Maan amun uka gbanflɛn’n annzɛ talua’n naan ɔ di aklunjuɛ

1, 2. ?Sa kekle nin aklunjuɛ benin yɛ ɔ o gbanflɛn nin talua blɛ’n nun ɔn?

SƐ E le ba gbanflɛn annzɛ talua’n awlo’n nun’n, ɔ nin kɛ e le afuɛ nnun annzɛ afuɛ blu ba’n, nɛ́n i kunngba’n niɔn. Ɔ le gbanflɛn nin talua blɛ nun sa kekle wie mun. Sanngɛ kusu blɛ sɔ’n kwla yo aklunjuɛ blɛ. I wie yɛle Zozɛfu nin Davidi nin Zoziasi nin Timote be liɛ’n. Be ajalɛ’n kle kɛ be lafi gbanflɛn nin talua’m be su ɔ ɔ yo ye, naan be kusu be nin Zoova be afiɛn’n kwla mantan kpa. (Bo Bolɛ 37:2-11; 1 Samiɛl 16:11-13; 2 Famiɛn Mun 22:3-7; Sa Nga Be Yoli’n 16:1, 2) Gbanflɛn nin talua sunman be yi i sɔ aeliɛ’n i nglo andɛ. Atrɛkpa’n, amun si be nun wie mun bɔbɔ.

² Sanngɛ wie’m be liɛ’n, blɛ sɔ’n kle be yalɛ kpa. Nán cɛn ngba yɛ be klun ti jɔwa ɔ. Be kwla kunndɛ kɛ bé fá be tiaun ajalɛ, ɔ maan be klun jɔman awɛ nga be si nin be nin’m be jaja man be’n, be su. Sanngɛ kɛ mɔ be nin a wunman sa wlɛ’n ti’n, ɔ nin i fata kɛ klolɛ su be si nin be nin’m be uka be blɛblɛblɛ. Nanwlɛ, i ba mun o, i siɛ nin niɛn mun o, gbanflɛn nin talua blɛ’n, ɔ kwla man be aklunjuɛ sanngɛ kusu ɔ kwla kle be yalɛ wie. ?Wafa sɛ yɛ be kwla uka ba mun blɛ sɔ’n nun ɔn?

 3. ?Wafa sɛ yɛ siɛ nin niɛn’m be kwla kle be mma gbanflɛn annzɛ talua mun ngwlɛlɛ ndɛ nun ɔn?

³ Siɛ nin niɛn nga be nian Biblu’n nun mmla’n su’n, be kwla man be mma’m be afɔtuɛ kpa. Afɔtuɛ sɔ’m be kwla uka be naan b’a jran kekle gbanflɛn nin talua blɛ’n nun sa nga be tɔ be su’n be ɲrun. I liɛ’n, bé kwlá yó sran. Kɛ ɔ fɛ i lalafuɛ nun lele nin andɛ’n, kan kwlaa nga siɛ nin niɛn nin ba’m be wo’n, kɛ be nantili Biblu’n nun mmla’m be su’n, be ɲannin su mmlusuɛ dan.—Jue Mun 119:1.

 4. ?Ngue ti yɛ kɛ ba’m be ko ɲin gbanflɛn nin talua’n yɛ yalɛ kokolɛ’n ti cinnjin kpa’n niɔn?

⁴ Biblu’n se kɛ: “Like nga bé yó-ɔ be usa-man ngwlɛlɛ afɛ’n, ɔ kpɛn-man su.” (Nyanndra Mun 15:22) Kɛ ba’m be te yo kaan’n sɛ ngwlɛlɛ afɛ usalɛ’n ti cinnjin’n, kɛ be ko ɲin gbanflɛn nin talua’n yɛ i sɔ’n ti cinnjin kpa’n niɔn. Afin blɛ nga be nin be janvuɛ mun nin be wiengu suklu mma mun be di i gua su lɔ’n, ɔ sɔnnin tra awlo lɔ liɛ’n. Sɛ be usaman ngwlɛlɛ afɛ yalɛ kokolɛ’n nun’n, yɛle kɛ sɛ yalɛ kokolɛ nun’n siɛ nin niɛn nin ba’m be tuman be klun diman be wun nanwlɛ’n, ba sɔ’m be kwla kaci kɛ aofuɛ sa awlo’n nun. ?I sɔ’n ti’n, wafa sɛ yɛ siɛ nin niɛn ɔ nin be mma’m bé yó naan b’a yaciman yalɛ kokolɛ ɔ?

