?Amun bu e Min’n i Aliɛ Cɛn dilɛ’n i sɛ?

“Sran kwlaa ng’ɔ yo sa b’ɔ ti-mɛn i nuan su’n b’ɔ di kpaun nga ɔ nɔn e Min’n i klowa’n nun’n, ɔ saci e Min’n i wunnɛn nin i mmoja’n.”—1 KORƐNTFUƐ MUN 11:27.

 1. (a) ?Afuɛ 2003 nun’n, asiɛ wunmuan su like cinnjin kpafuɛ’n yɛle mennin? (b) ?Yɛ wan yɛ ɔ kpɛli i ba ɔ?

AFUƐ 2003 (akpi nɲɔn nin afuɛ nsan) nun’n, Avrili i le 16 su, kɛ sɛnzɛ’n ko tɔ’n, bé yó ninnge’m be nun cinnjin kpafuɛ’n asiɛ wunmuan’n su. Yɛle kɛ cɛn sɔ nun’n, Zoova Lalofuɛ’m bé yía, bé di e Min Zezi Klist i wie cɛn’n. Kɛ nga e fa suɛnnin i fluwa’n i akpasua klikli nun sa’n, afuɛ 33 e blɛ liɛ nun’n, ­Nisan i le 14 su’n, kɛ Zezi nin i akoto’m be wieli Delɛ cɛn’n i di’n, i cɛn kunngba sɔ’n nun yɛ ɔ kpɛli i wie cɛn dilɛ’n i ba ɔ. Be flɛ i ekun kɛ e Min’n i aliɛ’n. Kpaun’n, ti Klist i wunnɛn’n i nzɔliɛ. Yɛ duvɛn’n ti i mmoja m’ɔ guɛli i ase’n, i nzɔliɛ. Zezi i wunnɛn’n ɔ nin i mmoja sɔ’n yɛ ɔ fa yili tɛ mɔ i ti yɛ sran’m be kwla ɲan be ti sa tɛ’n nin wie’n be sa nun’n niɔn.—Rɔmfuɛ Mun 5:12; 6:23.

 2. ?Afɔtuɛ mennin yɛ ɔ o 1 Korɛntfuɛ Mun 11:27 nun ɔn?

² Ɔ fata kɛ be nga be di e Wla Kpɛnlɛ Cɛn’n i nun nzɔliɛ ninnge mun’n, be yo sa ng’ɔ ti i nuan su’n. Kɛ akoto Pɔlu klɛli Klistfuɛ nga be o Ko­rɛnti lɔ’n be fluwa’n, ɔ yiyili i sɔ’n nun weiin kleli be. Afin e Min’n i Aliɛ Cɛn dilɛ’n i bo’n, be yo sa ng’ɔ timɛn i nuan su’n (1 Korɛnt­fuɛ Mun 11:20-22). Pɔlu waan: “Sran kwlaa ng’ɔ yo sa b’ɔ ti-mɛn i nuan su’n, b’ɔ di kpaun nga ɔ nɔn e Min’n i klowa’n nun’n, ɔ saci e Min’n i wunnɛn’n nin i mmoja’n.” (1 Korɛnt­fuɛ Mun 11:27). ?Ndɛ sɔ’n i bo’n yɛle mennin?

B’a diman e Min’n i Aliɛ Cɛn’n i nuan su

 3. ?Ngue sa yɛ Korɛnti lɔ Klistfuɛ sunman be yoli i e Min’n i Aliɛ Cɛn dilɛ’n i bo ɔ?

³ Korɛnti lɔ Klistfuɛ sunman b’a diman e Min’n i Aliɛ Cɛn’n i nuan su. Afin kɛ be yia e Min’n i Aliɛ Cɛn dilɛ nun’n, be bubu be wun nun, yɛ blɛ wie nun bɔbɔ’n, wie’m be fa be awlo lɔ aliɛ’n be fa kɔ aɲia’n i bo. Yɛ be dun mmua be di, annzɛ be di i aɲia’n i bo lɔ. Wie liɛ’n, be di i lele tra su yɛ be nɔn nzan be bo. I sɔ ti’n, be ti nun sanngan, yɛ be wunman Ɲanmiɛn ninnge’m be wlɛ kun. Ɔ maan be “saci e Min’n i wunnɛn’n nin i mmoja’n.” Be nga be ti yalɛfuɛ mɔ be leman aliɛ mɔ awe’n kun be’n, be kusu be angunndan’n kwlá tranman aɲia’n su. Nanwlɛ, be nun sunman b’a diman e Min’n i Aliɛ Cɛn’n i nuan su, yɛ b’a wunman cɛn sɔ’n i cinnjin m’ɔ ti’n, i wlɛ kpa. ?Nán saɛ ba cɛ, yɛ be kpɛli be mannin be wun lɛ?—1 Korɛntfuɛ Mun 11:27-34.

