Maan e sasa e Klistfuɛ nzuɛn’n i kpa titi
‘Zoova waan: “Amun yɛ amun ti min lalofuɛ mun ɔn.”’—EZAI 43:10.
1. ?Sran wafa mennin mun yɛ Zoova fa be mɛntɛn i wun ɔn?
KƐ AMUN o Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ Sua’n nun lɔ’n, amun nian sran nga be o lɛ’n be kpa. ?Wan mun yɛ amun wun be ɔ? Amun kwla wun kɛ gbaflɛn nin talua mɔ be klo Ɲanmiɛn sakpa’n, be ti lɛ bé síe be su Ɲanmiɛn nuan ndɛ nun ngwlɛlɛ’n i bo kpa (Jue Mun 148:12, 13). I sɔ kunngba’n, amún wún kɛ awlo kpɛn mɔ be mian be ɲin be yo Ɲanmiɛn klun sa’n, be o lɛ wie. Sanngɛ nn andɛ mɛn’n nun’n, awlobo’m be saci. Atrɛkpa bɔbɔ’n, amún wún kɛ e si kpɛnngbɛn nin e nin kpɛnngbɛn mɔ be ti e sran kpa’n, kannzɛ bɔbɔ kpɛnngbɛn yolɛ’n i su tukpaciɛ’n tin be su’n, sanngɛ be wun mɔ be fa mannin Zoova kɛ bé sú i titi’n ɔ nin be mɛn dilɛ’n kɔ likawlɛ (Nyanndra Mun 16:31). Be kwlaa sɔ’n, be klo Zoova kpa. Kpɔkun ɔ yo Zoova kusu fɛ kɛ be nin i be afiɛn’n ɔ mantan. Ɲanmiɛn i Wa’n seli kɛ: ‘Sran fi kwlá baman n sin saan be nga n Si m’ɔ sunmannin min’n, ɔ maan be ba n sin’n.’—Zan 6:37, 44, 65.
2, 3. ?Ngue ti yɛ ɔ kwla yo kekle man e kɛ e nanti e Klistfuɛ nzuɛn su titi ɔ?
2 ?Nanwlɛ, nvle nga Zoova klun jɔ i nunfuɛ’m be wun m’ɔ yra be su’n, kɛ e o be nun wie’n, ɔ yoman e fɛ? Ɔ yo e fɛ kpa. Sanngɛ ‘lika’n mɔ w’a yo kekle’ yɛ nun’n, kɛ e ko yo naan y’a nanti e Klistfuɛ nzuɛn’n su titi’n, ɔ kwla yo kekle kpa man e (2 Timote 3:1). Gbaflɛn nin talua nga be tali be Klistfuɛ awlobo’m be nun’n, be yɛ ɔ yo kekle kpa man be’n niɔn. Gbaflɛn sɔ’m be nun kun seli kɛ: “Kannzɛ bɔbɔ n ɔli asɔnun aɲia’m be bo titi’n, sanngɛ, m’an faman min ɲin m’an sieman Ɲanmiɛn ninnge’m be su kpa, kpɔkun nanwlɛ, m’an kunndɛman kɛ m bɔbɔ ń súan Zoova sulɛ kpa sa trele.”
3 Wie’m be liɛ kusu’n, kannzɛ bɔbɔ be tu be klun kɛ bé sú Zoova’n, sanngɛ yalɛ kpanngban nga be wiengu’m be kle be’n, ɔ nin mɛn’n nun ayeliɛ’n, ɔ nin fɔ’n m’ɔ o be nun’n, ɔ kwla tanndan be ɲrun. Kɛ be mian e kplɔlɔlɔ’n, ɔ kwla yo maan e yaci e Klistfuɛ nzuɛn’n blɛblɛblɛ. I wie yɛle kɛ andɛ mɛn’n nun’n, sran sunman be bu Biblu’n nun mmla’m be lalafuɛ like, annzɛ kusu be bu i kɛ ɔ nin e blɛ liɛ’n fataman (1 Piɛr 4:4). Sran wie mun ekun be bu i kɛ ɔ timan cinnjin kɛ be su Ɲanmiɛn kɛ nga i bɔbɔ fa kunndɛ’n sa (Zan 4:24). Efɛzfuɛ’m be fluwa nga Pɔlu klɛli’n nun’n, ɔ seli kɛ mɛn’n ɔ le i “nzuɛn” kun, annzɛ angunndan kun m’ɔ sie i ɔ (Efɛzfuɛ Mun 2:2). Nzuɛn sɔ’n mian sran mun naan be fa be nga be siman Zoova’n, be angunndan tɛ’n.