 5. ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ gbanflɛn nin talua’m be bu yalɛ nga be nin be si nin be nin’m be koko’n niɔn?

⁵ I lɛ nun’n, i gbanflɛn nin talua mun o, i siɛ nin niɛn mun o, ɔ nin i fata kɛ sran kun suɛ i trɔ liɛ’n. Nanwlɛ, ba’m be kwla wun kɛ i nun mɔ be te yo bakan’n, be nin be si nin be nin’m be afiɛn yalɛ kokolɛ’n ti pɔpɔ tra siɛn’n mɔ b’a ɲin’n. Sanngɛ maan ɔ kpɛn amun klun kɛ “nvle ng’ɔ lɛ-man sunianfuɛ’n, ɔ bo. Sanngɛ sɛ afɔtuɛ manfuɛ’m be sɔn’n yɛ ɔ ti kpa-a.” (Nyanndra Mun 11:14) Ndɛ sɔ’n ti sran ngba liɛ, i gbanflɛn nin talua o, i kpɛnngbɛn o. Gbanflɛn nin talua nga be wun ndɛ sɔ’n i wlɛ’n, be si kɛ kɛ mɔ afɛ ng’ɔ o be su’n, ɔ su yo dan trá laa’n ti’n, be te le sunianfuɛ i awuliɛ. Ɔ nin i fata kɛ be wun i wlɛ kɛ be si nin be nin mɔ be su Zoova’n, yɛ be ti be afɔtuɛ manfuɛ kpa’n niɔn. Afin be si mɛn nun sa mun, kpɛkun nán andɛ sa yɛ be yili i nglo kɛ be klo be mma mun ɔn. I sɔ’n ti ɔ nin i fataman kɛ ba nga be si ngwlɛlɛ’n, be julɛ nga b’a ju lɛ’n be kpaci be si nin be nin mun.

 6. ?Wafa sɛ yɛ siɛ nin niɛn nga be ti ngwlɛlɛfuɛ mɔ be klo be mma mun’n, be bu yalɛ nga be nin be koko’n niɔn?

⁶ Nanwlɛ su yalɛ kokolɛ’n, yɛle kɛ sɛ ba’m be kunndɛ kɛ be nin be si nin be nin’m bé kókó yalɛ’n, nán be se kɛ be ɲanman be ti. Sɛ amun ti siɛ annzɛ niɛn’n, maan amun ɲan amun ti be nin ba’m be koko yalɛ. I sɔ yolɛ’n su yoman pɔpɔ amun sa nun. Biblu’n se kɛ: “Ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa muan be nuan-an, yɛ ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa ijɔ-ɔ.” (Akunndanfuɛ’n 3:7) Wienun ɔn kɛ amun wa’n bu i kɛ ijɔlɛ blɛ’n w’a ju’n, amun liɛ’n, blɛ sɔ’n kwla yo blɛ mɔ amun fa muan amun nuan ɔn. Atrɛkpa’n, amun a sie blɛ sɔ’n kɛ amún fá súan amun ngunmin amun Biblu’n nun like, annzɛ amún fá ló wunmiɛn, annzɛ amún fá dí awlo junman wie. Sanngɛ sɛ amun wa’n waan ɔ́ kán ndɛ klé amun’n, amun li amun siesie amun wun naan amun sie amun su tie. Sɛ w’a yoman sɔ’n, atrɛkpa’n, amun su timɛn i klun ndɛ kun. Maan amun wla kpɛn Zezi i ajalɛ’n su. Blɛ kun nun’n, i waan ɔ́ ló wunmiɛn. Sanngɛ kɛ sran be wa boli nzra naan bé tíe i nuan ndɛ’n, w’a loman wunmiɛn’n kun, yɛ ɔ boli be like klelɛ’n bo ɔ. (Mark 6:30-34) Gbanflɛn nin talua sunman be wun i wlɛ kɛ be si nin be nin’m be ɲanman be ti, sanngɛ be waan bé sí kɛ sɛ be kunndɛ kɛ be nin be bé kókó yalɛ’n, be o lɛ. Ɔ maan, amun ɲan amun ti yɛ amun sie amun su tie.

