Zoova i sufuɛ’m be di aklunjuɛ
‘Be nga be si kɛ be di Ɲanmiɛn ninnge’m be yalɛ’n, be liɛ su ti ye.’—MATIE 5:3.
1. ?Aklunjuɛ’n i kpafuɛ’n yɛle mennin? ?Yɛ ngue yɛ ɔ mɛn i sɔ aklunjuɛ liɛ’n niɔn?
AKLUNJUƐ mɔ Zoova i Lalofuɛ’m be di’n, ɔ ti be like nanndoliɛ kpa. Jue tofuɛ Davidi seli kɛ: ‘Nvle nga Anannganman yɛ ɔ ti be Ɲanmiɛn’n, be liɛ su ti ye!’ (Jue Mun 144:15). Kɛ be se kɛ sran kun di aklunjuɛ’n yɛle kɛ, i klun’n ti jɔwa fɔuun. Kɛ sran kun wun i wlɛ kɛ Zoova klun jɔ i wun’n, yɛ ɔ di aklunjuɛ’n i kpafuɛ’n niɔn (Nyanndra Mun 10:22). Yɛle kɛ, kɛ e si kɛ e nin e Si m’ɔ o nglo lɔ’n e afiɛn’n mantan kpa mɔ e si ekun kɛ e yo i klun sa’n, yɛ ɔ man e aklunjuɛ sɔ’n niɔn (Jue Mun 112:1; 119:1, 2). I lɛ nun’n, Zezi kannin sa ngwlan mɔ maan e klun kwla jɔ’n, be ndɛ. Like suanlɛ nga, ɔ nin ng’ɔ́ bá lɛ’n be nun’n, sa ngwlan sɔ’m be nun yiyilɛ’n ɔ́ wá úka e dan kpa. Yɛle kɛ, sɛ titi e su ‘Ɲanmiɛn m’ɔ di aklunjuɛ’n’ i nanwlɛ nun’n, é wún aklunjuɛ’n i wafa nga e kwla di’n, i wlɛ.—Jue Mun 104: 31.
Maan e si kɛ e di Ɲanmiɛn ninnge’m be yalɛ
2. ?Blɛ mennin nun yɛ Zezi kannin aklunjuɛ dilɛ’n i su ndɛ ɔ? ?Yɛ ndɛ mennin yɛ ɔ fa fitili i ijɔlɛ’n su ɔ?
2 Afuɛ 31 nun E.B.N. Zezi mannin nzra nun ijɔlɛ dan kpa kun. Kɛ mɛn’n boli i bo lele m’ɔ́ fá jú andɛ’n, be nin a timɛn i sɔ ijɔlɛ’n asiɛ’n su wa le. Be flɛli nzra nun ijɔlɛ sɔ’n kɛ, Zezi i Ɲanmiɛn ndɛ kanlɛ oka’n su. Afin, ɔ fuli Galile fɛtɛ’n i nuan lɛ oka’m be nun kun su yɛ ɔ ijɔli nzra nun sɔ’n niɔn. Zezi i jasin fɛ’n mɔ Matie klɛli’n waan: ‘Kɛ [Zezi] wunnin sran kpanngban sɔ mun’n, ɔ fuli oka kun su. Kɛ ɔ trannin ase’n, i sɔnnzɔnfuɛ’m be bɛli i wun lɛ, yɛ ɔ boli be like klelɛ’n bo ɔ, ɔ seli be kɛ: “Be nga be si kɛ be di Ɲanmiɛn ninnge’m be yalɛ’n, be liɛ su ti ye, afin Ɲanmiɛn yɛ ɔ sie be sakpa ɔ!”—Matie 5:1-3.
3. ?Wafa sɛ yɛ be wun ase kanlɛ’n ɔ yo maan be klun jɔ ɔ?
