‘Junman nga Ɲanmiɛn fa wlali ɔ sa nun’n, guɛguɛ i bo’
‘Junman nga Ɲanmiɛn fa wlali ɔ sa nun’n, guɛguɛ i bo.’—2 TIMOTHY 4:5.
1, 2. ?Kannzɛ bɔbɔ Klistfuɛ’m be kwlaa be ti jasin fɛ’n bofuɛ’n, sanngɛ ngue yɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n waan ɔ fata kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be yo ɔ?
?AMUN ti Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n i jasin fɛ’n bofuɛ? Sɛ ɔ ti sɔ’n, amun la Zoova i ase. Afin, i yɛ ɔ mannin amun cenjele junman sɔ’n niɔn. ?Amun ti asɔnun kpɛnngbɛn? I sɔ’n ti cenjele junman uflɛ ekun mɔ Zoova fa mannin amun ɔn. Sanngɛ, maan e si kɛ, nán e like mɔ e si i’n, annzɛ ijɔlɛ mɔ e si ijɔ’n, be ti yɛ e kwla bo jasin fɛ’n, annzɛ kusu e kwla di asɔnun kpɛnngbɛn junman’n niɔn. Zoova yɛ maan e bo jasin fɛ’n niɔn. Kpɔkun, kɛ mɔ aniaan wie’m be nzuɛn’n ɔ nin asɔnun su nianlɛ nzuɛn nga Biblu’n kɛn i ndɛ’n, ɔ kle kɛ be nin asɔnun su nianlɛ fata’n, i ti yɛ be fɛli i sɔ junman wlali be sa nun ɔn.—2 Korɛntfuɛ Mun 3:5, 6; 1 Timote 3:1-7.
2 Kannzɛ bɔbɔ Klistfuɛ kwlaa nga be fali be wun mannin Ɲanmiɛn’n be ti jasin fɛ’n bofuɛ’n, sanngɛ ɔ ti cinnjin kpa kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be kle ajalɛ kpa jasin fɛ’n bolɛ nun. Afin, asɔnun kpɛnngbɛn ‘nga be di junman kpa mɔ be kan Ɲanmiɛn ndɛ yɛ be kle like’n,’ Ɲanmiɛn Kpli nin Zezi, ɔ nin be wiengu Zoova i Lalofuɛ’m be ɲin kpaman be su (1 Timote 5:17; Efɛzfuɛ Mun 5:23; Ebre Mun 6:10-12). I sɔ’n ti sa’n kwlaa nun’n, ɔ fata kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’n i like klelɛ’n, ɔ yo ndɛ tiefuɛ’m be ye Ɲanmiɛn ninnge’m be nun. Afin akoto Pɔlu seli Timote m’ɔ ti asɔnun kpɛnngbɛn’n i kɛ: ‘Cɛn wie lele’n, sran’m be su faman ndɛ nanwlɛ’n su kun, bé yó sa nga ɔ yo be bɔbɔ be fɛ’n, yɛ bé kúnndɛ sran kpanngban kpa kɛ be kle be like nga ɔ yo be fɛ’n. Be su sieman be su nanwlɛ’n su kun, bé síe be su ndɛ nga be ti kɛ ngua sa’m be su. Sanngɛ ɔ liɛ’n, nian ɔ wun su sa’n kwlaa nun, yalɛ nga be kle wɔ’n, maan ɔ sɔn ɔ nun, jasin fɛ i kanlɛ m’ɔ ti ɔ junman’n, di. Junman nga Ɲanmiɛn fa wlali ɔ sa nun’n, guɛguɛ i bo.’—2 Timote 4:3-5.
3. ?Kɛ ɔ ko yo naan ato like klelɛ’n w’a wluman asɔnun’n nun naan Ɲanmiɛn ninnge’m be nun w’a saciman’n ti’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be yo ɔ?
3 Kɛ ɔ ko yo naan ato like klelɛ’n w’a wluman asɔnun’n nun naan Ɲanmiɛn ninnge’m be nun w’a saciman’n ti’n, ɔ fata kɛ asɔnun sunianfuɛ’m be fa afɔtuɛ nga Pɔlu mannin’n su kpa. I waan: ‘Nian ɔ wun su sa’n kwlaa nun [...]. Junman nga Ɲanmiɛn fa wlali ɔ sa nun’n, guɛguɛ i bo.’ (2 Timote 4:5). Nanwlɛ, ɔ fata kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’n ɔ di ‘junman nga Ɲanmiɛn fa wlɛli i sa nun’n, ɔ guɛguɛ i bo.’ Yɛle kɛ, ɔ fata kɛ ɔ nian junman’n nun di i kpa liɛ su. Asɔnun kpɛnngbɛn nga ɔ di junman nga be fa wlɛli i sa nun’n m’ɔ guɛguɛ i bo’n, ɔ niɛn i wun su junman kwlaa ng’ɔ di’n nun. I ɲin kpaman junman’n su, annzɛ kusu ɔ diman junman’n i buebue. I sɔ sran liɛ’n, kannzɛ like’n ti kaan sɛ’n, ɔ nian nun yo i kpa.—Lik 12:48; 16:10.