 7. ?Ngue yɛ ɔ nin i fataman kɛ siɛ nin niɛn’m be yo ɔ?

⁷ Sɛ e ɲin kpɛn e gbanflɛn blɛ nun’n, ninnge wie’m be kwla kle e srilɛ! Ɔ nin i fata kɛ siɛ nin niɛn’m be klo kɛ be nin be mma’m bé trán. ?Sɛ siɛ nin niɛn’m be ɲan be ti’n, ngue yɛ be fa blɛ sɔ’n be yo ɔ? Sɛ titi’n, be yo ninnge wie mun naan be faman be awlobofuɛ mun wlaman nun’n, gbanflɛn nin talua’m be sie i nzɔliɛ ndɛndɛ kpa. Sɛ be bu i kɛ be suklu lɔ janvuɛ’m be klo be sa tra be si nin be nin mun’n, nn be su wa fa be ti bé bó i mankun nzue nun.

 8. ?Wafa sɛ yɛ be kwla kle ba’m be kɛ nanwlɛ dilɛ nin junman dilɛ’n ɔ nin aeliɛ sanwun’n be ti kpa ɔ?

⁸ Sɛ siɛ nin niɛn’m b’a kleman be mma’m be bakan nun kɛ nanwlɛ dilɛ nin junman dilɛ’n ti kpa’n, kɛ be ko ɲin gbanflɛn nin talua’n, ɔ nin i fata kɛ be wla be wun ase be kle be i sɔ ninnge mun. (1 Tɛsalonikfuɛ Mun 4:11; 2 Tɛsalonikfuɛ Mun 3:10) Ɔ ti cinnjin kɛ siɛ nin niɛn’m be wun i wlɛ sɛ ba’m be tu be klun be yo sanwun be mɛn dilɛ nun o. (Nyanndra Mun 20:11) Wafa nga siɛ annzɛ niɛn kun kwla kɛn i sɔ ndɛ kle i mma mun’n, yɛle ajalɛ kpa m’ɔ́ klé be’n. Ɔ ti kɛ bla nga be wun’m be lafiman Ɲanmiɛn su’n be liɛ’n sa. Kɛ be wun’m ‘be wun be nzuɛn kpa’n nin sran bɔ be bu be’n, be su kan-man ndɛ fi naan b’a yaci.’ Siɛ nin niɛn’m be kusu be nzuɛn’n kwla kle ba’m be ajalɛ kpa. (1 Piɛr 3:1) Sanngɛ ajalɛ kpa nga be kle be’n, ɔ juman. Afin gua su lɔfuɛ sunman be kusu be kle ba’m be ajalɛ tɛ. Ndɛ nga be ti’n, ɔ nin ninnge nga be wun be’n, be su akunndan nga be bu’n, ɔ nin i fata kɛ siɛ nin niɛn nga be fa be ɲin sie i ba’m be su’n, be si i. Saan be afiɛn yalɛ kokolɛ kpa’n yɛ ɔ́ úka be ɔ.—Nyanndra Mun 20:5.

9, 10. ?Ngue ti yɛ ɔ nin i fata kɛ siɛ nin niɛn’m be kan yasua nin bla nna i su ndɛ be kle be mma mun ɔn? ?Yɛ wafa sɛ yɛ be kwla yo i sɔ ɔ?

⁹ Yasua nin bla nna i su ndɛ kanlɛ’n i nun li yɛ ɔ fata kɛ be koko yalɛ’n niɔn. ?Siɛ nin niɛn mun, ɔ yo amun kɛnsrɛn kɛ amun nin amun mma’m be koko i sɔ yalɛ? Sɛ ɔ ti sɔ’n, maan amun mian amun ɲin. Ɔ timɛn i ti’n sran uflɛ yɛ ɔ́ klé amun mma mun i sɔ ninnge mun ɔn. ?Ninnge sɔ’m be su ndɛ nga sran’m bé kán klé be’n, wan yɛ ɔ si nun ɔn? Biblu’n nun’n, Zoova w’a fiaman yasua nin bla’m be afiɛn ndɛ’n su. Ɔ maan nán siɛ nin niɛn mun yɛ bé wá yó i sɔ ɔ.—Nyanndra Mun 4:1-4; 5:1-21.

