“N lafi Nyanmiɛn su”
“Adam kasiɛnfuɛ’n yoli aolia nun sran b’ɔ man nguan.”—1 KORƐNTFUƐ MUN 15:45.
1-3. (a) ?Ngue yɛ e lafi su m’ɔ fata kɛ ɔ yo e cinnjin-ɔn? (b) ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ ɔ yo e cinnjin-ɔn? (An nian desɛn ng’ɔ o kan like suanlɛ’n bo i bo lɛ’n.)
WIENUN-ƆN, sran kun usa e kɛ: ‘?Ninnge nga be kle be amun asɔnun’n nun lɔ mɔ a lafi su’n, be nun cinnjin mun yɛle benin?’ ?É tɛ́ su sɛ? Atrɛkpa’n, é sé i kɛ Zoova yɛ ɔ yili like kwlaa-ɔ, naan i ti yɛ e o nguan nun-ɔn. Asa ekun’n, é sé i kɛ e lafi Zezi su. Afin ɔ fɛli i wun yili e ti tɛ. É sé i ekun kɛ asiɛ’n wá káci lika klanman, naan be nga be yo Ɲanmiɛn i klun sa’n, bé trán su tititi. ?Yɛ sran mɔ Ɲanmiɛn seli kɛ bé cɛ́n’n nin? ?É kɛ́n i ndɛ wie?
2 Kannzɛ bɔbɔ e nun wie’m be lafi su kɛ ɲrɛnnɛn dan’n tó be naan be su wuman le’n, sanngɛ ɔ fata kɛ sran cɛnlɛ ndɛ’n yo e cinnjin. Like nga ti yɛ ɔ fata kɛ sran cɛnlɛ’n i ndɛ’n yo e cinnjin’n, akoto Pɔlu kɛnnin i ndɛ. Ɔ seli kɛ: “Sɛ sran wu-ɔ ɔ cɛn-man’n wuun Nyanmiɛn kusu w’a cɛn-man Krist.” Sɛ Ɲanmiɛn w’a cɛnman Zezi’n, Zezi kwlá yoman famiɛn ɲanmiɛn su lɔ. Kusu nn jasin fɛ nga e bo’n, ɔ ti ngbɛn. (An kanngan 1 Korɛntfuɛ Mun 15:12-19 nun.) E si kɛ Ɲanmiɛn cɛnnin Zezi sakpa. E timan kɛ Sadisefuɛ mun sa. Be liɛ’n, be lafiman su kɛ sɛ sran wu’n, ɔ kwla cɛn. Wie liɛ’n, be nga be lafiman su kɛ sran’m bé cɛ́n’n, be sri e. Kannzɛ be yo sɔ o, e lafi su kpa kɛ Ɲanmiɛn kwla cɛn sran mun.—Mark 12:18; Sa Nga Be Yoli’n 4:2, 3; 17:32; 23:6-8.
3 Pɔlu seli kɛ “Krist i ndɛ’n i bo bolɛ nga be kle ye’n” i kun yɛle kɛ ‘sran’m bé cɛ́n.’ (Ebre Mun 6:1, 2) Ɔ seli kɛ i bɔbɔ lafi su kɛ sran’m bé cɛ́n. (Sa Nga Be Yoli’n 24:10, 15, 24, 25) Kɛ é bó Biblu’n nun like suanlɛ bo’n, like nga be kleli e’n, i kun yɛle kɛ sran’m bé cɛ́n. Sanngɛ, ɔ ti cinnjin kɛ e suan sran cɛnlɛ’n i su like kpa ekun. (Ebre Mun 5:12) ?Ngue ti-ɔ?
4. ?Sran cɛnlɛ’n i su kosan benin yɛ e kwla fa usa e wun-ɔn?
4 Kɛ sran’m bé bó Biblu’n nun like suanlɛ bo’n, blɛ sunman’n, be kanngan sran nga laa Ɲanmiɛn cɛnnin be’n, be su ndɛ’n nun. Sran sɔ’m be nun kun yɛle Lazali. Asa ekun’n, be wun kɛ Abraamun, nin Zɔbu, nin Daniɛli be lafili su kpa kɛ cɛn wie lele sran’m bé cɛ́n. Nán andɛ sa yɛ Ɲanmiɛn seli kɛ ɔ́ cɛ́n sran mun-ɔn. ?Sɛ sran kun se e kɛ e fa Biblu’n e kle i like nga ti yɛ e lafi su kɛ sran’m bé cɛ́n’n, e kwla fa kle i? ?Biblu’n kan blɛ nga Ɲanmiɛn cɛ́n sran mun’n i ndɛ? Sɛ e wun kosan sɔ’m be su tɛlɛ’n, é láfi Ɲanmiɛn su kpa ekun.