3 Ɲanmiɛn ndɛ sɔ mɔ Zezi kɛnnin i oka’n su lɔ’n i nun’n, ɔ kleli kɛ kɛ sran kun wun kɛ ɔ di Ɲanmiɛn ninnge’m be yalɛ’n, yɛ ɔ di aklunjuɛ’n i kpafuɛ’n niɔn. Klistfuɛ wun ase kanfuɛ mun mɔ be si kɛ fɔ’n o be nun’n, be srɛ Zoova naan e ti kpɔlɛ tɛ mɔ Klist yili’n ti’n, ɔ yaci be wun sa cɛ be (1 Zan 1:9). Kɛ be yo sɔ’n, be angunndan’n nun yo be fɔun, kpɔkun be klun jɔ. Biblu’n waan: ‘Sran nga Ɲanmiɛn yaci i fɔnlɛ cɛ i’n, i liɛ su ti ye! Sran nga Ɲanmiɛn yaci i wun sa’n cɛ i’n, i liɛ su ti ye!’—Jue Mun 32:1; 119:165.
4. (a) ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e si kɛ e bɔbɔ e di Ɲanmiɛn ninnge’m be yalɛ naan e wiengu’m be di be yalɛ wie ɔ? (b) ?Kɛ e si kɛ e di Ɲanmiɛn ninnge’m be yalɛ’n mɔ e di aklunjuɛ’n, ngue yɛ maan e di aklunjuɛ sɔ’n i dan kpa ekun ɔn?
4 Ɲanmiɛn ninnge mun mɔ e si kɛ e di be yalɛ’n, ɔ su e bo maan e kanngan Biblu’n nun cɛn kwlaa, e di Ɲanmiɛn ninnge’m be nun aliɛ nga ‘sran kpa nanwlɛfuɛ m’ɔ si ngwlɛlɛ’n’ man e “blɛ ng’ɔ ti i nuan su’n i su’n,” kpɔkun e kɔ Klistfuɛ aɲia’m be bo titi (Matie 24:45; Jue Mun 1:1, 2; 119:111; Ebre Mun 10:25). Klolɛ mɔ e klo e mantanfuɛ mun’n, ɔ yo maan e si kɛ be di Ɲanmiɛn ninnge’m be yalɛ. Ɔ maan e sisiman e bo, e tu e klun e bo Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n jasin fɛ’n, kpɔkun e kle be like (Mark 13:10; Rɔmfuɛ Mun 1:14-16). Nanwlɛ ndɛ’n mɔ e kan kle e wiengu mun’n, ɔ man e aklunjuɛ kpa (Sa Nga Be Yoli’n 20:20, 35). Kɛ e bu Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n i nun ninnge kpakpa mun nin be su mmlusuɛ nga e lafi su kɛ é wá ɲán be’n be su angunndan’n, e klun jɔ dan kpa ekun. Klistfuɛ nga be kpali be sieli be ngunmin’n mɔ be ti kɛ “bua akpasua kaan kun sa’n” be liɛ’n, Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n i su mɔ be lafi’n yɛle kɛ, be nin Klist bé dí famiɛn’n ɲanmiɛn su lɔ kpɔkun be su wuman kun (Lik 12:32; 1 Korɛntfuɛ Mun 15:50, 54). “Bua’m be wie” be liɛ kusu’n, be lafi su kɛ bé ɲán Anannganman nguan asiɛ’n m’ɔ́ wá káci mɛn klanman’n i su, Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n i bo.—Zan 10:16; Jue Mun 37:11; Matie 25:34, 46.
?Ngue ti yɛ be nga be wla a bo’n be liɛ su ti ye ɔ?
5. (a) ?Ndɛ nga be se kɛ “be nga be wla a bo’n,” i bo’n yɛle mennin? (b) ?Ngue ti yɛ sran nga i wla a bo kɛ ngalɛ’n sa’n i liɛ su ti ye ɔ?
