Maan e fa e wla’n gua Ɲanmiɛn su naan e yo yakpafuɛ

‘Fa ɔ wla’n gua Anannganman su. Jran kekle, yɛ tra ɔ awlɛn. Fa ɔ wla’n gua Anannganman su.’—JUE MUN 27:14.

 1. ?Ngue ti yɛ ɔ ti kpa kɛ e fa e wla gua like kun su ɔ? ?Kɛ Biblu’n kɛn i ndɛ’n, i bo’n yɛle mennin?

KƐ SRAN kun i wla o like kun su m’ɔ tra kpa tankaan’n, sɛ é kwlá sé’n, like sɔ’n ti kɛ kannin m’ɔ kpaja kpa’n sa. Ɔ maan kɛ ɔ bu ainman liɛ’n i angunndan’n, srɛ kunmɛn i, i klun jɔ. I ɲin tranman sa kekle nga be tɔ i su dɔ nga su’n, be su. Like kpa mɔ e fa e wla gua su kɛ é ɲɛ́n i’n, ɔ fin Zoova. Biblu’n m’ɔ ti i nuan ndɛ’n, i nun yɛ ɔ kɛn i ndɛ ɔ. (2 Timote 3:16) Biblu’n bo ‘like nga e wla o su’n,’ annzɛ ‘e wla mɔ e fa gua Ɲanmiɛn su’n,’ annzɛ ‘e ɲin m’ɔ o Ɲanmiɛn sin’n’ be su kpɛ sunman. Ɔ se sɔ fa kan like kpa mɔ e si kɛ é ɲɛ́n i’n, mɔ i ti e wun blibli e’n, i ndɛ.a Ɔ timan kɛ e konvi m’ɔ sɔ like mɔ wie liɛ’n, ɔ kwla kpi ase’n sa.

 2. ?Like nga Zezi i ɲin o i sin’n ti’n, ngue yɛ ɔ yoli ɔ?

² Kɛ bé klé Zezi i yalɛ nin ɲrɛnnɛn’n, w’a fɛmɛn i ɲin w’a sieman su. Ɔ fɛli i wla guali Zoova su. Biblu’n waan: ‘Kɛ ɔ bu i klun m’ɔ́ wá jɔ́’n i angunndan’n, ɔ kplinnin su maan be kunnin i waka’n su, w’a bumɛn i ɲin ase gualɛ’n i like fi, kɛ é sé yɛ’n w’a ko tran Ɲanmiɛn i bia’n i fama su.’ (Ebre Mun 12:2) Kannzɛ bé yó i sɛ’n, i liɛ ng’ɔ si i’n, yɛle kɛ maan i ɲin yi Ɲanmiɛn lele guɛ i ti nin bo. Afin like nga i ɲin w’a kpaman su le’n, yɛle kɛ maan sran’m be kwlaa be si kɛ Zoova yɛ ɔ sie nglo nin asiɛ’n niɔn, naan be bo i dunman fɛ.

 3. ?Like nga Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be wla o su kɛ bé ɲɛ́n i ti’n, ngue yɛ be kwla yo ɔ?

³ Famiɛn Davidi kleli kɛ be wla mɔ be fa gua Zoova su’n, ɔ nin yakpa yolɛ’n be afiɛn ti kun. Ɔ seli kɛ: ‘Fa ɔ wla’n gua Anannganman su. Jran kekle, yɛ tra ɔ awlɛn. Fa ɔ wla’n gua Anannganman su.’ (Jue Mun 27:14) Ɔ maan sɛ e waan é trá e awlɛn’n, nán maan like nga e wla o su’n, ɔ yo e ɲrun kɛ like paloo sa. Annzɛ like mɔ sɛ ɔ́ kpɛ́n su o, annzɛ ɔ su kpɛnman su o, e wunmɛn i wlɛ’n sa. Sanngɛ, maan like sɔ’n tran e awlɛn nin e angunndan’n nun kpa weiin titi. I liɛ’n, junman nga Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ be di’n, é dí i juejue su nin yakpa su kɛ Zezi liɛ’n sa. (Matie 24:14; 28:19, 20) Biblu’n kan be wla mɔ be fa gua Ɲanmiɛn su’n, ɔ nin Ɲanmiɛn sulafilɛ’n, ɔ nin Ɲanmiɛn nin sran klolɛ’n, be ndɛ likawlɛ. Be wla mɔ be fa gua Ɲanmiɛn su’n, ɔ ti like nanndoliɛ, yɛ ɔ wieman. Be kwla fa sie Ɲanmiɛn i sufuɛ kpa’m be nzɔliɛ.—1 Korɛntfuɛ Mun 13:13.