4, 5. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ be nga be di e Wla Kpɛnlɛ Cɛn’n i nun nzɔliɛ ninnge mun’n be nian be wun kpa ɔ?

⁴ Ɔ fata kɛ afuɛ kwlaa nun’n, kɛ e ko ju e Wla Kpɛnlɛ Cɛn dilɛ blɛ nun’n, maan be nga be di kpaun mɔ be nɔn nzan’n, be nian be wun kpa. Kpɔkun, kɛ ɔ ko yo naan b’a di bo kun yolɛ aliɛ’n sɔ’n i nuan su ti’n, ɔ fata kɛ be nin Ɲanmiɛn be afiɛn’n sɛ kpa. Afin sran kwlaa ng’ɔ buman e ti kpɔlɛ tɛ’n nga Zezi yili’n i like fi m’ɔ yo i finfin’n, nn w’a kpɛ saɛ ba w’a mɛn i bɔbɔ i wun. Yɛle kɛ, be kwla ‘tu i sɔfuɛ’n i Ɲanmiɛn i nvle’n nun,’ kɛ nga be fa yo Izraɛlfuɛ kwlaa nga ɔ o fiɛn nun m’ɔ di bo kun yolɛ tɛ’n sa.—Saun Yolɛ 7:20; Ebre Mun 10:28-31.

⁵ Pɔlu fali e Min’n i Aliɛ’n fa sunnzunnin Izraɛli blɛ su bo kun yolɛ aliɛ’n. I waan be nga be yia be di kpaun kpɔkun be nɔn nzan’n, ɔ ti kɛ be su di Klist i wunnɛn’n yɛ be su nɔn i mmoja’n sa. I sɔ ti’n, ɔ seli be nga be yia be di nzɔliɛ ninnge sɔ’m be kɛ: “An kwla nɔn-man e Min’n i klowa’n nun naan amun kunngba’n amu’an nɔn mmusu’m be liɛ’n nun. Yɛ amun nin e Min’n kwla wla-man asa naan amun kunngba’n amun nin mmusu mun amu’an wla asa.” (1 Korɛntfuɛ Mun 10:16-21). Sɛ be nga be di e Wla Kpɛnlɛ Cɛn’n i nun nzɔliɛ ninnge mun titi’n, be nun kun fɔn Ɲanmiɛn mmla’n, ɔ fata kɛ ɔ kɛn i sɔ sa tɛ’n kle Zoova, kpɔkun ɔ flɛ asɔnun kpɛnngbɛn mun naan be ukɛ i, naan w’a yo juejue (Nyanndra Mun 28:13; Zak 5:13-16). Sɛ ɔ yo sa kpa m’ɔ kle kɛ w’a kaci i nzuɛn’n, naan sɛ i sin’n ɔ di e Min’n i aliɛ ekun’n, nn w’a yoman sa tɛ.—Lik 3:8.

Be tran e Min’n i Aliɛ Cɛn dilɛ’n i bo aɲinyiɛ nun

 6. ?Wan li mun yɛ Ɲanmiɛn mannin be atin kɛ be di e Min’n i Aliɛ’n niɔn?

⁶ ?Be nga andɛ be yo Klist i niaan sran akpiakpi ya sran akpiakpi ablanan nin nnan (144.000) be onga’m be ye’n, ɔ fata kɛ be di e Min’n i aliɛ’n wie (Matie 25:31-40; Sa Nglo Yilɛ 14:1)? Cɛcɛ. Saan be nga Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n kpali be sieli be ngunmin’n, mɔ like nga ɔ́ ‘fá mán Klist, bé bó be dunman nun wie’n,’ be ngunmin cɛ, yɛ be kwla di e Min’n i Aliɛ’n wie ɔ (Rɔmfuɛ Mun 8:14-18; 1 Zan 2:20). ?Yɛ be nga be lafi su kɛ bé trán asiɛ’n mɔ Ɲanmiɛn Sielɛ blɛ ti’n ɔ́ káci mɛn klanman’n i su, be li (Lik 23:43; Sa Nglo Yilɛ 21:3, 4)? Be liɛ’n, aɲinyiɛ yɛ be fa tran e Wla Kpɛnlɛ Cɛn dilɛ’n i bo ɔ, be diman i nun nzɔliɛ ninnge mun wie. Afin be liɛ nunman like nga be fa mannin Zezi ɲanmiɛn su lɔ’n, i nun wie.—Rɔmfuɛ Mun 6:3-5.

