‘Ɲanmiɛn yɛ ɔ ti sran klofuɛ’n niɔn’

‘Sran ng’ɔ kloman sran’n, nn ɔ siman Ɲanmiɛn, afin Ɲanmiɛn yɛ ɔ ti sran klofuɛ’n niɔn.’—1 ZAN 4:8.

1-3. (a) ?Klolɛ’n m’ɔ ti Zoova i wafa’n kun’n, i su ndɛ mennin yɛ Biblu’n kan ɔn? ?Yɛ, ɔ yo sɛ ti yɛ maan ndɛ sɔ’n ti i liɛ ngunmin ɔn? (b) ?Ngue ti yɛ Biblu’n se kɛ ‘Ɲanmiɛn yɛ ɔ ti sran klofuɛ’n’ niɔn?

ZOOVA i wafa nga be ti abonuan’n, be leman wunsu. Be ngba kwlaa kpan be ti kpa. Sanngɛ, klolɛ’n yɛ ɔ ti be kwlaa be nun dan’n niɔn. Like uflɛ leman ta dan e su kɛ Zoova i sran klolɛ’n m’ɔ fa e mɛntɛn i’n sa. Sran klolɛ’n yɛ ɔ ti Zoova i wafa’m be nun dan’n niɔn. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ e kwla si sɔ ɔ?

² Zoova i sran klolɛ’n i su ndɛ nga Biblu’n kan’n, ɔ kɛnmɛn i ndɛ kɛ nga ɔ fa kan Zoova i tinmin’n, ɔ nin i ngwlɛlɛ’n, ɔ nin i sa nuan su sɛsɛsɛ yolɛ’n, be ndɛ’n sa. Ɔ le like fa nsan ngalɛ mun. Sanngɛ i sran klolɛ’n i su ndɛ’n nga 1 Zan 4:8 kan’n, ba o nun kpa. I waan: ‘Ɲanmiɛn yɛ ɔ ti sran klofuɛ’n niɔn.’ Ɛɛn, Zoova bɔbɔ’n yɛ ɔ ti klolɛ’n i ba’n niɔn. Titi e ijɔlɛ nun’n, e kwla se kɛ: Zoova fɛ i tinmin’n fa yi ninnge mun. Kpɔkun ɔ fɛ i sa nuan su sɛsɛsɛ yolɛ’n ɔ nin i ngwlɛlɛ’n, ɔ fa siesie ninnge sɔ’m be nuan su sɛsɛsɛ. Sanngɛ, sran klolɛ’n yɛ ɔ su Zoova bo yɛ ɔ yo like kwlaa ɔ. Zoova i sran klolɛ sɔ’n i ta’n fite i tinmin’n nun, ɔ nin i ngwlɛlɛ’n yɛ i sa nuan su sɛsɛsɛ yolɛ’n, be nun.

³ Zoova bɔbɔ’n yɛ ɔ ti klolɛ’n i ba’n niɔn. Ɔ maan, sɛ e waan é súan klolɛ’n i su like’n, ɔ fata kɛ e si Zoova kpa. I sɔ’n ti’n, amun e nian Zoova i sran klolɛ m’ɔ leman wunsu’n i nglo yilɛ wafawafa wie mun.

Sran klolɛ’n i nglo yilɛ dan kpafuɛ’n

4, 5. (a) ?Sa mennin yɛ ɲanmiɛn’n bo wa’n, ɔ ti klolɛ’n i nglo yilɛ dan kpafuɛ’n niɔn? (b) ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ Zoova nin i Wa’n be trannin klolɛ su dan kpa ɔ?

⁴ Zoova yili i sran klolɛ’n i nglo sa kpanngban yolɛ nun. Sanngɛ wafa ng’ɔ yili i nglo sa kun nun’n, ɔ tra be ngba kwlaa. ?Sa sɔ’n yɛle mennin? Yɛle kɛ e ti’n, Zoova kplinnin su kɛ i Wa’n wu ɲrɛnnɛn wie. Nanwlɛ, sran klolɛ’n i nglo yilɛ kɛ ngalɛ sa’n, yɛ ɔ ti sran klolɛ’n i dan kpa’n niɔn. ?Ngue ti yɛ e kwla se sɔ ɔ?