5 Sa ng’ɔ man aklunjuɛ’n i su ndɛ nga Zezi kɛnnin i ekun’n, kɛ a niɛn i ngbɛn sa’n, a kwla se kɛ ɔ kwlá manman aklunjuɛ mlɔnmlɔn. Afin ɔ seli kɛ: ‘Be nga be wla a bo’n, be liɛ su ti ye, afin Ɲanmiɛn wá fɔ́nvɔ be!’ (Matie 5:4). ?Wafa sɛ yɛ sran mɔ i wla a bo’n, i liɛ su ti ye ɔ? Sɛ e waan é wún ndɛ sɔ mɔ Zezi kannin’n i bo’n, ɔ fata kɛ e wun be wla bolɛ’n i wafa ng’ɔ kɛn i ndɛ’n i wlɛ kpa. Zaki m’ɔ ti Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’n ɔ yiyili nun kɛ, ɔ fata kɛ fɔ’n m’ɔ o e nun’n ɔ bo e wla. Ɔ seli kɛ: ‘Sa tɛ yofuɛ mun, an wunnzin amun sa, angunndan nɲɔnnɲɔnfuɛ mun, an yaci angunndan tɛtɛ’n. Maan amun ɲrɛnnɛn’n wlu amun ɲin su, an bo awuyomo, an sun, yɛ srilɛ nga an sri’n, maan ɔ kaci sunlɛ. An yo amun wun aenvuɛ e Min Ɲanmiɛn’n i ɲrun, yɛ ɔ maan amún ɲán ɲrun.’ (Zak 4:8-10). Be nga be si kɛ be ti sa tɛtɛ yofuɛ’n mɔ be lafi e ti kpɔlɛ tɛ nga Zezi yili’n su’n, mɔ be yo Zoova klun sa’n be fa kle kɛ b’a yaci sa tɛtɛ’m be yolɛ’n, be wun i wlɛ kɛ be kwla yaci be wun sa’n cɛ be. Kɛ be wun i wlɛ sɔ’n, be wla gua ase (Zan 3:16; 2 Korɛntfuɛ Mun 7:9, 10). Asa ekun’n, be nin Zoova be afiɛn’n mantan, kpɔkun be lafi su kɛ bé ɲán anannganman nguan naan bé sú Zoova bé mɛ́nmɛ́n i tititi. I sɔ’n man be aklunjuɛ dan kpa wie.—Rɔmfuɛ Mun 4:7, 8.
6. ?Wafa sɛ yɛ sran wie’m be wla a bo ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ be ɲan fɔnvɔlɛ ɔ?
6 Be nga sa tɛtɛ mɔ be yo be mɛn nga nun’n ti be wla a bo’n, ndɛ nga Zezi kannin’n ɔ ti be liɛ wie. Zezi fali Ezai 61:1, 2 i nun ndɛ’n fa kɛnnin i bɔbɔ i ndɛ seli kɛ: ‘Anannganman Ɲanmiɛn i wawɛ’n wo min su, afin Anannganman guali n su ngo kɛ m bo jasin fɛ’n n kle yalɛfuɛ mun. Ɔ sunmannin min kɛ n wa cici be nga be awlɛn’n w’a kpɔtɔ be klun’n be wla. I waan n wa fɔnvɔ be nga be o sɛ nun’n mun.’ Junman sɔ’n ti Klistfuɛ nga be kpali be sieli be ngunmin asiɛ’n su’n be liɛ wie. Yɛ i dilɛ nun’n, be janvuɛ mun mɔ yɛle “bua’m be wie” mun’n, be uka be. Junman sɔ mɔ be kwlaa be di’n, ‘be kwlaa nga be su bo awuyomo, mɔ be su kplin tete sa nga sran mun [Zerizalɛmu lɔ be nga be jaoli Ɲanmiɛn wun’n, mɔ yɛle asɔnun tɛtɛ mun’n] be yo be klɔ’n nun’n be ti’n,’ ɔ ti be ngban su nzɔliɛ klɛlɛ junman (Ezekiɛl 9:4). Sran sɔ mun mɔ be wla a bo’n, ‘Ɲanmiɛn sielɛ jasin fɛ’n’ fɔnvɔ be (Matie 24:14). Kɛ be ti i kɛ Zoova wá núnnún Satan nin i mɛn tɛ kain nga naan ɔ́ wá fá mɛn uflɛ kpa kun síe i osu’n, ɔ yo be fɛ dan.