4. ?Ngue yɛ ɔ kwla uka e naan junman nga Ɲanmiɛn fa wlali e sa nun’n, y’a di y’a guɛguɛ i bo ɔ?
4 Nán blɛ kpanngban mɔ be le i’n, i ti yɛ maan be kwla di junman’n be guɛguɛ i bo ɔ. Sanngɛ blɛ kaan bɔbɔ mɔ be nian nun be fa di junman’n, i ti yɛ maan be kwla yo i sɔ liɛ’n niɔn. Be wun siesielɛ’n, ɔ nin junman i dilɛ titi’n, ɔ kwla uka Klistfuɛ kwlaa naan junman nga Ɲanmiɛn fa wlɛli i sa nun’n, w’a di w’a guɛguɛ i bo. Sɛ asɔnun kpɛnngbɛn kun waan ɔ́ dí blɛ kpanngban jasin fɛ’n bolɛ nun’n, ɔ fata kɛ ɔ siesie i junman’m be dilɛ blɛ. I liɛ’n, ɔ́ wún junman ng’ɔ kwla fa man sran uflɛ’n, ɔ nin wafa ng’ɔ kwla yo i sɔ liɛ’n. Kpɔkun maan ɔ si junman nga i dilɛ nun’n i sa mian ukalɛ wun’n. Asa ekun’n, maan ɔ si wafa nga ɔ fata kɛ be ukɛ i’n (Ebre Mun 13:17). Nanwlɛ, asɔnun kpɛnngbɛn ng’ɔ nian junman’n nun di’n, ɔ wlɛli i sa junman’n i dilɛ’n nun kɛ nga Zerizalɛmu talɛ’m be kplanlɛ nun’n Neemi fa yoli’n sa (Neemi 5:16). Sanngɛ i kwlaa yoli o, ɔ fata kɛ Zoova i sufuɛ’m be kwlaa be bo Sielɛ Blɛ jasin fɛ’n i titi.—1 Korɛntfuɛ Mun 9:16-18.
5. ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ e bu junman mɔ Ɲanmiɛn fa wlali e sa nun’n niɔn?
5 Nanwlɛ, Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ m’ɔ o nglo lɔ’n i jasin fɛ’n bofuɛ mɔ e ti’n, ɔ jɔ e klun dan! Ɛɛn, jasin fɛ’n mɔ e bo i mɛn wunmuan’n nun, ka naan mɛn’n i awieliɛ’n w’a ju’n, ɔ fata kɛ ɔ yo e cenjele junman mɔ e yɛyɛ i ɔ (Matie 24:14). Ɔ maan kannzɛ bɔbɔ fɔ’n wo e nun’n, ndɛ nga Pɔlu kannin’n kwla wla e fanngan. I waan: ‘E mɔ e le Ɲanmiɛn ninnge kpakpa sɔ mun’n, e ti kɛ sɛ sa, ɔ maan be wun i wlɛ kɛ e kwlá yoman like fi, sanngɛ Ɲanmiɛn m’ɔ kwla like kwlaa yo’n yɛ ɔ yo sa ɔ.’ (2 Korɛntfuɛ Mun 4:7). Nanwlɛ, Ɲanmiɛn m’ɔ kwla like kwlaa yo’n i fanngan nun nin ngwlɛlɛ m’ɔ man e’n ti’n, e kwla di junman’n i kpa.—1 Korɛntfuɛ Mun 1:26-31.
Maan e yi Ɲanmiɛn i dan m’ɔ ti’n i nglo
6. ?Ngbaciɛ ng’ɔ trannin Zuifu nin Izraɛlifuɛ nga be ti Ɲanmiɛn liɛ sakpa’n be afiɛn’n, yɛle mennin?