BE BOLI KLIST I CƐNLƐ’N SU AFUƐ KPANNGBAN KPA LELE NAAN W’A JU
5. ?Ngue yɛ like suanlɛ nga nun’n, é wá dún mmua kɛ́n i ndɛ-ɔ?
5 Sɛ sran kun wu naan e ti i kɛ be ka lɛ be cɛnnin i’n, e kwla lafi su. (Zan 11:11; Sa Nga Be Yoli’n 20:9, 10) ?Sanngɛ, sɛ sran kun wuli w’a di afuɛ kpanngban naan be se e kɛ cɛn wie lele ɔ́ cɛ́n’n, é láfi su? ?Sɛ sran kun wuli w’a cɛ annzɛ ɔ nin a cɛman’n, e kwla lafi su kɛ cɛn wie lele’n ɔ́ cɛ́n? Biblu’n kannin sran kun i cɛnlɛ’n i ndɛ. Kɛ afuɛ kpanngban kpa sinnin’n, sran sɔ’n bali. Kɛ ɔ wuli’n, ɔ cɛnnin sakpa. Yɛ e lafi i su ndɛ’n su. ?Wan yɛle sran sɔ’n? ?Ngue ti yɛ sran sɔ’n i cɛnlɛ’n ti’n, e lafi su kɛ cɛn wie lele sran’m bé cɛ́n-ɔn?
6. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ Zezi i ndɛ yɛ Jue Mun 118 kan-ɔn?
6 Biblu’n kannin sran kun i cɛnlɛ’n i ndɛ. Kɛ afuɛ kpanngban sinnin’n, ɔ yoli sɔ sakpa. Jue Mun 118 nun’n, Jue tofuɛ kun seli kɛ “Anannganman, bla wa de ye!” Ɔ seli ekun kɛ ‘sran ng’ɔ ba Anannganman dunman nun’n, maan Nyanmiɛn yo i liɛ ye!’ Atrɛkpa’n, Davidi yɛ ɔ toli jue sɔ’n niɔn. Kɛ Zezi ɔli Zerizalɛmun lɔ Nizan i le 9 su’n, sran’m be boli ndɛ sɔ mɔ jue tofuɛ’n kannin’n su. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, w’a cɛman yɛ be kunnin Zezi-ɔ. (Jue Mun 118:25, 26; Matie 21:7-9) ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ Jue Mun 118 nun’n, jue tofuɛ’n su kan sran kun mɔ cɛn wie lele ɔ́ cɛ́n’n, i ndɛ-ɔ? Jue Mun 118 i mma 22 nun’n, jue tofuɛ’n seli kɛ: “Yɛbuɛ nga sua kplanfuɛ’m be yili i blo’n, i yɛ w’a kaci yɛbuɛ kpa b’ɔ tra sua’n i cɔnjɔ’n i ase-ɔ.”
7. ?Ngue ti yɛ Zuifu’m be yili Zezi blo-ɔ?
7 ‘Sua kplanfuɛ’ mun yɛle Zuifu’m be kpɛnngbɛn mun. Be yili Zezi blo. B’a lafiman su kɛ i yɛ ɔ ti Klist niɔn. Kpɛkun, Zuifu’m be nun sunman be seli Pilati kɛ be kun Zezi. (Lik 23:18-23) Ɔ maan, sran sɔ’m be dunman nun wie ti yɛ be kunnin Zezi-ɔ.
8. ?Ɔ yo sɛ yɛ Zezi kwla kacili “yɛbuɛ kpa b’ɔ tra sua’n i cɔnjɔ’n i ase-ɔ”?
