Maan e yi aklunye nin klolɛ’n be nglo e ijɔlɛ’n nun

“Ndɛ kun nga b’ɔ uke i nuan kɛn i sa’n, ɔ ti akunndan ndɛ. Kpɛkuun aklunye ndɛ’n yɛ ɔ wo i nuan ɔn.”—NYA. 31:26, NW.

1, 2. (a) ?Nzuɛn benin yɛ be wla Zoova i sufuɛ’m be fanngan kɛ be yi i nglo ɔ? (b) ?Ngue yɛ é wá kókó su yalɛ like suanlɛ nga nun ɔn?

AFƆTUƐ nga laa Famiɛn Lemuɛli i nin mɛnnin i’n i nun’n, like cinnjin kun m’ɔ fata kɛ bla kun yo naan w’a yo awlo bla kpa’n ɔ o nun. (Nya. 31:1, 10) Afɔtuɛ sɔ’n yɛ: “Ndɛ kun nga m’ɔ uke i nuan kɛn i sa’n, ɔ ti akunndan ndɛ. Kpɛkuun aklunye ndɛ’n yɛ ɔ wo i nuan ɔn.” (Nya. 31:26, NW) Aklunye ndɛ kanlɛ’n ti like mɔ sɛ bla kun fa wlɛ i ijɔlɛ nun’n ɔ ti kpa ɔ. I kunngba’n, be kwlaa nga be kunndɛ kɛ Ɲanmiɛn Zoova klun jɔ be wun’n, sɛ be yo sɔ’n ɔ ti kpa wie. (An kanngan Nyanndra Mun 11:17 nun.) Ɔ fata kɛ aklunye’n i ɲin fite Klistfuɛ kpa’m be ndɛ nga be kan’n nun weiin.a

² ?Ngue yɛle aklunye’n? ?Wan yɛ ɔ fata kɛ e yi i nglo i lika ɔ? ?Ngue yɛ ɔ́ úka e naan “aklunye ndɛ’n” w’a tran e nuan’n nun ɔn? ?Wafa sɛ yɛ i sɔ yolɛ’n kwla kaci wafa nga e nin e awlofuɛ nin e wiengu klistfuɛ mun e koko yalɛ’n niɔn?

Kɛ klolɛ’n suan aklunye’n i bo’n

3, 4. (a) ?Ngue yɛle aklunye’n? (b) ?Ngbaciɛ benin yɛ ɔ o ye nga sran’m be yo be wiengu titi’n, ɔ nin aklunye nga be kɛn i ndɛ wa’n, be afiɛn ɔn?

³ Biblu’n nun ndɛ nga be kacili i kpɛ sunman kɛ “aklunye’n,” i bo’n sɔnnin. I sɔ aklunye liɛ’n nán sran’m be ndɛ m’ɔ lo e mɔ i ti e yo be ye annzɛ e kan ndɛ kpakpa e kle be’n i ngunmin ɔn. I sɔ aklunye liɛ’n, yɛle ye nga sran kun i klunklo su ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ yó i wiengu kun lele ɔ́ gúɛ i ti nin i bo’n.

⁴ Ye nga sran’m be yo i titi’n, be kwla yo i sran nga be siman be’n, be lika wie. Kɛ akoto Pɔlu nin sran 275 be mmeli’n sacili’n, i sɔ ye liɛ’n yɛ Maltifuɛ mɔ be siman be’n, be yoli be ɔ. (Yol. 27:37–28:2) Sanngɛ aklunye nga e kɛn i ndɛ wa’n, ɔ wɔ be wun nga be fa mantan sran mɔ be si be laa’n. I nun mɔ “Izraɛlfuɛ’m bé fín Ezipt bá’n,” i sɔ aklunye liɛ’n yɛ Kentifuɛ’m be yoli i Izraɛlifuɛ’m be lika ɔ.—1 Sam. 15:6.

Akunndan bulɛ’n nin Ɲanmiɛn srɛlɛ’n be ti cinnjin aklunye yolɛ’n nun

 5. ?Ngue yɛ ɔ́ úka e naan y’a kwla nian e nuan’n su ɔ?

