‘Maan sa nga be yo wɔ’n sɔn ɔ nun’
‘E Min’n i sran’n nin utre’n fataman. Sanngɛ ɔ yo sran’m be kwlaa be kpa, sa nga be yo i’n sɔn i nun.’—2 TIMOTE 2:24.
1. ?Kɛ amún bó jasin fɛ’n, ngue ti yɛ amun kwla fite sran wie mun mɔ be nuan nun ndɛ yo ya’n be su ɔ?
?KƐ SRAN’M be sɔman amun nun’n, annzɛ be buman ndɛ nga amun kan’n i like fi’n, ngue yɛ amun yo ɔ? Kɛ akoto Pɔlu kán sa nga bé wá yó blɛ kasiɛn nun’n be ndɛ’n, ɔ seli kɛ sran’m bé ‘sáci Ɲanmiɛn wun, bé dí abla, be su siman be wun su nian, bé yó wlɛ.’ (2 Timote 3:1-5, 12) Amun jasin fɛ’n bolɛ’n nun, annzɛ lika uflɛ nun’n, amun kwla fite i sɔ sran’m be su.
2. ?Biblu’n nun ndɛ mennin mun yɛ be kwla uka e naan e nin be nga be ijɔ tɛtɛ’n y’a kwla tran ɔn?
2 Nán sran nga be ijɔ tɛtɛ’n be ngba yɛ be kloman sa ng’ɔ ti kpa’n niɔn. Sa’n m’ɔ yo sran’n i ya dan’n, annzɛ klunngbɔ’n m’ɔ o i su ti’n, ɔ kwla kan ndɛ tɛtɛ kle i mantanfuɛ mun. (Akunndanfuɛ’n 7:7) Sa nga ti yɛ sran wie’m be ijɔ tɛtɛ’n yɛle kɛ be junman diwlɛ lɔ’n, ɔ nin be tranwlɛ lɔ’n, i sɔ ijɔlɛ’n yɛ be tie ɔ. E mɔ e ti Klistfuɛ’n, e niɛnmɛn i sɔ ijɔlɛ’n su. Sanngɛ e kwla wun sa nga ti yɛ sran wie’m be ijɔ tɛtɛ’n i wlɛ. ?Sɛ be kan e ndɛ tɛ’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ? Nyanndra Mun 19:11 waan: ‘Sran ng’ɔ si ngwlɛlɛ’n ɔ faman ya ndɛndɛ.’ Kpɔkun Rɔmfuɛ Mun 12:17, 18 tu e fɔ kɛ: ‘Sɛ sran yo amun tɛ’n, nán an yo i wie. Like kwlaa nga amun kwla yo mɔ amun nin sran su kanman ndɛ’n, amun yo.’
3. ?Wafa sɛ yɛ alaje dilɛ’n, ɔ nin jasin fɛ’n mɔ e bo’n be kɔ likawlɛ ɔ?
3 Sɛ e ti alaje difuɛ sakpa’n, i sɔ’n fíte e nzuɛn’n nun. Ndɛ nga e kan’n, ɔ nin like nga e yo’n, yɛ wie liɛ bɔbɔ wafa nga e yo e ɲrun’n, ɔ nin wafa nga e yo e nɛn’n, bé yí i nglo. (Nyanndra Mun 17:27) Kɛ Zezi súnmɛn i akoto mun kɛ be ko bo jasin fɛ’n, ɔ seli be kɛ: ‘Kɛ an wlu awlo sɔ nun’n, an yo like se kɛ: “Maan alaje’n tran awlo nga nun.” Sɛ awlo sɔ’n i nunfuɛ’m be ti kpa’n, alaje trán nun, sanngɛ sɛ be timan kpa’n, nán maan amun nuan yralɛ’n yo ye.’ (Matie 10:12, 13) Jasin nga e kan’n ti jasin fɛ. Biblu’n flɛ i kɛ “jasin fɛ’n,” annzɛ ‘ye dan nga Ɲanmiɛn yoli e’n i ndɛ [annzɛ i jasin fɛ’n, NW],’ annzɛ ‘Ɲanmiɛn Sielɛ’n i jasin fɛ’n.’ (Efɛzfuɛ Mun 6:15; Sa Nga Be Yoli’n 20:24; Matie 24:14) Nán sran’n i like ng’ɔ lafi su’n i ndɛ kanlɛ’n, annzɛ kusu i like liɛ ng’ɔ si i’n i su akplowa yɛ e kunndɛ kɛ é sí ɔ. Sanngɛ, e kunndɛ kɛ é kán jasin fɛ’n m’ɔ o Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun’n é klé sran’n.