 7. ?Afuɛ ya kpɔlɛ klikli nun’n, ngue ti yɛ Klist­fuɛ’m be sili jrɛiin kɛ ɔ nin i fata kɛ be di e Wla Kpɛnlɛ Cɛn’n i nun nzɔliɛ ninnge mun ɔn?

⁷ Afuɛ ya kpɔlɛ klikli nun’n, Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n mannin Klist­fuɛ nga be su i nanwlɛ nun’n. Ɔ maan be nun sunman be kwla yoli sa kun annzɛ sa kpanngban mun, kɛ aniɛn uflɛ nun ijɔlɛ’n sa. I sɔ’n ti’n, nán sran yɛ ɔ́ sé be kɛ be di e Wla Kpɛnlɛ Cɛn’n i nun nzɔliɛ ninnge mun ɔn, afin be bɔbɔ be si jrɛiin kɛ, ɔ nin i fata kɛ be di. Sanngɛ e blɛ liɛ’n su’n, Biblu’n i nun ndɛ wie mun yɛ be uka e naan y’a si like nga ɔ kle kɛ Ɲanmiɛn w’a fɛ i wawɛ’n w’a kpa sran kun w’a sie i ngunmin ɔn. Biblu’n nun ndɛ sɔ’m be nun kun waan: “Be kwlaa nga be fa atin nga Nyanmiɛn kle be su’n, be ti Nyanmiɛn wa. Afin Nyanmiɛn wawɛ’n b’ɔ fa mannin amun’n, i liɛ’n, ɔ fa-man amun kaci-man kanga, yɛ ɔ wla-man amun srɛ, sanngɛ ɔ fa amun kaci kɛ Nyanmiɛn klun ba sa. I sɔ’n ti’n, e kwla kpan flɛ Nyanmiɛn kɛ: ‘Baba.’”—Rɔmfuɛ Mun 8:14, 15.

 8. (a) ?Matie ndɛ tre 13 nun’n, wan mun yɛ be ti kɛ “awie’n” sa’n niɔn? (b) ?Yɛ wan mun yɛ be ti kɛ “awie ijre” sa’n niɔn?

⁸ Kɛ ɔ fin afuɛ ya kpɔlɛ klikli nun lele m’ɔ́ fá kɔ́ i ɲrun lɔun kpa’n, be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti Klistfuɛ’n, mɔ be ti kɛ “awie ijre” sa’n, be fifili be nga Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n mannin be’n mɔ be ti kɛ “awie” sa’n, be afiɛn (Matie 13:24-30, 36-43). Kɛ ɔ fɛ i afuɛ 1870 (akpi kun afuɛ ya mɔcuɛ nin ableso) nun’n, “awie’n” juli i kpɛlɛ blɛ. Ɔ maan afuɛ 100 ng’ɔ sinnin nun’n, be seli be nga Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n mannin be mɔ be ti asɔnun sunianfuɛ’m be kɛ: “Asɔnun kpɛnngbɛn mun [...] ɔ fata kɛ sran nga amun nin be yia’n [e Min’n i aliɛ’n wun’n], be dun mmua fa ajalɛ nga mun kwlaa ka,​—(1) Maan be fa be wla kwlaa gua [Klist i] mmoja’n su; kpɔkun (2) maan be fa be wun man e Min’n kɛ bé sú i lele bé gúɛ i ti nin i bo. I sin’n, sran kwlaa nga be yiali i sɔ ajalɛ’m be nuan’n, be nin be kwla di e Min’n i aliɛ’n.”—Studies in the Scriptures, Series VI, The New Creation, pazi 473.a

“Bua’m be wie mun” be kunndɛlɛ

 9. (a) ?Wafa sɛ yɛ afuɛ 1935 nun’n, be wunnin “Sran kpanngban kpa” mun be su ndɛ’n i wlɛ kpa ɔ? (b) ?Kpɔkun ngue yɛ be nga be di e Wla Kpɛnlɛ Cɛn’n i nun nzɔliɛ ninnge mun’n be wa wunnin i wlɛ ɔ?