⁵ Aklunye nin klolɛ mɔ be nɲɔn’n be kpanndan nun’n, be nglo yilɛ e ijɔlɛ’n nun’n, ɔ kwla yo kekle. Zezi i sɔnnzɔnfuɛ Zaki kannin be nuan i ndɛ. Ɔ klɛli i kɛ: “Sɛ ɔ ti nnɛn’n, wuun sran fi kwlá lo-mɛn i, ɔ ti tɛ, be kwlá sie-mɛn i. Ɔ ti kɛ duwlɛ sa!” (Zak 3:8) ?Ngue yɛ ɔ kwla uka e naan y’a nian e wunnɛn’n i lika sɔ mɔ i like yolɛ yo ya’n i su ɔ? Ndɛ nga Zezi kan kleli Zuifu’m be Ɲanmiɛn sulɛ wafa’m be su kpɛnngbɛn mun’n, ɔ kle e ngwlɛlɛ. Ɔ seli kɛ: “Ndɛ kwlaa ng’ɔ o sran anwlɛn’n nun’n yɛ ɔ fite i nuan-an.” (Mat. 12:34) Sɛ e kunndɛ kɛ é yí aklunye nin klolɛ’n be nglo e ijɔlɛ nun’n, ɔ fata kɛ e fɛ i sɔ nzuɛn’n e wlɛ i e awlɛn’n nun. Maan e nian wafa nga akunndan bulɛ’n nin Ɲanmiɛn srɛlɛ’n be kwla uka e i sɔ yolɛ’n nun’n.

 6. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e bu aklunye nga Zoova yo be’n be su akunndan ɔn?

⁶ Biblu’n se kɛ Ɲanmiɛn Zoova i “aklunye’n ti dan.” (Tul. 34:6) Jue tofuɛ’n seli kɛ: “Ee! Anannganman, asiɛ’n i lika kun nga a yi-man ɔ klun-ufue’n i nglo lɛ’n, ɔ nun-man lɛ.” (Jue. 119:64) Biblu’n nun ndɛ kpanngban be kan wafa nga Zoova yili aklunye’n i nglo i sufuɛ’m be lika’n, i ndɛ. Sɛ e fa blɛ naan e bu ‘sa nga [Zoova] yoli’n’ be akunndan’n, i sɔ’n yó maan é yí nzuɛn sɔ m’ɔ fin Ɲanmiɛn’n i nglo.—An kanngan Jue Mun 77:13 nun.

7, 8. (a) ?Aklunye benin yɛ Zoova yoli Lɔtu nin i awlobofuɛ mun ɔn? (b) ?Kɛ Ɲanmiɛn yili i aklunye’n i nglo Davidi i lika’n, wafa sɛ yɛ Davidi i wun yoli i ɔ?

⁷ Maan e bu wafa nga Zoova deli Abraamu i niaan bian wa Lɔtu nin i awlobofuɛ mun’n, i akunndan e nian. Be ko trannin Sodɔmu klɔ’n su lɔ. Klɔ sɔ’n Zoova waan ɔ́ núnnún i. Kɛ klɔ’n i nunnunlɛ’n mantannin koko’n, anzi nga be bali Lɔtu wun lɛ’n, be seli i kpongbongbo kɛ ɔ fɛ i awlobofuɛ mun naan be jaso klɔ’n su ndɛndɛ. Biblu’n waan: “Bé nían-an, ɔ tɛ kpɛkpɛ i wun, sanngɛ kɛ Anannganman waan ɔ fite nun’n ti maan [anzi’m] be trɛli i ɔ nin i yi nin i mma mun be sa naan b’a fa be b’a ko sie be klɔ’n i sin lɔ.” Kɛ e bu wafa nga be fa deli be’n i akunndan’n, ɔ kan e awlɛn’n. E wun i lɛ kɛ i sɔ’n ti Ɲanmiɛn i aklunye’n i nglo yilɛ. ?Nɛ́n i ɔ?—Bob. 19:16,19.

