Maan e nian Pɔlu liɛ’n su naan e wɔ e ɲrun Ɲanmiɛn sulɛ nun
‘M’an mian min ɲin m’an wanndi wanndilɛ dan kpa, m’an ju n juwlɛ, n jran kekle lafili Ɲanmiɛn su.’—2 TIM. 4:7.
1, 2. ?Wafa sɛ yɛ Sɔlu m’ɔ fin Tarsi’n kacili ɔ? ?Yɛ junman cinnjin benin yɛ ɔ dili ɔ?
BIAN kun o lɛ’n, ɔ ti ngwlɛlɛfuɛ yɛ ɔ ti wakawaka. Sanngɛ ‘laa’n, like nga klɔ sran konvi sɔ i’n yɛ ɔ kunndɛ ɔ.’ (Efɛ. 2:3) I bɔbɔ ɔ wa seli kɛ ‘laa ɔ saci Zezi Klist dunman ɔ kle i yalɛ, ɔ kpɛ i nzowa.’ (1 Tim. 1:13) Bian sɔ’n yɛle Sɔlu m’ɔ fin Tarsi’n.
2 I sin’n, Sɔlu wa kacili mlɔnmlɔn. Ɔ wlɛli i nzuɛn laa’n i ase, kpɛkun ɔ kplinnin i ɲin kpa naan w’a ‘bumɛn i bɔbɔ i wun akunndan sanngɛ kɛ ɔ́ yó naan sran’m be kpanngban lika b’a ɲan be ti’n, i akunndan yɛ ɔ buli ɔ.’ (1 Kor. 10:33) Sɔlu wa yoli wɛtɛɛfuɛ. I niaan mɔ laa ɔ kleli be yalɛ’n, ɔ wa kloli be dan kpa. (An kanngan 1 Tɛsalonikfuɛ Mun 2:7, 8 nun.) Ɔ seli ekun kɛ: ‘Jasin fɛ’n i junman yɛ n di ɔ. Ɲanmiɛn yoli m mɔ n ti i sran’m be kwlaa be nun kaan’n n ye, ɔ maan n kan kleli be nga be timan Zuifu’m be kɛ Klist i aɲanbeun’n cɛnnin, be kwlá kɛnmɛn i be nuan nun.’—Efɛ. 3:7, 8.
3. ?Wafa sɛ yɛ sɛ e suan Biblu’n nun fluwa nga Pɔlu klɛli be’n, ɔ nin wafa ng’ɔ boli jasin fɛ’n be su like’n, i sɔ’n kwla uka e ɔ?
3 Sɔlu mɔ be flɛ i ekun kɛ Pɔlu’n, ɔ wa wunnin ndɛ nanwlɛ’n i wlɛ kpa. (Yol. 13:9) I sɔ’n kle kɛ like kun m’ɔ kwla uka e naan y’a wun ndɛ nanwlɛ’n i wlɛ ndɛndɛ’n, yɛle kɛ maan e suan Biblu’n nun fluwa nga Pɔlu klɛli be’n be nun like. Kpɛkun, maan e bu wafa nga Pɔlu boli jasin fɛ’n i sin, yɛ maan e lafi Ɲanmiɛn su kɛ i sa. (An kanngan 1 Korɛntfuɛ Mun 11:1 nin Ebre Mun 13:7 be nun.) ?Wafa sɛ yɛ i sɔ yolɛ’n kwla wla e fanngan naan y’a sie blɛ y’a suan Biblu’n nun like kpa ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ i sɔ’n kwla uka e naan y’a klo sran mun kpa ɔ? ?Kpɛkun wafa sɛ yɛ i sɔ’n kwla uka e ekun naan akunndan nga e bu i e bɔbɔ e wun’n w’a yo kpa ɔ? I sɔ liɛ’n yɛ é wá fá e ɲin síe su ɔ.
Ɲanmiɛn Ndɛ’n suanlɛ’n yoli Pɔlu i nzuɛn
4, 5. ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun like suanlɛ’n yoli Pɔlu ye ɔ?