6 Kɛ Pɔlu kán ndɛ klé Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n mannin be’n, ɔ seli kɛ Ɲanmiɛn yɛ maan ‘e kwla di aenguɛ uflɛ nga ɔ nin sran’m be trali’n i junman’n niɔn.’ Aenguɛ uflɛ mɔ Ɲanmiɛn nin Izraɛlifuɛ nga be ti i liɛ sakpa’n be trali’n, Zezi Klist yɛ ɔ ti i nun jranfuɛ’n niɔn. Kpɔkun aenguɛ laa ng’ɔ nin Zuifu’m be trali’n, Moizi yɛ ɔ ti i nun jranfuɛ’n niɔn. Ngbaciɛ ng’ɔ o aenguɛ nɲɔn sɔ’m be afiɛn’n, Pɔlu yiyi nun weiin. Ɔ yiyi nun ekun kɛ, kɛ Moizi ko fali Mmla blu nga be klɛklɛli i yɔbuɛ’n su’n m’ɔ́ bá’n, i ɲrun’n yoli ɲanɲan lele ɔ maan Izraɛlifuɛ’m b’a kwlá niɛnmɛn i ɲrun’n. Kpɔkun blɛ sɔ nun’n, like tɛ kpa kun yoli afin ‘b’a kwlá wunman sa fi wlɛ’ tannin m’ɔ kata be ɲin’n ti. Sanngɛ kɛ be kpɛ be ɲin Zoova wun lɔ mɔ be tu be klun be su i’n, be ɲin tike. Pɔlu wa fali sa sɔ’n sunnzunnin junman nga Ɲanmiɛn fa mannin be ng’ɔ nin be trali aenguɛ uflɛ’n be kɛ be di’n. Ɔ seli kɛ: “E kwlaa, [...] e wun wafa nga e Min’n i dan’n fa ti’n i kwlaa kɛ niannun nun sa.” (2 Korɛntfuɛ Mun 3:6-8, 14-18; Ezipt Lɔ Tulɛ 34:29-35). Andɛ kusu’n, Zezi i ‘bua’m be wie mun’ be cenjele like yɛle Zoova i ɲrun ɲanɲan mɔ be yi i nglo’n.—Zan 10:16.
7. ?Wafa sɛ yɛ sran’m be kwla yili Ɲanmiɛn i ɲrun ɲanɲan’n i nglo ɔ?
7 ?Kɛ mɔ sɛ sran kun nian Ɲanmiɛn i ɲrun’n ɔ kwlá tranman nguan nun’n niɔn, wafa sɛ yɛ ɔ kwla yi Ɲanmiɛn i ɲrun ɲanɲan’n i nglo ɔ (Ezipt Lɔ Tulɛ 33:20)? Maan e si kɛ like ɲɛnmɛn kun wo Zoova i dan’n m’ɔ ti’n i sin. Like sɔ’n yɛle kɛ, Sielɛ Blɛ’n wá klé kɛ Zoova yɛ ɔ fata kɛ ɔ sie nglo lɔ’n nin asiɛ’n niɔn. Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n sɔ’n i su nanwlɛ ndɛ’m be o ‘Ɲanmiɛn i abonuan sa’n,’ nun wie. Be nga Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n wluli be nun’n, be boli abonuan sa sɔ’m be ndɛ kanlɛ’n i bo afuɛ 33 nun pantekɔti nun E Blɛ liɛ’n Nun (E.B.N.) (Sa Nga Be Yoli’n 2:11). Ɲanmiɛn wawɛ’n i fanngan nun’n, be kwla dili junman nga Ɲanmiɛn fa wlali be sa nun’n be guɛguɛli i bo.—Sa Nga Be Yoli’n 1:8.
8. ?Kɛ Pɔlu ko yo naan w’a di junman’n w’a guɛguɛ i bo’n ti’n, ngue yɛ ɔ miɛnnin i ɲin yoli ɔ?
8 Kɛ Pɔlu ko yo naan w’a di junman’n w’a guɛguɛ i bo ti’n, w’a manman like fi atin kɛ ɔ tɛnndɛn i ɲrun. Ɔ seli kɛ: ‘Ɲanmiɛn i aunnvuɛ m’ɔ si e m’ɔ fa e wlali junman nga nun’n ti’n, e sa sin bubuman e. E wla like nga be yo ɲannzuɛn ti be fiafia su’m be ase, e yoman like gblɛgblɛ nun, yɛ e sannganman Ɲanmiɛn ndɛ’n, sanngɛ kɛ e kan ndɛ weinwein Ɲanmiɛn ɲrun’n, ɔ maan sran’m be kwlaa be wun e wafa nga e ti’n.’ (2 Korɛntfuɛ Mun 4:1, 2). Kɛ Pɔlu se kɛ “junman nga nun’n,” i bo’n yɛle kɛ junman sɔ’n ti yɛ maan sran’m be si ndɛ nga ɔ ti nanwlɛ’n niɔn. Kpɔkun i yɛ maan Ɲanmiɛn ninnge mun mɔ be ti kɛ kannin sa’n be kpaja ɔ.