4. ?Wafa sɛ yɛ Zezi kleli kɛ ɔ ti cinnjin kɛ e sasa e Klistfuɛ nzuɛn’n niɔn?
4 Sanngɛ e mɔ e fali e wun mannin Zoova kɛ é sú i’n, i kpɛnngbɛn o, i gbaflɛn nin talua o, e kwlaa e si kɛ sɛ e Klistfuɛ nzuɛn’n saci’n ɔ kwla yo tɛ kpa man e. Zoova i mmla mun, ɔ nin like ng’ɔ kunndɛ kɛ e yo’n, be kunngba be su cɛ yɛ Klistfuɛ nzuɛn’n kwla taka ɔ. Afin i kwlaa yoli o, ɔ boli e kɛ i bɔbɔ sa (Bo Bolɛ 1:26; Mise 6:8). Biblu’n fa e Klistfuɛ nzuɛn’n sunnzun tralɛ mɔ be wlɛ i titi mɔ sran kwlaa wun i’n. Kɛ Zezi kán e blɛ liɛ’n i ndɛ’n, ɔ seli kɛ: ‘Nian, ḿ bá kɛ awiefuɛ sa! Sran ng’ɔ tran minndɛ, m’ɔ niɛn i tralɛ’m be su’n, mɔ maan ɔ su fɛmɛn i wun kplɛn sinman’n, mɔ maan ɔ su wunman ɲannzuɛn’n, i liɛ su ti ye.’a (Sa Nglo Yilɛ 16:15). E kunndɛman kɛ é yí e tralɛ’n mɔ yɛle e Klistfuɛ nzuɛn’n, ɔ nin e ayeliɛ kpa’n, naan Satan i mɛn’n fɛ i liɛ’n wla e wun. Sanngɛ sɛ i sɔ’n ju’n, e su kwlá nianman e “tralɛ” mɔ yɛle e Klistfuɛ nzuɛn’n, i su. I sɔ sa liɛ’n kwla yo e nsisɔ, kpɔkun e wun ɲannzuɛn.
5, 6. ?Ngue ti yɛ Ɲanmiɛn ninnge’m be nun juejue yolɛ’n ti like cinnjin kpa’n niɔn?
5 Klistfuɛ nzuɛn kpa’n, ɔ ɲan ta dan kpa ajalɛ nga sran kun i mɛn dilɛ’n nun ɔ fa be’n, be su. ?Ɔ ɲan ta i su wafa sɛ? Sɛ Zoova i sufuɛ kun yaci i nzuɛn kpa’n, i ɲin kwla tran like uflɛ su. Yɛle kɛ, ɔ leman atin kpa kun sa m’ɔ fa su ɔ, annzɛ like kun sa m’ɔ fa sie i ɲrun kɛ ɔ́ yó ɔ. Biblu tu e fɔ i sɔ liɛ’n su titi. Zezi i sɔnnzɔnfuɛ Zaki seli kɛ: ‘Sran ng’ɔ lafimɛn i su kpa’n, ɔ ti kɛ jenvie’n mɔ aunmuan’n kpɛ su mɔ maan ɔ keje kɔ wa kɔ wa’n sa. I sɔfuɛ’n, nán maan ɔ bu kɛ e Min Ɲanmiɛn’n mɛ́n i like. Ɔ ti sran mɔ i angunndan’n ti nɲɔnnɲɔn. I sa’n kwlaa nun ɔ kacikaci.’—Zak 1:6-8; Efɛzfuɛ Mun 4:14; Ebre Mun 13:9.
6 ?Wafa sɛ yɛ e kwla sasa e Klistfuɛ nzuɛn’n niɔn? ?Ngue yɛ ɔ kwla uka e naan Sran Danfuɛ’n i sulɛ’n m’ɔ ti e cenjele like’n, y’a su i kpa w’a tra laa liɛ’n niɔn? Amun e fa e ɲin sie ajalɛ nga’m be su kpa.