4. ?Sɛ amun to sran kun naan amun nuan mɔ amún tíke i cɛ’n kpɔkun w’a se amun kɛ ‘ndɛ sɔ’n lomɛn i’n,’ ndɛ mennin yɛ amun kwla kan ɔn?
4 Kɛ e to awlo nunfuɛ’n, e nuan mɔ é tíke i cɛ’n, sran’n kwla kpalo e se kɛ: “Ndɛ sɔ’n loman min.” I sɔ’n nun’n, e kwla se i kɛ: “Wɔ li yaci maan n kanngan Biblu’n nun ndɛ mma yɛ’n i nun kpe kan n kle wɔ.” Titi’n, sran’n kplin i sɔ liɛ’n su. Wie liɛ kusu’n, e kwla se kɛ: “Blɛ mɔ sran’m be su buman be wiengu lufle kun mɔ bé wá súan be wun klolɛ’n, n kunndɛ kɛ ń kɛ́n i ndɛ ń klé wɔ.” Sɛ amun wun kɛ awlo nunfuɛ’n sisi i bo naan w’a kɛn i ndɛ liɛ’n, amun kwla se ekun kɛ: “Sanngɛ sɛ i sɔ yalɛ kokolɛ’n i blɛ’n timan ɔ liɛ’n su’n, n kwla ba dɔ uflɛ su.” ?Sɛ ɔ nin i sɔ’n ngba’n awlo’n i nunfuɛ’n buman e wie’n, e kwla se kɛ sran sɔ’n ‘timan kpa’? Wafa nga sran’n i ayeliɛ fa ti’n, maan amun wla kpɛn Biblu’n i nun afɔtuɛ yɛ’n i su. Yɛle kɛ e Min’n i sran’n “ɔ yo sran’m be kwlaa be kpa, [...] sa nga be yo i’n sɔn i nun.”—2 Timote 2:24.
Ɔ yoli sran’m be tɛtɛ sanngɛ nɛ́n i ɲinfu ɔ
5, 6. ?Ngue yɛ Sɔlu yoli Zezi i sɔnnzɔnfuɛ mun ɔn? ?Yɛ ngue ti yɛ ɔ yoli be sɔ ɔ?
5 Bian kun i dunman yɛle Sɔlu. Afuɛ ya kpɔlɛ klikli nun’n, sran kwlaa sieli i nzɔliɛ kɛ ɔ ijɔ tɛtɛ kpa naan i tɛ bɔbɔ’n, yɛle kɛ ɔ yo sran’m be tɛtɛ. Biblu’n waan ɔ “wla e Min’n i sɔnnzɔnfuɛ’m be srɛ kɛ ɔ́ kún be.” (Sa Nga Be Yoli’n 9:1, 2) Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, i bɔbɔ dili i nanwlɛ kɛ ‘laa ɔ saci Ɲanmiɛn i dunman’n, ɔ kle i yalɛ, yɛ ɔ kpɛ i nzowa.’ (1 Timote 1:13) Blɛ sɔ nun’n, atrɛkpa nn i osufuɛ wie’m be ti Klistfuɛ. Sanngɛ Klist i sɔnnzɔnfuɛ’m be wun angunndan ng’ɔ buli’n, i bɔbɔ kɛn i ndɛ. I waan: ‘Ya mɔ n fɛ i be wun dan kpa’n ti’n, n kle be yalɛ lele fa ju nvle uflɛ nun.’ (Sa Nga Be Yoli’n 23:16; 26:11; Rɔmfuɛ Mun 16:7, 11) Sanngɛ like fi w’a kleman kɛ Zezi i Sɔnnzɔnfuɛ’m be nin Sɔlu be kannin i ayeliɛ sɔ’n i su ndɛ nzra nun.