4 Laa mɔ Pɔlu ti Farizifuɛ’n, ‘Gamaliɛli kleli i i nannan’m be mmla’n weinwein kpa.’ Ɔ maan, ɔ si Ɲanmiɛn Ndɛ’n i nun ninnge wie mun. (Yol. 22:1-3; Fil. 3:4-6) Kɛ be yoli i batɛmu cɛ’n, ‘ɔ ɔli Arabi.’ Lika sɔ’n, ɔ kwla yo Siri mɛn’n i aawlɛ flɛnnɛn’n nun. Annzɛ ɔ kwla yo Arabi asa’n su lika diin kun mɔ lɔ’n, ɔ kwla ɲɛn i ti bu akunndan’n. (Gal. 1:17) Atrɛkpa’n, Pɔlu kunndɛli kɛ ɔ́ bú Ɲanmiɛn Ndɛ’n i akpasua ng’ɔ kle kɛ Zezi yɛ ɔ ti Mɛsi’n i su akunndan. I kpa bɔbɔ’n, junman ng’ɔ fata kɛ Pɔlu di i siɛn’n ti’n, ɔ kunndɛli kɛ ɔ́ búɛbúɛ i wun síe. (An kanngan Sa Nga Be Yoli’n 9:15, 16, 20, 22 nun.) I sɔ’n ti’n, Pɔlu miɛnnin i ɲin buli Ɲanmiɛn ninnge’m be su akunndan.
5 Ɲanmiɛn Ndɛ’n i nun like suanlɛ’n yoli maan Pɔlu wunnin i wlɛ kpa. Ɔ maan, ɔ kwla kleli ndɛ nanwlɛ’n i kpa. I wie yɛle sa ng’ɔ juli Antiɔsu klɔ m’ɔ o Pisidi lɔ’n, i su’n. Lɔ’n, Pɔlu fali Ɲanmiɛn Ndɛ’n i bue nga i klikli nun be klɛli i Ebre aniɛn nun’n, i nun ndɛ trele nnun ɔ fa kleli kɛ Zezi yɛ ɔ ti Mɛsi’n niɔn. Asa kusu’n, Pɔlu boli Ɲanmiɛn ndɛ’n su ekun kpɛ sunman. Sran’m be wunnin Biblu’n nun ndɛ ng’ɔ fa kleli be like’n i wlɛ weiin. I sɔ’n ti’n, ‘Zuifu kpanngban be nin be mɔ be kacili Zuifu’n, be suli Pɔlu nin Barnabasi be su,’ naan be kle be like ekun. (Yol. 13:14-44) I sin’n, i nun mɔ Pɔlu wo i sikewlɛ Rɔmu lɔ’n, lɔ Zuifu kpanngban be wa toli i lɛ. Pɔlu ‘kannin Ɲanmiɛn sielɛ ndɛ’n kleli be, yɛ ɔ fali Moizi mmla’n nin Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be ndɛ’n kleli be weiin kpa kɛ Zezi ndɛ’n ti nanwlɛ.’—Yol. 28:17, 22, 23.
6. ?Ngue yɛ ɔ ukali Pɔlu naan w’a kwla jran kekle yalɛ klelɛ nun ɔn?
6 Yalɛ klelɛ nun’n, Pɔlu w’a yaciman Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun nianlɛ. Ɔ maan, ɔ wlɛli i fanngan. (Ebr. 4:12) I nun mɔ Pɔlu o bisua Rɔmu lɔ’n, kwlaa naan b’a kun i’n, ɔ seli Timote kɛ ɔ fa ‘fluwa mun, ɔ nin kplo nga be klɛ su’n,’ blɛ i. (2 Tim. 4:13) Atrɛkpa’n, ninnge sɔ’m be ti Ɲanmiɛn Ndɛ’n nga i klikli nun be klɛli be Ebre aniɛn nun’n, i bue. Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun like suanlɛ’n yoli Pɔlu i cinnjin kpa. Ɔ maan, ɔ kwla jrannin kekle.