?E ‘ɲin tran Ɲanmiɛn sin tititi?’

 4. ?Ngue yɛ be nga Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n mannin be’n, ɔ nin be nga be ti ‘bua’m be wie mun’n,’ be wun blibli be kɛ bé ɲɛ́n i ɔ?

⁴ Like nga Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be wla o su kɛ bé ɲɛ́n i’n yo ɲɛnmɛn. Be nga Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n mannin be’n, be wun blibli be kɛ bé kɔ́ ɲanmiɛn su naan be nin Klist bé dí junman. Be nga be ti ‘bua’m be wie mun’ be kusu’n, be lafi su kɛ ‘bé ɲán be ti, be su saciman kun, yɛ ɲrun nga Ɲanmiɛn mma’m bé ɲɛ́n i cɛn nga bé ɲán alaje’n, be dunman’n tɛ́ nun wie.’ (Zan 10:16; Rɔmfuɛ Mun 8:19-21; Filipfuɛ Mun 3:20) Kɛ be se kɛ ‘bé ɲán ɲrun cɛn nga bé dí alaje’n,’ yɛle kɛ bé ɲán be ti sa tɛ’n nin i sin ɲrɛnnɛn’n be sa nun. Nanwlɛ, ɔ leman like kpa kun sa mɔ Zoova su fa manman i sufuɛ mun ɔn. Afin ‘like kpa kwlaa nga be fa man sran’n, ɔ nin like kpa kwlaa nga be ɲɛn i’n, be fin i.’—Zak 1:17; Ezai 25:8.

 5. ?É yó sɛ naan e ‘ɲin w’a tran Ɲanmiɛn sin tititi?’

⁵ ?Klistfuɛ’m be ɲin m’ɔ o Ɲanmiɛn sin’n, i cinnjin m’ɔ ti’n yɛle mennin? Rɔmfuɛ Mun 15:13 waan: ‘Maan Ɲanmiɛn mɔ e ɲin o i sin’n ɔ maan amun klun jɔ, yɛ an di alaje i su mɔ an lafi’n ti maan Ɲanmiɛn wawɛ’n i fanngan nun amun ɲin trɛn i sin tititi.’ Nanwlɛ, like nga Klistfuɛ’m bé ɲɛ́n i’n mɔ i ti be ɲin o Ɲanmiɛn sin’n, ɔ ti kɛ kpajalɛ mɔ kɛ wia’n fi’n, ɔ kpaja weiin’n sa. Ɔ timan kɛ buzi i kpajalɛ m’ɔ kpaja lika tuun wie nun’n sa. Ɔ maan sran bɔbɔ wunmuan’n, i klun jɔ, ɔ di alaje, ɔ tranman nguan nun sa ngbɛn, yɛ ɔ ti yakpafuɛ. Sanngɛ kɛ nga e fa wun i lɛ’n sa’n, sran ng’ɔ lafi Ɲanmiɛn Ndɛ’n su mɔ Ɲanmiɛn fɛ i wawɛ’n mɛn i’n, i yɛ i ‘ɲin tran Ɲanmiɛn sin tititi’ ɔ. Rɔmfuɛ Mun 15:4 waan: ‘Ndɛ nga be klɛli be laa’n, be klɛli i kwlaa sɔ’n kɛ bé fá klé e ngwlɛlɛ naan Ɲanmiɛn fɛ i ndɛ sɔ’n wla e fanngan, naan e tra e awlɛn e fa e wla’n guɛ i su.’ Ɔ maan, e fa kosan yɛ’n e usa e wun: ?N bo min ɲin ase n suan Biblu’n nun like yɛ n kanngan nun titi naan min ɲin w’a tran Ɲanmiɛn sin titi? ?N srɛ Ɲanmiɛn kɛ ɔ fɛ i wawɛ’n man min?—Lik 11:13.