⁵ Biblu’n waan Zezi ti Ɲanmiɛn ‘i Wa Kpɛn mɔ i kpa’n tra like ng’ɔ yili be’n be kwlaa.’ (Kolɔsfuɛ Mun 1:15). Amun bu i sin be nian.—Zoova i Wa’n, i kpɛn tra nglo lɔ nin asiɛ’n su ninnge kwlaa. ?Yɛ Siɛ’n nin i Wa’n be trannin afuɛ nɲɛ? Fluwa sifuɛ dandan wie’m be waan ɲanmiɛn m’ɔ la nglo lɔ plaii’n i afuɛ’n kwla yo afuɛ miliɔn blu nin nsan (13.000.000) tra su. Sɛ afuɛ nga be boli i lɛ’n ti nanwlɛ’n, ɔ nin Zoova i Wa kpɛn’n i afuɛ ng’ɔ le i’n be sɛman mlɔnmlɔn. ?Sanngɛ, ngue yɛ ɔ yoli i afuɛ kpanngban sɔ’n nun ɔn? Ɔ o i Si wun lɛ yɛ i “sa o junman’n su.” (Nyanndra Mun 8:30; Zan 1:3). Zoova nin i Wa’n be dili junman likawlɛ yɛ be yili ninnge’n kwlaa ɔ. Nanwlɛ, be dili aklunjuɛ blɛ sɔ’n nun o! E nun wie fi e kwlá siman wafa nga Zoova nin i Wa’n be afiɛn’n fa sɛli juli’n. Sanngɛ nanwlɛ, klolɛ su tranlɛ’n i dan kpafuɛ’n yɛ Zoova nin i Wa’n be trannin ɲanmiɛn su lɔ ɔ.

 6. ?Kɛ be yoli Zezi i batɛmu’n, wafa sɛ yɛ Zoova yili i Wa’n i su angunndan nga ɔ bu’n, i nglo ɔ?

⁶ Sanngɛ ɔ nin i sɔ ngba’n, Zoova sunmɛnnin i Wa’n asiɛ’n su wa. Ɔ kacili ba nɔnman yɛ be wuli i ɔ. Afuɛ ko ju ablasan nga Zezi dili i asiɛ’n su wa’n, ɔ nin Zoova be afiɛn tili nun. Sanngɛ, Zoova i wla w’a fiman wafa nga ɔ nin i awlɛn su Ba’n be trannin ɲanmiɛn su lɔ’n, i su. I sɔ’n ti’n, ɔ niannin Zezi su. Yɛ Zezi ɲinnin klanman, fɔ fi w’a trɛnmɛn i nun, ɔ maan ɔ kwla di junman nga ti yɛ Zoova sunmɛnnin i asiɛ’n su wa’n. Kɛ Zezi ɲannin afuɛ ablasan’n, be yoli i batɛmu. I cɛn sɔ nun’n, Siɛ’n bɔbɔ kannin ndɛ kun. Ɔ seli kɛ: ‘Min anwlɛn su ba’n yɛ, i su yɛ m’an fa n wla’n kwlaa m’an gua ɔ.’ (Matie 3:17). Sa kwlaa nga Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be kannin be ndɛ’n, mɔ Zoova seli Zezi kɛ ɔ yo be’n m’ɔ yoli’n ti’n, i klun jɔli Zezi wun dan kpa.—Zan 5:36; 17:4.

7, 8. (a) ?Afuɛ 33 nun, Nisan anglo’n i cɛn ba 14 su’n, sa mennin yɛ ɔ juli Zezi su ɔ? ?Yɛ i sɔ’n yoli i Si m’ɔ o nglo lɔ’n i sɛ? (b) ?Ngue ti yɛ Zoova kplinnin su kɛ i Wa’n wu ɲrɛnnɛn wie’n niɔn?