6 ?Ngue ti yɛ Sɔlu yoli sɔ ɔ? Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, i bɔbɔ seli kɛ: ‘Sa wlɛ mɔ n wunmɛn i’n nin i su mɔ n lafiman’n ti yɛ n yoli sɔ ɔ.’ (1 Timote 1:13) Pɔlu ti Farizifuɛ, yɛ be fali i ‘nannan’m be mmla kleli i weiin kpa.’ (Sa Nga Be Yoli’n 22:3) Kannzɛ bɔbɔ atrɛkpa Gamaliɛli m’ɔ kleli Sɔlu like’n, ɔ ti sran wɛtɛɛfuɛ’n, sanngɛ Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ Kaifu m’ɔ nin Sɔlu be dili junman likawlɛ’n, i like yolɛ yo ya dan. Ngwlɛlɛ wafa nga sran’m be fali naan b’a tra Zezi Klist b’a kun i’n, Kaifu yɛ ɔ fali i nun ta’n niɔn. (Matie 26:3, 4, 63-66; Sa Nga Be Yoli’n 5:34-39) I sin’n, Kaifu maan be fali ngble boli Zezi i akoto mun, kpɔkun ɔ wlali be su nun kpongbongbo kɛ nán be kle like Zezi i dunman nun kun. Etiɛni i jɔlɛ nga jɔlɛ difuɛ dandan’m be dili mɔ i sin’n be finfinnin i yɔbuɛ be kunnin i’n i nun’n, Kaifu yɛ ɔ siesieli jɔlɛ dilɛ sɔ’n niɔn. (Sa Nga Be Yoli’n 5:27, 28, 40; 7:1-60) Sɔlu yoli Etiɛni i kunlɛ sɔ’n i lalofuɛ. Kpɔkun Kaifu mɛnnin i atin kɛ ɔ wɔ Damasi naan Zezi i sɔnnzɔnfuɛ nga be o lɔ’n, ɔ ci be naan be kun be wie. (Sa Nga Be Yoli’n 8:1; 9:1, 2) Kaifu fanngan nun’n, Sɔlu bu i kɛ nn ɔ le Ɲanmiɛn sulɛ’n i wun awlɛn dan kpa. Sanngɛ nn Ɲanmiɛn su yɛ ɔ lafiman ɔn. (Sa Nga Be Yoli’n 22:3-5) I sɔ’n ti’n, Sɔlu w’a kwlá wunmɛn i wlɛ kɛ Zezi yɛ ɔ ti Mɛsi’n niɔn. Sanngɛ Damasi atin’n su’n, kɛ Zezi mɔ Ɲanmiɛn cɛnnin i’n ɔ kannin ndɛ kleli Sɔlu’n, ɔ wa wunnin i wlɛ kɛ kannzu i nzuɛn’n timan kpa mlɔnmlɔn.—Sa Nga Be Yoli’n 9:3-6.
7. ?Kɛ Damasi atin’n su lɔ Sɔlu nin Zezi be ijɔli’n, i bo’n guali sɛ?
7 I sin’n w’a cɛman, kpɔkun Ananiasi m’ɔ ti Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’n, b’a sunmɛn i kɛ ɔ ko bo jasin fɛ’n kle Sɔlu. ?Sɛ ɔ ti amun’n niɔn, amun wun blíblí amun naan amun a ko kan ndɛ’n b’a kle Sɔlu? Srɛ kunnin Ananiasi, sanngɛ ɔ kannin ndɛ’n kleli Sɔlu amanniɛn su. Kɛ ɔ fin cɛn mɔ Damasi atin’n su lɔ Sɔlu nin Zezi be ijɔli’n, Sɔlu kacili i angunndan’n. (Sa Nga Be Yoli’n 9:10-22) I sin’n, ɔ wa yoli akoto Pɔlu, Klistfuɛ ngaliɛ difuɛ juejuefuɛ kpa.
Ɔ ti wɛtɛɛfuɛ sanngɛ ɔ timan luflefuɛ
8. ?Wafa sɛ yɛ Zezi fali i Si’n i ajalɛ’n su be nga be yo sa tɛ’n be lika ɔ?
