NDƐ NG’Ɔ KLƐ FLUWA’N SU’N
?Ngue yɛ Ɲanmiɛn yo mannin e kwlakwla ɔ?
“Afin Nyanmiɛn kloli mɛn’n lele ɔ fɛ i Wa kunngba cɛ’n mannin naan sran kwlaa ng’ɔ lafi i su’n w’a mlin-man, sanngɛ ɔ nyan anannganman nguan.”—Zan 3:16.
Biblu’n nun ndɛ nga sran sunman be si i mɔ be tɛ i kan’n, i kun yɛ ɔ o lɛ. Sran wie’m be se kɛ ndɛ sɔ’n kunngba cɛ, yɛ ɔ kan kɛ ‘Ɲanmiɛn klo sran ɔn. Yɛ i kunngba cɛ, yɛ ɔ kle like nga ti yɛ sran’m be kwla ɲan be ti’n niɔn.’ I sɔ’n ti, klɔ wie’m be su’n, be klɛ “Zan 3:16” be ta. Annzɛ be klɛ i nun ndɛ wunmuan’n be tɛ i like wie su. Be klɛ be fa ta kan kwlaa nga sran’m be yia lɛ’n. Aɲia dandan’m be bo yɛ be tɛ i sɔ yo kpa ɔ. Wie liɛ’n, be klɛ be fa ta be loto’m be wun. Yɛ wie liɛ ekun’n, be klɛ i talɛ’m be wun, annzɛ like uflɛ wun.
Sran sɔ’m be lafi su kpa kɛ Ɲanmiɛn i sran klolɛ’n ti’n, bé ɲán anannganman nguan. ?Yɛ wɔ li? ?Kɛ a bu i sɔ wie ɔ? ?Ngue yɛ Ɲanmiɛn yoli m’ɔ kle kɛ ɔ klo wɔ ɔ?
“NYANMIƐN KLOLI MƐN’N LELE”
Nglo lɔ nin asiɛ’n be su ninnge’m be yo ɲɛnmɛn. Sran’n i wafa ng’ɔ ti’n, ɔ yo ɲɛnmɛn dan wie. I sɔ’n ti’n, sran kpanngban be se kɛ akunndanfuɛ kun cɛ, yɛ ɔ yili ninnge mun nin sran mun ɔn. Naan akunndanfuɛ sɔ’n, yɛle Ɲanmiɛn. Be nun wie’m be la Ɲanmiɛn i ase cɛn kwlaa. Afin be wun i wlɛ kɛ Ɲanmiɛn yɛ ɔ man sran’m be kwlaa be wunmiɛn nin nzue nin aliɛ, ɔ nin ninnge wie mun ekun m’ɔ maan e kwla kan e wun ɔn.
Ɲanmiɛn yɛ ɔ yili e yɛ ɔ nian e lika ɔ. Ninnge kwlaa ng’ɔ man e’n ti’n, ɔ fata kɛ e lɛ i ase dan. (Jue Mun 104:10-28; 145:15, 16; Sa Nga Be Yoli’n 4:24) Sɛ e bu ninnge kwlaa sɔ’m be akunndan’n, é wún i wlɛ kɛ Ɲanmiɛn klo e sakpa. Pɔlu kɛnnin i sɔ liɛ’n i ndɛ. Ɔ seli kɛ: ‘[Nyanmiɛn] man sran’m be kwlaa be nguan, ɔ man be wunmiɛn, ɔ man be like’n kwlaa. I yɛ ɔ man e nguan-an, i ti yɛ e o lɛ bɔ e kwla kan e wun-ɔn.’—Sa Nga Be Yoli’n 17:25, 28.
Ninnge kwlaa nga Ɲanmiɛn man e’n, be kle kɛ ɔ bu e akunndan naan ɔ klo e. Wafa nga Ɲanmiɛn boli sran’n, ɔ yi i sran klolɛ’n i nglo wie. Sran’m be timan kɛ nnɛn mun sa. Yɛle kɛ Ɲanmiɛn boli sran mun naan be su i. Kpɛkun, ɔ uka be naan b’a kwla su i. (Matie 5:3) Ɔ maan be nga be kplin su kɛ ɔ uka be mɔ be su i’n, Nyanmiɛn fá be yó i “mma mun.”—Rɔmfuɛ Mun 8:19-21.