¹⁰ Ɲanmiɛn sa, mɔ ndɛ ngalɛ nun’n, Biblu’n kle e ajalɛ weinwein ɔn. Kpɛkun anuannzɛ’n kannin ndɛ wie mun. Ndɛ sɔ’m be kle kɛ be kwla di Biblu’n nun mmla sɔ’m be su andɛ. ?Ngue ti yɛ amun faman ndɛ sɔ’n fa ukaman amun wun ɔn? I wie yɛle fluwa Les jeunes s’interrogent — Réponses pratiques, volumes 1 et 2. ?Ngue ti yɛ amun nin amun wa’n be kannganman fluwa’m be ndɛ tre nga be kɛn i sɔ ndɛ’n be nun ɔn? Like nga amún wún i’n, ɔ́ bó amun bɔbɔ amun nuan.

11. ?Ajalɛ kpafuɛ nga siɛ nin niɛn’m be kwla fa naan b’a kle be mma mun Zoova i sulɛ’n yɛle benin?

¹¹ ?Like cinnjinfuɛ ng’ɔ nin i fata kɛ siɛ nin niɛn’m be nin be mma’m be koko su yalɛ’n, yɛle benin? Akoto Pɔlu klɛli i kɛ: “An ta [amun mma’m] be kpa e Min’n liɛ’n su, yɛ an tu be fɔ, an kle be ngwlɛlɛ.” (Efɛzfuɛ Mun 6:4) Nán amun yaci amun mma’m be Zoova su like klelɛ. Ng’ɔ ti cinnjinfuɛ’n, yɛle kɛ maan be suan Zoova i klolɛ, naan be konvi tran i sulɛ’n su. Lɛ ngalɛ nun kusu’n, ba’m be kwla nian amun bɔbɔ amun ajalɛ liɛ’n su. Sɛ gbanflɛn nin talua’m be wun kɛ be si nin be nin’m be klo Ɲanmiɛn naan be ‘fa be wla’n kwlaa guɛ i su, naan be akunndan’n kwlaa trɛn i su’n,’ yɛ sɛ be wun i nuan su like be si nin be nin’m be mɛn dilɛ nun’n, bé kwlá fá ajalɛ kunngba sɔ’n su wie. (Matie 22:37) I kunngba’n sɛ ba’m be wun kɛ akunndan nga be si nin be nin’m be bu i aɲanbeun ninnge’m be lika’n ti sɛsɛ’n, naan Ɲanmiɛn ninnge’n yɛ be fa sie i like kwlaa ɲrun’n, i sɔ’n úka be naan b’a fa ajalɛ kunngba’n wie.—Akunndanfuɛ’n 7:12; Matie 6:31-33.

12, 13. ?Sɛ e waan awlobo nun Biblu’n nun like suanlɛ’n yo fɛ’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e fa e ɲin sie su ɔ?

¹² Sɛ le mɔcuɛ kwlaa nun’n amun nin amun awlobo’n amun suan Biblu’n nun like’n, amun kwla kle ba’m be Ɲanmiɛn ninnge mun. (Jue Mun 119:33, 34; Nyanndra Mun 4:20-23) Ɔ ti cinnjin kpa kɛ be suɛn i sɔ like’n titi. (Jue Mun 1:1-3) Maan siɛ nin niɛn nin be mma’m be wun i wlɛ kɛ awlobo’n i Biblu’n nun like suanlɛ yɛ ɔ fata kɛ be fa sie i like kwlaa ɲrun ɔn. Nán Biblu’n nun like suanlɛ’n yɛ ɔ fata kɛ ɔ ka siɛn ɔn. Asa kusu, sɛ e waan like suanlɛ sɔ’n yo fɛ’n, ɔ nin i fata kɛ awlobofuɛ kwlaa’m be bu akunndan kpa like suanlɛ’n i lika. Siɛ kun seli kɛ: “Wafa nga sran ng’ɔ tinngɛ like suanlɛ’n fa yo mɔ sran’m be wun kpaja be’n yɛ maan like suanlɛ’n yo fɛ ɔ. Sanngɛ nán kɛ ɔ ti sɔ’n ti yɛ bé bú i ngowa kanlɛ blɛ ɔ. I sɔ yolɛ’n timan pɔpɔ, afin wie liɛ’n ɔ nin i fata kɛ be se ba kanngan’m be kɛ be tran diin. Sɛ bɔɔ wafa nga amun yo ninnge mun’n ɔ kpɛnman su kpa’n, nán amun sa sin bubu amun. Maan amun fa ajalɛ uflɛ.” Siɛ kunngba sɔ’n seli kɛ ka naan w’a bo like suanlɛ kwlaa bo’n, kɛ ɔ́ srɛ́ Zoova’n, ɔ se i kɛ ɔ uka awlobofuɛ’m be ngba’n naan be akunndan’n yo kpa like suanlɛ’n i lika.—Jue Mun 119:66.