7. ?Mmlusuɛ benin yɛ e kwla ɲɛn i Biblu’n nun like suanlɛ titi’n i nun ɔn?
7 Biblu’n nun like suanlɛ’n, ɔ nin i nun like trele kun su akunndan bulɛ’n, ɔ́ úka e naan y’a wɔ e ɲrun Ɲanmiɛn ninnge’m be silɛ nun. (Ebr. 5:12-14) Jue tofuɛ kun kleli kɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n ti kpa. Ɔ seli kɛ: ‘Mmla ng’ɔ fin ɔ nuan nun fite’n, ɔ ti kpa tra like akpi mɔ be fa jɛtɛ ufue annzɛ sika ɔkwlɛ be yo’n. Ɔ mmla’n i ti n si ngwlɛlɛ n tra min kpɔfuɛ mun, ɔ kpɔciman min le! Ajalɛ ng’ɔ timan kpa’n, n tumɛn i mlɔnmlɔn ɔ ndɛ’n i su falɛ dunman nun.’ (Jue. 119:72, 98, 101) ?Amun sieli blɛ kɛ amún fá súan Biblu’n nun like? ?Ɲanmiɛn i junman mɔ amun kwla di cɛn wie’n ti’n, amun kanngan Biblu’n nun cɛn kwlakwla? ?Yɛ amun bu like nga amun suan’n i su akunndan?
Sɔlu suannin sran klolɛ
8. ?Ngue yɛ Sɔlu yoli be nga be nunman Zuifu’m be Ɲanmiɛn sulɛ’n nun wie kɛ i sa’n niɔn?
8 Kwlaa naan Pɔlu w’a kaci Klistfuɛ’n, ɔ fali Zuifu’m be Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ o nun’n, i mmla’n kwlaa su. Sanngɛ, be nga be suman Ɲanmiɛn kɛ i sa’n, ɔ buaman be ndɛ nun. (Yol. 26:4, 5) Kɛ Zuifu wie’m bé kún Etiɛni i ɲrun lɛ’n, ɔ yoli i fɛ. Kɛ Pɔlu wunnin i sɔ liɛ’n, atrɛkpa ɔ buli kɛ Etiɛni i kunlɛ’n ti su. Ɔ maan, ɔ ɲannin wunmiɛn naan w’a kle Klistfuɛ’m be yalɛ. (Yol. 6:8-14; 7:54–8:1) Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ: ‘Sɔlu liɛ’n, ɔ saci asɔnun’n, ɔ kɔ awlo’m be nun, ɔ tra yasua mun nin mmla mun, ɔ maan be wla be bisua.’ (Yol. 8:3) Ɔ “kle be yalɛ lele fa ju nvle uflɛ nun.”—Yol. 26:11.
9. ?Sa benin yɛ ɔ yoli maan Pɔlu kacili i akunndan ng’ɔ bu i sran’m be wun’n niɔn?
9 I nun mɔ e Min Zezi yili i wun nglo kleli Pɔlu’n, nn Pɔlu o Damasi atin’n su. Ɔ su kɔ lɔ kɛ ɔ́ kó klé Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be yalɛ. Ɲanmiɛn i Wa’n i kpajalɛ m’ɔ tra wia’n, ɔ kpaja piaa guali Pɔlu su. Ɔ maan, w’a wunman ase kun. Naan i wiengu’m b’a trɛ i sa b’a wɔ Damasi lɔ. Kɛ Zoova maan Ananiasi yoli Sɔlu juejue’n, Sɔlu i akunndan ng’ɔ bu i sran’m be wun’n, ɔ kacili mlɔnmlɔn. (Yol. 9:1-30) Kɛ ɔ kacili Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’n, ɔ miɛnnin i ɲin ɔ nin sran mun nantili kɛ Zezi nin sran mun nantili’n sa. Yɛle kɛ ɔ yacili sran’m be ninnge kekle yolɛ, kpɛkun ‘ɔ nin sran w’a kanman ndɛ.’—An kanngan Rɔmfuɛ Mun 12:17-21 nun.