 6. ?Sɛ e waan e ɲin tran Ɲanmiɛn sin tititi’n, ngue yɛ ɔ fataman kɛ e yo ɔ?

⁶ Kɛ be se kɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n wla sran yakpa’n, yɛle Zezi liɛ’n. I ajalɛ’n su yɛ e nian ɔn. Sɛ e bu Zezi i angunndan’n, e ‘sa sin su bubuman e yɛ e su kpɔnzɔman.’ (Ebre Mun 12:3) ?Sanngɛ sɛ sran kun fa aɲanbeun kunndɛlɛ’n cici i ti naan mɛn’n nun ninnge’m be yolɛ’n yɛ ɔ lo i’n, like nga Ɲanmiɛn waan ɔ́ fá mán e’n i sulafilɛ ekun liɛ tre? Sran sɔ’n, Ɲanmiɛn ninnge’m be yolɛ’n nun’n, ɔ́ yó nvɛɛfuɛ. Kpɔkun blɛblɛblɛ i nzuɛn’n sáci. I sɔ’n kwla yo maan, ɔ ‘lafiman Ɲanmiɛn su kpa kun.’ (1 Timote 1:19) Sanngɛ sɛ like nga e fa e wla’n gua su’n ti like kpa’n, e Ɲanmiɛn sulafilɛ’n su kpɔnzɔman.

Sɛ be lafi Ɲanmiɛn su’n, saan be wla trán like su kɛ bé ɲɛ́n i

 7. ?Ngue ti yɛ sran ng’ɔ lafi Ɲanmiɛn su’n, saan ɔ́ fɛ́ i wla guɛ́ i su ɔ?

⁷ Biblu’n waan: ‘Ɲanmiɛn su mɔ e lafi’n ti, e si weiin kpa kɛ y’a ɲan like nga e wla o su’n, ɔ maan e si kpa kɛ like nga e wunmɛn i’n wo lɛ.’ (Ebre Mun 11:1) Ɔ maan sran ng’ɔ lafi Ɲanmiɛn su’n, i wla o like su kɛ ɔ́ ɲɛ́n i. Maan e fa Abraamu i ndɛ e nian. ?Sran m’ɔ nin i yi Sara b’a yo oke’n niɔn, be wu ba ekun ɔn ɔ yo ye? (Bo Bolɛ 17:15-17) ‘Abraamu leman like fi m’ɔ kwla fɛ i wla’n gua su ɔ, kannzɛ ɔ ti sɔ’n, ɔ fɛ i wla’n guali Ɲanmiɛn su. Ɔ maan ɔ yoli nvle kpanngban kpa be si.’ (Rɔmfuɛ Mun 4:18) Nanwlɛ, Ɲanmiɛn mɔ Abraamu fɛ i wla guɛ i su’n ti’n, ɔ lafi su kpa kɛ ɔ́ ɲán osu. I kunngba’n, Ɲanmiɛn su m’ɔ lafi’n ti’n, like nga i wla o su kɛ Ɲanmiɛn fá mɛ́n i’n, ɔ ti kɛ w’a ɲɛn i sa. ?Nán like nga ti yɛ srɛ w’a kunman Abraamu nin i yi Sara’n yɛ ɔ o lɛ? ?Nán like kunngba’n ti yɛ, be jasoli be mɛn’n nin be osufuɛ’m be afiɛn be ko trannin mɛn uflɛ nun tannin sua bo lele be fa wuli’n niɔn?