⁷ ?Kɛ e blɛ liɛ’n nun’n afuɛ 33 nun’n, Nisan anglo’n i cɛn ba 14 su’n, be fa Zezi be mannin i kpɔfuɛ mun mɔ bé yó i finfin, mɔ bé gúɛ i ɲrun ngɔsrɛ nn bé bó i acɔliɛ’n, ɔ yoli Zoova sɛ? ?Kɛ bé bó Zezi mɔ i kplo’n jránjrán mmoja’n, ɔ yoli Zoova sɛ? ?Kɛ bé bóbó Zezi i sa’n nin i ja’m be nun kpɛngbɛ mɔ bé sénde i waka’n su, mɔ sran’m bé dí i tɛ’n, ɔ yoli Zoova sɛ? ?Kɛ Zoova wunnin kɛ i awlɛn su Ba Zezi, ɔ su sin wie’n nun m’ɔ́ kpán kekle kpa’n, ɔ yoli i sɛ? ?Kɛ Zoova i Wa’n m’ɔ nin i be trannin mɛn’n i bo bolɛ’n nun lele’n, ɔ́ fá ká nun’n, ɔ yoli Zoova sɛ?—Matie 26:14-16, 46, 47, 56, 59, 67; 27:26, 38-44, 46; Zan 19:1.

⁸ Kɛ Zezi fɛ́ lelele mɔ ɔ́ fá wú ɲrɛnnɛn wie’n, wafa ng’ɔ wluwluli Zoova wun’n, klɔ sran’m be kwlá wunmɛn i su ndɛ be kanman. Sanngɛ sa nga ti yɛ Zoova kplinnin su kɛ i Wa’n wun ɲrɛnnɛn sɔ’n, e kwla kɛn i lifuɛ’n i nun ndɛ. ?Sanngɛ, ngue ti yɛ Siɛ kpa’n kplinnin su kɛ i Wa’n wun ɲrɛnnɛn sɔ ɔ? Zoova yiyi abonuan sa nga ti yɛ ɔ kplinnin su’n, i nun weiin kle e Zan 3:16 nun. Biblu’n nun ndɛ mma sɔ’n i cinnjin m’ɔ ti ti’n, sran wie’m be se kɛ ɔ ti Zezi Klist i jasin fɛ’n nga i akoto’m be klɛli’n i nun kaan kun. I waan: ‘Afin Ɲanmiɛn kloli mɛn’n lele ɔ fɛ i Wa kunngba cɛ’n mannin naan sran kwlaa ng’ɔ lafi i su’n w’a mlinman, sanngɛ ɔ́ ɲán anannganman nguan.’ Ɔ maan, like nga ti yɛ Ɲanmiɛn kplinnin su’n, yɛle i sran klolɛ’n. Sran klolɛ’n wie fi traman ngalɛ’n.

?Wafa sɛ yɛ Zoova kle kɛ e kwla lafi i sran klolɛ’n su ɔ?

 9. ?Satan kunndɛ kɛ e bu i kɛ Zoova bu e sɛ? ?Sanngɛ, wafa sɛ yɛ Zoova gua e awlɛn su nzue ɔ?

⁹ Sanngɛ, kosan cinnjin kpa kun o lɛ. Yɛle kɛ: ?Ɲanmiɛn klo e kwlaa e tinuntinun? Ɔ ti sran sunman be klun su kɛ Ɲanmiɛn klo sran mun kɛ nga Zan 3:16 fa kannin’n sa. Sanngɛ kusu, be nun wie’m be se be wun kɛ: ‘?N olɛ nga n o yɛ’n, Ɲanmiɛn kwlá kló min?’ Satan yɛ, ɔ kunndɛ kɛ e bu i kɛ Zoova kloman e, annzɛ ɔ buman e like fi ɔ. Sanngɛ, kannzɛ e bui kɛ sran fi kloman e’n, sanngɛ Zoova waan i liɛ’n, sran nga be lafi i su’n, ɔ bu be sran be tinuntinun.

10, 11. ?Wafa sɛ yɛ ndrofia’m be su sunnzun ase nga Zezi fali’n, ɔ kle kɛ Zoova bu e sran ɔn?