9, 10. ?Wafa sɛ yɛ e kwla yi wafa nga Zoova ti dan’n, i nglo ɔ?
9 Kɛ Pɔlu kán Ɲanmiɛn mɔ maan lika’n kpaja’n, mɔ e wun Ɲanmiɛn ninnge’m be wlɛ’n i ndɛ’n, ɔ seli kɛ: ‘Ɲanmiɛn m’ɔ seli kɛ: “Maan lika’n kpaja’n,” i kunngba’n yɛ maan e wun sa wlɛ weiin ɔn. Ɔ maan kɛ e nian Klist’n, e wun wafa nga Ɲanmiɛn ti’n i kwlaa, afin i yɛ maan e sili i ɔ.’ (2 Korɛntfuɛ Mun 4:6; Bo Bolɛ 1:2-5). Kɛ mɔ Ɲanmiɛn buli e sran dan m’ɔ fali junman’n wlali e sa nun’n ti’n, maan e yo saun titi naan y’a kwla yi wafa nga i dan’n ti’n i kwlaa i nglo kɛ niannun nun sa.
10 Ɲanmiɛn ninnge’m be nun sran ng’ɔ o aosin nun’n, ɔ kwlá wunman wafa nga Zoova i dan’n ɔ ti’n, annzɛ ɔ kwlá wunman wafa nga Zezi Klist m’ɔ ti Moizi kpɛnngbɛn’n, ɔ yi Zoova i dan’n m’ɔ ti’n i nglo’n. Sanngɛ e mɔ e ti Zoova i sufuɛ’n, Ɲanmiɛn ndɛ’n m’ɔ ti kɛ kannin sa’n, ɔ wo e sa nun. Kpɔkun, e fa kpaja e wiengu’m be ɲrun. Sɛ be nga Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n be o aosin nun’n be waan bé ɲán nguan’n, ɔ fata kɛ Ɲanmiɛn i kannin’n kpaja be bo. I sɔ’n ti’n, ndɛ nga Zoova seli kɛ maan lika’n kpaja’n, e fa su e di junman’n i juejue su nin aklunjuɛ su, e fa manman Zoova i dan m’ɔ ti’n.
Maan e kannin’n kpaja sran’m be Biblu’n nun like klelɛ’n nun
11. ?E kannin’n i kpajalɛ’n i su ndɛ mennin yɛ Zezi kannin ɔn? ?Yɛ jasin fɛ’n bolɛ’n i wafa mennin nun yɛ e kwla yo sɔ liɛ’n niɔn?
11 Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ: ‘Amun yɛ an ti kɛ kannin sa mɛn’n nun ɔn. Klɔ m’ɔ o oka su’n, ɔ fiaman. Kusu be sɔman kannin siemɛn i sɛ bo, sanngɛ be fa sie like su nglo, naan ɔ kpaja be kwlaa nga be o sua lɔ’n be ɲrun. I kunngba’n niɔn, an yo kɛ kannin sa sran’m be ɲrun, man be wun amun ɲoliɛ kpa’n naan be manman amun Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n.’ (Matie 5:14-16). E nzuɛn kpa’n kwla yo maan e wiengu’m be manman Ɲanmiɛn (1 Piɛr 2:12). Kpɔkun jasin fɛ’n i bolɛ’n m’ɔ ti wafawafa’n, ɔ man e kannin’n i kpajalɛ’n i wun atin kpanngban. Atin sɔ’m be nun kun yɛle kɛ, e fa Ɲanmiɛn Ndɛ’n m’ɔ ti kɛ kannin sa’n e kpaja sran’m be Biblu’n nun like klelɛ’n nun. I sɔ yolɛ’n ti cinnjin kpa naan y’a di junman nga Ɲanmiɛn fa wlali e sa nun’n y’a guɛguɛ i bo. ?Ajalɛ mennin mun yɛ be su falɛ’n kwla uka e naan sran’m be Biblu’n nun like klelɛ nun’n, y’a fa nanwlɛ ndɛ’n y’a kan be awlɛn’n niɔn?