 8. ?Wafa sɛ e awlɛn tralɛ’n yo maan like nga e wla o su’n taka kpa ɔ?

⁸ Like kwlaa nga Zoova seli Abraamu kɛ ɔ yo’n, kannzɛ ɔ yoli kekle sɛ o, sanngɛ ɔ yoli i kwlaa kpan. Ɔ maan like nga i wla o su’n, w’a yomɛn i ɲrun paloo le. (Bo Bolɛ 22:2, 12) I sɔ kunngba’n, sɛ e ɲin yi Zoova naan e tra e awlɛn e di i junman’n, e si kɛ é ɲɛ́n i nuan like. Akoto Pɔlu seli kɛ: ‘E awlɛn tralɛ sɔ’n nun e yo yakpa, yɛ e yakpa sɔ’n ti yɛ e fa e wla’n gua Ɲanmiɛn su ɔ. Yɛ e wla mɔ e fa gua Ɲanmiɛn su’n ti e ɲin su guaman ase.’ (Rɔmfuɛ Mun 5:4, 5) Ɔ seli ekun kɛ: ‘E klo kɛ amun kwlakwla an mian amun ɲin yo kɛ an yo i laa’n sa guɛ i ti nin i bo, yɛ amún ɲán like nga amun wla o su kɛ amún ɲɛ́n i’n i kwlaa ɔ.’ (Ebre Mun 6:11) Kɛ e nin Zoova e afiɛn mantan kpa’n, yɛ like nga e wla o su kɛ é ɲɛ́n i’n, e si kɛ ɔ́ yó ye ɔ. Ɔ maan sɛ kekle’n tin e su sɛ’n, é jrɛ́n i ɲrun yakpa su aklunjuɛ’n nun.

‘E ɲin m’ɔ o e Min’n i sin’n ti’n, e gua e wla ase’

 9. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan e ‘wla w’a gua ase’ ɔ?

⁹ Sɛ mɛn’n ti sran’n, nn é sé kɛ klenzua kplɔwa yɛ ɔ man e ɔ. Sanngɛ Ɲanmiɛn i like liɛ ng’ɔ́ mán e’n, ɔ lemɛn i saciwa. Jue Mun 37:34 waan: ‘Fa ɔ wla gua Anannganman su, fɛ i atin’n su. Yɛ ɔ́ dí wɔ nɛnnɛn, mɛn’n ɔ́ yó ɔ liɛ. Klunwifuɛ’m be nunnunlɛ’n ɔ́ yó ɔ ɲrun.’ Nanwlɛ, sɛ e ‘wla gua ase’n,’ i su ɔ. (Rɔmfuɛ Mun 12:12) I sɔ’n ti’n, like nga e wla o su kɛ é ɲɛ́n i’n, nán e wla fi su. ?E bu su angunndan titi? ?Ɔ yo e kɛ e bɔbɔ e o mɛn klanman’n nun naan e wun tukpaciɛ’n w’a wie naan e wla boman e wun kun? ?Ɔ yo e kɛ e o mɛn’n sɔ’n nun naan e nin sran nga e klo be’n e tran likawlɛ naan junman nga e di’n, ɔ man e aklunjuɛ? ?Mɛn klanman’n i desɛn nga be o e fluwa’m be nun’n, e bu su angunndan? Amun e fa sunnzun ase kun naan y’a wun like ti m’ɔ fata kɛ e bu su angunndan titi’n. Sɛ kɔnguɛ e o lika klanman wie nun naan kannin ng’ɔ o e sa nun’n i nun ti fiɛn’n, e su wunman lika’n i wlɛ. Saan é núnnún kannin’n nun naan w’a kpaja kpa naan y’a wun lika’n i klanman m’ɔ ti’n i kpa. Kɛ e bu mɛn klanman’n i su angunndan titi’n, ɔ yo kɛ kannin m’ɔ kpaja kpa’n sa. I sɔ’n ti’n, nán maan e angunndan’n yo kɛ kannin mɔ i nun w’a yo fiɛn’n sa!