8 Zezi m’ɔ yoli juejue su Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n jasin fɛ’n bofuɛ’n, ɔ ti wɛtɛɛfuɛ. Sanngɛ ɔ nin sran’m be tranlɛ’n nun’n, w’a yoman luflefuɛ. (Matie 11:29) Ɔ niannin i Si’n m’ɔ o nglo lɔ’n m’ɔ se klunwifuɛ’m be kɛ be yaci be atin tɛ’n be su falɛ’n, i ajalɛ’n su. (Ezai 55:6, 7) Zezi nin sa tɛ yofuɛ’m be tranlɛ nun’n, ɔ fɛli i ɲin sieli be ɲin mɔ be mian be yo sa ng’ɔ ti kpa’n, i su. Kpɔkun ɔ wlali i sɔfuɛ’m be fanngan. (Lik 7:37-50; 19:2-10) Sran’m be wafa nga be ti’n, Zezi w’a jranman su w’a fa buman be fɔ. Sanngɛ kɛ m’ɔ lafi su kɛ atrɛkpa’n sran sɔ’m bé káci be nzuɛn’n ti’n, ɔ niannin i Si’n m’ɔ ti aklunyefuɛ’n, m’ɔ kpliman sa wun’n, m’ɔ blu sa su’n, i ayeliɛ’n su. (Rɔmfuɛ Mun 2:4) Like ng’ɔ ti Zoova klun su’n, yɛle kɛ sran’m be kwlaa be yaci sa tɛ yolɛ’n naan be fite nun.—1 Timote 2:3, 4.
9. ?Afɔtuɛ mennin yɛ wafa nga Ezai 42:1-4 kpɛn su Zezi i lika’n, ɔ kwla man e ɔ?
9 Kɛ Matie m’ɔ ti Zezi i jasin fɛ’n m’ɔ boli’n i klɛfuɛ’n ɔ́ kán Zezi ndɛ’n, ɔ boli Zezi Klist’n i su ndɛ nga Zoova bɔbɔ kannin’n su. I waan Zoova seli kɛ: ‘Amun nian, n sran mɔ n fɛli i kɛ ɔ su min’n yɛ. Ɔ ti min awlɛn su sran, i su yɛ m’an fa n wla’n kwlaa m’an gua ɔ. Ń yó maan n wawɛ’n bɛ́ i wun, yɛ ɔ́ bó jɔlɛ dilɛ’n su klé nvlenvle mun. Ɔ su siman akplowa, ɔ su kpanman. Yɛ sran fi su timɛn i nɛn klɔ nun atin’m be nun. Ndɛma nga w’a bli’n, ɔ su bumɛn i, yɛ kannin m’ɔ fite wɛnsrɛn’n, ɔ su nuɛnmɛn i lele saan ɔ́ yó maan nanwlɛ’n ɔ́ kwlá. Nvlenvle’m bé wá fá be wla gúɛ i su.’ (Matie 12:17-21; Ezai 42:1-4) Kɛ nga Ɲanmiɛn ndɛ’n fa kannin’n sa’n, Zezi w’a siman akplowa. Kannzɛ bɔbɔ i ɲin blo sɛ o, i wafa ng’ɔ kan ndɛ nanwlɛ’n, ɔ kan sran nga be ti kpa’n be awlɛn’n.—Zan 7:32, 40, 45, 46.
10, 11. (a) ?Kannzɛ bɔbɔ Zezi si kɛ Farizifuɛ’m be nin i klo akplowa silɛ’n, sanngɛ ngue ti yɛ ɔ boli jasin fɛ’n kleli be nun wie mun ɔn? (b) ?Cɛn kunngun’n, wafa sɛ yɛ Zezi tɛ be nga be tɛnndɛn i ɲrun’n be su ɔ? ?Sanngɛ cɛn wie kusu’n, ngue yɛ ɔ yoman ɔn?