¹³ Awlobo nun Biblu’n nun like suanlɛ’n ti Klistfuɛ siɛ nin niɛn’m be junman. Ɔ ti su kɛ siɛ nin niɛn wie’m be siman like kle kpa, ɔ maan wafa nga be kwla yo naan awlobo nun Biblu’n nun like suanlɛ’n w’a yo fɛ’n, ɔ ti kekle man be. Sanngɛ ‘like nga amun yo’n nun’n,’ sɛ amun klo amun mma gbanflɛn nin talua mun ‘sakpa’n,’ amún kúnndɛ kɛ amún kán amun wun ase úka be naan be wɔ be ɲrun Ɲanmiɛn ninnge’m be nun. (1 Zan 3:18) Ɔ ju wie’n, ba’m be kwla fa ya, sanngɛ kusu bé wún kɛ be ndɛ lo be si nin be nin mun.

14. ?Kɛ bé úka gbanflɛn nin talua mun Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n, wafa sɛ yɛ be kwla nanti Mmla’n 11:18, 19 su ɔ?

¹⁴ Nán awlobo nun Biblu’n nun like suanlɛ’n i ngunmin nun yɛ be kwla koko Ɲanmiɛn ninnge’m be su yalɛ ɔ. ?Mmla nga Zoova mannin siɛ nin niɛn mun te o amun klun? Ɔ seli kɛ: “An fa ndɛ sɔ mun sie amun klun, maan be tran amun anwlɛn’n nun tititi. Amun fa cici amun sa kɛ nzɔliɛ sa, amun fa sie amun ngban su amun nyinma nnyɔn’m be afiɛn. Amun fa kle amun mma mun sɛ an ti amun awlo lɔ o, amun kan, sɛ amun o atin’n su amun su kɔ lika o, amun kan, sɛ amun wá lá o, sɛ amun tinnge o, amun kan.” (Mmla’n 11:18, 19; an nian Mmla’n 6:6, 7 nun wie.) Nɛ́n i sɔ’n ti yɛ siɛ nin niɛn’m bé jín be mma’m be su bé kán Ɲanmiɛn ndɛ’n klé be sa cɔcɔcɔ ɔ. Sanngɛ ɔ nin i fata kɛ siɛ kun m’ɔ klo i mma mun’n, ɔ nian blɛ ng’ɔ kwla ɲan Ɲanmiɛn ndɛ’n kanlɛ i wun atin’n naan w’a ukɛ i mma mun Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n.

15, 16. (a) ?Ngue yɛle fɔ tulɛ’n? (b) ?Wan yɛ be sieli i kɛ ɔ tu fɔ’n niɔn? ?Yɛ wan yɛ ɔ fata kɛ ɔ yo fɔ tulɛ’n i nuan su sa ɔ?

¹⁵ Kɛ bé tú fɔ ng’ɔ man ngwlɛlɛ’n, be koko yalɛ. Kɛ be kan fɔ tulɛ ndɛ’n, nán kɛ sran’n i bolɛ’n annzɛ i like wie tanninlɛ’n yɛ ɔ ti like cinnjin’n niɔn. Sanngɛ i cinnjinfuɛ’n yɛle sran’n i akunndan’n i tinngɛlɛ’n. Amun mma’m be ba kaan nun’n, ɔ nin i fatali kɛ be tu be fɔ. Yɛ siɛn’n mɔ b’a ɲin’n, ɔ fata kɛ be tu be fɔ wafa uflɛ ekun. Atrɛkpa fɔ tulɛ sɔ’n ɔ́ trá laa liɛ’n. Gbanflɛn nin talua nga be si ngwlɛlɛ’n, be si kɛ ndɛ ngalɛ’n ti nanwlɛ.