8 Zuifu’m be yili Zezi blo, yɛ be kunnin i. ?Ɔ́ yó sɛ naan w’a kwla kaci “yɛbuɛ kpa b’ɔ tra sua’n i cɔnjɔ’n i ase-ɔ”? Ɔ fata kɛ Ɲanmiɛn cɛn i. Kɛ ɔ ko yo naan sran’m b’a wun i sɔ liɛ’n i wlɛ’n, Zezi bɔbɔ buli ɲanndra kun. Ɔ seli kɛ fie difuɛ kun sunmannin sran wie mun i fie’n i sunianfuɛ’m be sin. Sanngɛ be yoli sran sɔ’m be tɛtɛ. I sin’n, ɔ sunmɛnnin i wa’n. Ɔ buli i kɛ bé sɔ́ i nun klanman. Sanngɛ b’a yoman sɔ. Be kunnin i. Kɛ Zezi buli ɲanndra sɔ’n, i sin’n, ɔ boli ndɛ ng’ɔ o Jue Mun 118:22 nun’n su. (Lik 20:9-17) Ndɛ ng’ɔ o Jue Mun 118:22 nun’n, akoto Piɛli boli su kleli “Zuif’m be su kpɛn mun, nin kpɛnngbɛn mun, nin mmla klefuɛ mun.” Ɔ kannin ‘Zezi Klist m’ɔ fin Nazarɛti mɔ be boboli i waka’n su mɔ Ɲanmiɛn cɛnnin i’n,’ i ndɛ. I sin’n, ɔ seli be ekun kɛ: “Jésus sɔ’n yɛ be klɛli i wun ndɛ kɛ: ‘Yɛbuɛ bɔ amun sua kplanfuɛ mun an yili i blo’n i yɛ w’a kaci yɛbuɛ kpa b’ɔ tra sua’n i cɔnjɔ’n i ase nin-ɔn.’”—Sa Nga Be Yoli’n 3:15; 4:5-11; 1 Piɛr 2:5-7.
9. ?Sa benin yɛ jue tofuɛ’n kɛnnin i ndɛ Jue Mun 118:22 nun lele naan w’a ju-ɔ?
9 Kɛ sran ng’ɔ toli Jue Mun 118:22 kannin Zezi i cɛnlɛ’n i ndɛ’n, afuɛ kpanngban kpa sinnin ka naan sa sɔ’n w’a ju. I waan sran’m bé yí Mɛsi’n i blo, yɛ bé kún i. Sanngɛ, Ɲanmiɛn cɛ́n i. Kpɛkun, ɔ́ káci kɛ yɛbuɛ kpa m’ɔ tra sua’n i cɔnjɔ’n i ase’n sa. Kɛ Ɲanmiɛn cɛnnin Zezi’n, w’a “sie-man sran uflɛ fi mɛn’n nun wa bɔ i dunman nun e kwla fite nun-ɔn.”—Sa Nga Be Yoli’n 4:12; Efɛzfuɛ Mun 1:20.
10. (a) ?Sa benin yɛ Davidi kɛnnin i ndɛ Jue Mun 16:10 nun-ɔn? (b) ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ nán Davidi bɔbɔ i wun ndɛ yɛ ɔ kannin-ɔn?
10 Biblu’n nun ndɛ mma kun ekun kannin sran kun i cɛnlɛ’n i ndɛ wie. Kɛ afuɛ akpi kun tra su sinnin’n, yɛ sa sɔ’n juli-ɔ. I sɔ’n kle kɛ sɛ be kannin sran’m be cɛnlɛ’n i ndɛ w’a di afuɛ kpanngban kpa bɔbɔ’n, ɔ kwla kpɛn su. Jue Mun 16 nun’n, Davidi seli kɛ: “A su yaciman min blɔlɔ lɔ. A su yaciman min bɔ n ti ɔ sran min lɛ kɛ n kplɔ.” (Jue Mun 16:10) Nán kɛ Davidi su se kɛ ɔ su wuman le, annzɛ be su siemɛn i le-ɔ. I kpa bɔbɔ’n, Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ, kɛ Davidi yoli oke m’ɔ wuli’n, “be sieli i” i klɔ’n su lɛ. (1 Famiɛn Mun 2:1, 10) ?Sɛ ɔ ti sɔ’n, wan ndɛ yɛ Davidi kannin-ɔn?
11. ?Blɛ benin nun yɛ Piɛli yiyili ndɛ ng’ɔ o Jue Mun 16:10 nun’n i nun-ɔn?