¹⁰ Amun e fa ndɛ nga Zezi kɛnnin i Matie 10:29-31 nun’n i su sunnzun ase naan e nian. Kɛ ɔ ko yo naan i sɔnnzɔnfuɛ’m b’a si kɛ be le ɲrun’n, i ti yɛ Zezi fali sunnzun ase sɔ’n kleli be ɔ. Ɔ seli kɛ: ‘?Be yoman ndrofia nɲɔn atɛ bablu kun? Sanngɛ ɔ nin i sɔ’n ngba’n, sɛ amun Si a kplinman su’n, be nun kun sa tɔman. Amun ti ndrɛ’n bɔbɔ, ɔ si i nuan. Ɔ maan nán srɛ kun amun mlɔnmlɔn, afin an ti kpa tra ndrofia kpanngban.’ ?Wafa sɛ yɛ sran nga Zezi i blɛ su be tili ndɛ sɔ’n, be buli i ɔ?

¹¹ Zezi i blɛ su’n, ndrofia’m be leman gua. Be fa bablu kun be to ndrofia nɲɔn. Sanngɛ, kɛ e nian Lik 12:6, 7 nun’n, Zezi seli ekun kɛ, sɛ sran kun fa bablu nɲɔn to ndrofia nnan’n, be fa kun ekun be yi su, ɔ maan ɔ ɲan ndrofia nnun. Anunman kun nga be fa yi su’n, ɔ kle kɛ sran’m be bumɛn i like fi. ?Sanngɛ, wafa sɛ yɛ like Yifuɛ’n bu be ɔ? Zezi waan: ‘Ɔ nin i sɔ ngba’n, Ɲanmiɛn ɲin fiman be nun kun [ɔ nin kun nga be fa yi su bɔbɔ sa’n i] su.’ ?E wun ndɛ nga Zezi kannin’n i wlɛ kpa siɛn’n? ?Yɛle kɛ, sɛ Zoova i wla fiman ndrofia m’ɔ ti anunman ngbɛn’n i su’n, klɔ sran’n yɛ i wla ko fi i su ɔ? Zezi waan Zoova si e lele guɛ i ti nin i bo. I kpa’n bɔbɔ’n, ɔ si e ti ndrɛ wunmuan’n i nuan!

12. ?Kɛ Zezi se kɛ Zoova si e ti ndrɛ’n i nuan’n, ngue ti yɛ ɔ timan like blɔlɛ ɔ?

¹² Sran sunman be kwla bu i kɛ Zezi blɔ ndɛ. Sanngɛ, amun e bu sran cɛnlɛ mɔ e lafi su’n, i su angunndan e nian. ?Sɛ Zoova siman sran’m be su like kwlaa, ɔ́ yó sɛ naan w’a kwla cɛn be? Kɛ m’ɔ bu e sran’n ti’n, ɔ si e sran bɔbɔ ba’n, ɔ nin like kwlaa nga e yoli i asiɛ’n su ka naan y’a wu’n. ?Ɔ maan, e ti ndrɛ’n mɔ i nuan’n ti akpiakpi ya’n (100.000), ɔ ti i liɛ ngue Zoova ɲrun mɔ i ti yɛ ɔ simɛn i nuan ɔn? Nanwlɛ, sunnzun ase klanman nga Zezi fɛli i lɛ’n, ɔ kle e weiin kɛ Zoova nian e su e tinuntinun!

13. ?Wafa sɛ yɛ Famiɛn Zozafati i su ndɛ’n kle kɛ, kannzɛ bɔbɔ fɔ’n o e nun’n, sanngɛ Zoova fɛ i ɲin sie sa kpa nga e yo su ɔ?

¹³ Sa wie mun mɔ Biblu’n yiyi be nun’n, be kle kɛ Zoova klo e sakpa. Ɔ nian e, ɔ kunndɛ e nzuɛn kpa’n kpɔkun ɔ fɛ i ɲin sie su. Amun e fa Zozafati m’ɔ yoli Famiɛn kpa’n, i su sunnzun ase e nian. Kɛ ɔ yoli sa tɛ’n, Zoova nuan ijɔfuɛ’n ko seli i kɛ: ‘Ɔ sa nga a yoli i lɛ’n ti Anannganman w’a fa ɔ wun ya.’ Amun e bu i sin e nian. Sanngɛ, nán Zoova i ndɛ’n i ngba yɛle ngalɛ’n. Ɔ seli i ekun kɛ: ‘Sanngɛ a buli sa kpa wie’m be angunndan yɛ a yoli be.’ (2 Be Nyoliɛ 19:1-3). Kannzɛ bɔbɔ Zoova i ya nga ɔ fali’n, ɔ ti i fawlɛ su’n, sanngɛ i ɲin w’a tuman “sa kpa” nga Zozafati yoli’n su. ?Kannzɛ bɔbɔ fɔ’n o e nun’n, mɔ sanngɛ Zoova fɛ i ɲin sie sa kpa nga e yo’n su’n, i sɔ’n guaman e awlɛn su nzue?