10. ?Wafa sɛ yɛ kɛ e ɲin o akatua’n su’n, ɔ kle kɛ e nin Zoova e afiɛn’n mantan ɔn?

¹⁰ I kwlaa yoli o, klolɛ mɔ e klo Zoova’n ti yɛ e su i ɔ. (Mark 12:30) Sanngɛ e ɲin kpaman akatua’n su. Zoova bɔbɔ kunndɛ kɛ e yo sɔ! Ebre Mun 11:6 waan: ‘Afin sɛ be lafimɛn i su’n, i klun jɔman be wun mlɔnmlɔn. Ɔ maan sran nga i waan ɔ́ fɛ́ i wun mántan Ɲanmiɛn’n, maan ɔ lafi su kɛ ɔ o lɛ, yɛ be nga be kunndɛ i’n, ɔ́ yí i wun kle be [ɔ ti be like cɛfuɛ, NW].’ ?Ngue ti yɛ Zoova kunndɛ kɛ e si kɛ i yɛ ɔ ti Like cɛfuɛ’n niɔn? Afin sran ng’ɔ si sɔ’n, ɔ si Ɲanmiɛn. Yɛle kɛ, ɔ si kɛ Ɲanmiɛn i klun ti ufue yɛ ɔ klo i mma mun. Afin amun bɔbɔ an bu i sin be nian. ?Sɛ e ‘ɲrun atin tinman weiin’n,’ e wun kwla yo e fɛ? ?E sa sin su bubuman e?—Zeremi 29:11.

11. ?Ɲanmiɛn mɔ Moizi i ɲin o i sin ti’n, ngwlɛlɛ ajalɛ mennin yɛ ɔ fali ɔ?

¹¹ Sran kun mɔ i ajalɛ’n yo ɲɛnmɛn’n, yɛle Moizi. Yɛle kɛ, i ɲin trannin Ɲanmiɛn sin lele guɛli i ti nin i bo. Kɛ m’ɔ ti ‘Ezipti famiɛn i wa bla’n i wa’n’ ti’n, ɔ ti wlengbi. ?Kɛ m’ɔ ti sɔ’n niɔn, ɔ́ sú Zoova annzɛ ɔ́ dí i wlengbi’n titi? Yakpa su’n, ɔ suli Zoova. Afin ‘like ng’ɔ́ ɲɛ́n i cɛn wie’n, i ɲin tɛ i mmua lɔ.’ (Ebre Mun 11:24-26) Nanwlɛ, Moizi i ɲin trannin Zoova sin tititi.

12. ?Ngue ti yɛ like nga Klistfuɛ’m be wla o su kɛ bé ɲɛ́n i’n, be fa sunnzun kpongbo kle ɔ?

¹² Like nga e wla o su kɛ é ɲɛ́n i’n, akoto Pɔlu waan ɔ ti kɛ kpongbo kle sa. Ɔ sasa e ti’n mɔ e fa bu angunndan’n, ɔ maan e fa ajalɛ ngwlɛlɛ su, e fa e ɲin sie ninnge kpakpa’m be su yɛ e nanti seiin titi. (1 Tɛsalonikfuɛ Mun 5:8) ?E wla kpongbo kle sɔ’n titi? Sɛ e wlɛ i titi kɛ Moizi nin Pɔlu be sa’n, e su faman e wla guaman ‘aɲanbeun m’ɔ su kaman lɛ’n su sanngɛ é fá gúa Ɲanmiɛn m’ɔ man e like kwlaa mɔ maan e klun jɔ’n i su.’ Andɛ sran’m be bɔbɔ be like liɛ ng’ɔ lo be’n, yɛ be kunndɛ ɔ. Sɛ e waan é yáci i sɔ yolɛ’n, saan é jrán kekle. Sɛ e yo sɔ kusu’n, ɔ ti kpa. ?Afin ‘nguan sakpa’ nga Ɲanmiɛn waan ɔ́ fá mán be nga be lafi i su mɔ be klo i’n, sɛ y’a faman e wla y’a guaman su’n, ngue like kpa ekun su yɛ é fá e wla’n gúa ɔ?—1 Timote 6:17, 19.