11 Kɛ Davidi kannin ndɛ ng’ɔ o Jue Mun 16:10 nun’n, mɔ afuɛ akpi kun tra su sinnin’n, Piɛli yiyili ndɛ sɔ’n nun. Ɔ yiyili nun kleli Zuifu nin be nga be timan Zuifu mɔ be yiali kpanngban kpa’n. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n, nn Ɲanmiɛn cɛnnin Zezi i osu nin a cɛman. (An kanngan Sa Nga Be Yoli’n 2:29-32 nun.) Piɛli seli be kɛ Davidi wuli naan be sieli i. Kpɛkun, ɔ seli be kɛ Davidi “boli Krist i cɛnlɛ ndɛ’n su.” Biblu’n kleman kɛ i ndɛ tiefuɛ’m be nin i sili akplowa.
12. (a) ?Wafa sɛ yɛ ndɛ ng’ɔ o Jue Mun 16:10 nun’n kpɛnnin su-ɔ? (b) ?Ngue yɛ i sɔ’n kle e-ɔ?
12 Kɛ Piɛli yíyí ndɛ’n nun’n, ɔ boli ndɛ ng’ɔ o Jue Mun 110:1 nun’n su. (An kanngan Sa Nga Be Yoli’n 2:33-36 nun.) Sran kpanngban nga be yiali’n, ɔ fali Ɲanmiɛn Ndɛ’n kleli be kɛ Zezi yɛ “ɔ ti e Min nin Krist nin-ɔn.” Sran sɔ’m be wunnin i wlɛ kɛ, kɛ Ɲanmiɛn cɛnnin Zezi’n, yɛ ndɛ ng’ɔ o Jue Mun 16:10 nun’n kpɛnnin su-ɔ. Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, Pɔlu yiyili ndɛ kunngba sɔ’n nun fa kleli Zuifu nga be tran Antiɔsu m’ɔ o Pizidi mɛn’n nun lɔ’n. Ndɛ sɔ’n yoli be fɛ kpa. I sɔ’n ti’n, be kunndɛli kɛ bé sí nun kpa ekun. (An kanngan Sa Nga Be Yoli’n 13:32-37, 42 nun.) Ndɛ sɔ’n wla e fanngan kpa wie. Afin ɔ kle e weiin kɛ, kannzɛ Biblu’n kannin sran’m be cɛnlɛ’n i ndɛ w’a cɛ’n, sanngɛ ɔ́ yó sɔ sakpa.
?BLƐ BENIN NUN YƐ ƝANMIƐN CƐ́N SRAN MUN-ƆN?
13. ?Sran cɛnlɛ’n i su kosan benin mun yɛ e kwla usa-ɔ?
13 Sɛ Ɲanmiɛn se kɛ ɔ́ cɛ́n sran kun naan afuɛ kpanngban kpa sin bɔbɔ’n, ɔ kwla yo sɔ sakpa. Sanngɛ, sran wie’m be kwla se kɛ: ‘?Ń mínndɛ lele afuɛ kpanngban kpa naan m’an wun min sran m’ɔ wuli’n? ?Cɛn onin ko naan sran’m b’a cɛn?’ Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ nán sa ngba yɛ be kwla si nun-ɔn. Ɔ seli be kɛ: “Cɛn sɔ’n nin blɛ sɔ’n bɔ e Si bɔbɔ sieli, ɔ timan amun ndɛ su.” (Sa Nga Be Yoli’n 1:6, 7; Zan 16:12) Sanngɛ, blɛ nga Ɲanmiɛn cɛ́n sran mun’n, e si i su ndɛ wie mun.
14. ?Ngue ti yɛ Zezi i cɛnlɛ’n ti i liɛ ngunmin-ɔn?
14 Be nga Ɲanmiɛn cɛnnin be mɔ Biblu’n kan be ndɛ’n, be nun cinnjin kpafuɛ’n, yɛle Zezi. Afin sɛ Ɲanmiɛn w’a cɛnman Zezi’n, e kwlá lafiman su kɛ cɛn wie lele é wún e sran nga be wuli’n. Be nga Ɲanmiɛn maan Eli, nin Elize be cɛnnin be’n, be wuli ekun. Yɛ be kacili fa. Sanngɛ Zezi liɛ’n, kɛ Ɲanmiɛn maan ɔ “cɛnnin’n, ɔ su wu-man kun, yɛ e si kɛ wie’n kwlɛ-mɛn i kun.” Dɔ nga su’n, ɔ o ɲanmiɛn su lɔ. ‘Yɛ ɔ́ ká lɛ tititi.’—Rɔmfuɛ Mun 6:9; Sa Nglo Yilɛ 1:5, 18; Kolɔsfuɛ Mun 1:18; 1 Piɛr 3:18.