⁹ Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, sran nga be nunman Klist i sɔnnzɔnfuɛ nga bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n be nun’n, be yɛ Zoova i anuannzɛ’n fɛli i ɲin sieli be kunndɛlɛ’n su ɔ. Afuɛ 1930 (akpi kun afuɛ ya ngwlan nin ablasan) nun’n, be kannin i sɔfuɛ’m be ndɛ kpa. Yɛle kɛ, ka naan y’a ju afuɛ sɔ nun’n, Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be buli i kɛ “sran kpanngban kpa” nga Sa Nglo Yilɛ 7:9 kan be ndɛ’n, be ti Ɲanmiɛn ninnge’m be nun sran akpasua kun mɔ bé fá be úka sran akpiakpi ya sran akpi­akpi ablanan nin nnan (144.000) be su ɔ. Be ti kɛ Klist i atɔnvlɛ bla’n i wiengu mun sa, naan bé kɔ́ ɲanmiɛn su wie (Jue Mun 45:14, 15; Sa Nglo Yilɛ 7:4; 21:2, 9). Sanngɛ, afuɛ 1935 (akpi kun afuɛ ya ngwlan afuɛ ablasan nin nnun) nun’n, Marsi i le 31 su’n, Zoova Lalo­fuɛ’m be yoli aɲia dan kun Amlɛnkɛn’m be mɛn nun Wash­ington lɔ. Aɲia sɔ’n i bo’n, ijɔfuɛ’n kun fali Biblu’n yiyili nun kɛ “sran kpanngban kpa” nga Biblu’n kan be ndɛ’n, be yɛle blɛ kasiɛn nga nun “bua’m be wie mun” mɔ be tran asiɛ’n su wa’n (Zan 10:16). Ɔ maan kɛ ɔ fin i lɛ’n, sran nga laa nun be dili e Min’n i Aliɛ’n, be nun sunman be yacili i dilɛ. Afin be wunnin i wlɛ weiin kɛ be kɔman ɲanmiɛn su, naan asiɛ’n su wa yɛ bé ká ɔ.

10. (a) ?Ninfan yɛ “bua’m be wie mun” bé trán ɔn? (b) ?Yɛ junman mennin yɛ be di i andɛ ɔ?

¹⁰ Kɛ ɔ fɛ i afuɛ 1935 (akpi kun afuɛ ya ngwlan afuɛ ablasan nin nnun) nun’n, sran nga be kunndɛ be’n, yɛle sran nga be ti kɛ “bua’m be wie mun” sa’n. I sɔfuɛ’m be lafi e ti kpɔlɛ tɛ mɔ Zezi yili’n su, yɛ be fali be wun be mannin Ɲanmiɛn, kpɔkun be uka “bua akpasua kaan” nga ɔ́ kɔ́ ɲanmiɛn su’n, be bo Sielɛ blɛ jasin fɛ’n (Lik 12:32). Bua’m be wie sɔ’m be si kɛ bé ká nguan nun asiɛ’n su wa, sanngɛ be nin be nga be ti Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n i nunfuɛ’n be nanti mmla kunngba’n su be yo ­Ɲanmiɛn ninnge mun. Izraɛli blɛ su’n, aofuɛ’m be suli Zoova kpɔkun be nantili i Mmla’n be su. Andɛ kusu’n, bua’m be wie mun mɔ be ti kɛ aofuɛ sɔ mun sa’n, be nin Izraɛlifuɛ nga be ti Ɲanmiɛn liɛ sakpa’n, be bo yo kun be di Klistfuɛ junman wie mun likawlɛ. Be nun kun yɛle jasin fɛ’n bolɛ junman’n (Galasifuɛ Mun 6:16). Wafa nga Izraɛli blɛ su’n, aofuɛ’m be kwlá yoman famiɛn annzɛ Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’n, i kunngba’n wie yɛle bua’m be wie sɔ’m be liɛ’n. Be kusu be kwlá yoman famiɛn annzɛ Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n nun wie.—Mmla’n 17:15.

11. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ be nian sran kun i batɛmu’n cɛn’n, naan b’a wun i wlɛ kɛ Ɲanmiɛn w’a kpa sran sɔ’n w’a sie i ngunmin ɔn?

¹¹ I sɔ’n kle kɛ, kɛ ɔ fin i afuɛ 1930 nun m’ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, be wunnin i wlɛ weiin kɛ be nga bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n, be nuan yiali. Ɔ maan afuɛ ableso (70) nga be sinnin lɛ nun’n, be nga be kunndɛli be’n, yɛle bua’m be wie mun mɔ bé trán asiɛ’n su’n. Be nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n, be nun kun kwla yaci i sulɛ. Sɛ i sɔ like ju’n, Ɲanmiɛn kwla fa bua’m be wie’m be nun sran kun, m’ɔ su i tankaan i osu w’a cɛ kpa’n, ɔ fa sie i sran sɔ’n i osu nun naan sran akpiakpi ya sran akpiakpi ablanan nin nnan (144.000) be nuan’n w’a yia.

Sa nga ti yɛ sran wie’m be tɔn be wun suɛn kɛ bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n

12. (a) ?Ngue sa ti yɛ ɔ fata kɛ sran kun yaci e Wla Kpɛnlɛ Cɛn’n i nun nzɔliɛ ninnge’m be dilɛ ɔ? (b) ?Yɛ ngue ti ɔ?