10, 11. ?Wafa sɛ yɛ Pɔlu kleli kɛ ɔ klo sran mun kpa ɔ?
10 Pɔlu w’a kaman wɛtɛɛ m’ɔ nin sran’m be trannin’n su. Ɔ kloli sran mun kpa. Yɛ jasin fɛ’n bolɛ’n mɛnnin i atin naan w’a yi i sɔ liɛ’n i nglo. Pɔlu i ngaliɛ dilɛ junman klikli’n su’n, ɔ ko boli jasin fɛ’n Azi Minɛli lɔ. Kannzɛ bɔbɔ be kleli Pɔlu nin i ukafuɛ’m be yalɛ kekle kpa’n, sanngɛ be niannin nun be ukali wun ase kanfuɛ mun naan be kaci Klistfuɛ. Listri nin Ikoki lɔ’n, be kpɔfuɛ’m be kunndɛli kɛ bé kún Pɔlu. Sanngɛ, Pɔlu nin i niaan’m be ko boli jasin fɛ’n klɔ sɔ’m be su ekun.—Yol. 13:1-3; 14:1-7, 19-23.
11 I sin’n, Pɔlu nin i niaan’m be ɔli Maseduani klɔ nga be flɛ i Filipu’n su. Be kunndɛli be nga be klo kɛ bé fá be wun mántan Ɲanmiɛn’n. Lɔ’n, bla kun mɔ be flɛ i Lidi’n, m’ɔ kacili Zuifu’n, ɔ sieli i su jasin fɛ’n i bo. Ɔ maan ɔ kacili Klistfuɛ. Klɔ kpɛnngbɛn nin jɔlɛ difuɛ’m be boli Pɔlu nin Silasi, kpɛkun be wlali be bisua. Sanngɛ, Pɔlu boli jasin fɛ’n kleli bisua su kpɛn’n. I sɔ’n ti’n, be yoli bisua su kpɛn’n nin i awlofuɛ’m be kwlaa be batɛmu naan b’a yo Zoova sufuɛ.—Yol. 16:11-34.
12. ?Ngue ti yɛ Sɔlu m’ɔ ti e Min’n i nzowa kpɛfuɛ’n, ɔ kacili Zezi i akoto kun m’ɔ klo sran ɔn?
12 ?Ngue ti yɛ Sɔlu wa suli Ɲanmiɛn kɛ be ng’ɔ kle be yalɛ laa’n sa ɔ? E Min’n i nzowa kpɛfuɛ sɔ’n kacili akoto kun m’ɔ yo sran’m be kpa, m’ɔ klo be dan ɔn. I sɔ’n ti’n, ɔ trannin wie’n nuan naan sran’m b’a kwla ti Ɲanmiɛn nin Klist be su ndɛ nanwlɛ’n. ?Ngue yɛ ɔ yoli maan ɔ kacili sɔ ɔ? Pɔlu bɔbɔ yiyi nun. I waan: ‘Ɲanmiɛn i klun ufue’n ti ɔ flɛli min. Kɛ ɔ klo kɛ ɔ́ yí i Wa’n nglo klé min’n’ ti. (Gal. 1:15, 16) Pɔlu klɛli Timote kɛ: Ɲanmiɛn sili min aunnvuɛ, naan Zezi Klist fɛ i awlɛn m’ɔ trɛ i sran wun’n klé be nga bé wá láfi i su mɔ bé ɲán anannganman nguan’n. Ɔ maan bé wún kɛ ɔ trɛ i awlɛn be wun wie.’ (1 Tim. 1:16) Zoova yacili Pɔlu i sa tɛ’n cɛli i. Kɛ Ɲanmiɛn yoli Pɔlu ye m’ɔ sili i annvuɛ sɔ’n ti’n, Pɔlu kloli i wiengu mun. Ɔ maan, ɔ boli jasin fɛ’n kleli be.
13. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e klo e wiengu mun ɔn? ?Yɛ wafa sɛ yɛ e kle kɛ e klo be ɔ?
13 I kunngba’n, Zoova yaci e sa tɛ’n nin e fɔnlɛ mun cɛ e. (Jue. 103:8-14) Jue tofuɛ kun usali kɛ: ‘?Anannganman, sɛ ɔ waan á nían tɛ nga e yo’n, wan cɛ yɛ ɔ ka lɛ ɔ ɔ́ yó ye ɔ?’ (Jue. 130:3) Sɛ ɔ ti kɛ Ɲanmiɛn siman e aunnvuɛ’n, nn e nun wie fi su kwlá sumɛn i, naan se kɛ anannganman nguan yɛ é ɲɛ́n i ɔ. Nanwlɛ, Ɲanmiɛn sili e kwlaa e aunnvuɛ dan. Ɔ maan, kɛ Pɔlu sa’n, ɔ fata kɛ e klo e wiengu mun naan e bo jasin fɛ’n e kle be. Kpɛkun, maan e kle be ndɛ ng’ɔ ti nanwlɛ’n. Asa ekun’n, maan e wla e niaan’m be fanngan.—An kanngan Sa Nga Be Yoli’n 14:21-23 nun.
14. ?Wafa sɛ yɛ e kwla di Ɲanmiɛn junman’n kpa tra laa ɔ?
14 Pɔlu kunndɛli kɛ ɔ́ bó jasin fɛ’n dan trá laa’n. Asa kusu’n, ɔ kunndɛli ekun kɛ ɔ́ sí jasin fɛ’n i bo tra laa’n. I sɔ liɛ nun’n, ɔ kloli wafa nga Zezi yoli’n. Wafa nga Ɲanmiɛn i Wa’n kleli kɛ ɔ klo sran mun’n, i kun yɛle jasin fɛ’n m’ɔ bo kleli be’n. Zezi seli kɛ: ‘Fie’n w’a yo ye, sanngɛ i su junman difuɛ’m b’a sɔnman. I sɔ’n ti, an se fie i fuɛ’n maan ɔ fa sran wie mun ekun maan be ko di i junman’n.’ (Mat. 9:35-38) Kɛ mɔ Pɔlu kunndɛli kɛ junman difuɛ’m be sɔn’n ti’n, ɔ yoli srɛlɛ m’ɔ srɛli Ɲanmiɛn’n i nuan su like. Yɛle kɛ ɔ boli jasin fɛ’n juejue su. ?Yɛ e li? ?E bo jasin fɛ’n i kpa tra laa ɔ, ɔ yoman ye? ?Yɛ sɛ i sɔ’n ti e kaci atin bofuɛ ɔ, ɔ timan kpa? Maan e klo e wiengu mun kpa naan ‘e fa ndɛ m’ɔ man nguan’n kle be.’—Fil. 2:16.
Wafa nga Pɔlu buli i wun’n
15. ?Wafa sɛ yɛ Pɔlu buli i wun ɔn?
15 Pɔlu kleli e ajalɛ kpa uflɛ ekun jasin fɛ’n bolɛ nun. Kannzɛ bɔbɔ Pɔlu dili junman dan kpa asɔnun nun’n, sanngɛ ɔ wunnin i wlɛ kɛ suralɛ sɔ’m be nin i fataman. Ɔ wunnin i wlɛ kɛ aunnvuɛ mɔ Ɲanmiɛn sili i’n ti yɛ ɔ rɛli i su dan sɔ ɔ. Pɔlu dili i nanwlɛ kɛ Klistfuɛ wie mun ekun be si jasin fɛ’n bo kpa. Ɔ maan, kannzɛ bɔbɔ ɔ ɲannin ɲrun Ɲanmiɛn i nvle’n nun’n, sanngɛ ɔ kɛnnin i wun ase.—An kanngan 1 Korɛntfuɛ Mun 15:9-11 nun.
16. ?Klɛn wlalɛ ndɛ nun’n, wafa sɛ yɛ Pɔlu kleli kɛ ɔ si i jranwlɛ naan ɔ kɛnnin i wun ase ɔ?