¹⁶ Biblu’n se kɛ: “Ba ng’ɔ si-man ngwlɛlɛ’n, i si tu i fɔ-ɔ ɔ bu-mɛn i ndɛ. Sran nga bé tú i fɔ b’ɔ́ kplín su lɛ’n, wuun ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ.” (Nyanndra Mun 15:5) Biblu’n nun ndɛ mma nga kle e like kpa. Ɔ kle kɛ fɔ tulɛ’n nin i fata. ?Sɛ b’a tuman gbanflɛn annzɛ talua kun i fɔ’n, ɔ́ yó sɛ yɛ ɔ́ “kplín su” ɔ? Siɛ nin niɛn mun yɛ Zoova sieli be kɛ be tu ba’m be fɔ ɔ. Yɛ siɛ’n yɛ ɔ fata kɛ ɔ fɛ i nun ta’n niɔn. Sanngɛ, afɔtuɛ’n i nun sɔlɛ’n o ba’m be sa nun. Fɔ nga be tu be ngwlɛlɛ su’n, sɛ be sɔ nun’n, bé wún sa wlɛ, yɛ be su diman fɔ kpanngban. (Nyanndra Mun 1:8) Biblu’n se kɛ: “Sran nga i waan nán be tu i fɔ’n, ɔ yaci-man yalɛ dilɛ, nyannzuɛn kusu yaci-mɛn i kunlɛ le. Sran nga kusu bɔ be tu i fɔ-ɔ ɔ fa sie’n, be yaci-mɛn i mo yolɛ le.”—Nyanndra Mun 13:18.

17. ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ siɛ nin niɛn’m be tu be mma’m be fɔ ɔ?

¹⁷ Kɛ siɛ nin niɛn’m bé tú gbanflɛn nin talua’m be fɔ’n, ɔ fata kɛ be yo i sɛsɛ su. Nán maan be tu be fɔ ya su, naan be yo sa ng’ɔ kun be mma’m be ya’n, naan ba’m be sa sin bubu be. (Kolɔsfuɛ Mun 3:21) Asa kusu, nán maan siɛ nin niɛn’m be ɲin kpa sa su naan b’a nianman ba sɔ’m be lika. I sɔ’n kwla yo ba’m be tɛ. Nyanndra Mun 29:17 se kɛ: “Tu ɔ wa’n i fɔ. Sɛ a tu i fɔ’n, wɔ anwlɛn’n ɔ́ tɔ́ ɔ nun yɛ ɔ klun jɔ́.” Sanngɛ, ndɛ mma 21 se kɛ: “Akua nga b’a yo-mɛn i akua yolɛ i kaan nun’n, kɛ ɔ́ jú kɔ́’n, ɔ bu i wun diewa ba.” Kannzɛ bɔɔ akua’n i ndɛ yɛ ndɛ mma sɔ’n kan’n, sanngɛ ɔ wɔ gbanflɛn nin talua mun wie.

18. ?Fɔ tulɛ’n kle sɛ? ?Sɛ siɛ nin niɛn’m be tu be mma’m be fɔ’n, ngue sa yɛ ɔ su juman ɔn?

¹⁸ Nanwlɛ, siɛ annzɛ niɛn ng’ɔ klo i wa’n yɛ ɔ tu i fɔ ɔ. (Ebre Mun 12:6, 11) Sɛ amun le ba’n, amun si kɛ, kɛ ɔ ko yo naan amun a tu be fɔ titi kɛ ng’ɔ nin i fata sa’n, ɔ timan pɔpɔ. Wie liɛ’n kɛ mɔ amun kloman ndɛnngan’n ti’n, ɔ yo amun kɛ amun yaci ba ɲin keklefuɛ’n i nun naan ɔ yo like ng’ɔ klo’n sa. Sanngɛ siɛ nin niɛn nga be yo i sɔ’n, kɛ ɔ́ jú i ɲrun’n, be awlobo’n ɔ́ tɔ́ nvati.—Nyanndra Mun 29:15; Galasifuɛ Mun 6:9.

19, 20. ?Gbanflɛn nin talua’m be ɲin su yiyilɛ nun’n, wafa sɛ yɛ siɛ nin niɛn’m be kwla nanti ngwlɛlɛ su ɔ?

