Anannganman i dunman, yɛ bo-ɔ. Sɛ a bo i dunman’n, ɔ́ bó ɔ nyrun atin’n.” (Nya. 3:5, 6) Sɛ e bɔbɔ e sɔ ukalɛ nga Zoova sin i Ndɛ’n nin asɔnun’n be lika uka e’n nun’n, é klé kɛ e lafi i su. Sɛ e yaci Zoova nun naan ɔ bo e ɲrun atin e mɛn dilɛ’n nun’n, like fi su jranman e ɲrun naan y’a sumɛn i kpa tititi.
Zoova niɛn i nvlefuɛ’m be tinuntinun be lika
9, 10. ?Sasalɛ benin ndɛ yɛ Jue Mun 91 kan ɔn?
9 Kɛ wie’m be bu be wun mɔ bé fá mán Zoova i akunndan’n, be kwla bu sa tɛ wie mɔ be kwla yo’n i akunndan. Kɛ ɔ yo sɔ’n be kwla bu i kɛ bé yó fiɛn yɛ Zoova yí be bló. Ng’ɔ yo fɛ’n, yɛle kɛ Zoova man e like kwlaa ng’ɔ ti kpa’n naan y’a sasa e nin i e afiɛn m’ɔ sɛ’n. Maan e nian wafa nga be kɛn i ndɛ Jue Mun 91 nun’n.
10 Jue sɔ’n bo i bo kɛ: “Sran ng’ɔ ko fia Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin’n i sin’n, nn w’a tran Nyanmiɛn b’ɔ kwla like kwlaa yo’n i fɔnvɔ’n nun. Ɔ fata kɛ sran sɔ’n se Anannganman kɛ: ‘A ti min fiawlɛ, a ti min fiawlɛ sua, a ti min Nyanmiɛn, ɔ su yɛ n fa n wla’n n gua-a!’ Anannganman yɛ ɔ́ dé wɔ ɔ wun aya suafuɛ’m be sa nun-ɔn.” (Jue. 91:1-3) Maan e sie i nzɔliɛ kɛ Ɲanmiɛn tali nda kɛ ɔ́ sásá be nga be klo i mɔ be lafi i su’n. (An kanngan Jue Mun 91:9, 14 nun.) ?Sasalɛ’n i wafa benin yɛ be kɛn i ndɛ’n niɔn? I yo, laa Zoova sɛsɛli i sufuɛ wie’m be ɲin jrɛin su. Wie liɛ’n ɔ yoli sɔ naan be nga Mɛsi’n fin be osu’n nun’n, b’a nunnunman. Sanngɛ, kɛ mɔ Satan waan ɔ́ sáci Ɲanmiɛn i sufuɛ kpa wie’m be Ɲanmiɛn sulɛ’n ti’n, be wlali wie’m be bisua, be kleli be ɲrɛnnɛn, yɛ be kunnin wie’m be tɛtɛ kpa. (Ebr. 11:34-39) Zoova ukali be kɛ ng’ɔ nin i fata’n sa naan b’a kwla nanti seiin titi. Ɔ maan, be kwla jrannin kekle. I sɔ’n ti’n, sasalɛ nga Jue Mun 91 kɛn i ndɛ’n, e kwla se kɛ ɔ ti Ɲanmiɛn ninnge’m be nun sasalɛ.
11. ?Kɛ be se kɛ be “fia Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin’n i sin’n,” i bo’n yɛle benin? ?Yɛ waan mun yɛ Ɲanmiɛn sasa be sɔ ɔ?