¹² Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n mannin be’n, be si jrɛiin kɛ bé kɔ́ ɲanmiɛn su. ?Sanngɛ, sɛ be nga be di e Wla Kpɛnlɛ Cɛn’n i nun nzɔliɛ ninnge mun titi’n be wa wunnin i wlɛ siɛn’n kɛ Ɲanmiɛn w’a flɛman be’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ be yo ɔ? Ɔ fata kɛ sran sɔ’m be klun titi be, kpɔkun be yaci nzɔliɛ ninnge’m be dilɛ. Afin sran kwlaa ng’ɔ se i wun kɛ ɔ́ kó dí famiɛn ɔ nin Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ junman ɲanmiɛn su lɔ’n, mɔ sanngɛ nn ɔ si jrɛiin kɛ b’a flɛmɛn i’n, Ɲanmiɛn klun jɔmɛn i sɔfuɛ’n i wun (Rɔmfuɛ Mun 9:16; Sa Nglo Yilɛ 20:6). Kɛ Kore m’ɔ ti Levi­fuɛ’n, i ɲin bloli Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ Aarɔn i wun’n ti’n, Zoova nunnunnin i (Ezipt Lɔ Tulɛ 28:1; Kalɛ 16:4-11, 31-35). I sɔ ti’n, sɛ laa nun Klist­fuɛ kun dili e Wla Kpɛnlɛ Cɛn’n i nun nzɔliɛ ninnge mun’n, naan ɔ wun i wlɛ siɛn’n kɛ ɔ nin i fataman kɛ ɔ di’n, maan ɔ yaci i dilɛ. Kpɔkun maan ɔ yo i wun aenvuɛfuɛ naan ɔ srɛ Zoova kɛ ɔ yaci i wun sa’n cɛ i.—Jue Mun 19:13.

13, 14. ?Ngue ti yɛ sran wie’m be kwla tɔn be wun suɛn kɛ bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n niɔn?

¹³ ?Ngue ti yɛ sran wie’m be kwla tɔn be wun suɛn kɛ bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n niɔn? Sa nga ti yɛ be se sɔ’n, yɛle kɛ be awlɛn su sran wie w’a wu, annzɛ kusu sa uflɛ wie w’a ju be su, i ti maan asiɛ’n su tranlɛ yoman be fɛ kun. Annzɛ be janvuɛ wie seli be kɛ Ɲanmiɛn kpɛli i kɛ ɔ wɔ ɲanmiɛn su, i sɔ ti yɛ be kusu be waan bé kɔ́ wie’n niɔn. I lɛ nun’n, Ɲanmiɛn w’a tuman klɔ sran kun kɛ ɔ kpa i wiengu klɔ sran nga bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n. Kpɔkun, sran nga ɔ kpali be kɛ bé dí famiɛn’n, be timan nganniɛn wie kɛ bé kɔ́ ɲanmiɛn su.

¹⁴ Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ ti tɛ be nun’n, be kle sran’m be like kɛ, sran kwlaa nga be yo sa kpa’n, bé kɔ́ ɲanmiɛn su. I lɛ nun’n, ɔ fata kɛ e nian e wun kpa naan i sɔ laa ndɛ mun annzɛ sa wie mun ekun b’a lakaman e. I sɔ’n ti’n, sran wie’m be kwla usa be wun kosan yɛ mun: ‘?Ayre mɔ n fa’n, yɛ ɔ sanngan n ti nun ɔn? ?Sran wie i ɲanmiɛn su mɔ i waan ɔ́ kɔ́’n, i ti yɛ n usu kɛ ń kɔ́ wie ɔ?’

15, 16. ?Ngue ti yɛ sran wie’m be kwla se be wun kɛ Ɲanmiɛn w’a kpa be w’a sie be ngunmin ɔn?

¹⁵ Sran wie’m be kwla usa be wun ekun kɛ: ‘?N kunndɛ kɛ be man n sa su? ?Sran’m be sielɛ yɛ n kunndɛ annzɛ n kunndɛ kɛ e nin Klist é kó dí famiɛn?’ I nun mɔ afuɛ ya kpɔlɛ klikli’n nun Ɲanmiɛn ɔ́ flɛ́ be nga be nin Klist bé dí famiɛn’n, nán be ngba yɛ be di asɔnun’n i nun junman wie mun ɔn. Kusu, be nga bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n b’a kunndɛman kɛ bé yó sran su kpɛnngbɛn, annzɛ b’a tuman be wun. Be yo be wun aenvuɛfuɛ, kɛ be nga be nin ‘Klist be akunndan’n ti kun sa’n.’—1 Korɛnt­fuɛ Mun 2:16.