¹⁹ Laa nun’n, ba’m be di awlo junman annzɛ fie su junman. Andɛ gbanflɛn nin talua sunman be bɔbɔ be klunklo like yɛ be yo ɔ. Aata difuɛ’m be kusu be yo be ɲin su yiyilɛ ninnge’m be atɛ naan b’a fa ba’m be blɛ sɔ’n. Asa ekun sran’m be faman Biblu’n nun mmla seiin’m be su. I kwlaa sɔ’n ti’n, ba’m be kwla saci.

²⁰ Ɔ maan siɛ nin niɛn nga be si sa’n, be bɔbɔ yɛ be kle ba’m be ɲin su yiyilɛ ng’ɔ nin i fata’n niɔn. Sanngɛ nán amun wla fi su kɛ gbanflɛn nin talua’m be te ɲin be te kɔ be ɲrun. Kɛ afuɛ’m bé sín bé kɔ́’n, bé kúnndɛ kɛ be bu be kɛ sran kaklaka sa. Ɔ maan kɛ bé ɲín bé kɔ́’n, sɛ wafa nga be yiyi be ɲin su’n, ɔ kle kɛ be su yo kpa Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n, siɛ nin niɛn’m be kwla man be alaje i sɔ ajalɛ’m be falɛ nun. I sɔ’n ti ngwlɛlɛ aeliɛ. Ɔ ju wie’n, miziki nga be tie’n, annzɛ janvuɛ nga be tra’n nin like uflɛ wie nun’n, ba’m be kwla fa ajalɛ tɛ. Sɛ i sɔ sa’n ju’n, ɔ nin i fata kɛ amun nin ba’m be koko su yalɛ naan cɛn uflɛ’n b’a kwla fa ajalɛ kpa.

21. ?Sɛ gbanflɛn annzɛ talua kun kan ngowa ngwlɛlɛ su’n, wafa sɛ yɛ i sɔ’n kwla sɛsɛ i ɔ?

²¹ ?Be ɲin su yiyilɛ’n, ɔ leman kpɛ bo? Lika wie’m be nun’n, be kle gbanflɛn nin talua’m be kɛ blɛ kwlaa nga be waan bé kán ngowa’n, be kwla kan. Ɔ maan gbanflɛn annzɛ talua kun i ninnge’m be siesielɛ nun’n, ngowa kanlɛ’n yɛ ɔ́ fá wlá nun sa trili ɔ. Siɛ nin niɛn mun yɛ ɔ fata kɛ be kle ba’m be kɛ ɔ le like kun nin i yolɛ blɛ ɔ. Ɔ le blɛ kun mɔ be nin be awlobofuɛ mun be tran ɔn, yɛ ɔ le blɛ kun mɔ e ngunmin e suan Biblu’n nun like ɔ, kpɛkun ɔ le blɛ kun mɔ e fa kɔ Klistfuɛ nga be ɲin w’a ti’n be wun ɔn. Ɔ le blɛ kun mɔ e fa kɔ asɔnun aɲia’m be bo ɔ, yɛ ɔ le blɛ kun mɔ e fa di awlo junman ɔn. Sɛ e yo sɔ’n, “like nga be klo be’n,” sɛ é kwlá sé’n m’ɔ ti kɛ nduin sa’n, ɔ su traman Ɲanmiɛn Ndɛ’n.—Lik 8:11-15.

22. ?Gbanflɛn annzɛ talua kun i mɛn dilɛ’n nun’n, ngue yɛ ɔ kwla yo fa nannan be ɲin su yiyilɛ’n su ɔ?

²² Famiɛn Salomɔn seli kɛ: “Kpɛkuun yɛ n fa wunnin i wlɛ kɛ like ng’ɔ ti kpa man sran’n yɛlɛ aklunjuɛ dilɛ nin mɛn dilɛ blɛ b’ɔ tɛ o mɛn’n nun’n. Yɛ n wunnin kɛ blɛ bɔ sran kun di like b’ɔ nɔn nzan’n b’ɔ di i sa ti junman’n i nuan like’n, Nyanmiɛn yɛ ɔ fɛ i sɔ’n mɛn i-ɔ.” (Akunndanfuɛ’n 3:12, 13) Nanwlɛ, sɛ e di mɛn’n kɛ ɔ nin i fata’n sa’n, ɔ timan like tɛ. Sanngɛ kusu ɔ nin i fata kɛ e di junman’n wie. Aklunjuɛ ng’ɔ fin junman mɔ be wla be wun ase be di’n, annzɛ wafa nga kɛ be ko jran sa wie ɲrun kekle’n be wun fa yo be’n, andɛ gbanflɛn nin talua sunman be simɛn i. Wie’m be kusu, junman nga be ko suan naan cɛn wie lele b’a ɲan be sa ti like’n, be kleman be. I sɔ yolɛ’n ti kekle man siɛ nin niɛn mun. ?Ɔ maan amún kwlá síesíe amun wun naan amun mma’m be ɲɛn i sɔ blɛ’n be suan like? Sɛ amun uka ba mun naan be wun kɛ junman dilɛ’n ti cinnjin naan be klo i dilɛ’n, i sɔ’n yó be wun sa ye be mɛn dilɛ’n nun.