12. ?Ngue ti yɛ Ɲanmiɛn srɛlɛ nin sran’m be Biblu’n nun like klelɛ’n, be kɔ likawlɛ ɔ?
12 Kɛ e srɛ Zoova kɛ ɔ uka e sran’m be Biblu’n nun like klelɛ nun’n, i sɔ’n kle weiin kɛ é kúnndɛ é dí junman sɔ’n sakpa. Ɔ kle ekun kɛ e wiengu’m be ukalɛ mɔ maan be kwla si Ɲanmiɛn i su nanwlɛ’n, e wun i cinnjin lika m’ɔ ti’n i wlɛ kpa (Ezekiɛl 33:7-9). Sɛ i sɔ’n ti e srɛ Zoova’n, saan ɔ́ úka e. Kpɔkun, jasin fɛ’n bolɛ’n junman mɔ e wla e wun ase e di’n, ɔ́ yrá su (1 Zan 5:14, 15). Sanngɛ nán maan e srɛlɛ’n ɔ yo sran mɔ e kunndɛ kɛ é ɲɛ́n i naan é klé i Biblu’n nun like’n, i ngunmin liɛ. Kɛ e ko wla sran Biblu’n nun like klelɛ’n i bo ase’n, maan e srɛ like suanfuɛ’n i ti, kpɔkun e bu i angunndan naan y’a kwlɛ i uka trele. Sɛ e yo sɔ’n, Zoova úka e maan like klelɛ’n kwlaa nun’n, é klé i kpa.—Rɔmfuɛ Mun 12:12.
13. ?Ngue yɛ ɔ kwla uka e naan sran’n i Biblu’n nun like klelɛ’n w’a yo kpa ɔ?
13 Sɛ e waan sran’n i Biblu’n nun like klelɛ’n ɔ yo kpa’n, ɔ fata kɛ e siesie e wun kpa like klelɛ’n kwlaa nun. Sɛ e bu i kɛ e siman sran like kle kpa’n, maan e nian wafa nga le mɔcuɛ kwlaa nun asɔnun’n i fluwa nun ndɛ suanlɛ’n i sunianfuɛ’n ɔ kle like’n, i ajalɛ’n su. Annzɛ kusu cɛn wie nun’n, e kwla ko sunman jasin bofuɛ nga be sran Biblu’n nun like klelɛ’n ba nvlɛ kpa’n. I sɔ’n kwla uka e kpa liɛ su. Ɔ ti kpa ekun kɛ e ɲin tran like klelɛ wafa nin ayeliɛ nga Zezi Klist yili be nglo sran’m be like klelɛ nun’n, be su kpa.
14. ?Wafa sɛ yɛ e kwla kan Biblu’n nun like suanfuɛ’n i awlɛn’n niɔn?
14 Zezi Si m’ɔ o nglo lɔ’n i klun sa’n yolɛ’n, ɔ nin i ndɛ’n i kanlɛ’n, be yoli i fɛ kpa (Jue Mun 40:9). Zezi yoli wɛtɛɛfuɛ kpɔkun i like klelɛ’n kannin i ndɛ tiefuɛ’m be awlɛn’n (Matie 11:28-30). Maan e kusu e mian e ɲin naan e like klelɛ’n kan Biblu’n nun like suanfuɛ’m be awlɛn’n. Sɛ e waan ɔ yo sɔ’n, ɔ fata kɛ e angunndan’n tran like suanfuɛ’n i ninnge silɛ fanunfanun nga be miɛn i sa’n be su, naan e siesie e wun. I liɛ’n, sɛ sran sɔ’m be ninnge’m be yolɛ nun’n Biblu’n timan be ɲrun ndɛ nanwlɛ’n, e kwla ukɛ i maan ɔ wun i wlɛ kɛ Biblu’n nun ndɛ’n ti nanwlɛ. Sran sɔ’n i like klelɛ liɛ nun’n, atrɛkpa, saan é kánngan Biblu’n nun ndɛ mma kpanngban be nun, yɛ é yíyí be nun naan y’a kɛn i awlɛn’n.
Maan e uka like suanfuɛ mun naan be wun sunnzun ase’m be wlɛ
15, 16. (a) ?Wafa sɛ yɛ e kwla uka like suanfuɛ nga ɔ wunman Biblu’n i nun sunnzun ase wie’m be wlɛ’n niɔn? (b) ?Sɛ like suanfuɛ’n wunman Biblu’n i akua’n i nun sunnzun ase wie wlɛ’n, ngue yɛ e kwla yo ɔ?
