Ndɛ tre blu nin nsiɛn
Maan ‘an klo amun wun dan’
1. ?Blɛ sunman nun’n, ngue yɛ ɔ yo be nga be ba Zoova i Lalofuɛ’m be aɲia’m be bo klikli nun’n be ɲɛnmɛn ɔn?
KƐ SRAN’M be ba Zoova i Lalofuɛ’m be aɲia’m be bo klikli nun’n, like nga be wun i m’ɔ yo be ɲɛnmɛn’n, yɛle kɛ be klo sran. Kɛ aniaan’m be sɔ be nun klanman mɔ klolɛ su be nin be koko yalɛ’n, i sɔ’n nun yɛ be wun klolɛ ng’ɔ o aniaan’m be afiɛn’n niɔn. Be nga be ba e aɲia dandan’m be bo’n, be wun i sɔ liɛ’n wie. Zronali klɛfuɛ kun seli kɛ: ‘Be wunman kɛ sran w’a nɔn drɔgi annzɛ nzan w’a bo. Sran’m be kpankpanman. Be susuman be wiengu bo. Be kpɛman nzowa. Be diman aɔwi tɛtɛ. Be nɔnman siklɛti. Be wuaman. Be nun wie fi w’a nɔnman drɔgi. Nanwlɛ be wunmɛn i sɔ liɛ’n ti abonuan.’ Klolɛ mɔ be klo sran’n ti yɛ be kwla yo i kwlaa nga bian’n kɛn i ndɛ lɛ’n niɔn. Afin sran ng’ɔ klo sran’n ‘i nzuɛn ti kpa, ɔ bumɛn i bɔbɔ wun akunndan.’—1 Korɛntfuɛ Mun 13:4-8.
2. (a) ?Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, ngue yɛ ɔ nin i fata kɛ e sran klolɛ’n yi i nglo ɔ? (b) ?Kɛ Klist sa’n, sran i klolɛ wafa benin yɛ ɔ fata kɛ e yi i nglo ɔ?
2 Klistfuɛ kpa’n, ɔ klo i niaan mun. (Zan 13:35) Kɛ é kɔ́ e ɲrun Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n, nn wafa nga e yi i nglo kɛ e klo sran’n, ɔ́ yó dan wie. Ɔ maan akoto Pɔlu srɛli Ɲanmiɛn naan i niaan Klistfuɛ’m be ‘klo sran’m be kpa.’ (Filipfuɛ Mun 1:9) Akoto Zan kleli kɛ sɛ e klo sran’n, sran sɔ’n ti e kwla fa e wun e man. Ɔ seli kɛ: ‘An nian, sa nga mɔ maan e si like nga be flɛ i sran klolɛ’n yɛle kɛ e ti Ɲanmiɛn i Wa’n fɛ i wun mannin. E kusu e niaan’m be ti maan e fa e wun man.’ (1 Zan 3:16; Zan 15:12, 13) ?Sanngɛ e niaan’m be ti’n, e kwla fa e wun e man? Ninnge sunman nun’n, b’a seman kɛ e fa e wun man. ?Sanngɛ, wienun ɔn sɛ e niaan’m be sa mian’n, wafa sɛ yɛ e kwla mian e ɲin naan y’a klɛn e wun y’a uka be ɔ?
3. (a) ?Wafa sɛ yɛ e kwla yi e sran klolɛ’n i nglo kpa ekun ɔn? (b) ?Andɛ’n, ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ e klo e wiengu mun dan ɔn?