Zan 3:16 se kɛ Ɲanmiɛn kloli mɛn’n lele ɔ sunmannin i Wa’n asiɛ’n su wa. Ɔ sunmɛnnin i Wa’n kɛ ɔ wa kɛn i ndɛ kle sran mun naan ɔ to sran’m be ti. Sanngɛ, sran sunman be se kɛ be wunman like nga ti yɛ ɔ fata kɛ Zezi fɛ i wun kpɔ sran’m be ti’n. Asa ekun’n, be se kɛ Zezi i wie’n kleman kɛ Ɲanmiɛn klo sran. Sanngɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n kan like nga ti yɛ ɔ ti cinnjin kpa kɛ Zezi wu’n, i ndɛ. Kpɛkun, ɔ kle kɛ sɛ Zezi w’a yoman sɔ’n, e liɛ su yoman ye.
“Ɔ FƐ I WA KUNNGBA CƐ’N MANNIN”
Kɛ Ɲanmiɛn yí Adam nin Ɛvu’n, ɔ kunndɛli kɛ be tran asiɛ’n su anannganman. Sanngɛ ɔ fata kɛ be ɲin yi Ɲanmiɛn naan i sɔ’n w’a yo ye. Ɲanmiɛn seli be sɛ be ɲin w’a yimɛn i’n, bé wú. (Bo Bolɛ 2:17) Sanngɛ Adam nin Ɛvu b’a tieman, be yoli ɲin kekle Ɲanmiɛn su. Kɛ be yoli sɔ’n, b’a kwlá ɲanman anannganman nguan’n. I ti yɛ sran’m be kwlaa be tɔ tukpacɛ, be yo oke, kpɛkun be wu’n niɔn. Akoto Pɔlu seli kɛ: “Sran kun ti yɛ sa tɛ yolɛ’n bali mɛn nun-ɔn, yɛ sa tɛ sɔ’n ti yɛ maan wie’n bali-ɔ. Yɛ i ti yɛ maan wie’n wo sran’m be kwlaa be su-ɔ, afin be kwlaa be yo sa tɛ.”—Rɔmfuɛ Mun 5:12.
Ɲanmiɛn “klo kɛ be yo like mun sɛsɛsɛ.” (Jue Mun 37:28) I sɔ’n ti kɛ Adam yoli sa tɛ’n, w’a yaciman a cɛmɛn i. Sanngɛ w’a kplinman su kɛ Adam kunngba i sa tɛ m’ɔ yoli’n ti, sran’m be kwlaa be fɛ naan be wu trilili. Ɲanmiɛn bɔbɔ seli kɛ “sɛ sran kun ɔ kun sran’n, be kun i wie sie i osu.” Like mɔ Ɲanmiɛn klo kɛ be yo i sɛsɛsɛ ti’n, ɔ dili mmla sɔ’n su. Ɔ maan sran nga be ɲin yi i’n, cɛn wie lele bé kwlá ɲán anannganman nguan. (Ezipt Lɔ Tulɛ 21:23) ?Yɛ wan yɛ ɔ kwla to sran’m be ti naan b’a ɲan anannganman nguan ɔn? Sran mɔ fɔ nunmɛn i nun’n, yɛ ɔ kwla yo sɔ ɔ.
Zezi kunngba cɛ yɛ ɔ kwla to sran’m be ti ɔ. Afin fɔ’n o Adam i mma’m be kwlaa be nun. (Jue Mun 49:7-10) Zezi liɛ’n, fɔ’n nunmɛn i nun. Ɔ ti kɛ i nun mɔ Adam nin a yoman sa tɛ’n sa. Ɔ fɛli i nguan’n toli e ti. Ɔ maan fɔ’n su tranman Adam nin Ɛvu be mma mun nin be anunman’m be nun kun. (Rɔmfuɛ Mun 3:23, 24; 6:23) I sɔ mɔ Zezi yoli’n, ɔ kle kɛ Ɲanmiɛn klo sran mun dan. ?Yɛ ngue yɛ é yó naan y’a kle kɛ e si ye ɔ?
“SRAN KWLAA NG’Ɔ LAFI I SU’N”
Zan 3:16 se ekun kɛ: ‘Sran kwlaa ng’ɔ lafi [Zezi] su’n ɔ mlin-man, sanngɛ ɔ nyan anannganman nguan.’ I lɛ’n kle kɛ sran nga i waan ɔ́ ‘nyán anannganman nguan’n,’ ɔ fata kɛ ɔ lafi Zezi su. Kpɛkun, ɔ fata kɛ i ɲin yi i.