15 Wie liɛ’n, Biblu’n nun like suanfuɛ’n ɔ kwlá wunman sunnzun ase wie mun mɔ be o Biblu’n nun’n, be wlɛ. Sunnzun ase sɔ’m be nun kun kwla yo Ɲanmiɛn sielɛ’n mɔ Zezi fa sunnzunnin nɛnnglɛnman kpakpa’n (Matie 13:45, 46). Nɛnnglɛnman nga Zezi kɛn i ndɛ’n ɔ ti like nanndoliɛ, kpɔkun ɔ wo jenvie’n nun buye wie’m be kongloman’m be nun. Sanngɛ nán nɛnnglɛnman sɔ’m be ngba yɛ be ti kpakpa ɔ. Sunnzun ase’n nun’n, aata difuɛ’n ɔ wunnin i kpakpafuɛ’n kun. Ɔ maan, ɔ miɛnnin i ɲin yoli like kwlaa ng’ɔ kwla yo’n naan w’a ɲan nɛnnglɛnman kpakpafuɛ’n sɔ’n. Amun kwla fa fluwa kɛ Étude perspicace des Écritures sa’n i lika nga be klɛli “Perle” lɛ’n be kunndɛ sunnzun ase sɔ mɔ Zezi fali’n i nun yiyilɛ kpa’n.a Kɛ e wun kɛ like suanfuɛ’n ɔ wun ndɛ nga e yiyi nun e kle i’n i wlɛ kpa’n, m’ɔ jɔ i klun’n, nanwlɛ, i sɔ’n yo e bɔbɔ e fɛ dan!
16 Wie liɛ kusu’n, sunnzun ase nga like suanfuɛ’n ɔ wunmɛn i wlɛ’n, ɔ wo Biblu’n i akua ng’ɔ suan nun like’n i nun. Sɛ ɔ ti sɔ’n, amun fa blɛ be yiyi nun kpa, annzɛ kusu amun fa sunnzun ase uflɛ be yiyi nun be kle i. Atrɛkpa fluwa’n waan ɔ́ klé kɛ, sɛ sran kun waan ɔ́ kúnndɛ kɛ i aja’n ɔ yo kpa’n, ɔ fata kɛ ɔ ɲan sran kpa jɛ i. Kpɔkun, ɔ fata kɛ aja nun’n, be nɲɔn’n be bo yo kun naan be suan be wiengu bo. Sɛ e waan é fɛ́ i wun sunnzun ase é klé like suanfuɛ’n, e kwla fa klɛn bofuɛ’n ɔ nin jue tofuɛ’n. Kɛ klɛn bofuɛ’n ɔ bo klɛn mɔ jue tofuɛ’n ɔ to jue’n suɛn i bo’n, i agualiɛ’n yo ngowa fɛ. Annzɛ ekun’n, e kwla fa sran nɲɔn mɔ be su yi trɔ loto nun’n be su sunnzun ase wie. Yɛle kɛ, kɛ kun yí trɔ’n, nn kun sɔ́ nun ɔ́ síe i ase. Ɔ maan, kɛ a nian be sa’n, ɔ waan nn i yolɛ’n ti pɔpɔ.
17. ?Sunnzun ase’m be falɛ nun’n, ajalɛ kpa mennin yɛ Zezi mannin e ɔ?
17 Sɛ e waan é káci sunnzun ase mun like klelɛ nun’n, ɔ fata kɛ e dun mmua e siesie e wun. I sɔ’n kwla kle kɛ like suanfuɛ’n i ndɛ lo e kpa. Zezi fali sunnzun ase nga be wlɛ wunlɛ’n timan kekle’n, ɔ fa yiyili i ndɛ’m be nun. Sunnzun ase sɔ’m be wie o oka’n su lɔ jasin fɛ’n nga ɔ boli’n, i nun. Kpɔkun Biblu’n kusu kle weiin kɛ wafa nga Zezi kleli sran’m be like’n ɔ ɲannin ta kpa i ndɛ tiefuɛ’m be su (Matie 5:1–7:29). Kɛ mɔ sran’m be ndɛ lo Zezi kpa’n ti’n, ɔ yiyili ndɛ’m be nun kleli be wɛtɛɛ su.—Matie 16:5-12.
18. ?Wafa sɛ yɛ e kwla fa like suanlɛ fluwa’n i nun Biblu’n nun ndɛ mma mun e kle like ɔ?