3 E ninnge’m be yolɛ nun’n, nán e wun klɛnlɛ ngbɛn yɛ ɔ fata kɛ e klɛn ɔn. Sanngɛ, ɔ nin i fata kɛ e klo e niaan mun kpa naan e fa e wun nannan su. I sɔ’n ti’n, Ɲanmiɛn Ndɛ’n se e kɛ: “An klo amun wun kpa kɛ sran nin i niaan sa.” (Rɔmfuɛ Mun 12:10) E si kɛ e ngba’n e le e awlɛn su sran wie mun mɔ e klo be kpa ɔ. Sanngɛ sɛ e yi klolɛ sɔ’n i nglo sran uflɛ’m be lika wie’n, ɔ ti kpa. ?Nɛ́n i ɔ? Mɛn’n i awieliɛ blɛ nga nun’n, ɔ ti cinnjin kpa kɛ e nin e niaan Klistfuɛ mun e afiɛn’n mantan kpa tra laa’n. Biblu’n se kɛ: ‘Like’n kwlaa be awieliɛ’n w’a mantan. I sɔ’n ti, sa ng’ɔ ti dan trɛ i ngba’n yɛle kɛ an klo amun wun, afin sran ng’ɔ klo sran’n, ɔ yaci sa tɛ kpanngban nga be yo i cɛ.’—1 Piɛr 4:7, 8.
Kɛ ndɛ tɔ e afiɛn’n
4. (a) ?Ngue ti yɛ ndɛ kwla tɔ e nin e niaan mun e afiɛn asɔnun’n nun ɔn? (b) ?Sɛ bɔɔ Biblu’n nun mmla’n su falɛ timan e klun su’n, sanngɛ like kpa benin ti yɛ ɔ nin i fata kɛ e fa su ɔ?
4 Nanwlɛ, kɛ mɔ fɔ’n o e nun ti’n, ɔ ju blɛ wie’n e kwla lo e niaan’m be ngasi. Be kusu, be kwla lo e ngasi wie. (1 Zan 1:8) ?Sɛ i sɔ sa’n ju e su’n niɔn, ngue yɛ ɔ nin i fata kɛ e yo ɔ? Ɲanmiɛn Ndɛ’n kle e ajalɛ ng’ɔ fata kɛ e nanti su’n. Sanngɛ nán cɛn kwlaa yɛ e klɔ sran akunndan’n ɔ nin Biblu’n i nun mmla’n be kɔ likawlɛ ɔ. (Rɔmfuɛ Mun 7:21-23) Sanngɛ, e ɲin mɔ e mian e nanti Biblu’n nun afɔtuɛ’m be su’n, ɔ yi i nglo kɛ e kunndɛ kɛ Zoova klun jɔ e wun. Sɛ e yo sɔ kusu’n, é kló sran’m be kpa trá laa’n.
5. ?Sɛ sran kun yo e sa’n, ngue ti yɛ nán maan e yo i wie ɔ?
5 Wie liɛ’n, kɛ sran kun yo e sa’n, e kunndɛ kɛ é yí mɛ́n i. Sanngɛ i sɔ’n kwla yo maan ndɛ’n saci mlɔnmlɔn. I sɔ’n ti’n, maan e yaci Ɲanmiɛn lɛ naan ɔ tu e klunngbɔ. (Nyanndra Mun 24:29; Rɔmfuɛ Mun 12:17-21) Wie mun kɛ ɔ ko yo sɔ’n, kpɛkun be nin sran ng’ɔ loli be ngasi’n be tannin nvlɛ. Nán maan e yo sɔ e niaan’m be lika. Afin e niaan’m be klolɛ mɔ e klo be’n ti yɛ Ɲanmiɛn klun jɔ i sulɛ mɔ e su i’n, i su ɔ. (1 Zan 4:20) I sɔ’n ti yɛ Pɔlu klɛli kɛ: ‘Sa nga amun wiengu yo mɔ an wun i’n, maan ɔ sɔn amun nun, sɛ sran kun yo i wiengu sa’n, maan ɔ yaci cɛ i. [Zoova] yacili sa nga an yoli i’n cɛli amun, ɔ maan amun kusu, sa nga be yo amun’n, an yaci cɛ.’ (Kolɔsfuɛ Mun 3:13) ?E kwlɛ i sɔ liɛ’n yo?
6. (a) ?Sɛ e niaan kun yo e sa tɛ’n, kpɛ nɲɛ yɛ e yaci cɛ i ɔ? (b) ?Yɛ ngue yɛ ɔ kwla uka e naan y’a wun ndɛ sɔ’n i trawlɛ ɔ?