Maan e jran e Klistfuɛ nzuɛn’n su kpa kekle
7. ?Ngue ti yɛ sɛ e srɛ Zoova kɛ ɔ sa e nian’n, i sɔ’n ti kpa ɔ?
7 Maan titi’n, e yo naan e nin Zoova e afiɛn’n mantan kpa ekun. Like ng’ɔ ti Klistfuɛ’n i ɲrun like cinnjin kpa’n, yɛle Ɲanmiɛn m’ɔ nin i be afiɛn’n mantan kpa’n (Jue Mun 25:14; Nyanndra Mun 3:32). Sɛ e nian naan e angunndan’n su yo nɲɔnnɲɔn e Klistfuɛ nzuɛn’n su’n, ɔ fata kɛ e nian wafa nga e nin Ɲanmiɛn e afiɛn’n mantan’n, i kpa. I sɔ’n su yɛ Jue tofuɛ’n srɛli ɔ. Ɔ seli kɛ: ‘Anannganman, nian min awlɛn’n nun lɔ, sa min nian. Niannian min klun angunndan mun nin sa ng’ɔ o min klun lɔ’n.’ (Jue Mun 26:2). ?Ngue ti yɛ e sa nianlɛ sɔ’n ti cinnjin ɔn? Afin, e bɔbɔ e kwlá siman e awlɛn’n nun lɔ, ɔ nin e klun angunndan mun. Zoova kunngba cɛ yɛ ɔ kwla si sran’n i wafa nga e ti’n, yɛle kɛ i yɛ ɔ kwla si e klun angunndan’n, ɔ nin e awlɛn’n niɔn.—Zeremi 17:9, 10.
8. (a) ?Wafa sɛ yɛ kɛ Zoova sa e nian’n, e kwla ɲan su mmlusuɛ ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ amun ɲannin ukalɛ mɔ maan kɛ Klistfuɛ sa’n, amun yoli kpa trali laa’n niɔn?
8 Kɛ e srɛ Zoova kɛ ɔ nian e’n, i sɔ’n kle kɛ e su se i kɛ ɔ sa e nian. Ɔ kwla yaci sa wie’m be lɛ kɛ be tɔ e su naan e klun angunndan’n ɔ nin e awlɛn nun ninnge’m be yi be wun nglo (Ebre Mun 4:12, 13; Zak 1:22-25). Ɔ fata kɛ e kplin e sa nianlɛ sɔ’m be su. Afin sa sɔ’m be nun yɛ e yi wafa nga e klo Zoova ju’n i nglo ɔ. I sɔ’n kwla kle kɛ sa kwlaa nga be tɔ e su’n be nun’n, e ‘tra e awlɛn lele guɛ i ti nin i bo naan y’a yo sran, yɛ like fi su mianman e.’ (Zak 1:2-4). Kpɔkun e sa nianlɛ kwlaa nun’n, Ɲanmiɛn ninnge’m be nun e kwla yo kpa tra laa’n.—Efɛzfuɛ Mun 4:22-24.
9. ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ e bɔbɔ e wun i wlɛ kɛ like nga Biblu’n kle’n, ɔ ti nanwlɛ ɔ? Amun yiyi nun.
9 Suan Biblu’n nun like naan ɔ bɔbɔ wun i wlɛ kɛ ɔ ti nanwlɛ. Sɛ e Klistfuɛ nzuɛn’n i bo’n w’a takaman Biblu’n nun like silɛ’n su kpa’n, ɔ kwla saci (Filipfuɛ Mun 1:9, 10). Ɔ fata kɛ Klistfuɛ kwlaa, gbaflɛn nin talua, annzɛ kpɛnngbɛn mun o, be bɔbɔ be wun i wlɛ kɛ like nga be lafi su’n, ɔ ti nanwlɛ naan ɔ fin Biblu’n nun. Pɔlu seli i niaan Klistfuɛ’m be kɛ: ‘An bu i kwlaa i angunndan nian, an fa ng’ɔ ti kpa’n.’ (1 Tɛsalonikfuɛ Mun 5:21). Klistfuɛ gbaflɛn nin talua nga be fin Klistfuɛ awlobo’m be nun’n, ɔ fata kɛ be wun i wlɛ kɛ be kwlá lafiman be si nin be nin’m be Ɲanmiɛn sulɛ’n su titi naan b’a yo Klistfuɛ kpa. Salomɔn i si Davidi seli i kɛ ‘si Ɲanmiɛn nga n su i’n kpa. Gua ɔ wla ase naan su i kpa, nán fa like uflɛ ukɛ i su.’ (1 Be Nyoliɛ 28:9). Salomɔn m’ɔ ti gbaflɛn kan’n, nɛ́n i si’n i Zoova sulafilɛ’n ngunmin’n, yɛ ɔ kwla ukɛ i ɔ. Ɔ fata kɛ i bɔbɔ ɔ si Zoova, i sɔ kusu yɛ ɔ yoli ɔ. Ɔ srɛli Ɲanmiɛn kɛ: ‘Man min ngwlɛlɛ ɔ nin angunndan mɔ be fa wun sa’m be wlɛ’n kɛ ɔ́ yó naan m’an sie nvle sɔ’n ti.’—2 Be Nyoliɛ 1:10.