16 Ndɛ kun tɔli Antiɔsu klɔ m’ɔ o Siri mɛn nun’n i su. Ndɛ sɔ nun’n, amun e nian like nga Pɔlu yoli’n. Akplowa tɔli klɛn wlalɛ’n su, ɔ maan asɔnun nunfuɛ’m be nun bubuli. (Yol. 14:26–15:2) Pɔlu yɛ be sunmɛnnin i kɛ ɔ fa be nga be timan Zuifu’n be jasin fɛ’n bolɛ’n i nun ta ɔ. I sɔ’n ti’n, atrɛkpa ɔ buli i kɛ i yɛ ɔ si be nga be timan Zuifu’n be su ndɛ’n kpa ɔ. Ɔ maan i yɛ ɔ kwla siesie ndɛ sɔ m’ɔ tɔli’n i kpa ɔ. (An kanngan Galasifuɛ Mun 2:8, 9 nun.) Kɛ ɔ wunnin kɛ ɔ yoli like kwlaa ng’ɔ kwla yo’n, sanngɛ ndɛ’n w’a wieman’n, ɔ sili i jranwlɛ, ɔ kɛnnin i wun ase. Ɔ maan, ɔ kplinnin su kɛ be fa ndɛ’n wɔ be ɲrun dinfuɛ’m be anuannzɛ m’ɔ o Zerizalɛmu lɔ’n i ja su. Kɛ be ɲrun difuɛ’m bé dí ndɛ’n, ɔ ukali be. Kpɛkun kɛ be seli Pɔlu nin aniaan uflɛ mun kɛ be ko kan wafa nga be dili ndɛ’n be kle asɔnun mun’n, Pɔlu nin be ɔli. (Yol. 15:22-31) Ɔ maan, Pɔlu dun mmua ‘buli i wiengu sran.’—Rɔm. 12:10b.
17, 18. (a) ?Wafa sɛ yɛ Pɔlu nin i niaan mun trannin ɔn? (b) ?I nun mɔ Pɔlu kále Efɛzi lɔ asɔnun’n, ngue yɛ wafa nga lɔ asɔnun kpɛnngbɛn’m be yoli’n ɔ kle e Pɔlu su ɔ?
17 Pɔlu w’a yomɛn i wun kpakpa i niaan’m be su. Ɔ kloli be dan. Fluwa ng’ɔ klɛli Rɔmufuɛ mun’n i atabo’n kle kɛ ɔ boli sran 20 tra su be dunman. Ɔ yoli be like kunngunngun. B’a boman sran sɔ’m be nun sunman be dunman Ɲanmiɛn Ndɛ’n i lika fi kun. Kpɛkun be nun sran nga be mannin be junman ngunmin kun kɛ be di’n, b’a sɔnman. Sanngɛ, be suli Zoova kpa tankaan, yɛ Pɔlu kusu kloli be kpa.—Rɔm. 16:1-16.
18 Kɛ mɔ Pɔlu kɛnnin i wun ase kpɛkun ɔ nin i niaan’m be trannin klanman’n ti’n, ɔ wlali asɔnun’m be fanngan. Kpɛ i kasiɛn su ng’ɔ ko wunnin Efɛzi lɔ asɔnun kpɛnngbɛn’m be wun’n, ‘be kwlaa be ɲinmuɛn guali, be to be sa blɛli i. Sa ng’ɔ bo be wla trɛ i kwlaa’n yɛle kɛ ɔ seli be kɛ be su wunmɛn i kun.’ Sɛ ɔ ti kɛ tutrefuɛ wie yɛ ɔ su tu be lɔ’n, nn nán sɔ yɛ be yoli ɔ.—Yol. 20:37, 38.
19. ?E nin e niaan Klistfuɛ mun e nantilɛ nun’n, wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ ‘e tuman e wun’ ɔn?