⁸ Maan e bu laa Izraɛli lɔ Famiɛn Davidi liɛ’n i akunndan wie e nian. Ɔ toli jue seli kɛ: “[Zoova] yɛ ɔ yaci min wun sa’n kwlaa cɛ min-ɔn. Sɛ n tɔ tukpacɛ’n, i yɛ ɔ yo min juejue-ɔ.” Kɛ David nin Bat-Seba be yoli sa tɛ mɔ Ɲanmiɛn yacili i sa tɛ’n cɛli i’n, e kwla se kɛ Davidi sili Zoova i ye dan! Ɔ manmannin Zoova kɛ: “Kpa ng’ɔ yo be bɔ be nyin yi i’n, i dan’n ɔ ti kɛ nyanmiɛn’n b’ɔ la nglo lɔ plaii’n ɔ fa o asiɛ’n i ti su mmua-mmua fuun ju’n sa.” (Jue. 103:3, 11) Ndɛ kɛ ngalɛ’n sa’n, ɔ nin Biblu’n nun ndɛ uflɛ’m be su akunndan bulɛ’n, be yo maan Zoova i aklunye’n ti’n, e si i ye. Kpɛkun i sɔ’n su e bo kɛ e mɛnmɛn i naan e yo i mo. Sɛ e ye silɛ’n yo dan kpa’n, i sɔ’n sú e bo naan y’a sɔnnzɔn Ɲanmiɛn Kpli.—Efɛ. 5:1.

 9. ?Ngue yɛ ɔ su Zoova i sufuɛ’m be bo kpa naan be yi aklunye’n i nglo be ninnge’m be yolɛ’n nun ɔn?

⁹ Biblu’n nun ndɛ’m be kle kɛ be nga be nin Zoova be nanti klanman’n, be yɛ ɔ yi i aklunye’n i nglo kle be ɔ. ?Yɛ be nga be nin Ɲanmiɛn be afiɛn’n mantanman sɔ’n nin? ?Zoova yo be tɛtɛ annzɛ ɔ yo be klunwi? Ɔ yoman sɔ mlɔnmlɔn. Lik 6:35 waan: “[Nyanmiɛn] yo be nga be si-man ye’n ɔ nin klunwifuɛ’m be ye.” “Ɔ bo wia’n man be bɔ be ti tɛ’n nin be bɔ be ti kpa’n, yɛ ɔ tɔ nzue’n man nanwlɛfuɛ nin be bɔ be ti-man nanwlɛfuɛ’n.” (Mat. 5:45) Ka naan y’a si ndɛ nanwlɛ’n naan y’a nanti su’n, ye nga Ɲanmiɛn fa yo sran’m be kwlaa yɛ ɔ fa yo e wie ɔ. Sanngɛ kɛ e kacili i sufuɛ’n, klolɛ ng’ɔ fa klo i sufuɛ mun lele guɛ i ti nin i bo’n, yɛ ɔ yi i nglo e lika ɔ. (An kanngan Ezai 54:10 nun.) Nanwlɛ i sɔ’n ti’n, e si i ye dan! Yɛ kusu i sɔ liɛ’n su e bo kpa naan e yi aklunye’n i nglo e ijɔlɛ’n nin e ninnge’m be yolɛ’n nun!

10. ?Ngue ti yɛ Ɲanmiɛn srɛlɛ kwla uka e kpa naan aklunye yolɛ’n w’a kaci e nzuɛn ɔn?

¹⁰ Like cinnjin kun m’ɔ kwla uka e naan y’a yi aklunye nin klolɛ mɔ be kpanndan nun’n, i nglo’n yɛle Ɲanmiɛn srɛlɛ’n. Ɔ kwla yo sɔ afin aklunye’n nin klolɛ’n be nɲɔn’n be o sa nga Zoova i wawɛ’n maan sran yo’n, be nun wie. (Gal. 5:22) Sɛ wawɛ sɔ’n sie e’n, aklunye yolɛ’n trán e awlɛn’n nun. Kusu like trele nga e kwla yo naan y’a ɲan Zoova i wawɛ’n yɛle i srɛlɛ’n. (Lik 11:13) Ɔ ti cinnjin kɛ e srɛ Ɲanmiɛn titi naan ɔ fɛ i wawɛ’n man e naan e yaci i nun naan ɔ sie e. Nanwlɛ sɛ e klo kɛ é yí aklunye nin klolɛ mɔ be kpanndan nun’n i nglo e ijɔlɛ’n nun’n, ɔ ti cinnjin kpa kɛ e bu Ɲanmiɛn ndɛ’n su akunndan yɛ e srɛ Ɲanmiɛn.