‘N su yaciman wɔ’

13. ?Ngue yɛ Zoova se kɛ ɔ́ yó mɛ́n i sufuɛ kpa mun ɔn?

¹³ Be nga be fa mɛn’n taka be ti su’n, ɔ fata kɛ be klun titi be. Afin ‘ɲrɛnnɛn’ nga be wun i andɛ’n, ɔ́ yó dan kɔ́ i ɲrun. (Matie 24:8) Sanngɛ Zoova i sufuɛ’m be liɛ’n, be wla gua ase. Afin, be liɛ’n ‘bé trán fɔundi tranlɛ, sa tɛ kaan sa su ɲanman be.’ (Nyanndra Mun 1:33) Kɛ mɔ be faman be wla’n guɛmɛn i andɛ mɛn’n su’n ti’n, be nanti akoto Pɔlu i afɔtuɛ’n su aklunjuɛ su. Ɔ seli kɛ: ‘Like nga amún yó’n, nán an yo i sika klolɛ’n ti. Maan amun ɲin yi like nga an le i’n, afin Ɲanmiɛn bɔbɔ seli kɛ: “N su yaciman wɔ, n su kpɔciman wɔ mlɔnmlɔn.”’—Ebre Mun 13:5.

14. ?Ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ Klistfuɛ’m be koko ainman liɛ’n ti ɔ?

¹⁴ Biblu’n nun ndɛ mma nga e kɛnngɛn i lɛ’n, ɔ kle weiin kɛ Zoova nian e lika. Zezi kusu seli sɔ wie. I waan: ‘An dun mmua fa amun wun man Ɲanmiɛn maan ɔ sie amun, yɛ an yo i klun sa’n, i sin ɔ́ wá fá ninnge sɔ’n kwlaa úka su mán amun. I sɔ’n ti, nán an koko ainman liɛ’n, afin ainman bɔbɔ yɛ ɔ́ kúnndɛ i wun like ɔ.’ (Matie 6:33, 34) Kɛ e wla e wun ase e di Sielɛ Blɛ junman’n mɔ e kunngba’n e kunndɛ like ng’ɔ ju e’n, nanwlɛ, ɔ timan blɛblɛ. Zoova bɔbɔ si sɔ. Sanngɛ, kɛ mɔ Zoova kwla nian e lika mɔ kusu i sɔ yɛ ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ yó’n ti’n, maan e fa e wla’n kwlaa guɛ i su.—Matie 6:25-32; 11:28-30.

15. ?Kɛ be se kɛ Klistfuɛ’m be ‘ɲinma’n ti kpa’n’ i bo’n yɛle mennin?

¹⁵ Kɛ e ‘ɲinma’n ti kpa’n,’ e kle kɛ e lafi Zoova su. (Matie 6:22, 23) Sran nga i ɲinma’n ti kpa’n, ɔ ti nanwlɛfuɛ, sa tɛ nunmɛn i awlɛn’n nun, i ɲin bloman like su. Sɛ i waan ɔ́ yó like’n, ɔ bu sran uflɛ angunndan. Nán sran m’ɔ tran lɛ mɔ yalɛ’n di i’n, m’ɔ niɛnmɛn i awlofuɛ’m be lika’n, yɛ be se kɛ i ɲinma’n ti kpa ɔ. Sanngɛ, sran nga i ɲinma’n ti kpa’n, ɔ ‘si ngwlɛlɛ’ yɛ ɔ dun mmua di Ɲanmiɛn junman liɛ’n.—2 Timote 1:7.

16. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e lafi Ɲanmiɛn su yɛ e yo yakpafuɛ naan e ɲinma’n w’a yo kpa ɔ?

¹⁶ Sran ng’ɔ lafiman Ɲanmiɛn su m’ɔ timan yakpafuɛ’n, i ɲinma’n kwlá yoman kpa titi. Amun e fa sa kun e nian. ?Sɛ e ti junman difuɛ naan dɔ ng’ɔ fata kɛ e fa ɔ aɲia’m be bo’n, i nun yɛ e min’n waan cɛn kwlaa e di junman’n, é fá ajalɛ yakpa su kɛ é yó Zoova liɛ’n? Sɛ sran’n lafiman su kpa kɛ Zoova kwla niɛn i sufuɛ’m be lika’n, Satan kusu kwla tin i su. Ɔ maan, ɔ cɛman naan w’a yaci aɲia’m be bo kɔlɛ. Ɲanmiɛn su mɔ w’a lafiman’n ti’n, Satan yɛ ɔ́ síe i siɛn’n niɔn, nán Zoova ɔ. ?Sɛ e yo sɔ’n, e liɛ’n w’a wieman mlɔnmlɔn?—2 Korɛntfuɛ Mun 13:5.

‘Fa ɔ wla gua Zoova su’

17. ?Wafa sɛ yɛ be nga be lafi Zoova su’n, dɔ nga su’n, be di ye ɔ?

¹⁷ Biblu’n kle weiin kpa kɛ be nga be fa be wla gua Zoova su mɔ be lafi i su’n, be liɛ yo ye titi. (Nyanndra Mun 3:5, 6; Zeremi 17:7) Wie liɛ’n, yalɛ’n di be. Sanngɛ like nga be wla o su kɛ bé ɲɛ́n i’n ti’n, be bumɛn i like fi. I sɔ mɔ be yo’n, ɔ kle kɛ be fa be ‘wla be gua Zoova su’ afin like kpa kwlaa nga i sufuɛ nanwlɛfuɛ’m be ɲin o i sin’n, ɔ́ fá mán be. (Jue Mun 37:4, 34) Ɔ maan, dɔ nga su bɔbɔ’n be klun jɔ kpa. Biblu’n waan: ‘Sa nga klun ufuefuɛ’m be ɲin o i sin’n, saan bé ɲán su aklunjuɛ. Klunwifuɛ’m be sunnzunlɛ nga be sunnzun’n, i kwlaa tɔ nzue nun.’—Nyanndra Mun 10:28.

18, 19. (a) ?Fanngan wlalɛ ndɛ mennin yɛ klolɛ su Zoova kan kle e ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e nin Zoova e ‘o nun’ ɔn?

¹⁸ Bakan ng’ɔ nin i si be su nanti mɔ i si trɛ i sa’n nun’n, srɛ kunmɛn i. I kunngba’n yɛle wafa nga e nin e Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n e nanti’n. Zoova seli Izraɛlifuɛ’m be kɛ: “Nán srɛ kun amun afin n jin amun sin. Nán amun klun titi amun. Ń úka amun. N ti Anannganman amun Ɲanmiɛn, n sɔ amun sa. Min yɛ n se amun kɛ: “Nán srɛ kun amun naan ń úka amun’n niɔn.”’—Ezai 41:10, 13.