10. ?Ngue ti yɛ like nga be kunndɛ kɛ bé wún i wlɛ sakpasakpa’n i su ngwlɛlɛ kosan usalɛ’n, ɔ timan like tɛ ɔ?
10 Like silɛ’n yɛ maan be lafi Ɲanmiɛn su kpa ɔ. Pɔlu seli kɛ: ‘Ndɛ nga sran ti’n yɛ maan ɔ lafi Ɲanmiɛn su ɔ.’ (Rɔmfuɛ Mun 10:17). ?I bo’n yɛle kɛ mennin sa? I bo’n yɛle kɛ, kɛ e si Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun like’n, ɔ yo maan e lafi Zoova su kpa kpɔkun e fa e wla’n guɛ i su, ɔ nin ninnge ng’ɔ se kɛ ɔ́ yó be’n, ɔ nin i anuannzɛ’n, be su. Biblu’n nun like nga be kunndɛ kɛ bé wún i wlɛ sakpasakpa’n be su ngwlɛlɛ kosan usalɛ’n, ɔ yo maan be kunndɛ be su tɛlɛ. I sɔ’n ti’n, Rɔmfuɛ Mun 12:2 nun’n, Pɔlu man e afɔtuɛ nga. I waan: ‘Amún wún Ɲanmiɛn i klun sa’n i wlɛ, yɛ amún sí sa ng’ɔ ti kpa, m’ɔ jɔ i klun, mɔ maan amún yó kpa’n.’ ?I sɔ’n i bo’n kwla gua sɛ? I bo m’ɔ́ gúa’n yɛle kɛ ‘be wun ndɛ nanwlɛ’n i wlɛ kpa.’ (Tit 1:1). Zoova wawɛ’n kwla uka e maan e si ninnge nga be wlɛ wunlɛ’n ti kekle bɔbɔ’n (1 Korɛntfuɛ Mun 2:11, 12). Ɔ maan sɛ e wunman sa wie i wlɛ kpa’n, ɔ fata kɛ e srɛ Ɲanmiɛn naan ɔ uka e (Jue Mun 119:10, 11, 27). Zoova kunndɛ kɛ e wun i Ndɛ’n i wlɛ, naan e lafi su naan e nanti su. Ɔ maan, like nga be kunndɛ kɛ bé wún i wlɛ sakpasakpa’n i su ngwlɛlɛ kosan mɔ be usa’n, ɔ sɔ be nun klanman.
E yo maan Ɲanmiɛn klun jɔ e wun sa kwlaa nun
11. (a) ?Like mennin yɛ i kunndɛlɛ’n ɔ ti su mɔ sanngɛ ɔ kwla kaci kɛ aya sa ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ e kwla ɲan wunmiɛn e jran kekle e wiengu’m be nzuɛn tɛ’n, i ɲrun ɔn?