6 ?Yɛ sɛ sran kun fɔkɔ e awlɛn sa trilili mɔ sanngɛ nán kɛ ɔ yo sa tɛ wie mɔ i ti’n, be kwla tu i asɔnun’n nun’n nin? Sa sɔ’m be nun’n, akoto Piɛli waan maan e yaci ‘cɛ lele kpɛ nso.’ Sanngɛ Zezi seli kɛ: “Nán kpɛ nso ɔ, sanngɛ lele kpɛ ableso fa nso.” Kpɛkun ɔ yiyili nun weiin kpa kɛ sa tɛ mɔ e yo Ɲanmiɛn’n, i dan liɛ’n tra nga e niaan’m be yo e’n. (Matie 18:21-35) Ɲanmiɛn liɛ’n e fɔn i wun cɛn kwlaa. Ɔ kwla yo akunndan nga e bu’n annzɛ ndɛ ng’ɔ fin e nuan fite’n be nun’n, annzɛ kusu ninnge ng’ɔ fataman kɛ e yo’n mɔ e yo’n annzɛ nga m’ɔ fata kɛ e yo’n mɔ e yoman’n. Wie liɛ bɔbɔ’n e wunmɛn i wlɛ kɛ y’a fɔn Ɲanmiɛn wun. (Rɔmfuɛ Mun 3:23) Sanngɛ ɔ nin i sɔ ngba’n, Ɲanmiɛn te si e aunnvuɛ. (Jue Mun 103:10-14; 130:3, 4) Ɔ se e kɛ e kusu e yo kɛ i sa e wiengu’m be lika wie. (Matie 6:14, 15; Efɛzfuɛ Mun 4:1-3) Sɛ e yo sɔ’n, sran klolɛ nga mɔ maan e su ‘faman sa sieman e klun’n’ yɛ é yí i nglo ɔ.—1 Korɛntfuɛ Mun 13:4, 5; 1 Piɛr 3:8, 9.
7. ?Sɛ e niaan kun fa e wun ya’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ?
7 Wie liɛ’n, e wun ndɛ o e niaan wie klun, sanngɛ nn e bumɛn i wun akunndan tɛ. Kɛ nga 1 Piɛr 4:8 fa kan’n sa’n, e kwla se kɛ ‘é yáci sa sɔ’n é cɛ́ i.’ Annzɛ kusu e kwla ko wun e niaan sɔ’n i wun naan y’a siesie e afiɛn.—Matie 5:23, 24.
8. ?Sɛ e niaan kun yo like m’ɔ wɔ e safle’n, ngue yɛ e kwla yo ɔ?
8 Wie liɛ’n, e niaan kun i ayeliɛ’n kwla lo e bɔbɔ nin aniaan wie mun ekun be ngasi. Atrɛkpa’n, e nin i e koko e wun. ?Nɛ́n i ɔ? Sɛ e yiyi ndɛ nun wɛtɛɛ su e kle i’n, i sɔ’n kwlá yó maan ndɛ’n i bo’n gúa klanman. Sanngɛ ɔ nin i fata kɛ e dun mmua usa e wun kɛ: ‘?Ɔ yoli like kun m’ɔ fɔn Ɲanmiɛn mmla’n sakpa ɔ? ?Annzɛ wafa nga be fa tali min’n, ɔ nin min ninnge’m be yolɛ’n ti yɛ maan n blɔli ndɛ’n i sɔ ɔ?’ Maan e nian e wun kpa naan y’a faman e bɔbɔ e klɔ sran akunndan’n y’a siesieman ndɛ sɔ’n. (Zak 4:11, 12) Zoova kpaman sran nun. Ɔ sɔ sran kwlaa nun. Kpɛkun, ɔ trɛ i awlɛn be lika naan be wɔ be ɲrun Ɲanmiɛn ninnge’m be nun.