Be nga be ti wɛtɛɛfuɛ’n be liɛ su ti ye
7. ?Sran wafa mennin yɛ “wɛtɛɛfuɛ’n” ɔ timan ɔn?
7 Zezi seli ekun kɛ: ‘Be nga be ti wɛtɛɛfuɛ’n, be liɛ su ti ye, afin mɛn’n ɔ́ wá yó be liɛ!’ (Matie 5:5). Kɛ sran kun ti wɛtɛɛfuɛ’n, be bui luflefuɛ. Sanngɛ, ɔ timan sɔ mlɔnmlɔn. Kɛ Biblu’n nun like sifuɛ kun ɔ́ yíyí ndɛ mma nga be kacili i kɛ “wɛtɛɛfuɛ’n” i nun’n, ɔ seli kɛ: “Sran nga be se kɛ ɔ ti [wɛtɛɛfuɛ’n], yɛle sran ng’ɔ kwla trɛ i awlɛn’n. Nɛ́n i kusu yɛle sran m’ɔ ti ambɛfuɛ’n, annzɛ luflefuɛ’n. Wɛtɛɛfuɛ’n, ɔ ti sran m’ɔ si i wun su nian kpa ɔ.” Kɛ Zezi kɛ́n i bɔbɔ i ndɛ’n, ɔ seli kɛ: ‘N ti wɛtɛɛfuɛ yɛ min awlɛn’n ti flɔlɔ.’ (Matie 11:29). Sanngɛ, ɔ jrannin sa kpa yolɛ’n i sin yakpa su.—Matie 21:12, 13; 23:13-33.
8. ?Nzuɛn mennin yɛ ɔ nin wɛtɛɛ yolɛ’n be ko likawlɛ ɔ? ?Yɛ ngue ti yɛ ɔ fata kɛ nzuɛn kpa sɔ’n tran e nin e wiengu mun e nantilɛ’n nun ɔn?
8 Wɛtɛɛ yolɛ’n nin awlɛn tralɛ’n be kɔ likawlɛ. I sɔ’n ti’n, kɛ akoto Pɔlu bóbó ‘sa nga Ɲanmiɛn wawɛ’n maan sran yo’n’ be su’n, wɛtɛɛ yolɛ’n nin awlɛn tralɛ’n, ɔ boli be likawlɛ (Galasifuɛ Mun 5:22, 23). Ɲanmiɛn wawɛ’n yɛ ɔ kwla uka sran kun naan w’a suan wɛtɛɛfuɛ yolɛ ɔ. Nzuɛn kpa sɔ’n yo maan Klistfuɛ’m be nin be wiengu Klistfuɛ mun, ɔ nin be nga be timan Klistfuɛ’n be tran fɔuun. Pɔlu seli kɛ: ‘An ti Ɲanmiɛn i sran, ɔ klo amun. I sɔ’n ti’n, maan sran’m be yo amun annvɔ, an yo be kpa, an yo amun wun aenvuɛ, an yo wɛtɛɛfuɛ, yɛ an blu sa’m be su. An fa like sɔ mun cici amun ti. Sa nga amun wiengu yo mɔ an wun i’n, maan ɔ sɔn amun nun, sɛ sran kun yo i wiengu sa’n, maan ɔ yaci cɛ i.’—Kolɔsfuɛ Mun 3:12, 13.
9. (a) ?Ngue ti yɛ wɛtɛɛ yolɛ’n ɔ timan e nin e wiengu mun e ngunmin e afiɛn ndɛ ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ ‘mɛn’n ɔ́ wá yó wɛtɛɛfuɛ’m be liɛ’ ɔ?