11 Maan e yo naan Ɲanmiɛn klo e sa, nán e kunndɛ klɔ sran ɲrun dunman. Kɛ be ti akpasua kun nunfuɛ’n mɔ be yi be nzuɛn’n i nglo’n, ɔ timan tɛ. E kwlaa e kunndɛ kɛ é ɲán janvuɛ m’ɔ́ yó maan e wun’n jɔ́ e fɔuun. Kɛ ba’m bé ɲín kɔ́ i ɲrun’n, mɔ be ko yo gbaflɛn nin talua’n, be wiengu mɔ be kunndɛ kɛ bé sɔ́nnzɔn be’n, annzɛ be kunndɛ kɛ be klun jɔ́ be wun’n ti’n, be wiengu sɔ’m be nzuɛn’n, annzɛ ninnge wie mun ekun be kwla ɲan ta kpa be su. Sanngɛ nán janvuɛ nin wiengu ngba yɛ be bu e wun angunndan kpa titi ɔ. Wie liɛ’n, be kunndɛ kɛ bé fá be wun mántan e naan e nin be e yo sa tɛ (Nyanndra Mun 1:11-19). Titi’n, kɛ Klistfuɛ kun i wiengu’m be nzuɛn tɛ’n sɛ i’n, ɔ fia sran’n i wafa ng’ɔ ti’n i su (Jue Mun 26:4). Akoto Pɔlu seli kɛ: ‘Nán an yo kɛ sran mun mɔ be o lɛ ndɛ’n be sa.’ (Rɔmfuɛ Mun 12:2). Zoova man e like ng’ɔ ju e’n, ɔ maan e ɲan wunmiɛn e jran kekle nzuɛn tɛ kwlaa ɲrun.—Ebre Mun 13:6.
12. ?Sɛ ajalɛ wie ɔ yo kɛ ɔ́ tánndan e Ɲanmiɛn sulafilɛ’n i ɲrun’n, mmla wun angunndan nin ajalɛ kpa mennin yɛ ɔ kwla wla e fanngan naan y’a jran kekle ɔ?
12 Kɛ e wiengu wie’m be kunndɛ kɛ bé sáci e Klistfuɛ nzuɛn’n, maan e wla kpɛn su kɛ e Ɲanmiɛn sulɛ tankaan’n, ɔ ti like cinnjin kpa tra wafa nga sran’m be fa bu e’n, annzɛ sran’m be dan lika be ajalɛ liɛ’n su falɛ’n. Ezipt Lɔ Tulɛ 23:2 ɔ man e mmla’m be wun angunndan kpa kun. I waan: ‘Sran wie’m be bo yo kun be yo sa tɛ. Nán nian kɛ be ti kpanngban ti á sé kɛ á sú be su yó wie.’ Kɛ Izraɛlifuɛ’m be kwlaa b’a lafiman Zoova su kɛ ɔ kwla yo nda ng’ɔ tali’n i su sa’n, Kalɛbu w’a nianman be liɛ’n su. Ɔ jrannin kekle. Ɔ si kɛ saan Ɲanmiɛn klun sa’n ɔ́ kpɛ́n su. Ɔ maan, ɔ ɲannin i kekle jranlɛ’n su suyralɛ dan (Kalɛ 13:30; Zozie 14:6-11). ?Amun kunndɛ kɛ like nga sran kpanngban be yo’n, amún jrɛ́n i ɲrun sɔ wie naan i liɛ’n, amun nin Ɲanmiɛn be afiɛn’n w’a saciman?
13. ?Ngue ti yɛ kɛ e yi i nglo e wiengu’m be ɲrun kɛ e ti Klistfuɛ’n, i sɔ’n ti ngwlɛlɛ ajalɛ’n niɔn?