15. ?Ngue ti yɛ Biblu’n se kɛ Zezi ti be nga be wu mɔ bé cɛ́n’n, “be nun klikli” ɔ?
15 Zezi i cɛnlɛ’n ti i liɛ ngunmin. Sran klikli nga Ɲanmiɛn cɛnnin i m’ɔ kacili aolia nun sran’n yɛle Zezi. Kɛ ɔ cɛnnin’n, ɔ ɔli ɲanmiɛn su. (Sa Nga Be Yoli’n 26:23) Sanngɛ, nán Zezi ngunmin yɛ ɔ́ kɔ́ ɲanmiɛn su-ɔ. Afin, ɔ tɛli i akoto’m be nda kɛ ɔ nin be bé dí famiɛn ɲanmiɛn su lɔ. (Lik 22:28-30) Sɛ be wu’n, Ɲanmiɛn cɛ́n be. Bé fá aolia nun sran wunnɛn bé kɔ́ ɲanmiɛn su kɛ Zezi liɛ’n sa. Pɔlu seli kɛ: ‘Ɲanmiɛn cɛnnin Klist sakpa, ɔ maan ɔ ti be nga be wu mɔ bé cɛ́n’n be nun klikli.’ Pɔlu kleli kɛ Ɲanmiɛn cɛ́n sran wie mun ekun naan bé kɔ́ ɲanmiɛn su. Ɔ seli kɛ: ‘Ɔ to be ɔ to be. Klist yɛ ɔ ti be klikli-ɔ, i sin be nga be ti Klist liɛ’n, kɛ ɔ́ bá’n, be yɛ ɔ́ tó be-ɔ.’—1 Korɛntfuɛ Mun 15:20, 23.
16. ?Blɛ benin nun yɛ be nga bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n, bé cɛ́n-ɔn?
16 Ndɛ nga Pɔlu kannin’n ti’n, e kwla si blɛ nga i nun yɛ be nga bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n, bé cɛ́n’n. Pɔlu seli kɛ, kɛ Klist bá’n, yɛ bé cɛ́n-ɔn. Zoova i Lalofuɛ’m be fa Biblu’n be kle sran mun kɛ blɛ sɔ’n boli i bo afuɛ 1914 nun. Yɛ e te o blɛ sɔ’n nun. Ɔ maan, mɛn’n i awieliɛ’n w’a mantan koko kpa.
17, 18. ?Kɛ Klist ko ba’n, sa benin yɛ ɔ́ jú be nga Ɲanmiɛn kpa be sieli be ngunmin’n, be nun wie’m be su-ɔ?
17 Pɔlu kannin be nga bé cɛ́n mɔ bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n be ndɛ. Ɔ seli kɛ: ‘E klo kɛ an si sa ng’ɔ ju be nga be wuli’n be su’n. Afin e lafi su kɛ Zezi wuli yɛ ɔ cɛnnin, ɔ maan e lafi su kɛ Ɲanmiɛn maan be nga be lafi i su mɔ be wuli’n, be nin Zezi bé bá. Kɛ e Min’n bá’n, e mɔ e ɲin tɛ o su’n, e su dunman mmua be nga be wuli’n be ɲrun. Kɛ be ti kɛ sran kun kpan’n, kpɛkun e Min’n bɔbɔ fin ɲanmiɛn su lɔ su jra. Klistfuɛ nga be wuli’n, bé cɛ́n dún mmua e ɲrun, i sin kɛ ɔ ko yo sɔ’n, e nga e ɲin tɛ o su’n, Ɲanmiɛn wá mán e nin be e su ɲanmiɛn ble’n nun, yɛ é kó kpa e Min’n i atin nglo lɔ. Kɛ ɔ ko yo sɔ’n, e nin e Min’n é trán manndimaan.’—1 Tɛsalonikfuɛ Mun 4:13-17.