Sran wie’m be kwla se kɛ: ‘?Zezi w’a seman kɛ “sran kwlaa ng’ɔ lafi i su’n,” ɔ́ ɲán anannganman nguan? ?Yɛ ngue ti yɛ ɔ fata kɛ min ɲin yi i ekun ɔn?’ Zezi seli sɔ sakpa. Sanngɛ kɛ be se kɛ be lafi Zezi su naan be ɲin yi i’n, nɛ́n i kunngba’n yɛle kɛ be si kɛ ɔ o lɛ’n. Sran ng’ɔ lafi Zezi su sakpa’n, ɔ yo like nga Zezi se kɛ ɔ yo’n. Sɛ w’a yoman sɔ’n, i Ɲanmiɛn su lafilɛ’n ti ngbɛn. I sɔ yɛ Biblu’n kannin ɔn. I waan: “Sɛ sran kun se kɛ ɔ lafi Nyanmiɛn su bɔ be wun-mɛn i sɔ i nzuɛn’n nun’n, nn i Nyanmiɛn sulafilɛ’n ti ngbɛn.” (Zak 2:26) I sɔ’n ti’n, sran ng’ɔ lafi Zezi su’n, ɔ fata kɛ be wun i sɔ liɛ’n i nzuɛn’n nun.
Pɔlu kɛnnin i sɔ liɛ’n i ndɛ. Ɔ seli kɛ: “Sa kwlaa nga e yo’n, e yo i klolɛ bɔ Krist fa klo sran’n ti. E si kɛ sɛ sran kun [yɛle kɛ Zezi] wuli sran’m be kwlaa be ti’n, [...] ɔ wuli be ngba be ti, i sɔ’n ti’n, olɛ nga be o lɛ’n, nán be bɔbɔ be olɛ yɛ be wo-ɔ, sanngɛ sran ng’ɔ wuli b’ɔ cɛnnin be ti’n, i dunman nun yɛ be wo-ɔ.” (2 Korɛntfuɛ Mun 5:14, 15) Nanwlɛ, tɛ nga Zezi fɛli i wun yili’n yo e ye dan. Ɔ maan sɛ e waan é sí ye’n, e su buman e bɔbɔ e wun akunndan. Sanngɛ ajalɛ kwlaa nga é fá’n, é bú Zezi i akunndan naan y’a fa. Kpɛkun like ng’ɔ se kɛ e yo’n, yɛ é yó ɔ. ?Be nga be lafi Zezi su mɔ be wun i sɔ liɛ’n be nzuɛn nun’n, be liɛ yó sɛ?
“W’A MLIN-MAN, SANNGƐ Ɔ NYAN ANANNGANMAN NGUAN”
Be nga be lafi Zezi su mɔ be yo Ɲanmiɛn klun sa’n, Zan 3:16 i ndɛ ɲanman kasiɛn’n kan like nga Ɲanmiɛn waan bé ɲɛ́n i’n i ndɛ. I waan i sɔfuɛ’m be su ‘mlin-man, sanngɛ bé nyán anannganman nguan.’ Be nga be liɛ yó ye sɔ’n, be ti sran akpasua nɲɔn. Yɛ be su ɲɛnmɛn i lika kunngba’n nun.
Sran akpasua kun ɲán anannganman nguan ɲanmiɛn su lɔ. Cɛn kun’n, Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ ɔ́ kó síesíe lika mán be naan ɔ nin be dí famiɛn. (Zan 14:2, 3; Filipfuɛ Mun 3:20, 21) Sran sɔ mɔ Ɲanmiɛn cɛ́n be mɔ bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n, “bé yó Nyanmiɛn nin Krist be nyrun jranfuɛ, be nin Krist yɛ bé dí famiɛn afuɛ akpi nin-ɔn.”—Sa Nglo Yilɛ 20:6.
Zezi i sɔnnzɔnfuɛ nga bé ɲɛ́n i sɔ mmlusuɛ’n, b’a sɔnman. Kɛ Zezi kán be ndɛ’n, ɔ seli kɛ: “Amun bɔ an ti kɛ bua akpasua kaan kun sa’n, nán srɛ kun amun, yɛlɛ kɛ amun Si klo kɛ amun tran be ng’ɔ sie be’n be nun.” (Lik 12:32) ?Sanngɛ “bua akpasua kaan” sɔ’n be nuan ti nɲɛn? Sa Nglo Yilɛ 14:1, 4 waan: “Ń nían-an, Bua Gbanflɛn’n jin Siɔn Oka’n su, ɔ nin sran akpi-akpi ya sran akpi-akpi ablanan-nin-nnan (144.000) bɔ i dunman’n nin i Si dunman’n klɛ be ngban su’n be yɛ be o lɛ-ɔ. [...] Lika kwlaa nga Bua Gbanflɛn’n kɔ́’n, be su i su. Be kpɔli be ti sran’m be nun kɛ be yo Nyanmiɛn nin Bua Gbanflɛn’n be sran’m be nun klikli.” Kɛ e bu sran kpanngban nga be o asiɛ’n su’n be akunndan’n, é sé kɛ sran 144.000 be ti be nun kɛ “bua akpasua kaan” sa. Ɲanmiɛn Ndɛ’n waan bé dí famiɛn. ?Sɛ ɔ ti sɔ’n niɔn, wan su yɛ bé dí famiɛn’n niɔn?