18 Sɛ sran’m be ndɛ lo e’n, saan ‘é tú Ɲanmiɛn Ndɛ’n i bo klé be weiin.’ (Sa Nga Be Yoli’n 17:2, 3). Sanngɛ, ɔ fata kɛ e fa like suanlɛ’n e wlɛ i srɛlɛ’n nun titi. Kpɔkun, Biblu’n i akua nga ‘ninnge sunianfuɛ kpa’n’ yi be’n, maan e fa be di junman’n kpa naan y’a kwlɛ i sɔ liɛ’n yo (Lik 12:42-44). Biblu’n i akua’n sɔ mɔ i kun yɛle fluwa La connaissance qui mène à la vie éternelle, i nun Biblu’n nun ndɛ mma’m be sɔnnin kpa.b Kɛ mɔ fluwa sɔ’n timan dan’n ti’n, wie liɛ’n, ɔ bo Biblu’n nun ndɛ mma wie’m be su sa ngbɛn. I sɔ’n ti kɛ e kle like’n, ɔ ti cinnjin kpa kɛ e fa Biblu’n nun ndɛ mma sɔ’m be nun wie mun naan e kanngan be nun, kpɔkun e tutu be bo. Ɲanmiɛn Ndɛ’n le ta kpa. I sɔ’n ti’n, maan ɔ tran e like klelɛ’n nun titi (Ebre Mun 4:12). Yɛle kɛ like klelɛ’n kwlaa nun’n, maan e kanngan like suanlɛ’n i nun Biblu’n nun ndɛ mma sunman be nun. Sa’n kun su, annzɛ ayeliɛ kun su ndɛ nga Biblu’n kan’n, amun uka like suanfuɛ’n naan ɔ wun i wlɛ kpa. Amun ukɛ i kpa naan ɔ wun i wlɛ kɛ sɛ i ɲin yi Ɲanmiɛn i Mmla’n, ɔ́ ɲán suyralɛ.—Ezai 48:17, 18.
Maan e usa kosan nga mɔ maan sran’n kwla kɛn i klun ndɛ’n
19, 20. (a) ?Kɛ é klé Biblu’n nun like’n, ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e usa kosan nga mɔ maan sran’n kwla kɛn i klun ndɛ’n niɔn? (b) ?Sɛ e wun kɛ like suanfuɛ’n te yo sa wie’n, ngue yɛ e kwla yo ɔ?
19 Zezi usali kosan nga mɔ maan sran’m be kwla kan be klun ndɛ’n (Matie 17:24-27). Sɛ sa wie’m be su’n, e usa like suanfuɛ’n i kosan naan w’a yomɛn i ɲin ase gualɛ kosan’n, ɔ kwla kɛn i klun ndɛ kle e. Kosan sɔ’m be ti’n, e kwla wun kɛ ɔ te lafi like klelɛ wie m’ɔ finman Biblu’n nun’n, i su. Yɛle kɛ wie liɛ’n, ɔ te lafi su kɛ Ɲanmiɛn ti atre nsan’n. Fluwa Connaissance i ndɛ tre nsan su’n, ɔ kle weiin kɛ ndɛ mma “Trinité” annzɛ (atre nsan’n), ɔ nunman Biblu’n nun. Fluwa sɔ’n nun Biblu’n nun ndɛ mma wie mun mɔ be klɛli’n, be kle kɛ Zoova nin Zezi be timan sran kunngba, naan Ɲanmiɛn wawɛ’n kusu timan sran, naan sanngɛ ɔ ti Ɲanmiɛn i wunmiɛn m’ɔ fa yo ninnge mun’n. Sɛ e kanngan Biblu’n nun ndɛ mma sɔ’m be nun naan e yiyi be nun’n, like suanfuɛ’n wún i wlɛ kpa. Sanngɛ sɛ i sɔ yolɛ’n w’a yoman ye’n, amun fa fluwa kɛ Doit-on croire à la Trinité? sa. Kpɔkun, cɛn uflɛ kɛ amun wie like suan’n, amun kwla fa blɛ amun koko i nun yalɛ. I sin’n, amun kwla sa amun sin fa fluwa Connaissance kle like’n kɛ titi’n sa.