10 Kɛ Zezi bó i jasin fɛ’n, ɔ kannin ndɛ kleli Farizifuɛ sunman. Kannzɛ bɔbɔ sran sɔ’m be nun wie’m be kunndɛli kɛ bé tíe Zezi nuan bo ndɛ naan bé jrán su fá trɛ́ i’n, sanngɛ Zezi w’a seman kɛ Farizifuɛ’m be kwlaa be angunndan’n ti tɛ. Farizifuɛ kun i dunman’n yɛle Simɔn. Kannzɛ bɔbɔ cɛn kunngun ɔ ijɔli sa nga Zezi yo be’n be su’n, sanngɛ kɛ mɔ atrɛkpa’n ɔ kunndɛli kɛ ɔ́ wún Zezi wun’n ti’n, ɔ flɛli i kɛ ɔ bla i awlo lɔ ko di like. Zezi kplinnin su kpɔkun ɔ boli jasin fɛ’n kleli sran kwlaa nga be o lɛ cɛn sɔ’n nun’n. (Lik 7:36-50) Cɛn kun ekun kɔnguɛ’n, Nikodɛmu m’ɔ ti Farizifuɛ’m be kpɛnngbɛn kun’n, ɔ fiali ko wunnin Zezi wun. Zezi w’a semɛn i kɛ ngue ti yɛ ɔ bɛli i wun wunlɛ kɔnguɛ ɔ. Sanngɛ, Ɲanmiɛn i sran klolɛ’n mɔ i ti yɛ ɔ sunmɛnnin i Wa’n naan sran kwlaa nga be lafi i su’n b’a mlinman’n, Zezi yiyili nun kleli Nikodɛmu. Zezi kan kleli i amanniɛn su wie ekun kɛ, ɔ ti cinnjin kpa kɛ be ɲin yi Ɲanmiɛn i ninnge siesielɛ sɔ’n. (Zan 3:1-21) I sin’n, kɛ sran’m be wa kannin Zezi i su ndɛ kpa mɔ Farizifuɛ wie’m be waan bé fá ndɛ sɔ’n yíyí be ɲin su’n, Nikodɛmu buli Zezi i ndɛ klanman.—Zan 7:46-51.
11 Zezi wun be nga be kunndɛ kɛ bé trɛ́ i’n, be gblɛ ayeliɛ’n i wlɛ weiin. Be nga be tɛnndɛn i ɲrun’n, w’a manman be atin naan be nin i b’a si akplowa m’ɔ leman kpɛ bo’n. Sanngɛ kɛ ɔ nin i fata kɛ ɔ nin be si akplowa’n, ɔ fa mmla kun, annzɛ sunnzun ase kun, annzɛ kusu Ɲanmiɛn Ndɛ’n ɔ fa tɛ su kpe kan yakpa su man be. (Matie 12:38-42; 15:1-9; 16:1-4) Ɔ ju cɛn wie kusu’n, kɛ ɔ nian m’ɔ wun kɛ sɛ ɔ tɛ be su ɔ, ɔ ti i wun yalɛ klelɛ ngbɛn’n, ɔ kanman ndɛ fi.—Mark 15:2-5; Lik 22:67-70.
12. ?Kannzɛ bɔbɔ sran’m be kpan kekle Zezi su nun’n, wafa sɛ yɛ ɔ yo m’ɔ uka sran mun ɔn?
12 Cɛn kunngun’n, sran wie mun mɔ wawɛ tɛ o be su’n, be kpan kekle kpa Zezi su nun. Kɛ be yo sɔ’n, ɔ sɔn Zezi nun kpɔkun i kpa bɔbɔ’n, ɔ fa tinmin nga Ɲanmiɛn fa mɛnnin i’n yo be juejue. (Mark 1:23-28; 5:2-8, 15) Kɛ é bó jasin fɛ’n, sɛ sran wie’m be fa ya naan be kpankpan e su’n, ɔ fata kɛ ɔ sɔn e nun kɛ Zezi liɛ’n sa wie. Kpɔkun amanniɛn su’n, maan e kunndɛ sa sɔ’n i trawlɛ.—Kolɔsfuɛ Mun 4:6.