Zezi kannin be nga bé wá dí be su famiɛn’n, be ndɛ. Zan 10:16 nun’n, Zezi seli kɛ: “M bua’m be wie’m be o lɛ bɔ be nun-man tuin nga nun. Saan ń fá be sɔfuɛ mun ba, bé tí min nɛn, be akpasua’n yó kun yɛ be tafuɛ’n yó kunngba.” Sran sɔ mɔ be ti Zezi i “bua’m be wie” mun’n, be yɛ be ti sran akpasua’n i nɲɔn su’n niɔn. Be lafi su kɛ bé ɲán anannganman nguan asiɛ’n su wa naan bé trán kɛ i nun mɔ Adam nin Ɛvu be nin a yoman sa tɛ’n sa. ?Ngue yɛ ɔ kle sakpa kɛ asiɛ’n su wa yɛ bé trán ɔn?
Biblu’n kan asiɛ’n m’ɔ́ wá káci lika klanman’n i ndɛ kpɛ sunman. Sɛ a le wie’n, fa naan kanngan i nun fluwa nga’m be nun nian. Jue Mun 37:9-11 nin 46:8, 9 nin 72:7, 8, 16, ɔ nin Ezai 35:5, 6 nin 65:21-23, ɔ nin Matie 5:5 nin Zan 5:28, 29, ɔ nin Sa Nglo Yilɛ 21:4. Ndɛ mma sɔ’m be kle kɛ cɛn wie lele’n, sran’m be su kunman alɛ kun, awe’n su kpɛnman kun, tukpacɛ’n su tranman lɛ kun, yɛ wie’n su tranman lɛ kun. Be kle ekun kɛ sran kun bɔbɔ kplɛ́n i sua yɛ ɔ́ trán nun, ɔ́ dí i fie yɛ ɔ́ dí i su mma. Kpɛkun sran’m bé wú be mma mun yɛ bé tá be fɔuun.a E lafi su kpa kɛ Ɲanmiɛn nuan ndɛ sɔ’m bé kpɛ́n su. ?A kunndɛman kɛ á trɛ́n i sɔ mɛn’n nun wie?
ƝANMIƐN YOLI E YE DAN
Bu akunndan kan nian. Á wún kɛ Ɲanmiɛn mannin wɔ nin sran’m be kwlakwla be ninnge kpanngban kpa. Ɔ mannin e nguan nin ngwlɛlɛ. Kɛ e ti juejue’n, ɔ yo e fɛ. Asa ekun’n, Ɲanmiɛn man e ninnge kwlaa nga be ti yɛ e kwla ka nguan nun’n. Sanngɛ like dan kpafuɛ nga Ɲanmiɛn mannin e’n yɛle nga Zan 3:16 kɛn i ndɛ’n. I waan Ɲanmiɛn sunmɛnnin i wa’n, naan ɔ fɛ i wun kpɔ e ti.
Kɛ é wá ɲán anannganman nguan’n, tukpacɛ’n su tranman lɛ kun, be su kunman alɛ kun, awe’n su kpɛnman kun, yɛ wie’n su tranman lɛ kun. Nanwlɛ, asiɛ’n i su tranlɛ’n wá yó fɛ dan. Sɛ sran kun trɛ́n i sɔ mɛn’n nun wie annzɛ ɔ su tranman nun’n, ɔ fin i bɔbɔ. I sɔ’n ti, ɔ fata kɛ e tinuntinun e usa e wun kɛ: ?Ngue yɛ Ɲanmiɛn kunndɛ kɛ n yo ɔ?
[Ja ngua lɛ ndɛ’n]
a Sɛ a kunndɛ kɛ á sí nun ekun’n, nian fluwa ?Ngue like yɛ Biblu’n kle i sakpasakpa ɔ? i ndɛ tre 3 nun. Zoova i Lalofuɛ mun yɛ be yili ɔ.