Ɲanmiɛn “yaci sran wun sa cɛ i”

14. ?Kɛ e yo sa tɛ’n, angunndan mennin yɛ ɔ kwla ba e ti nun ɔn? ?Sanngɛ, ngue yɛ e kwla yo naan Zoova w’a yaci e sa tɛ’n w’a cɛ e ɔ?

¹⁴ Kɛ e yo sa tɛ’n, e wla bo e wun, ɲannzuɛn kun e, kpɔkun e kwla bu i kɛ e nin Zoova sulɛ fataman kun. Sanngɛ, maan ɔ kpɛn e klun kɛ, Zoova liɛ’n, ɔ “yaci sran wun sa cɛ i.” (Jue Mun 86:5). Yɛle kɛ, sɛ e koko e sa tɛ’n naan e mian e ɲin e kaci e nzuɛn’n, Zoova kwla yaci e wun sa’n cɛ e. Amun e nian wafa nga Biblu’n yiyi Zoova i sran klolɛ’n i wafa sɔ m’ɔ ti abonuan’n, i nun’n.

15. ?Zoova yo maan e nin e sa tɛ’n e afiɛn’n ti nun wafa sɛ?

¹⁵ Ndɛ wie mun mɔ jue tofuɛ Davidi kannin’n, be kle weiin kɛ Zoova yaci sran wun sa cɛ i. I waan: ‘Ɔ yo maan e nin e sa tɛ mun e afiɛn’n ti nun kɛ wia afiliɛ’n nin wia atɔliɛ’n be afiɛn’n ti nun ju’n sa.’ (E bɔbɔ yɛ e sie i nzɔliɛ ɔ; Jue Mun 103:12). ?Wia afiliɛ nin wia atɔliɛ’n be afiɛn’n ti nun ju sɛ? Wafa nga wia afiliɛ’n nin wia atɔliɛ’n be afiɛn’n ti nun’n ti dan kpa; be bue nɲɔn’n be kwlá yiaman nun le. Fluwa sifuɛ dan kun liɛ’n i waan wia afiliɛ’n nin wia atɔliɛ’n “be afiɛn’n ti dan, be kwlá kanman.” Ɔ maan, ndɛ nga Davidi kannin’n kle e kɛ, kɛ Zoova yaci e wun sa cɛ e’n, wafa nga e nin e sa tɛ’n e afiɛn’n ti nun’n, e kwlá kanman.

16. ?Kɛ Zoova yaci e wun sa cɛ e’n, ngue ti yɛ e kwla bu i kɛ e ti i ɲrun saun ɔn?

¹⁶ ?Amun a kunndɛ le kɛ amún yí fiɛn wie m’ɔ tɔli amun tralɛ nun’n? Wie liɛ bɔbɔ kannzɛ amún yó sɛ o, fiɛn sɔ’n kwlá tuman tralɛ’n nun. Sanngɛ, amun nian wafa nga Zoova waan ɔ kwla yaci e sa tɛ’n cɛ e’n. I waan: ‘Sɛ amun sa tɛ mɔ amun yo’n be ti kɛ like ɔkwlɛ youun wie sa bɔbɔ’n, bé fɛ́n fitafita kɛ jese fɔkɔ sa. Sɛ be ti kɛ like ble tikitiki wie sa bɔbɔ’n, bé yó ufue fuai kɛ bua ndrɛ sa.’ (Ezai 1:18). Like “ɔkwlɛ youun,” a ɔ ti tannin wlalɛ ayre. E bɔbɔ e tiaun like fi kwlá yiman e wun fɔ’n. Sanngɛ Zoova liɛ’n, kannzɛ bɔbɔ e sa tɛ’n ti kɛ like ɔkwlɛ youun, annzɛ like ble tikitiki sa’n, ɔ kwla yo maan ɔ yo fitafita kɛ jese fɔkɔ sa, annzɛ kɛ bua ndrɛ sa. Ɔ maan, kɛ Zoova yaci e wun sa cɛ e’n, ɔ fataman kɛ e angunndan’n bu e fɔ ekun sa trilili.