9. (a) ?Sɛ sran kun yo sa tɛ kpa kun asɔnun’n nun’n, wan mun yɛ ɔ fata kɛ be kan nun ndɛ ɔ? (b) ?Blɛ benin nun yɛ ɔ fata kɛ sran nga be loli i ngasi’n, ɔ dun mmua ko wun i ngasi lofuɛ’n i wun ɔn? ?Yɛ akunndan benin yɛ ɔ́ fá kɔ́ ɔ?
9 Sɛ asɔnun’n nun sran kun yo sa tɛ kpa kɛ bian nin bla kunndɛlɛ sukusuku sa’n, ɔ nin i fata kɛ be uka sran sɔ’n ndɛndɛ kpa. ?Wan mun yɛ bé úka sran sɔ’n niɔn? Asɔnun kpɛnngbɛn mun ɔn. (Zak 5:14, 15) Sanngɛ wienun ɔn, ɔ kwla yo sran nɲɔn be afiɛn ndɛ kɛ sika ndɛ sa, annzɛ kusu aniaan kun i nuan w’a to i wiengu wie. I lɛ’n nun’n, ɔ nin i fata kɛ sran nga be yoli i sa’n, ɔ flɛ i ngasi lofuɛ’n i aamiɛn naan be siesie ndɛ’n. (Matie 18:15) Sɛ i sɔ ajalɛ liɛ’n w’a kpɛman ndɛ’n nun’n, ɔ fata kɛ e fa ajalɛ uflɛ m’ɔ o Matie 18:16, 17 nun’n. Klolɛ mɔ e klo e niaan m’ɔ fɔnnin e wun’n, ɔ nin e ɲin mɔ e miɛn i kɛ é ‘ɲán’ e niaan sɔ’n ti’n, e kwla fa ajalɛ kpa naan wɛtɛɛ su y’a kan ndɛ nga ɔ kwla kɛn i awlɛn’n.—Nyanndra Mun 16:23.
10. ?Kɛ ndɛ tɔ’n, ngue yɛ ɔ kwla uka e naan y’a wun ndɛ’n i trawlɛ kɛ ɔ nin i fata’n sa ɔ?be’ kpa’n niɔn?
10 Sɛ sa kun tɔ’n, maan ɔ yo kaan annzɛ dan o, ɔ nin i fata kɛ e mian e ɲin naan e wun wafa nga Zoova bu sa sɔ’n i wlɛ. I sɔ’n kwla uka e. Sɛ sran kun yo sa tɛ kpa naan ɔ fia su, naan ɔ kacimɛn i nzuɛn’n, be tu i anuannzɛ’n nun. Sanngɛ e si kɛ e kwlaa e ti sa tɛ yofuɛ naan ɔ fata kɛ Ɲanmiɛn yaci e wun sa tɛ’n cɛ e. I sɔ yolɛ nun’n, Zoova mannin e ajalɛ naan sɛ ndɛ tɔ e nin e niaan’m be afiɛn’n, e sɔnnzɔn i. Sɛ e yaci sa cɛ’n, nn e kle kɛ e klo sran kɛ Ɲanmiɛn sa.—Efɛzfuɛ Mun 5:1, 2.
Maan sran ‘ndɛ lo e kpa’
11. ?Ngue ti yɛ Pɔlu wlali Korɛnti lɔ Klistfuɛ’m be fanngan kɛ maan be ‘ndɛ lo
11 Kɛ ɔ ko yo naan Pɔlu w’a kwla taka Korɛnti lɔ asɔnun’n, ɔ dili anglo kpanngban klɔ sɔ’n su. Aniaan nga be o lɔ’n, ɔ kloli be dan yɛ ɔ ukali be kpa. Sanngɛ be nun wie’m b’a klomɛn i kɛ ɔ fa kloli be’n sa. I wun ndɛ tɛ yɛ be kan ɔn. Ɔ wlali sran sɔ’m be fanngan kɛ ‘maan e ndɛ lo amun.’ (2 Korɛntfuɛ Mun 6:11-13; 12:15) Ɔ fata kɛ e kwlaa e nian wafa nga sran ndɛ kwla lo e’n, yɛ maan e yi i nglo kɛ sran’m be ndɛ lo e kpa tra laa’n.—1 Zan 3:14.