13 E yo maan sran kwlaa si kɛ e ti Klistfuɛ. E Klistfuɛ nzuɛn’n i ti kplilɛ ajalɛ ng’ɔ ti kpa kɛ e fa’n, mɔ be yacimɛn i ndɛ kanlɛ le’n, yɛle kɛ maan e dun mmua kan Klistfuɛ m’ɔ e ti’n i ndɛ. Kɛ Ɛsdrasi blɛ su Izraɛlifuɛ’m bé yó Zoova i klun sa’n mɔ be kpɔfuɛ’n be kunndɛli kɛ bé tánndan be ɲrun’n, be seli kɛ: ‘E ti Ɲanmiɛn m’ɔ yili nglo nin asiɛ’n i sufuɛ.’ (Ɛsdras 5:11). Sɛ wafa nga e kpɔfuɛ’m be yo e’n, ɔ nin e wun ndɛ tɛ kanlɛ’n be ɲan ta e su’n, srɛ m’ɔ kun e’n ti’n e kwla kpɔnzɔ. Sɛ e kunndɛ kɛ sran kwlaa i klun jɔ e wun’n, i sɔ’n kwla bubu e sa sin. I sɔ’n ti’n, nán maan srɛ kun e. Ɔ ti kpa kɛ cɛn kwlaa e kle e wiengu mun kɛ e ti Zoova i Lalofuɛ. Aɲinyiɛ nun, sanngɛ yakpa su’n, nantilɛ ng’ɔ ti amun liɛ’n su’n, ɔ nin amun Ɲanmiɛn sulafilɛ’n, ɔ nin ajalɛ nga Klistfuɛ mɔ amun ti ti’n amun fa’n, amun kwla yiyi be nun kle amun wiengu mun. Amun kle amun wiengu’m be kɛ, amun tali nda kɛ amún nánti Zoova i mmla mun mɔ be ti kpa dan’n be su titi. Amun kle weiin kɛ amun kwlá kplinman su kɛ like uflɛ saci amun Klistfuɛ nantilɛ ndɛnman su’n. Amun kle kɛ amun fa amun nantilɛ klanman’n di amun nuan (Jue Mun 64:11). E Klistfuɛ jranlɛ kekle sɔ’n, ɔ kwla man amun wunmiɛn, ɔ sasa amun. Kpɔkun wie liɛ bɔbɔ’n, i sɔ’n su sran wie’m be bo maan be kunndɛ kɛ bé sí Zoova nin i nvle’n be su like.
14. ?Ɔ fata kɛ e finfin yolɛ’n, annzɛ e ɲrun tanndanlɛ’n, be bubu e sa sin? Amun yiyi nun.
14 Nanwlɛ, sran’m be kwla yo amun finfin, annzɛ be tanndan amun ɲrun (Zid 18). Sɛ sran wie’m be sɔman amun ɲin mɔ amun mian be kle sran’n i wafa mɔ amun ti’n i nun klanman’n, nán amun sa sin bubu amun (Ezekiɛl 3:7, 8). Kannzɛ bɔbɔ amun wla amun wun ase sɛ’n, sran nga be kunndɛman kɛ bé káci’n, amun su kwlá kaciman be le. Maan Ezipti Famiɛn’n i ndɛ kpɛn amun klun. Ɲrɛnnɛn annzɛ atrɛ nin abonuan sa fanunfanun be tɔli Ezipti mɛn’n su, yɛ Ezipti Famiɛn’n i wa klikli’n wuli bɔbɔ. Sanngɛ ɔ nin i sɔ ngba’n, Ezipti Famiɛn’n w’a kplinman su kɛ Moizi ijɔ Zoova nuan. Ɔ maan, nán amun lo amun wun naan srongble’n bubu amun sa sin. Ɲanmiɛn sulafilɛ’n, ɔ kwla uka e maan srɛ fi su kunman e.—Nyanndra Mun 3:5, 6; 29:25.
Maan e fa laa sa mun e wla e ɲrun lɔ liɛ’m be bo ase
15, 16. (a) ?Ɲanmiɛn ninnge mun mɔ be ti e aja like’n, be yɛle mennin? (b) ?Sɛ e fa Ɲanmiɛn Ndɛ’n e bu Ɲanmiɛn ninnge mun mɔ be ti e aja like’n i su angunndan’n, mmlusuɛ mennin yɛ e kwla ɲɛn i ɔ?
15 Maan amun yɛyɛ Ɲanmiɛn ninnge mun mɔ be ti amun aja like’n. Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun like suanlɛ’n, ɔ yo maan Klistfuɛ’m be ɲan be Ɲanmiɛn ninnge mun mɔ be ti be aja like’n, i su angunndan bulɛ’n i su mmlusuɛ. Aja like sɔ’n yɛle Zoova nuan ndɛ’n m’ɔ ti nanwlɛ’n, ɔ nin anannganman nguan’n i su lafilɛ’n, ɔ nin Ɲanmiɛn jasin fɛ’n bolɛ’n m’ɔ ti e cenjele like’n. Be fali Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n i ndɛ kanlɛ m’ɔ man nguan’n be mannin nvle ngunmin kun m’ɔ ti i Lalofuɛ’n. ?Amun wun nvle sɔ’n mɔ amun o nun wie’n, i nun junman nga ɔ ti amun liɛ’n i wlɛ kpa? Nán amun wla fi su. Zoova bɔbɔ yɛ ɔ seli kɛ: ‘Amun yɛ amun ti min lalofuɛ mun ɔn.’—Ezai 43:10.