17. ?Kɛ be se kɛ Zoova fa e sa tɛ’n to i blo i sin lɔ’n, i bo’n yɛle mennin?

¹⁷ Kɛ Ezekiasi tɔli tukpaciɛ m’ɔ́ wá le wú’n, kɛ ɔ jasoli’n, ɔ toli jue fa lali Zoova i ase. Ɔ seli i kɛ: “W’a to min sa tɛ’m be kwlaa a gua be blo ɔ sin lɔ.” (Ezai 38:17). Ɔ ti kɛ nn Zoova fa e sa tɛ m’ɔ yacili be’n, kpɔkun ɔ to be yi blo, i sin lɔ sa. Ɔ maan, ɔ wunman be kun, annzɛ ɔ boman be su diman jɔlɛ kun. Fluwa kun waan, sɛ é kwlá sé’n, be kwla kaci ndɛ mma sɔ’n be se kɛ: “W’a yo maan [min sa tɛ’n] nunman lɛ kun.” ?I sɔ’n yoman e fɛ?

18. ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Mise kleli kɛ, kɛ Zoova ko yaci e wun sa ko cɛ e’n, w’a yaci i mlɔnmlɔn ɔn?

¹⁸ Zoova nvle’n i klɔ’n i takalɛ ekun’n, i su kasiɛ bolɛ ndɛ nga Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Mise kannin nun’n, Mise lafili su kɛ Zoova yáci i nvle’n i wun sa cɛ́ i. I waan: ‘Anannganman, like fi nin wɔ sɛman. Ɔ mɛn’n nun sran nga b’a wuman’n, [...] sa tɛ nga be yoli’n, a yaci cɛli be. [...] Á tó e sa tɛ mun á gúɛ i jenvie’n nun.’ (Mise 7:18, 19). Wafa nga Izraɛlifuɛ’m be kwla bu ndɛ sɔ’n, amun bu i sin be nian. ?Like nga be to be “yi i jenvie” nun’n, wan yɛ ɔ kwla wun i ekun ɔn? Mise i ndɛ’n kle kɛ, kɛ Zoova ko yaci e wun sa ko cɛ e’n, w’a yaci i mlɔnmlɔn.

“E Ɲanmiɛn m’ɔ si aunnvuɛ dan’n”

19, 20. (a) ?Ebre aniɛn’n nun ndɛ mma nga be kaci i kɛ “aunnvuɛ silɛ’n,” i bo’n yɛle mennin? (b) ?Wafa sɛ yɛ Biblu’n fa niɛn kun i angunndan nga ɔ bu i klun ba’n su’n, ɔ fa kle Zoova i sran aunnvuɛ silɛ’n i su like ɔ?

¹⁹ Aunnvuɛ silɛ’n ti Zoova i sran klolɛ’n i nglo yilɛ’n i wafa’n kun. ?Aunnvuɛ silɛ’n i bo’n yɛle mennin? Biblu’n nun’n, Ebre aniɛn’n nin Glɛki aniɛn’n be nun ndɛ mma nga be kaci i kɛ aunnvuɛ silɛ’n, yɛle ra·chamʹ. Ebre nun ndɛ mma sɔ mɔ Zoova fa kɛn i bɔbɔ i wun ndɛ’n, ɔ nin ndɛ mma nga be kaci i kɛ “bla ku sɛ’n” be kɔ likawlɛ. Ɔ maan be kwla fa ndɛ mma ‘racham’ be kan ‘bla ta’n m’ɔ si aunnvuɛ’n,’ i ndɛ.