9 Sanngɛ wɛtɛɛ yolɛ’n timan e nin e wiengu mun e ngunmin e afiɛn ndɛ. Kɛ e lo e wun man Zoova kɛ ɔ sie e’n, e kle kɛ e ti wɛtɛɛfuɛ. Sran ng’ɔ kleli i sɔ yolɛ’n nun ajalɛ’n i kpafuɛ’n, yɛle Zezi Klist. Yɛle kɛ i nun m’ɔ o asiɛ’n su wa’n, ɔ yoli wɛtɛɛfuɛ kpɔkun ɔ yoli i Si’n i klun sa guɛli i ti nin i bo (Zan 5:19, 30). Asiɛ’n ti Zezi liɛ, afin nán andɛ sa yɛ Ɲanmiɛn sieli kɛ Zezi yɛ ɔ́ yó asiɛ’n su Famiɛn ɔn (Jue Mun 2:6-8; Daniɛl 7:13, 14). Sran 144.000 mɔ be kpɔli be ti ‘sran’m be nun’n,’ mɔ ‘like nga Ɲanmiɛn se kɛ ɔ́ fá mán Klist’n, bé bó be dunman nun wie’n,’ i famiɛn dilɛ sɔ nun’n bé síe sran mun asiɛ’n su wa. (Rɔmfuɛ Mun 8:17; Sa Nglo Yilɛ 5:9, 10; 14:1, 3, 4; Daniɛl 7:27). Klist nin sran sɔ’m bé síe yasua nin bla kpanngban kpa mɔ be ti kɛ bua mun sa’n. Sran kpanngban sɔ mun’n, Jue Mun be nun ndɛ’n ɔ́ kpɛ́n su be lika klanman kpa. I waan: “Yalɛfuɛ [wun ase kanfuɛ, NW] mun yɛ mɛn’n ɔ́ wá yó be liɛ ɔ. Bé wun jɔ́ be kpa fɔuun.”—Jue Mun 37:11; Matie 25:33, 34, 46.
Be nga be konvi sɔ sa nuan su yolɛ’n kɛ awe kun sran sa’n, be liɛ su ti ye
10. ?Wafa kun nga be nga ‘be konvi sɔ sa kpa yolɛ’n kɛ awe nin nzuewe kun sran sa’n’ be klun kwla jɔ’n yɛle mennin?
10 Zezi i Galile oka’n su lɔ nzra nun ijɔlɛ nun’n, ɔ kannin sa kun ekun m’ɔ man aklunjuɛ’n i ndɛ. Ɔ seli kɛ: ‘Be nga be konvi sɔ Ɲanmiɛn klun sa yolɛ’n kɛ awe nin nzuewe kun sran sa’n, be liɛ su ti ye, afin be klun wá jɔ́!’ (Matie 5:6). Klistfuɛ’m be liɛ’n, Zoova yɛ ɔ kle sa nga i yolɛ’n ti su’n niɔn. Ɔ maan, be nga be konvi sɔ sa kpa yolɛ’n kɛ awe nin nzuewe kun sran sa’n, be kunndɛ kɛ Ɲanmiɛn sie be. I sɔfuɛ’m be wun i wlɛ kɛ fɔ’n o be nun naan be ti tɛ yofuɛ. Ɔ maan, be kunndɛ kɛ bé yó Zoova i ɲrun sran kpa. Kɛ be wun Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun kɛ sɛ be kaci be nzuɛn tɛ’n, e ti kpɔlɛ tɛ nga Klist yili’n ti Ɲanmiɛn kwla bu be sran kpa’n, nanwlɛ, be klun jɔ dan!—Sa Nga Be Yoli’n 2:38; 10:43; 13:38, 39; Rɔmfuɛ Mun 5:19.
11, 12. (a) ?Ngue ti yɛ Klistfuɛ nga be kpali be sieli be ngunmin’n, be kwla buli be sran kpa ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ be nga be kpali be sieli be ngunmin’n be janvuɛ mun mɔ be konvi sɔ sa kpa yolɛ’n kɛ nzuewe fa kun sran sa’n, be klun jɔ ɔ?