23. ?Wafa sɛ yɛ siɛ nin niɛn’m be kwla wla be mma’m be fanngan ɔn?

²³ Kannzɛ bɔɔ amun mma gbanflɛn annzɛ talua’m be kle amun yalɛ’n, sanngɛ ndɛ nga Biblu’n kan’n, ɔ ti nanwlɛ titi. I waan: “Sran b’ɔ klo sran’n, ɔ klo i guɛ i ti nin i bo.” (1 Korɛntfuɛ Mun 13:8) Klolɛ nga amun klo ba mun’n, nán amun yaci i nglo yilɛ be lika le. Amun usa amun wun kɛ: ‘?Sɛ ba’m be yo like kpa wie’n, n yo be mo? ?Sɛ blɛ wie ju naan ɔ nin i fata kɛ n yi i nglo kɛ n klo be’n, annzɛ n kle be kɛ like nga be yoli’n yo min fɛ’n, n yo i sɔ? ?Annzɛ kusu n yaci i sɔ blɛ’n ɔ sin?’ Kannzɛ bɔɔ ɔ ju blɛ wie’n amun nin amun mma mun amun timan amun wun aniɛn’n, sanngɛ sɛ be wun kɛ amun klo be’n, be kusu bé kló amun wie.

24. ?Ba’m be talɛ nun’n, Biblu’n nun mmla benin yɛ ɔ ti nanwlɛ ɔ? ?Sanngɛ ngue yɛ ɔ fata kɛ ɔ ka e klun ɔn?

²⁴ Ɔ ti su kɛ, kɛ ba’m bé yó sran bé kɔ́’n, be bɔbɔ bé fá be tiaun ajalɛ cinnjin wie mun. Ɔ ju wie’n, ajalɛ sɔ’m be su yoman siɛ nin niɛn’m be liɛ’n su. ?Yɛ sɛ be wa’n waan ɔ́ yáci Ɲanmiɛn Zoova i sulɛ’n nin? I sɔ’n kwla ju. Zoova i anzi wie’m be bɔbɔ be kacili be sin be sili i. (Bo Bolɛ 6:2; Zid 6) Ba’m be timan kɛ ɔrdinatɛli wie sa mɔ be siesieli be kɛ be yo ninnge mun kɛ e klo’n sa ɔ. Klɔ sran yɛle be, yɛ be bɔbɔ yɛ be fa be tiaun ajalɛ Zoova i ɲrun ɔn. Sanngɛ ndɛ nga Nyanndra Mun 22:6 kan’n ti nanwlɛ. I waan: “Atin b’ɔ ti klanman bɔ bakan’n ko fa su’n, kle i i bakan nun. I liɛ’n, kɛ ɔ́ fá yó kpɛnngbɛn’n, ɔ su yaci ko fa-man uflɛ.”

25. ?Wafa sɛ yɛ ba mɔ siɛ nin niɛn’m be wuli be’n ti’n, be kwla la Zoova i ase ɔ?

²⁵ I sɔ’n ti’n, maan amun klo amun mma mun kpa. Kɛ amún tá be’n, amun mian amun ɲin be nanti Biblu’n nun mmla’m be su. Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n amun kle be ajalɛ kpa naan be nian su. I liɛ’n, amún kwlá úka be naan kɛ bé ɲín bé kɔ́’n, b’a kwla yo sran m’ɔ sro Ɲanmiɛn ɔn. Ajalɛ nga siɛ nin niɛn’m be ko fa naan b’a kle kɛ ba mɔ Zoova mannin be’n, be si su ye’n, yɛ ɔ o lɛ ɔ.