¹⁶ Sran wie’m be waan kɛ mɔ be si Biblu’n i nun like dan ti’n, bé kɔ́ ɲanmiɛn su. Sanngɛ nán kɛ Ɲanmiɛn fɛ i wawɛ’n man sran kun’n, i ti yɛ sran sɔ’n wun sa kwlaa be wlɛ ɔ. Sɛ ɔ ti sɔ’n, nn Pɔlu w’a kleman be nga be kpali be sieli be ngunmin’n, be nun wie’m be like, yɛ nn w’a manman be afɔtuɛ (1 Korɛntfuɛ Mun 3:1-3; Ebre Mun 5:11-14). Ɲanmiɛn yoli maan, i ninnge’m be nun’n, i sufuɛ’m be kwlaa be ɲan aliɛ (Matie 24:45-47). I sɔ’n ti’n, sɛ Ɲanmiɛn fɛ i wawɛ’n kpa sran kun’n, nán maan ɔ bu i kɛ ɔ si sa kwlaa annzɛ ɔ si ngwlɛlɛ tra be nga be bé ká asiɛ’n su wa mun. Nán ninnge kɛ Biblu’n i su kosan kwlaa be su tɛlɛ kpa’n, annzɛ jasin fɛ’n bolɛ’n, annzɛ kusu nzra nun ijɔlɛ kpa’n, yɛ ɔ kle kɛ Ɲanmiɛn w’a fɛ i wawɛ’n w’a kpa sran kun ɔn. Afin Klistfuɛ nga be ká asiɛ’n su wa’n, be nun sunman be si ninnge wafa sɔ’m be yo wie kpa.

17. (a) ?Wan yɛ ɔ kpa sran mun sie be ngunmin ɔn? (b) ?Yɛ ngue su yɛ ɔ jran yo i sɔ ɔ?

¹⁷ Sɛ Klistfuɛ kun waan Ɲanmiɛn w’a fɛ i’n, maan asɔnun kpɛnngbɛn kun annzɛ Klistfuɛ nga i ɲin w’a ti Ɲanmiɛn ninnge’m be nun kpa’n, ɔ nin aniaan sɔ’n be koko i su yalɛ. Sanngɛ i lɛ nun’n, sran kun bɔbɔ yɛ ɔ suɛ i trɔ’n niɔn. Sɛ Ɲanmiɛn flɛli sran kun sakpa’n, nɛ́n i wiengu yɛ ɔ́ kán klé i ɔ. Afin Biblu’n waan ‘Ɲanmiɛn ndɛ b’ɔ kaci-man’n, b’ɔ o lɛ titi’n ti, Ɲanmiɛn wuli be uflɛ, ɔ maan be si’n ti-man sran b’ɔ wu-ɔ, ɔ o lɛ tititi.’ (1 Piɛr 1:23). Ɲanmiɛn fɛ i wawɛ’n nin i Ndɛ’n fa ‘wu’ sran’n, yɛ ɔ “bo i uflɛ,” ɔ maan ɔ si kɛ ɔ́ kɔ́ ɲanmiɛn su (2 Korɛntfuɛ Mun 5:17). Zoova bɔbɔ yɛ ɔ kpa sran’n niɔn. Ɲanmiɛn i wawɛ’n m’ɔ fa man sran’n, ɔ “fin-man like nga sran klo’n nin like ng’ɔ miɛn i nyin yo’n, sanngɛ ɔ fin Nyanmiɛn b’ɔ si aunnvuɛ’n.” (Rɔmfuɛ Mun 9:16). ?Sɛ ɔ ti sɔ’n niɔn, wafa sɛ yɛ sran kun kwla si kɛ Ɲanmiɛn w’a fɛ i ɔ?

Sa nga ti yɛ be si sɔ’n

18. ?Ngue yɛ Ɲanmiɛn wawɛ’n kle be nga ɔ man be aolia nun sran awlɛn’n niɔn?