11 Zezi seli kɛ i sɔfuɛ’m be liɛ su ti ye, afin be ‘klun wá jɔ́.’ (Matie 5:6). Klistfuɛ nga be kpali be sieli be ngunmin mɔ be nin Klist “bé dí famiɛn” ɲanmiɛn su lɔ’n, ‘Ɲanmiɛn bu be sran kpa, ɔ maan bé ɲán nguan.’ (Rɔmfuɛ Mun 5:1, 9, 16-18). Zoova fali be yoli i mma mun. Yɛle kɛ, ɔ fali be naan be yo famiɛn ɔ nin i ɲrun jranfuɛ naan be nin Klist be sie i Sielɛ Blɛ’n nun.—Zan 3:3; 1 Piɛr 2:9.
12 Be nga be kpali be sieli be ngunmin’n be janvuɛ’m be liɛ’n, be nin a buman be sran kpa mɔ bé ɲán nguan ɔn. Sanngɛ, Klist i mmoja m’ɔ guɛli i ase’n mɔ be lafi su’n ti’n, Zoova fɛ i ɲin sie sa kpa nga be yo’n be su (Zak 2:22-25; Sa Nglo Yilɛ 7:9, 10). Sa kpa mɔ be yo’n ti be nin Zoova be afiɛn’n mantan, ɔ maan bé fín “afɛ dan’n nun” bé fíte (Sa Nglo Yilɛ 7:14). Sa kpa yolɛ’n mɔ be konvi sɔ i kɛ nzuewe fa kun sran sa’n ti’n, be klun wá jɔ́ ‘ɲanmiɛn su lɔ uflɛ’n’ mɔ yɛle Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n i bo. Afin, ‘be nga be yo sa kpa mɔ bé trán’ asiɛ uflɛ’n su’n, bé yó be nun sran’n wie.—2 Piɛr 3:13; Jue Mun 37:29.
Be nga be si aunnvuɛ’n be liɛ su ti ye
13, 14. ?Wafa trele kun nga e kwla kle kɛ sran yo e annvɔ’n yɛle mennin? ?Yɛ mmlusuɛ mennin yɛ e ɲɛn i sɔ yolɛ’n nun ɔn?
13 Zezi seli ekun kɛ: ‘Be nga be si aunnvuɛ’n, be liɛ su ti ye, afin Ɲanmiɛn wá sí be aunnvuɛ!’ (Matie 5:7). Sran’m be mmla nun’n, kɛ jɔlɛ difuɛ’n ɔ tuman sa tɛ yofuɛ’n i fɔ kɛ ng’ɔ nin i fata’n sa’n m’ɔ yaci i wun sa’n cɛ i’n, i sɔ’n yɛ be flɛ i aunnvuɛ silɛ’n niɔn. Sanngɛ Biblu’n nun’n, ndɛ mma nga be kacili i kɛ “aunnvuɛ silɛ’n,” i bo’n yɛle kɛ be yo sran ng’ɔ leman wie’n i ye. Ɔ maan, be nga be ti aunnvuɛ sifuɛ’n be yi i nglo kɛ sran yo be annvɔ. Ɲanndra nga Zezi buli’n mɔ i nun’n ɔ kannin Samari bian’n i ndɛ’n, ɔ kle sran kun mɔ i wiengu “yoli i annvɔ” ti ɔ ukɛli i’n, i su ajalɛ kpa.—Lik 10:29-37.