Be nga be o aja’n nun be kwla yi aklunye’n i nglo be ijɔlɛ’n nun

11. (a) ?Wafa sɛ yɛ e si kɛ Zoova kunndɛ kɛ yasua’m be yi aklunye’n i nglo be yi’m be lika ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ yasua kun kwla yi aklunye’n i nglo i ijɔlɛ’n nun ɔn?

¹¹ Akoto Pɔlu wlali be nga be le bla’n be fanngan kɛ: “Kɛ Krist kloli Asɔnun’n, amun kusu an klo amun yi mun sɔ.” (Efɛ. 5:25) Asa ekun’n, Pɔlu fali ndɛ nga Zoova kan kleli Adam nin Ɛvu’n kpɛnnin be wla. Akoto’n klɛli i kɛ: “Ɔ fata kɛ yasua yaci i si nin i nin naan ɔ fɛ i wun mɛntɛn i yi yɛ be nnyɔn’n be kaci sran wunmuan.” (Efɛ. 5:31) Ɔ ti weiin kɛ Zoova kunndɛman kɛ yasua’m be kpɔci be yi mun le. Sanngɛ ɔ kunndɛ kɛ be yi aklunye’n i nglo be lika. Yasua ng’ɔ yi aklunye’n i nglo i ijɔlɛ’n nun’n, ɔ yiyimɛn i yi bo sran’m be ɲrun. Annzɛ ɔ guɛmɛn i ɲin ase. I yi’n i ayɛ yilɛ’n yo i fɛ. (Nya. 31:28) Sɛ like wie ti ndɛ tɔ be afiɛn’n, aklunye’n ti’n, yasua’n nian ndɛ ng’ɔ kan’n su naan w’a guɛmɛn i yi’n i ɲin ase.

12. ?Wafa sɛ yɛ ndɛ nga bla kun kan’n ɔ kle kɛ ɔ yi aklunye’n i nglo ɔ?

¹² Ɔ fata kɛ bla’n kusu yi aklunye nin klolɛ mɔ be nɲɔn’n be kpanndan nun’n i nglo i ijɔlɛ’n nun wie. Ɔ fataman kɛ akunndan nga sran’m be bu’n ɔ su i bo naan ɔ kan ndɛ tɛtɛ. Kɛ m’ɔ ‘bu i wun’n i sran’n’ ti’n, nzra nun’n ɔ kɛn i wun ndɛ kpakpa. Ɔ yo maan sran’m be ɲin yi i kpa tra laa’n. (Efɛ. 5:33) Ɔ kunndɛman kɛ wafa nga be mma’m be ɲin yi be si’n, ɔ kan ase. Ɔ maan sɛ bian’n kan ndɛ’n, ɔ simɛn i akplowa ba’m be ɲrun lɛ. Ɔ nin i wun be siesie i sɔ liɛ’n i aamiɛn. Biblu’n waan: “Bla ng’ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ’n, ɔ siesie i awlo’n.” (Nya. 14:1) I awlo’n nun tranlɛ’n yo awlobofuɛ’m be kwlaa be fɛ.

13. ?Aklunye nga be yi i nglo ijɔlɛ nun’n, nin yɛ ɔ fata kɛ be yi i nglo kpa ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ e kwla yo sɔ ɔ?

¹³ Kannzɛ yasua nin bla’n be ngunmin be o be awlo lɔ’n, sanngɛ ɔ fata kɛ ndɛ nga be kan’n ɔ kle kɛ be bu be wiengu sran. Pɔlu klɛli i kɛ: “An yaci sa sɔ’n kwlaa: ya falɛ, anwlɛn fufu, klunwi, sran wun sacilɛ, nin ndɛ tɛtɛ b’ɔ fin amun nuan fite’n.” Ɔ kan guali su kɛ: “Maan sran’m be yo amun annvɔ, an yo be kpa, an yo amun wun aenvuɛ, an yo wɛtɛɛfuɛ, yɛ an blu sa’m be su. [...] Sa ng’ɔ ti cinnjin trɛ i ngba b’ɔ maan i kwlaa sɔ’n kwla yo ye’n yɛlɛ kɛ an klo amun wiengu.” (Kol. 3:8, 12-14) Kɛ mantuan’m be wun titi kɛ be si nin be nin be yi aklunye’n i nglo ndɛ nga be kan kle be wiengu’n i nun’n, be yo kpa. Sanngɛ nɛ́n i ngba ɔ. I sɔ’n yo maan be sɔnnzɔn be si nin be nin.