18 Kɛ Klist ko ba’n, i sin yɛ be nga bé dún mmua cɛ́n’n, be cɛnlɛ’n bó i bo-ɔ. Be nga Ɲanmiɛn kpa be sieli be ngunmin’n mɔ kɛ ɲrɛnnɛn dan’n jú’n be ɲin te o su’n, Biblu’n se kɛ Ɲanmiɛn mán be su “nyanmiɛn ble’n nun,” naan “be su wu-man.” Ndɛ sɔ’n i bo yɛle kɛ, kɛ be wu’n, be cɛman lele naan Ɲanmiɛn w’a cɛn be. Pɔlu seli kɛ, “kɛ be bo awɛ kasiɛn liɛ’n, be nyinma bulɛ kunngba kplɛ kpɛkuun Nyanmiɛn a kaci” be.—1 Korɛntfuɛ Mun 15:51, 52; Matie 24:31.
19. ?Wan mun yɛ bé cɛ́n mɔ “bé nyán nguan kpa” ɔ?
19 Andɛ’n, Klistfuɛ sunman be lafiman su kɛ bé kɔ́ ɲanmiɛn su naan be nin Klist bé dí famiɛn. Be su minndɛ kɛ Zoova i “cɛn’n” ju naan ɔ nunnun klunwifuɛ mun. Sran fi siman cɛn sɔ’n. Sanngɛ, mɛn’n nun sa’m be kle kɛ w’a mantan koko. (1 Tɛsalonikfuɛ Mun 5:1-3) Mɛn klanman nun lɔ’n, Ɲanmiɛn cɛ́n sran wie mun ekun. Yɛ bé trán asiɛ’n su. Bé láfi su kɛ fɔ su tranman be nun kun, yɛ be su wuman kun. Be nga bé cɛ́n’n, “bé nyán nguan kpa” trá be nga Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be cɛnnin be laa mɔ i sin’n be wuli’n.—Ebre Mun 11:35.
20. ?Ngue ti yɛ e lafi su kɛ sran’m be cɛnlɛ’n, ɔ́ tó be ɔ́ tó be-ɔ?
20 Biblu’n kle kɛ be nga bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n be cɛnlɛ’n, “ɔ to be ɔ to be.” (1 Korɛntfuɛ Mun 15:23) E lafi su kɛ be nga Ɲanmiɛn cɛ́n be mɔ bé trán asiɛ’n su’n, be cɛnlɛ’n, ɔ́ tó be tó be wie. I lɛ nun’n, e kwla usa e wun kɛ: ?Kɛ Zezi bo i afuɛ akpi kun famiɛn dilɛ’n i bo’n, be nga be wuli ɔ nin a cɛman’n, ɔ́ cɛ́n be ndɛndɛ naan be nga be si be’n be sɔ be nun? ?Be nga laa be dunnin Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be ɲrun’n, bé dún mmua cɛ́n, yɛ bé úka Ɲanmiɛn i sufuɛ mun naan b’a kwla di junman wie mun mɛn uflɛ’n nun? ?Yɛ be nga b’a suman Zoova mlɔnmlɔn’n be li? ?Nin yɛ bé cɛ́n-ɔn? ?Yɛ blɛ benin nun yɛ bé cɛ́n-ɔn? Kosan nga e kwla usa e wun’n, be sɔnnin. Sanngɛ, nán maan e koko lele. Sɛ i blɛ’n ju’n, é wún i wlɛ. Sanngɛ, maan e lafi su kɛ like nga Zoova wá yó’n ti’n, é bó sró.
21. ?Ngue yɛ e lafi su kɛ Ɲanmiɛn yó-ɔ?
21 Dɔ nga su’n, ɔ fata kɛ e yo like nga e kwla yo naan y’a lafi Zoova su kpa’n. I Wa Zezi seli kɛ i wla su fiman be nga be wuli’n be su, naan ɔ́ cɛ́n be. (Zan 5:28, 29; 11:23) Like ng’ɔ kle ekun kɛ Zoova wá cɛ́n sran mun’n, yɛle kɛ cɛn kun’n, kɛ Zezi kán Abraamun, nin Izaaki nin Zakɔbu be ndɛ’n, ɔ seli kɛ “Nyanmiɛn nyrun sran fi wu-man.” (Lik 20:37, 38) I sɔ’n ti’n, e kwla kan ndɛ nga akoto Pɔlu kannin’n wie. Ɔ seli kɛ: ‘N lafi Ɲanmiɛn su kɛ sran’m bé cɛ́n.’—Sa Nga Be Yoli’n 24:15.