19 Sran kwlaa ng’ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun Ɲanmiɛn sulɛ nun’n, ɔ fata kɛ ɔ kɛn i wun ase kɛ Pɔlu sa. Ɔ seli i niaan Klistfuɛ mun kɛ ‘nán be bu be bɔbɔ be wun akunndan yo like fi, nán be kunndɛ be dunman, nán be tu be wun, sanngɛ be bu sran wie’m be sran tra be bɔbɔ.’ (Fil. 2:3) ?Wafa sɛ yɛ e kwla nian afɔtuɛ sɔ’n su e nanti ɔ? I kun yɛle kɛ sɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be di sa tɛ yofuɛ kun jɔlɛ asɔnun nun’n, maan e di ndɛ nga be kan’n su. (An kanngan Ebre Mun 13:17 nun.) I kun ekun yɛle kɛ, maan e niaan’m be kwlaa be ndɛ lo e kpa. Wie liɛ’n, Zoova i sufuɛ nga be o e asɔnun nun’n, be fin nvle fanunfanun, yɛ be aniɛn’n be ti wafawafa. Sanngɛ, ɔ fataman kɛ e bu sran wie kpa tra wie. Ɔ fata kɛ e klo be kwlaa kɛ Pɔlu sa. (Yol. 17:26; Rɔm. 12:10a) Ɔ fata kɛ ‘e fa e wiengu bu e niaan kɛ Klist kusu fa e buli i niaan’n sa, i sɔ’n ba Ɲanmiɛn ɲrunɲan.’—Rɔm. 15:7.
“Wanndilɛ” mɔ maan é ɲán anannganman nguan’n
20, 21. ?Ngue yɛ ɔ́ úka e naan y’a wanndi naan y’a ɲan anannganman nguan ɔn?
20 Be kwla fa Klistfuɛ’m be mɛn dilɛ’n sunnzun wanndilɛ dan kpa. Pɔlu seli kɛ: ‘M’an mian min ɲin m’an wanndi wanndilɛ dan kpa, m’an ju n juwlɛ, n jran kekle lafili Ɲanmiɛn su. Siɛn’n, like nga be fa yo sran ng’ɔ yo kpa’n i mo’n, b’a sie i lɔ a sie min. E Min’n m’ɔ di jɔlɛ nanwlɛ nun’n yɛ ɔ́ fá mán min jɔlɛ dilɛ cɛn sɔ’n nun ɔn. Nán min ngunmin yɛ ɔ́ fá mán min ɔn, sanngɛ ɔ́ fá mán be kwlaa nga be ɲin te o balɛ i sin’n.’—2 Tim. 4:7, 8.
21 Sɛ e nian ajalɛ nga Pɔlu kleli e’n su’n, é kwlá wánndi naan y’a ɲan anannganman nguan. (Ebr. 12:1) I kwlaa yoli o, maan e suan Biblu’n nun like titi. Kpɛkun, maan e klo sran mun kpa, yɛ e kan e wun ase titi. I liɛ’n, é kɔ́ e ɲrun titi Ɲanmiɛn sulɛ nun.
?Wafa sɛ yɛ amún tɛ́ kosan’m be su ɔ?
• ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun like suanlɛ titi’n, ɔ yoli Pɔlu ye ɔ?
• ?Ngue ti yɛ sran’m be klolɛ kpa’n, ɔ ti Klistfuɛ kpa’m be cinnjin ɔn?
• ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ e bu e wun naan y’a buman sran wie kpa y’a traman wie ɔ?
• ?Wafa sɛ yɛ Pɔlu i ajalɛ’n kwla uka e naan y’a yo like nga asɔnun kpɛnngbɛn’m be se e kɛ e yo’n niɔn?
[Foto, bue 26]
Maan e nian Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun naan ɔ wla e fanngan kɛ Pɔlu sa.
[Foto, bue 28]
Maan e bo jasin fɛ’n e kle e wiengu mun naan e kle kɛ e klo be.
[Foto, bue 29]
?Amun si like nga ti yɛ Pɔlu i niaan’m be kloli i kpa’n?