11 Kɛ jue tofuɛ’n kan kɛ be “fia Nyanmiɛn bɔ like fi nun-mɛn i sin’n i sin’n,” Ɲanmiɛn ninnge’m be nun sasalɛ ndɛ yɛ ɔ kan ɔn. Be nga be ko fia Ɲanmiɛn sin mɔ be ti kɛ i aofuɛ sa’n, ɔ sasa be maan like fi annzɛ sran fi kwlá saciman be Ɲanmiɛn sulafilɛ nin be Ɲanmiɛn klolɛ’n. (Jue. 15:1, 2; 121:5) Be nga be lafiman Ɲanmiɛn su’n, Ɲanmiɛn sasaman be wie. Ndɛ mma sɔ’n nun’n, sran wie’m be se kɛ: “A ti min Nyanmiɛn, ɔ su yɛ n fa n wla’n n gua-a!” Zoova sɛsɛ i sɔfuɛ mun. Sɛ e ka Ɲanmiɛn sin sɔ’n, srɛ su kunman e kɛ é tɔ́ Satan m’ɔ ti ‘aya suafuɛ’n’ i aya kun nun naan Ɲanmiɛn klun w’a jɔman e wun kun.
12. ?Like tɛ benin yɛ ɔ kwla saci e nin Ɲanmiɛn e afiɛn ɔn?
12 ?Like tɛ benin yɛ ɔ kwla saci e nin Ɲanmiɛn e afiɛn ɔn? Jue tofuɛ’n kan like tɛ kpanngban ndɛ. Like sɔ’m be nun’n, ɔ kannin “tukpacɛ b’ɔ sa ndɛndɛ b’ɔ wlan sin aosin nun’n [...] [ɔ nin] sa kekle bɔ be tu sin wia kpa’n nun’n,” be ndɛ. (Jue. 91:5, 6) Sran sunman be klunklo ninnge mɔ be waan bé yó’n ti’n, ‘aya suafuɛ’n,’ trali be. (2 Kor. 11:3) Ɔ yo maan wie’m be kusu be tɔ aɲinkpli nin be wun tulɛ nin aɲanbeun kunndɛlɛ ngboko’n i aya’n nun. Ɔ te fa like kɛ be nvle’n i klolɛ mɔ be klo i tratra su’n, ɔ nin ninnge klelɛ kɛ sran’m be fin ndo’n, ɔ nin Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ timan su’n te laka sran wie mun. (Kol. 2:8) Sran sunman kusu be tɔli bian nin bla kunndɛlɛ sukusuku’n i aya’n nun. I sɔ ninnge tɛtɛ’m be ti kɛ tukpacɛ sa. Be yoli maan sran miliɔn kpanngban be yacili Ɲanmiɛn klolɛ.—An kanngan Jue Mun 91:7-10 nun; Mat. 24:12.
Wafa nga e kwla sasa e Ɲanmiɛn klolɛ’n
13. ?Wafa sɛ yɛ Zoova sasa e ninnge nga be kwla yo naan e nin i e afiɛn w’a saci’n be lika ɔ?
13 ?Ninnge nga be kwla saci Zoova nin i nvlefuɛ’m be afiɛn’n, wafa sɛ yɛ ɔ sasa be be nun ɔn? Jue Mun waan: “Anannganman ɔ́ sé i anz’m be kɛ be sasa wɔ ajalɛ kwlaa nga á tú’n nun.” (Jue. 91:11) Anzi’m be bo e ɲrun atin yɛ be sasa e naan y’a kwla bo jasin fɛ’n. (Ngl. 14:6) Asɔnun kpɛnngbɛn’m be kusu be uka anzi’m be su. Yɛle kɛ be like klelɛ’n m’ɔ taka Ɲanmiɛn Ndɛ’n su kpa’n, ɔ sasa e akunndan tɛ’m be lika. Be kwla uka be nga kusu be mian be ɲin naan b’a yaci mɛn’n nun aeliɛ tɛ wie’n, be tinuntinun. (Tit 1:9; 1 Piɛ. 5:2) Asa kusu’n, “sran kpa nanwlɛfuɛ b’ɔ si ngwlɛlɛ’n,” ɔ man e aliɛ Ɲanmiɛn ninnge’m be nun. I sɔ’n sasa e like klelɛ ng’ɔ timan su’n, kɛ sran’n fin ndo sa’n i lika. Kpɛkun aliɛ sɔ’n yo naan e ɲin w’a bloman mɛn’n nun ninnge tɛ’m be su naan y’a kunndɛman aɲanbeun ngboko naan y’a kunndɛman dunman. Kusu ɔ sasa e ninnge tɛ kpanngban uflɛ lika. (Mat. 24:45) ?Ngue yɛ ɔ ukali e naan y’a jrɛn i sɔ ninnge tɛ’m be ɲrun ɔn?