Awlo lɔ’n maan sa’m be sɔn e nun
13. ?Kɛ sran kun nin Zoova i Lalofuɛ’m be bo Biblu’n nun like suanlɛ bo’n, ngue ti yɛ wie liɛ’n i awlofuɛ kun tɛnndɛn i ɲrun ɔn?
13 Awlo lɔ yɛ ɔ ti cinnjin kpa man Zezi i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ sa’m be sɔn be nun ɔn. Be nga ndɛ nanwlɛ m’ɔ o Biblu’n nun’n kannin be awlɛn’n, be kunndɛ kɛ be awlofuɛ’m be yo sɔ wie. Sanngɛ, kɛ nga Zezi fa kannin’n sa’n, awlofuɛ’m be kwla kle kɛ jasin fɛ’n i ndɛ timan be cinnjin. (Matie 10:32-37; Zan 15:20, 21) Sa nga ti yɛ i sɔ like tran awlo’n nun’n, i bo’n sɔnnin. I wie yɛle kɛ, kannzɛ bɔbɔ Biblu’n nun like suanlɛ’n kwla uka e maan e yo nanwlɛfuɛ’n, e nian e junman’n nun e di, kpɔkun e ɲin yi sran’n, sanngɛ Biblu’n kle e wie ekun kɛ sa kwlaa nun’n, e yo i klikli kpafuɛ’n e man e Bofuɛ’n. (Akunndanfuɛ’n 12:1, 13; Sa Nga Be Yoli’n 5:29) Ɔ maan sɛ e osufuɛ kun bu i kɛ e Zoova sulɛ tankaan ti’n e ɲin yimɛn i titi kɛ laa’n sa’n, ɔ kwla fa ya. Kɛ i sɔ sa ju’n, nanwlɛ, ɔ ti cinnjin kpa kɛ e fa Zezi mɔ sa sɔn i nun’n i ajalɛ’n su!—1 Piɛr 2:21-23; 3:1, 2.
14-16. ?Ngue ti yɛ kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, sran wie mun mɔ be tanndan be awlofuɛ’m be ɲrun be kaci ɔ?
14 Kɛ andɛ Zoova i sufuɛ’m be nun sunman be boli Biblu’n nun like suanlɛ bo’n mɔ i sɔ’n ti be kaci be nzuɛn’n, ɔ le be wun’n annzɛ be yi’n, annzɛ kusu be awlofuɛ kun m’ɔ tanndannin be ɲrun ɔn. Sa nga ti yɛ be tanndan be wiengu’n i ɲrun’n yɛle kɛ wie liɛ’n, be tieli Zoova i Lalofuɛ’m be su ato ndɛ nga sran’m be kan’n. Ɔ maan srɛ kunnin be kɛ Zoova i Lalofuɛ’m bé wá sáci be awlobo’n. ?Sanngɛ ngue ti yɛ kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n be kaci ɔ? Kpɛ sunman, i sɔ’n fin nzuɛn kpa mɔ be osufuɛ m’ɔ ti Zoova i Lalofuɛ’n ɔ yi i nglo’n. Kɛ Zoova i Lalofuɛ’n miɛn i ɲin fa Biblu’n nun afɔtuɛ’m be su’n, yɛle kɛ, titi ɔ kɔ asɔnun aɲia’m be bo, ɔ bo jasin fɛ’n, sanngɛ ɔ niɛn i awlofuɛ’m be lika, kpɔkun i ndɛ tɛ nga be kan’n ɔ sɔn i nun’n ti’n, wie liɛ’n i awlofuɛ’m be yaci i ɲrun tanndanlɛ.—1 Piɛr 2:12.
