?Ninnge nga e wun be’n be ngunmin su yɛ e kwla lafi ɔ?
Bertrand Russell ti akunndan bufuɛ. Fluwa ng’ɔ klɛli i afuɛ nga be flɛ i 1953 nun’n, ɔ seli kɛ kɛ sran wie’m be bu i kɛ “Ɲanmiɛn nin e ɲrun lɔ sa’m be su ndɛ nga asɔnunfuɛ mun nin Ɲanmiɛn sulɛ wafa uflɛ wie’n be kan’n, sran fi kwlá siman sɛ ɔ ti nanwlɛ o, annzɛ ɔ timan nanwlɛ o.”
BE NGA be suan nnɛn’m be su like’n, be nun kun yɛ ɔ dun mmua buli i sɔ akunndan’n niɔn. Ɔ suan Thomas Huxley. Be wuli i afuɛ nga be flɛ i 1825 nun. Ɔ ti Charles Darwin i blɛ su sran. I kusu waan nnɛn mun yɛ be kacili sran ɔn. Afuɛ nga be flɛ i 1863 nun’n, ɔ seli kɛ, kɛ “asɔnunfuɛ’m be se kɛ Ɲanmiɛn o lɛ naan ɔ nian e lika’n,” ɔ wunman like fi m’ɔ kle kɛ ndɛ sɔ’n ti nanwlɛ ɔ.
Andɛ sran sunman be kwla se kɛ sran dan sɔ’m be ndɛ’n, ɔ ti su, naan saan ninnge nga be wun be’n yɛ be kwla lafi su ɔ. I yo, sɛ sran lafi like kun su sanngɛ ɔ siman like nga ti yɛ ɔ lafi su’n, nn ɔ lafi su ngbɛn.
?Biblu’n se sran’m be kɛ ɔ fata kɛ be lafi Ɲanmiɛn su be ti ble nun sa ngbɛn? Cɛcɛ. Biblu’n kle kɛ sran ng’ɔ lafi like kun mɔ be kwlá wunmɛn i nanwlɛ’n su’n, nn sran sɔ’n i lakalɛ yoman ya, ɔ ti sinnzin. Ɔ se kɛ: ‘Sran nga i bɔbɔ ɔ kwla ukɛmɛn i wun’n, ɔ lafi ndɛ kwlaa nga be kan kle i’n su. Sran ng’ɔ si sa’n kusu, ɔ niɛn i ja ng’ɔ tu’n su kpa.’—Nyanndra Mun 14:15.
?Yɛ sran ng’ɔ lafi Ɲanmiɛn su’n nin? ?Ɔ kwla yiyi nun kɛ Ɲanmiɛn o lɛ sakpa, naan ɔ klo i yɛ ɔ niɛn i lika?
Ɲanmiɛn i sran wafa ng’ɔ ti’n i nglo yilɛ
Pɔlu ti Biblu’n i klɛfuɛ kun. Kɛ ɔ nin Atɛni lɔ fluwa sifuɛ wie’m bé kán ndɛ’n, ɔ seli be kɛ Ɲanmiɛn yɛ ɔ ‘yili mɛn’n nin i nun like’n kwlaa ɔ.’ Ɔ seli sran sɔ mɔ be si like kwlaa su akplowa’n be kɛ e ndɛ lo Ɲanmiɛn, ‘afin ɔ nin e nin e nun wie fi nunman mmua.’—Sa Nga Be Yoli’n 17:24-27.
?Ngue ti yɛ Pɔlu bu i kɛ Ɲanmiɛn o lɛ naan e ndɛ lo i ɔ? Kɛ ɔ́ klɛ́ fluwa kó mán Rɔmu lɔ Klistfuɛ mun’n, like ti m’ɔ bu i sɔ’n, ɔ kɛnnin i nun kun i ndɛ. I waan: ‘Sran ɲinma wunman Ɲanmiɛn’n, sanngɛ kɛ ɔ fin cɛn ng’ɔ yili mɛn’n, ninnge kwlaa ng’ɔ yo be mɔ be wun be’n, ɔ maan be wun i wlɛ weiin kɛ Ɲanmiɛn o lɛ.’—Rɔmfuɛ Mun 1:20.
Siɛn’n é wá kán ninnge nsan mɔ be ti Ɲanmiɛn nzuɛn’n be ndɛ. Kɛ é yiyi nun’n, maan e usa e wun kosan yɛ’n: ‘?Kɛ n suan Ɲanmiɛn i nzuɛn’n i su ndɛ’n, wafa sɛ yɛ n wun yo min ɔn?’
[Ndɛ kwle, bue 3]
Biblu’n seman kɛ e lafi Ɲanmiɛn su e ti ble nun sa ngbɛn.