14. ?Sasalɛ ninnge nga Zoova fa man e’n, wafa sɛ yɛ e kwla di be su ɔ?
14 ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan y’a ‘fia Nyanmiɛn i sin’ titi naan w’a sasa e ɔ? Ajalɛ nga e fa naan y’a yoman asidan annzɛ sran wie w’a kunman e, annzɛ tukpacɛ wie w’a saman e’n, i kunngba’n yɛ ɔ fata kɛ e fa naan sa tɛ w’a ɲanman e Ɲanmiɛn ninnge’m be nun ɔn. I ti’n, ajalɛ kwlaa nga Zoova man e Biblu’n i akua’m be nun nin asɔnun aɲia nin aɲia dandan’m be bo’n, maan e nanti be su titi. Maan e kunndɛ afɔtuɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be sa nun. Kusu nzuɛn klanman nga Klistfuɛ aniaan nga be o asɔnun’n nun’n be yi i nglo’n, ɔ kwla uka e wie. Nanwlɛ, yialɛ nga e nin e niaan Klistfuɛ mun e yia asɔnun’n nun’n, ɔ kwla yo maan e yo ngwlɛlɛfuɛ.—Nya. 13:20; An kanngan 1 Piɛr 4:10 nun.
15. ?Ngue ti yɛ e kwla lafi su kɛ Zoova kwla sasa e like kwlaa ng’ɔ kwla yo naan i klun w’a jɔman e wun kun’n, be lika ɔ?
15 Nán maan ɔ kpɛn e klun le kɛ Zoova kwlá sasaman e like kwlaa ng’ɔ kwla yo naan i klun w’a jɔman e wun kun’n, be lika. (Rɔm. 8:38, 39) Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ timan su’n be kpɛnngbɛn nin politikifuɛ mɔ be le kwlalɛ kpa’n, be like nga be kunndɛ i titi’n, nán e kunlɛ ɔ, sanngɛ be waan bé yó naan e nin e Ɲanmiɛn m’ɔ ti sanwun’n e ti nun. Ɔ sasali Klistfuɛ asɔnun’n i sɔfuɛ’m be lika. Zoova i nda ng’ɔ tɛli i yɛ’n yoli nanwlɛ. I waan: “Alɛ ninnge kwlaa nga be yi i kɛ bé fá kun amun’n, ɔ́ yó ngbɛn.”—Eza. 54:17.
?Wan yɛ maan e ɲan e ti ɔ?
16. ?Ngue ti yɛ mɛn’n kwlá manman e alaje ɔ?
16 ?Zoova mɔ e ti i liɛ’n ti’n, nn e o bisua? Nɛ́n i sɔ ɔ. Sɛ e ti mɛn’n i liɛ’n yɛ e o bisua ɔ. Mɛn ng’ɔ o yɛ’n, ɔ nin Zoova b’a ti nun. Yɛ mɛn’n i siefuɛ klunwifuɛ tɛ’n, ɔ fɛ i nun sran mun yo i kanga. (Zan 14:30) I wie yɛle kɛ Satan i mɛn tɛ nga nun’n, sran’m be yo maan be wiengu’m be sa mian sika wun kpa. Ɔ maan be ɲanman be ti. (An nian Sa Nglo Yilɛ 13:16, 17.) Asa ekun’n, sa tɛ’n ti like m’ɔ wla klɔ sran’m be kanga nun ɔn. (Zan 8:34; Ebr. 3:13) Be nga be lafiman Ɲanmiɛn su’n, be se sran’m be kɛ sɛ be yo ninnge wie mɔ be nin Zoova liɛ’n be sansan be wun’n, bé ɲán be ti. Kannzɛ be se sɔ’n, sanngɛ be kwlaa nga be fa ndɛ sɔ’n su’n, be ɲin mɔ bé bó i bli’n, b’a kaci sa tɛ nin sa sukusuku yolɛ’n i kanga.—Rɔm. 1:24-32.