15 Sa ti mɔ sran kun kwla se kɛ ɔ tieman Biblu’n nun ndɛ wie fi’n yɛle kɛ wie liɛ’n, i bɔbɔ’n ɔ kpli di sran’m be jɔlɛ, annzɛ kusu ɔ ti wun tufuɛ. I sɔ yɛ Amlɛnkɛn’m be lɔ bian kun m’ɔ se kɛ ɔ klo i nvle’n i kpa’n, ɔ ti ɔ. Cɛn kun mɔ i yi’n ɔ ɔli asɔnun aɲia dan kun bo’n, ɔ isɛli i bɔbɔ i bo ninnge mun kpɔkun ɔ jasoli awlo’n nun. Cɛn kun ekun liɛ’n kɛ ɔ́ kɔ́’n, ɔ fali tui naan ɔ́ kɔ́ kó kún i wun. Sa nga ti yɛ ɔ yo sɔ’n yɛle kɛ, i waan i yi’n i asɔnun’n timan kpa. Sanngɛ i yi’n miɛnnin i ɲin fali Biblu’n nun afɔtuɛ’m be su. Kɛ ɔ kacili Zoova i Lalofuɛ m’ɔ dili afuɛ ablaɔn’n, i wun’n wa yoli sɔ wie. Albani lɔ bla kun fali ya kpa. Afin, i wa bla’n ɔ nin Zoova i Lalofuɛ’m be suannin Biblu’n nun like kpɔkun be yoli i batɛmu. Niɛn’n titili i wa’n i Biblu’n nun lele kpɛ 12. Kpɔkun cɛn kun’n, Biblu uflɛ’n mɔ i wa’n fa sieli i tabli’n su’n, ɔ tikeli su niannin nun. Kɛ ɔ tikeli su’n, ɔ tɔli Matie 10:36 su. Ɔ kanngannin nun kpɔkun ɔ wunnin kɛ Biblu’n nun ndɛ sɔ’n ti i liɛ. Sanngɛ, niɛn’n i wa’n i ndɛ m’ɔ lo i’n ti’n, kɛ i wa sɔ’n nin i wiengu Zoova i Lalofuɛ’m bé kɔ́ Itali lɔ aɲia dan kun bo’n, ɔ ko sunmɛnnin i lele be juli mmeli m’ɔ nin bé kɔ́’n i bo lɔ. Mmeli’n bo lɔ’n, kɛ niɛn’n wunnin klolɛ mɔ Zoova i Lalofuɛ’m be klo be wun’n, mɔ bé flɛ́ be wiengu, mɔ bé srí nn bé tɔ́ be wiengu nun’n, é jú wa bla’n w’a kaci i angunndan’n. Kɛ ɔ yoli sɔ m’ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, ɔ wa suannin biblu’n nun like. Kɛ é sé yɛ’n, sran mɔ be ti kɛ i laa nun’n sa mɔ be kusu be tanndaan sran’m be ɲrun’n, ɔ miɛn i ɲin uka be.
16 Cɛn kun’n, kɛ bla kun kɔ́ asɔnun aɲia bo Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ Sua’n nun lɔ’n, i wun’n fali laliɛ suli i su. Kɛ ɔ́ sú i yi’n su’n, nn ɔ́ kpɛ́ i nzowa. Kɛ be juli Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ Sua’n i ɲrun lɛ’n, amanniɛn su i yi’n seli i kɛ: “Bla e wlu Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ Sua’n nun lɔ naan ɔ bɔbɔ nian.” Bian’n wluli lɔ sakpa, kɛ é sé yɛ’n, ɔ ti asɔnun kpɛnngbɛn.
17. ?Sɛ Klistfuɛ kun i awlo nunfuɛ’m be afiɛn sɛman kpa’n, Biblu’n nun afɔtuɛ mennin yɛ ɔ kwla uka be ɔ?