¹⁹ ?Kɛ e wun kɛ Zoova sɔ e sa’n, e wun blibliman e? Davidi seli kɛ: ‘N yiman min ɲin Anannganman su mlɔnmlɔn. Sɛ ɔ nin min o nun’n, srɛ kunman min, min wun usuman min.’ (Jue Mun 16:8) ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e nin Zoova e ‘o nun’ ɔn? I wafa’n sɔnnin. Sanngɛ, sɛ like kwlaa nga é yó be’n, e dun mmua nian Ɲanmiɛn ndɛ’n nun, kpɔkun like nanndoliɛ kpa nga Zoova maan e wla o su kɛ é ɲɛ́n i’n, sɛ e ɲin kpaman su’n, é klé kɛ e nin Zoova e o nun. Jue tofuɛ Azafu seli kɛ: ‘E nin wɔ yɛ e o nun titi ɔ. A trali min sa’n, yɛ e nin wɔ e nanti titi ɔ. Ɔ bɔbɔ wɔ angunndan liɛ’n yɛ a fa tinngɛ min ɔn, yɛ cɛn kun á fá min kɔ wɔ aɲrunɲan dan’n i lika’n nun lɔ.’ (Jue Mun 73:23, 24) Ndɛ sɔ’n wla e fanngan dan. Ɔ maan, srɛ kunman e ainman liɛ’n ti.

‘An su wa ɲan amun ti’

20, 21. ?Be nga be fa be wla gua Zoova su’n, be liɛ yó sɛ?

²⁰ Kɛ aliɛ cɛ́n m’ɔ́ fá sán’n, ɔ fata kɛ e nin Zoova e nanti kpa tra laa’n. Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ ti tɛ’n, i awieliɛ w’a mantan koko. I sin’n, ɲrɛnnɛn nga kɛ mɛn’n boli i bo lele be nin a wunmɛn i wunsu sɔ le’n, ɔ́ wá tɔ́ Satan i mɛn’n su. (Matie 24:21) Blɛ sɔ’n nun’n, be nga be lafiman Ɲanmiɛn su’n, be klun súan be sa kplala. Sanngɛ, Zoova i sufuɛ yakpafuɛ mɔ be fali be wla guɛli i su’n be liɛ’n, bé sí able. Zezi seli kɛ: ‘Kɛ amún wún kɛ sa sɔ’m be su yo’n, an jao jran, an man amun ti’n su, kɛ ɔ́ yó sɔ’n, nn an su wa ɲan amun ti.’—Lik 21:28.

²¹ E ɲin m’ɔ o Ɲanmiɛn sin’n ti’n, maan e wla gua ase. Nán maan e yaci Satan lɛ naan ɔ fɛ i gblɛ ninnge mun ɲan e. Maan e kplin e ɲin naan e Ɲanmiɛn sulafilɛ’n, ɔ nin e Ɲanmiɛn nin sran klolɛ’n, ɔ nin e ɲin m’ɔ yi Ɲanmiɛn’n be taka kpa. Sɛ e yo sɔ’n, kannzɛ sa’m be ti sɛ be ti sɛ, é yó Zoova klun sa’n yakpa su. É jrán kekle, e su loman e wun manman Satan. (Zak 4:7, 8) Nanwlɛ, maan ‘e mɔ e wla’n o Anannganman su’n, e jran kekle, yɛ e tra e awlɛn!’—Jue Mun 31:25.

[Ja ngua lɛ ndɛ’n]

?Amun kwla tɛ su?

• ?Wafa sɛ yɛ like nga Zezi ɲin o i sin’n ti’n, ɔ yoli yakpafuɛ ɔ?

• Ɲanmiɛn sulafilɛ nin like nga e wla o su kɛ é ɲɛ́n i’n, be afiɛn’n ti kun. An yiyi nun.

• ?Wafa sɛ yɛ like nga Klistfuɛ kun i ɲin o i sin’n nin i Ɲanmiɛn sulafilɛ’n, be wlɛ i yakpa naan w’a wun ninnge nga be ti cinnjin’n, be wlɛ ɔ?

• ?Ngue ti yɛ be nga be fa be ‘wla be gua Zoova’ su’n be klun titiman be ɔ?

[Foto, bue 26]

?Maan e yo bakan annzɛ sran kpɛnngbɛn’n, ɔ yo e kɛ e o mɛn klanman’n nun lɔ sa?