14 Sɛ e waan é sí aklunjuɛ nga aunnvuɛ silɛ’n man’n, ɔ fata kɛ e yo sran nga be sa w’a mian’n be ye (Galasifuɛ Mun 6:10). Zezi sili sran’m be aunnvuɛ. Biblu’n waan: ‘Ɔ wunnin sran mun mɔ b’a bo nzra dan kpa, naan b’a yo i annvɔ, afin be ti kɛ bua’m mɔ be leman tafuɛ’n sa, yɛ ɔ boli be like klelɛ’n bo ɔ, ɔ kleli be like kpanngban.’ (Mark 6:34). Zezi wunnin kɛ sran’m be sa mian Ɲanmiɛn ninnge’m be wun tra like kwlaa. E kusu e kwla kle kɛ sran’m be yo e annvɔ, kpɔkun like nga be sa miɛn i wun dan kpafuɛ’n mɔ yɛle ‘Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ i jasin fɛ’n’ e bo e kle be (Matie 24:14). E wiengu Klistfuɛ oke mun, ɔ nin angbeti mun nin aika’m be lika kusu’n, e kwla yo like trele kun e uka be. Kpɔkun e kwla ‘wla be nga be awlɛn sɔman’n be yakpa’ wie (1 Tɛsalonikfuɛ Mun 5:14; Nyanndra Mun 12:25; Zak 1:27). Sɛ e yo sɔ’n, nán aklunjuɛ ngunmin yɛ é dí ɔ, sanngɛ Zoova sí e bɔbɔ e aunnvuɛ wie.—Sa Nga Be Yoli’n 20:35; Zak 2:13.
Be nga sa tɛ fi nunman be awlɛn’n nun mɔ be ti ndɛ siesiefuɛ’n
15. ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ sa tɛ fi nunman e awlɛn’n nun naan e ti ndɛ siesiefuɛ ɔ?
15 Zezi kannin sa’n i nsiɛn su ɔ nin i nso su m’ɔ man aklunjuɛ’n i ndɛ seli kɛ: ‘Be nga sa tɛ fi nunman be awlɛn’n nun’n, be liɛ su ti ye, afin bé wá wún Ɲanmiɛn! Be nga be ti ndɛ siesiefuɛ’n, be liɛ su ti ye, afin Ɲanmiɛn wá flɛ́ be i mma mun!’ (Matie 5:8, 9). Sran nga sa tɛ fi nunmɛn i awlɛn’n nun’n, nɛ́n i ayeliɛ’n nun ngunmin yɛ ɔ kle kɛ ɔ yoman sa tɛ ɔ, sanngɛ ɔ fɛ i wun mantan Zoova kpɔkun ɔ su i kunngba cɛ (1 Be Nyoliɛ 28:9; Jue Mun 86:11). Ndɛ siesiefuɛ’n, ɔ nin i wiengu Klistfuɛ’m be tran fɔuun, kpɔkun ɔ yo like kwlaa ng’ɔ kwla yo naan ɔ nin sran b’a kanman ndɛ’n (Rɔmfuɛ Mun 12:17-21). Ɔ fa “Sran’m be afiɛn siesielɛ’n kaci i junman.”—1 Piɛr 3:11.
16, 17. (a) ?Ngue ti yɛ be flɛ Klistfuɛ nga be kpali be sieli be ngunmin’n be kɛ ‘Ɲanmiɛn mma mun’n’ niɔn? ?Kpɔkun wafa sɛ yɛ be kwla ‘wun Ɲanmiɛn’ ɔn? (b) ?Wafa sɛ yɛ “bua’m be wie” mun be kwla ‘wun Ɲanmiɛn’ ɔn? (c) ?Wafa sɛ, yɛ blɛ mennin nun yɛ “bua’m be wie” mun bé wá káci ‘Ɲanmiɛn mma mun’ mlɔnmlɔn ɔn?
16 Ndɛ siesiefuɛ mun mɔ sa tɛ fi nunman be awlɛn’n nun’n, Zezi seli kɛ bé ‘flɛ́ be Ɲanmiɛn mma mun,’ kpɔkun ‘bé wá wún Ɲanmiɛn.’ Klistfuɛ nga be kpali be sieli be ngunmin’n, Zoova fɛli i wawɛ’n mannin be. Ɔ maan, kannzɛ bɔbɔ be te o asiɛ’n su wa’n, ɔ fali be yoli kɛ i klun “ba” mun sa (Rɔmfuɛ Mun 8:14-17). Kɛ be ko cɛn be nguan mɔ be nin Klist be ko tran ɲanmiɛn su lɔ’n, be jran Zoova ɲrun be su i kpɔkun be wun i bɔbɔ ba’n.—1 Zan 3:1, 2; Sa Nglo Yilɛ 4:9-11.