17. ?Ngue nun yɛ Zoova maan é fín nun é fíte ɔ?
17 Asa ekun’n, sɛ e fa e wun e wlɛ i Zoova sa nun’n, ɔ́ dé e like kwlaa ng’ɔ kwla yo e tɛ’n i sa nun. Ɔ ti kɛ sran kun m’ɔ fɛ i nguan fa wlɛ i dɔɔtrɔ kun m’ɔ si i junman di kpa’n i sa nun’n sa. Dɔɔtrɔ sɔ’n kwla yo maan tukpacɛ wie m’ɔ o i su m’ɔ kwla kun i’n, ɔ wie. Like kun o e ngba e su m’ɔ kwla kun e ɔ. Like sɔ’n yɛle sa tɛ yolɛ m’ɔ sali e’n. Saan sɛ e jran tɛ nga Klist yili’n su naan e fa e wun e wlɛ i Zoova i sa nun’n, yɛ e kwla fin sa tɛ yolɛ’n i bo nzuɛn’n nun e fite kpɛkun e tran nguan nun tititi ɔ. (Zan 3:36) Kɛ é tí junman kpa nga dɔɔtrɔ bian sɔ’n di’n, nn i su lafilɛ nga e lafi’n ɔ́ yó dan kɔ́. I kunngba’n, kɛ é súan Zoova i su like é kɔ́’n, nn i su lafilɛ’n yó dan wie. Ɔ maan e bo e ɲin ase e suan Ɲanmiɛn Ndɛ’n kpa. Afin i sɔ’n úka e naan y’a klo i. I sɔ’n kusu yó naan srɛ w’a kunman e kun kɛ e yo i liɛ.—1 Zan 4:18.
18. ?Be nga be ti Zoova liɛ’n, be agualiɛ’n gúa be sɛ?
18 Zoova man sran’m be kwlaa be atin kɛ be fa ajalɛ kun. I Ndɛ’n se kɛ: ‘Amun nin amun osu nunfuɛ mun, amun fa nguan’n naan amun tran nguan nun. Amun klo Anannganman amun Nyanmiɛn’n.’ (Mml. 30:19, 20) Ɔ kunndɛ kɛ e bɔbɔ e fa ajalɛ kɛ é sú i naan e fa kle kɛ e klo i. Sɛ e ti Ɲanmiɛn mɔ e klo i’n i liɛ’n, ɔ su yoman e kɛ e o bisua sa. Sanngɛ i sɔ’n yó maan é dí aklunjuɛ yɛ é trán nun titi.
19. ?Ngue ti yɛ Zoova i aklunye’n ti yɛ e ti i liɛ ɔ?
19 Kɛ mɔ e ti sa tɛ yofuɛ’n ti’n, ɔ nin i fataman kɛ e yo Ɲanmiɛn mɔ fɔ nunmɛn i nun’n, i liɛ. Saan Ɲanmiɛn i aklunye’n ti yɛ i sɔ’n kwla yo ye ɔ. (2 Tim. 1:9) I sɔ’n ti’n, Pɔlu klɛli i kɛ: “Sɛ e wu o, sɛ e wu-man o, e ti e Min’n liɛ.” (Rɔm. 14:8) Ajalɛ nga e fɛli i kɛ é yó Zoova liɛ’n, ɔ su yoman e nsisɔ le.
?Amún tɛ́ su sɛ?
• ?Mmlusuɛ benin yɛ ɔ o Zoova i liɛ yolɛ’n nun ɔn?
• ?Ngue ti yɛ e kwla yo like nga Ɲanmiɛn kunndɛ kɛ e yo’n niɔn?
• ?Wafa sɛ yɛ Zoova sɛsɛ i sufuɛ mun ɔn?
[Foto, bue 15]
E usa sran uflɛ mun wafa nga kɛ be ti Zoova liɛ’n be ɲannin su’n.
[Foto, bue 16]
?Wafa benin wie mun yɛ Zoova sasa e ɔ?