14. ?Wafa sɛ yɛ awlobo kpɛn’m be kwla fa be nuan nun ndɛ’n be fɔnvɔ be nga be nian be su’n niɔn?

¹⁴ Jue tofuɛ’n klɛli Zoova i su ndɛ kɛ: ‘Ɔ klun-ufue’n ti, fɔnvɔ min.’ (Jue. 119:76) Wafa kun mɔ Zoova fɔnvɔ i nvlefuɛ mun m’ɔ yo ɲɛnmɛn’n, yɛle atin ng’ɔ kle be’n ɔ nin be fanngan m’ɔ wla be’n. (Jue. 119:105) ?Wafa sɛ yɛ awlobo kpɛn’m be kwla nian e Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n i ajalɛ’n su be fa be nuan nun ndɛ’n fɔnvɔ be nga be nian be su’n niɔn? Sɛ be kle be awlofuɛ’m be atin naan be wla be fanngan kɛ ɔ nin i fata’n sa’n, yɛ be kwla yo sɔ ɔ. Nanwlɛ, awlobofuɛ’m be Ɲanmiɛn sulɛ nnɔsua nun’n, ɔ ti blɛ kun mɔ be kwla fa si Biblu’n nun like kpa ɔ!—Nya. 24:4.

Maan e klo e wiengu Klistfuɛ mun tititi

15. ?Wafa sɛ yɛ asɔnun kpɛnngbɛn nin be nga be ɲin w’a ti Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n, be kwla fa be nuan nun ndɛ’n be sasa asɔnun’n nunfuɛ mun ɔn?

¹⁵ Famiɛn Davidi srɛli Ɲanmiɛn kɛ: “A ti nanwlɛfuɛ. Ye nga a yo min titi’n, i ti n si kɛ sa fi su nyan-man min.” (Jue. 40:12) ?Wafa sɛ yɛ asɔnun kpɛnngbɛn ɔ nin be nga be ɲin w’a ti Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n, be kwla sɔnnzɔn Zoova i sɔ yolɛ’n nun ɔn? Sɛ ndɛ nga e kan’n nun’n e fa sran’m be ɲin e sie i Biblu’n nun ndɛ’n su’n, nn e su yi aklunye’n i nglo.—Nya. 17:17.

16, 17. ?Ninnge benin wie’m be nun yɛ e kwla kle kɛ e yi aklunye’n i nglo e ijɔlɛ’n nun ɔn?

¹⁶ ?Sɛ é nían naan Klistfuɛ kun su fa atin ng’ɔ nin Biblu’n nun mmla’m be kɔman likawlɛ’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ? ?Aklunye’n su suman e bo naan y’a kle i atin kpafuɛ’n? (Jue. 141:5) Sɛ e wiengu Klistfuɛ kun yoli sa tɛ dan kun naan e ti nun’n, aklunye’n ti’n e wlɛ i fanngan naan “ɔ flɛ asɔnun kpɛnngbɛn mun.” I liɛ’n be kwla “guɛ i su ngo e Min’n [Zoova, NW] i dunman nun yɛ be srɛ Nyanmiɛn” be mɛn i. (Zak 5:14) Sɛ sa tɛ yofuɛ’n boman ndɛ’n su kleman asɔnun kpɛnngbɛn mun naan e kusu e yo sɔ wie’n, nn e kloman e niaan’n yɛ e yomɛn i ye. E nun wie’m be sa sin w’a bubu be, wie’m be kusu be tran be ngunmin. Wie’m be liɛ’n, ɔ yo be kɛ be timan sran kpa sa. Yɛ wie’m be kusu sa wie mɔ be sunnzunnin’n, w’a yoman su. Wafa kpa kun mɔ e kwla kle kɛ e yi aklunye’n i nglo e ijɔlɛ’n nun’n, yɛle kɛ e “wla be nga be anwlɛn sɔ-man’n be yakpa.”—1 Tɛs. 5:14.