¹⁸ Ɲanmiɛn fɛ i wawɛ’n kle Klist­fuɛ’m be weiin kpa kɛ ɔ kpali be naan bé kɔ́ ɲanmiɛn su. Pɔlu klɛli kɛ: “Ɲanmiɛn i wawɛ’n b’ɔ fa mannin amun’n, [...] ɔ fa amun kaci kɛ Nyanmiɛn klun ba sa. I sɔ’n ti’n, e kwla kpan flɛ Nyanmiɛn kɛ: ‘Baba!’ Nyanmiɛn wawɛ’n kle ye weiin kpa e anwlɛn’n nun kɛ e ti Nyanmiɛn i wa sakpa. E ti i wa, ɔ maan like ng’ɔ se kɛ ɔ́ fá mɛ́n i sran mun’n, é nyán wie, yɛ kusu like ng’ɔ se kɛ ɔ́ fá mán Klist’n, bé bó e dunman nun wie, sanngɛ saan nyrɛnnɛn kunngba ng’ɔ wunnin i’n, é wún wie naan e nin i y’a nyan nyrun.” (Rɔmfuɛ Mun 8:15-17). Yɛle kɛ Ɲanmiɛn wawɛ’n yo maan be nga ɔ kpali be’n, be ɲan aolia nun sran awlɛn. Be awlɛn annzɛ angunndan sɔ’n ti’n, kɛ be kanngan Zoova i mma’m be su ndɛ Biblu’n nun’n, be wun i wlɛ weiin kpa kɛ be bɔbɔ be ndɛ yɛ be kan ɔn (1 Zan 3:2). Ɲanmiɛn i wawɛ’n yo maan be wun i wlɛ kɛ be ti Ɲanmiɛn wa, ɔ maan be wla tran like nga ɔ ti Ɲanmiɛn liɛ’n i su (Galasifuɛ Mun 4:6, 7). Kɛ fɔ su tranman sran’m be nun kun, mɔ be awlobofuɛ mun ɔ nin be janvuɛ mun bé ɲán anannganman nguan asiɛ’n su’n, nanwlɛ i sɔ’n yó ɲɛnmɛn dan. Sanngɛ nɛ́n i sɔ aklunjuɛ liɛ’n yɛ be nga bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n be wla o su ɔ. Ɲanmiɛn wawɛ’n m’ɔ o be su’n ti’n, be ɲanmiɛn su lɔ kɔlɛ mɔ be lafi su’n ɔ ɲan ta kpa be su. Ɔ maan be wla loman asiɛ’n su ninnge mun. Like ng’ɔ ti kpa be ɲrun’n yɛle be ɲanmiɛn su kɔlɛ’n.—2 Korɛntfuɛ Mun 5:1-5, 8; 2 Piɛr 1:13, 14.

19. ?Ngue like yɛ aenguɛ uflɛ’n yo man Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n mannin be mun ɔn?

¹⁹ Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n mannin be’n, be si weiin kɛ bé kɔ́ ɲanmiɛn su, afin be trali aenguɛ uflɛ kun. Kɛ Zezi kpɛli e Wla Kpɛnlɛ Cɛn dilɛ’n i ba’n, ɔ kannin aenguɛ sɔ’n i ndɛ’n, ɔ seli kɛ: ‘Like ng’ɔ o klowa nga nun’n, ɔ ti min mmoja, ɔ ti aenguɛ uflɛ nga Nyanmiɛn waan ɔ nin amun tra’n, i nzɔliɛ, amun ti yɛ be su wa guɛ i ase-ɔ.’ (Lik 22:20). Ɔ maan be nga be kpali be sieli be ngunmin’n, be nin Ɲanmiɛn yɛ be trali aenguɛ uflɛ sɔ’n niɔn (Zeremi 31:31-34; Ebre Mun 12:22-24). Zezi yɛ ɔ ti aenguɛ uflɛ sɔ’n i nuan jranfuɛ’n niɔn. Kɛ mɔ Klist i mmoja m’ɔ guɛli i ase’n i su yɛ aenguɛ uflɛ sɔ’n taka ti’n, ɔ timan be nga be ti Zuifu’m be ngunmin be liɛ, sanngɛ nvle’m be nunfuɛ kwlaa nga Zoova fɛ i dunman sie be su’n, be ti Abraamu i “anunman” wie (Galasifuɛ Mun 3:26-29; Sa Nga Be Yoli’n 15:14). Ɲanmiɛn nin sran’m be “aenguɛ tititi” sɔ’n mɔ be trali ti’n, Ɲanmiɛn cɛn Izraɛlifuɛ nga be ti i liɛ sakpa’n, ɔ fa be kɔ ɲanmiɛn su kpɔkun be wuman kun.—Ebre Mun 13:20.

20. ?Aenguɛ mennin yɛ be nga Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n mannin be’n be nin Klist be trali ɔ?