²⁰ Biblu’n fa bla ta kun i angunndan nga ɔ bu i klun ba’n su’n, i su sunnzun ase ɔ fa kle e Zoova i aunnvuɛ silɛ’n i su like. Ezai 49:15 waan: ‘?Bla ta kun wla fí i wa’n su? ?Ɔ simɛn i bɔbɔ i klun ba’n i aunnvuɛ [ra·chamʹ]? Kannzɛ i wla fi i wa’n su bɔbɔ’n, sanngɛ min liɛ’n, min wla su fiman amun su le.’ E kwlá kplinman su kɛ bla ta kun i wla fi i bɔbɔ i klun ba’n su, naan ba sɔ’n la awe kpɔkun ɔ niɛnmɛn i lika. Kɛ ba’n ti nɔnman m’ɔ leman wunmiɛn ti’n, cɛn kwlaa, kɔnguɛ nin wia nun o, i nin’n niɛn i su kpa. Sanngɛ, andɛ ‘lika’n mɔ w’a yo kekle’ ti’n, niɛn wie’m be wla’n kwla fi be mma’m be su (2 Timote 3:1, 3). Sanngɛ Zoova waan: ‘Min liɛ’n, min wla su fiman amun su le.’ Wafa nga bla ta kun fa si i mma’m be aunnvuɛ’n, Zoova i sufuɛ’m be aunnvuɛ silɛ’n i dan tra su lele.

21, 22. ?Ngue yɛ Izraɛlifuɛ’m be wunnin i Ezipti lɔ? ?Yɛ, wafa sɛ yɛ Zoova tɛli be kpanlɛ’n su ɔ?

²¹ ?Wafa sɛ yɛ, kɛ nga siɛ kpa kun fa yo’n sa’n, Zoova yi i sran aunnvuɛ silɛ’n i nglo ɔ? Zoova yi i nzuɛn kpa sɔ’n i nglo weiin wafa ng’ɔ nin Izraɛlifuɛ’m be trannin’n nun. Afuɛ ya kpɔlɛ 16 su laa blɛ liɛ nun’n, Eziptifuɛ’m be fali Izraɛlifuɛ kpanngban kpa nga be o be mɛn’n nun lɔ’n be kacili be kanga, kpɔkun be kleli be ɲrɛnnɛn kpa liɛ su (Ezipt Lɔ Tulɛ 1:11, 14). Ɲrɛnnɛn dan sɔ nun’n, Izraɛlifuɛ’m be sun flɛli Zoova. ?Ngue yɛ Ɲanmiɛn m’ɔ si sran aunnvuɛ’n yoli ɔ?

²² Izraɛlifuɛ’m be kpanlɛ’n wluwluli Zoova wun. Ɔ maan, ɔ seli kɛ: ‘N wunnin min sran nga be o Ezipti lɔ’n be ɲrɛnnɛn nga be fa kle be’n [. . .], kpanlɛ nga be kpannin’n, n tili. N si afɛ ng’ɔ o be su’n.’ (Ezipt Lɔ Tulɛ 3:7). Zoova kwlá nianman ɲrɛnnɛn nga be fa kle i nvle’n, annzɛ ɔ kwlá timan kpanlɛ nga i nvle’n kpan flɛ i’n, kpɔkun ɔ́ yáci be lɛ sa. Zoova kwlá yoman sɔ mlɔnmlɔn, afin ɔ fa sran’m be ɲrɛnnɛn’n yo i liɛ. Yɛ ɲrɛnnɛn mɔ be fa yo be liɛ’n, ɔ nin aunnvuɛ silɛ’n ti kun. Sanngɛ, Zoova w’a buman i nvle’n i angunndan sa ngbɛn. Ɔ yoli i nuan su like. Ezai 63:9 se kɛ: “I klolɛ’n nin i aunnvuɛ silɛ’n ti’n, i bɔbɔ ɔ kpɔli be ti.” Ɔ ko ‘fali be’ Ezipti lɔ fiteli (Mmla’n 4:34). I sin’n, ɔ fali aliɛ kun m’ɔ ti abonuan’n ɔ fa tali be, kpɔkun ɔ fali be sieli i mɛn kun mɔ i asiɛ’n yo like ye’n, i nun.

23. (a) ?Wafa sɛ yɛ jue tofuɛ’n i ndɛ’n kle kɛ Zoova nian e lika e tinuntinun ɔn? (b) ?Wafa sɛ yɛ Zoova uka e ɔ?