16 Amun kwla usa amun wun kosan yɛ mun: ‘?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn ninnge’m be nun aja like sɔ’n, ɔ ti min like nanndoliɛ ɔ? ?N klo Ɲanmiɛn klun sa yolɛ’n i kpa, ɔ maan min mɛn dilɛ’n nun n fa sie i like kwlaa yolɛ’n i ɲrun? ?I klolɛ kpa sɔ’n, ɔ kwla wla min fanngan maan sa nianlɛ kwlaa nun’n, n kwla jran kekle?’ E Ɲanmiɛn ninnge’m be ti e aja like. Kpɔkun be wla e fanngan wie ekun kɛ Zoova i anuannzɛ’n nun kunngba cɛ yɛ e wun kwla jɔ e fɔuun ɔn (Jue Mun 91:1, 2). Sa dandan nga e blɛ liɛ’n nun be ju Zoova i anuannzɛ’n su’n, kɛ e ɲin kpɛn be su’n, be kwla kle e weiin kɛ sran fi, annzɛ like fi kwlá nunnunman Zoova i sufuɛ mun asiɛ’n su.—Ezai 54:17; Zeremi 1:19.
17. ?Like kpa mennin yɛ ɔ kwla yo cinnjin tra e Ɲanmiɛn ninnge mɔ be ti e aja like’n niɔn?
17 Nanwlɛ, maan e wun i wlɛ kɛ, Ɲanmiɛn ninnge mɔ be ti e aja like’n, be ngunmin be kwlá yoman e ye. Ɔ fata kɛ e tinuntinun e yo maan e nin Zoova e afiɛn’n mantan titi. Kɛ Pɔlu miɛnnin i ɲin kpa ukali Filipi lɔ Klistfuɛ mun naan be Ɲanmiɛn sulafilɛ w’a kwla taka kpa’n, ɔ seli be kɛ: ‘I sɔ’n ti, min sran kpa mun, kɛ n wo amun wun lɔ mɔ amun ɲin fa yi min titi’n, siɛn’n, kannzɛ n nunman lɔ’n, maan amun ɲin yi min kpa tra laa’n. Kɛ ɔ ko yo naan amun a ɲan amun ti mlɔnmlɔn’n, an mian amun ɲin di junman kpa.’ (Filipfuɛ Mun 2:12). E kwlá lafiman sran uflɛ su naan y’a fite nun.
18. ?Wafa sɛ yɛ Klistfuɛ junman’n i dilɛ’n kwla yo maan e Klistfuɛ nzuɛn’n i ɲin fite kpa ɔ?
18 Amun yo like kwlaa nga amun kwla yo’n naan amun di Klistfuɛ junman’n i kpa tra su. Be sieli i nzɔliɛ kɛ i sɔ “junman’n ɔ ɲan ta kpa e nzuɛn’n su.” Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n mɔ Ɲanmiɛn takali’n, be seli andɛ Klistfuɛ’m be kɛ be kɛn i jasin fɛ’n m’ɔ man nguan’n, i ndɛ. Pɔlu seli kɛ: ‘Ɲanmiɛn sunmannin min be mɔ be timan Zuifu’n be sin, yɛ n fa junman sɔ’n di min nuan.’ (Rɔmfuɛ Mun 11:13). E jasin fɛ’n bolɛ junman’n i dilɛ’n, ɔ yo maan e timan kɛ mɛn’n nunfuɛ’m be sa. Kpɔkun ɔ yi e Klistfuɛ nzuɛn’n i nglo. Klistfuɛ junman wie mun ekun be dilɛ’n, be kwla yo maan e Klistfuɛ nzuɛn’n i ɲin fite kpa. Be yɛle asɔnun aɲia’m be bo lɔ junman’m be dilɛ’n, ɔ nin Ɲanmiɛn sulɛ sua’m be kplanlɛ’n, ɔ nin be nga be sa mian ukalɛ wun’n be ukalɛ’n, ɔ nin junman wie mun ekun be dilɛ’n.—Galasifuɛ Mun 6:9, 10; Ebre Mun 10:23, 24.