²⁰ Be nga Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n mannin be’n be si kɛ bé ɲán like nga be fa be wla gua su’n. Aenguɛ uflɛ mɔ Ɲanmiɛn nin sran’m be trali’n i nun kpɔlɛ kun yɛle kɛ, bé síe be famiɛn. Kɛ Zezi kán kɛ ɔ nin be dí famiɛn likawlɛ’n, ɔ seli kɛ: “Sa ng’ɔ tɔli’n n su’n, i kwlaa nun amu’an yaci-man n le. Ɔ maan kɛ n Si sieli n famiɛn’n, n kusu ń síe amun famiɛn.” (Lik 22:28-30). Aenguɛ sɔ mɔ Klist nin sran ng’ɔ nin be dí famiɛn’n be trali’n, ɔ́ ká lɛ tititi.—Sa Nglo Yilɛ 22:5.

E Wla Kpɛnlɛ Cɛn dilɛ blɛ’n ti suyralɛ blɛ

21. ?Wafa sɛ yɛ e kwla ɲan suyralɛ dan kpa e Wla Kpɛnlɛ Cɛn’n dilɛ blɛ’n nun ɔn?

²¹ E Wla Kpɛnlɛ Cɛn dilɛ blɛ’n nun’n, e ɲan suyralɛ kpanngban kpa. I blɛ sɔ nun’n, Biblu’n nun kannganlɛ nga anuannzɛ’n siesie’n, ɔ man e mmlusuɛ dan kpa. Asa ekun’n, blɛ sɔ’n ti Ɲanmiɛn srɛlɛ blɛ, ɔ nin Zezi i mɛn’n m’ɔ dili i asiɛ’n su wa lele ɔ fa wuli’n i su angunndan bulɛ blɛ. Kpɔkun ɔ ti jasin fɛ’n bolɛ blɛ kpa ekun (Jue Mun 77:12; Filipfuɛ Mun 4:6, 7). E Min’n i Aliɛ Cɛn dilɛ’n kpɛn e wla kɛ, Zoova nin Klist be sran klolɛ’n, i nuan like’n yɛle e ti kpɔlɛ tɛ mɔ Zezi yili’n (Matie 20:28; Zan 3:16). Ɲanmiɛn i ninnge siesielɛ sɔ’n man e sulafilɛ, ɔ gua e awlɛn su nzue. Kpɔkun ɔ yo maan e kwla tra e awlɛn e fa Klist i ajalɛ’n su tititi (Ezipt Lɔ Tulɛ 34:6; Ebre Mun 12:3). E Wla Kpɛnlɛ Cɛn dilɛ’n wla e fanngan wie. Ɔ maan e kwla di e wun Ɲanmiɛn fa manlɛ’n i su junman’n, i juejue su. Kpɔkun, e kwla yo i Wa’n i sɔnnzɔnfuɛ kpa.

22. (a) ?Ɲanmiɛn sa nun like dan kpa ng’ɔ fa mannin sran mun’n yɛle mennin? (b) ?Yɛ wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e si like sɔ’n su ye ɔ?

²² ?Nán like kpa yɛ Zoova fa mannin e lɛ ɔ (Zak 1:17)? Ɔ fɛ i Ndɛ’n kle e atin’n, yɛ ɔ fɛ i wawɛ’n uka e, kpɔkun e lafi su kɛ é ɲán anannganman nguan. Ɲanmiɛn sa nun like dan kpafuɛ’n m’ɔ fa mannin e’n, yɛle Zezi i wun nga ɔ fa kpɔli be nga bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n, ɔ nin sran’m be kwlaa nga be lafi i su’n, be ti’n (1 Zan 2:1, 2). ?I sɔ’n ti’n, wafa sɛ yɛ amun bu Zezi i wie’n niɔn? Afuɛ 2003 (akpi nɲɔn nin afuɛ nsan) nun’n, Avrili i le 16 i nnɔsua nun’n, bé dí e Min’n i Aliɛ Cɛn dilɛ’n. Be nga bé bɛ́ i bo’n, be si ye. ?Amún fá amun wun wlá be nun wie?

[Ja ngua lɛ ndɛ’n]

?Amún tɛ́ kosan nga’m be su sɛ?

• ?Wan mun yɛ ɔ fata kɛ be ­di e Wla Kpɛnlɛ Cɛn dilɛ’n i nun ­nzɔliɛ ninnge mun ɔn?

• ?Ngue ti yɛ “bua’m be wie mun” be fa aɲinyiɛ be tran e Min’n i Aliɛ Cɛn dilɛ’n i bo mɔ be diman nzɔliɛ ninnge nun wie ɔ?

• ?Wafa sɛ yɛ be nga Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n mannin be’n, be si kɛ be kwla di Klist i wie cɛn dilɛ’n i nun nzɔliɛ ninnge mun ɔn?

• ?Ninnge mennin be yolɛ blɛ kpa yɛle e Wla Kpɛnlɛ Cɛn dilɛ blɛ’n?