²³ Nán Zoova i nvle’n i akpasua wunmuan sa’n i ngunmin yɛ ɔ si be aunnvuɛ ɔ. E Ɲanmiɛn m’ɔ ti sran klofuɛ’n, ɔ si e aunnvuɛ e tinuntinun wie. Ɔ wun ɲrɛnnɛn kwlaa ng’ɔ tɔ e su’n. Jue tofuɛ’n waan: ‘Anannganman i ɲin wo i sufuɛ nanwlɛfuɛ’m be su, i su o yalɛ nga be koko kle i’n su. Anannganman mantan be nga be angunndan’n w’a sanngan’n. Yɛ ɔ de be nga be wla’n w’a bo’n.’ (Jue Mun 34:16, 19). ?Wafa sɛ yɛ Zoova uka e, e tinuntinun ɔn? Nán kɛ Zoova yi ɲrɛnnɛn nga ɔ o e su’n niɔn. Sanngɛ, ɔ man sran nga be kpan be flɛ i’n, be ukalɛ ninnge kpanngban kpa. Afɔtuɛ nga be o i Ndɛ’n nun mɔ be kwla uka e’n, be leman wunsu. Ɔ siesieli asɔnun sunianfuɛ mun asɔnun’m be nun, yɛ be uka be wiengu mun aunnvuɛ su (Zak 5:14, 15). Kpɔkun, kɛ mɔ ‘sɛ be srɛ i ɔ, ɔ ti’n’ ti, ‘ɔ fɛ i wawɛ’n man be nga be srɛ i’n.’ (Jue Mun 65:3; Lik 11:13). I kwlaa ngalɛ’n ti ‘aunnvuɛ dan mɔ e Ɲanmiɛn’n si e’n,’ i nzɔliɛ.—Lik 1:78.

24. ?Wafa sɛ yɛ é tɛ́ Zoova i sran klolɛ’n su ɔ?

²⁴ Amun e bu e nglo lɔ Siɛ kpa’n i sran klolɛ’n i su angunndan e nian. Like suanlɛ ng’ɔ sinnin nun’n, e wunnin kɛ Zoova yi i tinmin’n nin i sa nuan su sɛsɛsɛ yolɛ’n, nin i ngwlɛlɛ dan’n be nglo, ɔ fa yo e ye. Kpɔkun like suanlɛ nga nun’n, y’a wun kɛ Zoova yili i sran kwlaa be klolɛ’n, ɔ nin e bɔbɔ e tinuntinun e klolɛ ng’ɔ fa klo e’n, i nglo sa kpanngban kpa nun. Siɛn’n, e tinuntinun e kwla usa e wun kɛ: ‘?Wafa sɛ yɛ ń tɛ́ Zoova i sran klolɛ’n su ɔ? Maan e kle kɛ e klo Zoova kpa, e fa e wla’n kwlaa guɛ i su, maan e angunndan kwlaa trɛn i su, yɛ maan e fa e wunmiɛn’n kwlaa yo like ng’ɔ kle kɛ e klo i kpa’n (Mark 12:29, 30). Maan cɛn kwlaa e mɛn dilɛ’n, ɔ kle kɛ e kunndɛ kɛ é fá e wun mántán Zoova. Kpɔkun, e srɛ kɛ maan Zoova e Ɲanmiɛn’n m’ɔ ti sran klofuɛ’n, ɔ fɛ i wun mantan e tititi!—Zak 4:8.

[Ja ngua lɛ ndɛ’n]

?Amun wla kwla kpɛn su?

• ?Ngue ti yɛ e si kɛ sran klolɛ’n yɛ ɔ ti Zoova i wafa nga be ti abonuan’n be nun dan’n niɔn?

• ?Ngue ti yɛ, kɛ Zoova sunmɛnnin i Wa’n m’ɔ wuli e ti ɲrɛnnɛn wie’n, e kwla se kɛ i sɔ’n ti i sran klolɛ’n i nglo yilɛ dan kpafuɛ’n niɔn?

• ?Wafa sɛ yɛ e kwla lafi su kpa kɛ Zoova klo e, e tinuntinun ɔn?

• ?Sunnzun ase mennin mun yɛ Biblu’n fa yiyi nun kle kɛ Zoova yaci e wun sa cɛ e’n niɔn?