E Klistfuɛ nzuɛn kpa’n man mmlusuɛ nin suyralɛ kpanngban
19, 20. (a) ?Klistfuɛ mɔ amun ti’n i su mmlusuɛ mennin yɛ amun bɔbɔ amun ɲan be ɔ? (b) ?Ngue su yɛ e nzuɛn kpa’n taka ɔ?
19 Amun e fa blɛ e bu Klistfuɛ kpa mɔ e ti’n i suyralɛ nin mmlusuɛ kpanngban nga e le i’n, be su angunndan e nian. Kɛ e tinuntinun Zoova si e’n, i sɔ’n ti e cenjele like dan’n. Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Malasi seli kɛ: ‘Be nga be ɲin yi Anannganman’n, be yiali be kokoli be wun. Be ndɛ nga be kannin’n, Anannganman fɛli i su sieli i bo ɔ tili. Be nga be ɲin yi Anannganman m’ɔ kan ndɛ kle be ɔ be fa’n, be klɛli be dunman i bɔbɔ i ɲrun lɛ.’ (Malasi 3:16). E kwla wun kɛ Zoova fa e kɛ i janvuɛ mun sa (Zak 2:23). E mɛn dilɛ wunmuan’n ɔ le ɲrun, afin junman nga e di’n ɔ le bo, ɔ yo sran ye, kpɔkun i bo’n gua kpa. Kpɔkun, e kwla lafi su kɛ é ɲán anannganman nguan.—Jue Mun 37:9.
20 Maan ɔ kpɛn amun klun titi kɛ sran’n i wafa nga amun ti’n, ɔ takaman wafa nga sran’m be fa bu amun’n i su. Sanngɛ sran kpa mɔ Ɲanmiɛn bu amun’n, i su yɛ ɔ taka ɔ. Wafa nga sran wie’m be fa bu e’n, ɔ taka klɔ sran’m be mmla liɛ’n m’ɔ timan nanwlɛ’n, i su. Sanngɛ klolɛ mɔ Ɲanmiɛn klo e’n, ɔ nin e ndɛ m’ɔ lo i’n ti’n, ɔ fa e wla sran nun, kpɔkun e ti i liɛ (Matie 10:29-31). E kusu’n, klolɛ mɔ e klo Ɲanmiɛn ɔ kwla yo maan e nzuɛn’n yo klanman kpa, kpɔkun e fa atin kpa su e mɛn dilɛ’n nun. Nanwlɛ, ‘Sran ng’ɔ klo Ɲanmiɛn’n, Ɲanmiɛn si i sɔfuɛ’n.’—1 Korɛntfuɛ Mun 8:3.
[Ja ngua lɛ ndɛ’n]
a Ndɛ mma sɔ’m be yo maan e wla kpɛn Zerizalɛmu lɔ Ɲanmiɛn i sua’n i sunianfuɛ’n i junman ng’ɔ di’n su. Kɔnguɛ’n, ɔ sin Levifuɛ nga be di Ɲanmiɛn i sua’n nun lɔ gladi’n be su nian, sɛ be o be junman’n su, annzɛ kusu sɛ be su lafi o. Be nun kun nga ɔ fite i su kɛ ɔ su lafi’n, ɔ bo i nin ngble. Kpɔkun, kɛ ɔ ko yo naan b’a guɛ i ɲin ase’n, be kwla yi i wun tralɛ’n be wɔ nun bɔbɔ.
?Amun wla kwla kpɛn su?
• ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ Klistfuɛ’m be sasa be Klistfuɛ nzuɛn’n niɔn?
• ?Wafa sɛ yɛ e kwla yo maan e Klistfuɛ nzuɛn’n taka kpa ɔ?
• ?Sɛ e waan é yí sran ng’ɔ fata kɛ e kunndɛ i ɲrun dunman’n i nglo’n, ngue yɛ ɔ kwla uka e naan y’a fa ajalɛ kpa ɔ?
• ?Wafa sɛ yɛ e kwla yo naan Klistfuɛ mɔ e ti’n, e nzuɛn’n i ɲin’n w’a fite kpa w’a tra laa’n niɔn?