20 ?Yɛ sɛ like suanfuɛ’n i klun ndɛ ng’ɔ́ kán ɔ kle kɛ ɔ te nɔn siklɛti, annzɛ ɔ te yo sa tɛ wie nin? Sɛ ɔ ti sɔ’n, nán amun jran like suanlɛ’n. Amun se like suanfuɛ’n kɛ sɛ ɔ yo’n, nn amun a koko su yalɛ. Kpɔkun, amun wɔ amun ɲrun like suanlɛ’n nun. Kɛ mɔ amun si siɛn’n kɛ like suanfuɛ’n te nɔn siklɛti’n, amun kwla fa siklɛti nɔnlɛ’n i su ndɛ nga be o Biblu’n i akua be nun’n, be ukɛ i naan w’a wɔ i ɲrun Ɲanmiɛn ninnge’m be nun. Kɛ amún tú amun klun bé klé like suanfuɛ’n i like naan ɔ kɛn i awlɛn’n, amun srɛ Zoova wie naan ɔ ukɛ i, naan ɔ yo kpa Ɲanmiɛn ninnge’m be nun.
21. ?Sɛ like nga ɔ mian like suanfuɛ’n i sa’n i su yɛ e nian e kle i like’n, i bo’n gua sɛ?
21 Sɛ e dun mmua siesie e wun kpɔkun e srɛ Zoova’n, é kwlá nían like ng’ɔ mian sran’n i sa’n i su é klé i like. Kpɔkun, é kwlá úkɛ i blɛblɛblɛ maan i Ɲanmiɛn klolɛ’n yó dan kɔ́ i ɲrun. É kwlá úkɛ i ekun maan i ɲin yí Zoova ɔ nin i anuannzɛ’n, kpɔkun ɔ́ sí be ye. Kɛ e uka like suanfuɛ kun m’ɔ wun i wlɛ kɛ ‘Ɲanmiɛn wo e afiɛn sakpa’n,’ nanwlɛ, i sɔ’n jɔ e klun dan (1 Korɛntfuɛ Mun 14:24, 25)! I sɔ’n ti’n, maan e mian e ɲin e kle sran’m be like kpa, kpɔkun e uka be naan be kaci Zezi i sɔnnzɔnfuɛ.
E like kpa m’ɔ fata kɛ e yɛyɛ i’n
22, 23. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan junman nga Ɲanmiɛn fa wlali e sa nun’n, y’a kwla di y’a guɛguɛ i bo ɔ?
22 Sɛ e waan é dí junman nga Ɲanmiɛn fa wlali e sa nun’n naan é gúɛgúɛ i bo’n, ɔ fata kɛ e lafi Ɲanmiɛn i wawɛ’n su. Kɛ Pɔlu kán junman sɔ’n i ndɛ’n, ɔ seli i wiengu Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n mannin be’n be kɛ: ‘E mɔ e le Ɲanmiɛn ninnge kpakpa sɔ mun’n, e ti kɛ sɛ sa, ɔ maan be wun i wlɛ kɛ e kwlá yoman like fi, sanngɛ Ɲanmiɛn m’ɔ kwla like kwlaa yo’n yɛ ɔ yo sa ɔ.’—2 Korɛntfuɛ Mun 4:7.
23 Kannzɛ e ti be nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n be nunfuɛ o, annzɛ ‘bua’m be wie mun’ be nunfuɛ o, e kwlaa e ti kɛ sɛ sa (Zan 10:16). Sanngɛ, Zoova kwla man e wunmiɛn maan junman kwlaa ng’ɔ fa man e’n, kannzɛ bɔbɔ sa wie tanndan e ɲrun sɛ’n, é kwlá dí junman sɔ’n (Zan 16:13; Filipfuɛ Mun 4:13). I sɔ’n ti’n, maan e fa e wla’n kwlaa gua Zoova su. Kpɔkun junman kpa sɔ m’ɔ fa mannin e kɛ e di’n, maan e yɛyɛ i, yɛ e di e guɛguɛ i bo.
[Ja ngua lɛ ndɛ mun]
a Zoova i Lalofuɛ mun yɛ be yili ɔ.
b Zoova i Lalofuɛ mun yɛ be yili ɔ.
?Wafa sɛ yɛ amún tɛ́ kosan’m be su ɔ?
• ?Ngue yɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be kwla yo naan b’a di junman nga Ɲanmiɛn fa wlali be sa nun’n, b’a guɛguɛ i bo ɔ?
• ?Awlo lɔ Biblu’n nun like klelɛ nun’n, ngue yɛ e kwla yo naan like klelɛ’n w’a ɲan ta sran’n su ɔ?
• ?Sɛ like suanfuɛ’n ɔ wunman sunnzun ase wie wlɛ’n, annzɛ ndɛ wie i bo yiyilɛ’n i wlɛ’n, ngue yɛ amun kwla yo naan w’a wun i wlɛ ɔ?