17 “Bua’m be wie” mɔ be ti ndɛ siesiefuɛ’n, be su Zoova. Kɛ bé sú i sɔ’n, Zezi Klist m’ɔ ti Bua tafuɛ Kpa’n yɛ ɔ sie be ɔ. Ɔ maan Zezi kaci be ‘Siɛ m’ɔ o lɛ titi’n.’ (Zan 10:14, 16; Ezai 9:5). Kɛ Klist i famiɛn dilɛ afuɛ akpi’n ko wie’n, be nga bé wá fín sran’m be sa nianlɛ kasiɛn’n nun fíte’n, Zoova wá fá be káci i mma mun asiɛ’n su wa, ɔ maan ‘ɲrun nga Ɲanmiɛn mma’m bé ɲɛ́n i cɛn nga bé ɲán alaje’n, be dunman’n tɛ́ nun wie.’ (Rɔmfuɛ Mun 8:21; Sa Nglo Yilɛ 20:7, 9). Sanngɛ kwlaa naan i sɔ liɛ’n w’a ju’n, be flɛ Zoova kɛ be Si. Afin be klɛnnin be wun mɛnnin i, kpɔkun be wun i wlɛ kɛ ɔ ti be Nguan Manfuɛ (Ezai 64:7). Kɛ Zɔbu nin Moizi sa’n, be Ɲanmiɛn sulafilɛ’n ti’n, be kwla ‘wun Ɲanmiɛn.’ (Zɔb 42:5; Ebre Mun 11:27). Asa ekun’n, ‘sa wlɛ weiin kpa mɔ be wun i’n,’ ɔ nin sa mɔ be si i Ɲanmiɛn su’n ti’n, be wun Zoova i abonuan wafa mun weiin kpa, ɔ maan kɛ bé tú be klun bé yó Ɲanmiɛn i klun sa’n, be sɔnnzɔn i.—Efɛzfuɛ Mun 1:18; Rɔmfuɛ Mun 1:19, 20; 3 Zan 11.
18. ?Kɛ e nian like nso nga be man aklunjuɛ mɔ Zezi kannin be ndɛ’n i kpa sa’n, wan mun yɛ andɛ be di aklunjuɛ’n i kpafuɛ’n niɔn?
18 E wunnin kɛ, be nga be si kɛ be di Ɲanmiɛn ninnge’m be yalɛ’n, ɔ nin be nga be wla a bo’n, ɔ nin be nga be ti wɛtɛɛfuɛ’n, ɔ nin be nga be konvi sɔ sa kpa yolɛ’n kɛ awe nin nzuewe fa kun sran sa’n, ɔ nin be nga be si aunnvuɛ’n, ɔ nin be nga sa tɛ fi nunman be awlɛn’n nun kpɔkun be ti afiɛn siesiefuɛ’n, be di aklunjuɛ’n i kpafuɛ’n Zoova i sulɛ’n nun. Sanngɛ, titi be tanndan i sɔfuɛ’m be ɲrun, yɛ wie liɛ bɔbɔ be kle be yalɛ. ?I sɔ’n kpɛ be aklunjuɛ’n i sin? É wá tɛ́ i sɔ kosan liɛ’n su like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɛ’n nun.
?Wafa sɛ yɛ amún tɛ́ kosan’m be su ɔ?
• ?Aklunjuɛ mennin yɛ be nga be si kɛ be di Ɲanmiɛn ninnge’m be yalɛ’n be di ɔ?
• ?Wafa sɛ yɛ be nga be wla a bo’n be ɲan fɔnvɔlɛ ɔ?
• ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e ti wɛtɛɛfuɛ ɔ?
• ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e yo aunnvuɛ sifuɛ, ɔ nin sran mɔ sa tɛ fi nunmɛn i awlɛn’n nun, ɔ nin ndɛ siesiefuɛ’n niɔn?