¹⁷ ?Kɛ Ɲanmiɛn i kpɔfuɛ’m be kan e wiengu Klistfuɛ’m be ndɛ mɔ e ti’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ? Nán maan e bu i kɛ e niaan’m be suman Ɲanmiɛn kpa sakpa. Sanngɛ maan e kpalo i sɔ liɛ’n. Nán e tɛ su. Annzɛ kusu sɛ sran’n timan akplowa sifuɛ’n, e kwla usɛ i lika nga ɔ tili i sɔ liɛ’n. Sɛ Ɲanmiɛn i kpɔfuɛ’m be waan bé sí lika nga e niaan Klistfuɛ’m be tran naan bé yó be like tɛ’n, aklunye’n nin klolɛ mɔ e klo e niaan mun ti’n, e su kleman be.—Nya. 18:24.

Sran nga ‘klun-ufue yolɛ’n ɔ yo i fɛ’n, ɔ́ dí mɛn cɛ́’

18, 19. ?E nin e wiengu Klistfuɛ mun e tranlɛ’n nun’n, ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ e yaci aklunye’n i nglo yilɛ e ijɔlɛ’n nun le ɔ?

¹⁸ Ɔ fata kɛ e yi e aklunye’n i nglo e wiengu Zoova sufuɛ’m be lika like kwlaa nga e yo’n nun. Kannzɛ lika’n yo kekle sɛ’n, sanngɛ ɔ fataman kɛ e yaci aklunye yolɛ’n e ijɔlɛ’n nun le. Izraɛlifuɛ’m be aklunye’n yoli “kɛ nglɛmun nyansue sa, be wielɛ yo-man ya.” I sɔ’n w’a yoman Zoova i fɛ. (Oze 6:4, 6) Sanngɛ be nga be fa aklunye yolɛ’n kaci be nzuɛn’n, Zoova i klun jɔ be wun. Wafa ng’ɔ ra be nga be yo i sɔ liɛ’n be su’n, maan e nian.

¹⁹ Nyanndra Mun 21:21 se kɛ: “Sran nga nanwlɛ dilɛ nin klun-ufue yolɛ’n ɔ yo i fɛ’n, i sɔfuɛ’n ɔ́ dí mɛn cɛ́. Bé bú i sran kpa yɛ ɔ́ nyán nyrun.” Suralɛ nga sran sɔ’n ɔ́ ɲɛ́n i’n, i wie yɛle kɛ ɔ́ dí mɛn cɛ́. Yɛle kɛ ɔ su tranman nguan nun cɛn ba nɲɔn kun, sanngɛ ɔ́ trán nguan nun tititi. Zoova uka sran sɔ’n naan w’a ‘nyan nguan sakpa’n.’ (1 Tim. 6:12, 19) I sɔ’n ti’n, kannzɛ ɔ yo sɛ yo sɛ’n, maan ‘e klo e wiengu, e yo e wiengu kpa.’—Zkr. 7:9.

[Ja ngua lɛ ndɛ’n]

?Amun kwla yiyi nun?

• ?Aklunye nga be kɛnnin i ndɛ like suanlɛ nga nun’n, i bo’n yɛle benin?

• ?Ngue yɛ ɔ́ úka e naan y’a yi aklunye’n i nglo e ijɔlɛ’n nun ɔn?

• ?Kɛ be nga be o aja’n nun’n bé kán ndɛ klé be wiengu’n, wafa sɛ yɛ be kwla yi aklunye’n i nglo ɔ?

• ?E nin e wiengu Klistfuɛ mun e tranlɛ’n nun’n, ngue yɛ ɔ kle kɛ e yi aklunye’n i nglo e ijɔlɛ’n nun ɔn?

[Foto, bue 25]

Davidi yili Zoova i aklunye’n i ayɛ.

[Foto, bue 26]

?Amun su Ɲanmiɛn awlo lɔ titi?