12. ?Ngue yɛ e kwla yo naan asɔnun’n nun’n, y’a klo e niaan mun kpa liɛ su ɔ?
12 ?Yɛ sɛ sran wie’m be wun yoman e fɛ asɔnun’n nun nin? Sɛ ndɛ o e nin sran wie e afiɛn’n, naan e yaci cɛ i kɛ e bɔbɔ e kunndɛ kɛ be yaci e liɛ’n be cɛ e sa’n, ɔ kwla uka e naan e nin e niaan mun e janvuɛ tralɛ’n w’a yo kpa. Asa kusu’n, be sa kpa nga be yo’n maan e fa e ɲin sie be su. I liɛ’n e nin be e janvuɛ tralɛ’n yó kpa. I sɔ’n kwla yo maan e klo be dan kpa.—Lik 6:32, 33, 36.
13. ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e niaan’m be ndɛ lo e kpa ɔ?
13 Nanwlɛ, nán like ngba yɛ e kwla yo man e wiengu mun ɔn. Yɛle kɛ nán cɛn ngba yɛ e asɔnun aɲia’m be bo lɔ’n, e kwla yo sran kwlaa i like ɔ. Annzɛ kusu nán sran ngba yɛ e kwla yiɛ kɛ ɔ bla naan e wlu awlo ɔ. Sɛ bɔɔ ɔ ti sɔ’n, ninnge wie’m be o lɛ mɔ e kwla yo naan y’a kle kɛ aniaan nga e siman be kpa’n, be ndɛ lo e kpa ɔ. Yɛle kɛ e aɲia’m be bo’n, e nin be kwla ijɔ kan naan blɛblɛblɛ y’a si e wun. Annzɛ e nin be kwla bo jasin fɛ’n likawlɛ. ?Yɛ sɛ cɛn kunngun e yia e niaan nga e simɛn i kpa’n, naan y’a bo jasin fɛ’n likawlɛ’n nin?
14. ?Sɛ e o e niaan Klistfuɛ wie mɔ e siman be’n be afiɛn’n, wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e klo e wun dan ɔn?
14 E aɲia dandan’m be bo lɔ’n, e kwla yi i nglo kɛ sran’m be ndɛ lo e kpa. Wie liɛ’n be nga be bɛ i bo’n be sɔnnin kpa, ɔ maan e kwlá yoman be kwlaa be like. Sanngɛ e ninnge’m be yolɛ nun’n, maan e kle kɛ e wiengu’m be ndɛ lo e. Wunmiɛn lolɛ blɛ nun’n, e nin e niaan nga be ti e wun lɛ’n e kwla koko yalɛ. Cɛn wie lele’n, asiɛ’n su sran wunmuan’m bé trán aniaan tranlɛ yɛ bé sú Ɲanmiɛn Kpli m’ɔ ti e kwlaa e Si’n, i kunngba cɛ. Nanwlɛ, kɛ e kwlaa é wá sí e wun’n, ɔ́ yó ɲɛnmɛn o! E wun klolɛ dan’n yɛ ɔ́ wá sú e bo naan y’a yo i sɔ like liɛ’n niɔn. ?I sɔ’n ti’n, ɔ nin i fataman kɛ e bo i bo ikisa?
I nun flanlɛ
• ?Sɛ ndɛ tɔ Klistfuɛ’m be afiɛn’n wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ be siesie ɔ? ?Yɛ ngue ti ɔ?
• ?Kɛ é kɔ́ e ɲrun Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n, wafa sɛ yɛ ɔ nin i fata kɛ e yi e sran klolɛ’n i nglo ɔ?
• ?Ngue yɛ e kwla yo naan y’a kle kɛ be nga be timan e janvuɛ’n be ndɛ lo e kpa wie ɔ?
[Foto i su ndɛ, bue 148]
Lika nga Klistfuɛ’m be kwla yi be sran klolɛ’n i nglo’n sɔnnin. Wie liɛ’n, ɔ kwla yo asɔnun aɲia’m be bo.