17 Awlo nga i nunfuɛ’m be kwlaa be ti Klistfuɛ bɔbɔ’n, fɔ’n m’ɔ o sran nun’n ti’n, ndɛ tɔ be afiɛn cɛn kunngun’n, yɛ wie liɛ bɔbɔ be kan be wiengu i ndɛ tɛ. Amun e sie i nzɔliɛ kɛ, be tuli Efɛzi lɔ laa Klistfuɛ’m be fɔ. Be seli be kɛ: ‘An wla klunwi’n, nin awlɛn fufu’n, nin ya falɛ’n, nin ndɛnngan’n, nin sran wun sacilɛ’n, ɔ nin sran kpɔlɛ’n be kwlaa be ase.’ (Efɛzfuɛ Mun 4:31) Sɛ é kwlá sé’n, Efɛzi lɔ Klistfuɛ’m be o sran mɔ be ayeliɛ’n ti tɛtɛ’n be afiɛn, annzɛ kusu fɔ’n m’ɔ o be nun’n, ɔ nin be laa nzuɛn tɛ’n, be le ta be su. ?Ngue yɛ ɔ kwla uka be naan b’a kaci ɔ? Ɔ fata kɛ be bo be uflɛ naan be ‘kaci be angunndan’n.’ (Efɛzfuɛ Mun 4:23) Sɛ be suan Ɲanmiɛn Ndɛ’n, naan be bu wafa nga like suanlɛ sɔ’n kwla ɲan ta be mɛn dilɛ’n su’n i angunndan’n, naan be fa be wun mantan be wiengu Klistfuɛ mun kpɔkun be tu be klun be srɛ Ɲanmiɛn’n, bé kwlá yí sa nga Ɲanmiɛn wawɛ’n maan sran yo’n i nglo be mɛn dilɛ’n nun. Bé kwlá ‘yó be wun ye, bé sí be wun aunnvuɛ, sa nga be wiengu yo be’n, bé yáci cɛ i kɛ Ɲanmiɛn kusu yaci sa nga be yoli i’n cɛli be Klist ti’n sa.’ (Efɛzfuɛ Mun 4:32) Sa nga e wiengu’m be kwla yo e’n, kannzɛ ɔ ti sɛ o, maan sa’n sɔn e nun, maan e yo be ye, e si be aunnvuɛ, kpɔkun e yaci sa’n e cɛ. Asa ekun’n, ɔ fataman kɛ ‘sɛ sran yo e tɛ’n, e yo i wie.’ (Rɔmfuɛ Mun 12:17, 18) Like ng’ɔ ti kpa m’ɔ fata kɛ e yo i titi’n yɛle kɛ, maan e nian Ɲanmiɛn i sran klolɛ’n su e yo wie.—1 Zan 4:8.
Klistfuɛ’m be kwlaa be afɔtuɛ
18. ?Ngue ti yɛ sɛ be fa afɔtuɛ ng’ɔ o 2 Timote 2:24 nun’n be man laa Efɛzi lɔ asɔnun kpɛnngbɛn kun’n, i sɔ’n ti kpa ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ ɔ ti kpa maan Klistfuɛ’m be kwlaa be wie ɔ?
18 Kɛ be se kɛ ‘sa nga be yo i’n sɔn i nun’n,’ afɔtuɛ sɔ’n ɔ ti Klistfuɛ’m be kwlaa be liɛ. (2 Timote 2:24) Sanngɛ i klikli nun’n, afɔtuɛ’n ti Timote liɛ. Afin ɔ ti Efɛzi lɔ asɔnun kpɛnngbɛn. Asɔnun sɔ’n i nunfuɛ wie’m be ijɔ ngboko, kpɔkun be kle like uflɛ. Kɛ mɔ b’a wunman Moizi Mmla’n i wlɛ kpa’n ti’n, be siman kɛ Ɲanmiɛn sulafilɛ kpa’n, ɔ nin sran klolɛ kpa’n, ɔ nin sran mɔ sa tɛ kaan sa nunmɛn i awlɛn’n nun mɔ maan i klun titimɛn i’n, be ti cinnjin. Be wun tulɛ’n ti’n, be bu be wun nun kpɔkun be si ndɛ’m be su akplowa. Sanngɛ like nga Klist kleli’n i kpɔlɛ cinnjin’n, ɔ nin Ɲanmiɛn sulɛ’n i cinnjin m’ɔ ti’n, be wunman be wlɛ. Sa sɔ’m be siesielɛ nun’n, kannzɛ bɔbɔ ɔ fata kɛ Timote fa nanwlɛ ndɛ’n m’ɔ o Biblu’n nun’n tu i niaan’m be fɔ naan ɔ jran su kekle’n, sanngɛ ɔ fata kɛ ɔ yo be blɛblɛ. Timote si kɛ i niaan’m be timɛn i sran, ɔ maan be tranlɛ’n nun’n, ɔ fata kɛ be klo be wun Klistfuɛ klolɛ naan be bo yo kun. I sɔ kunngba’n yɛ andɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be yo ɔ.—Efɛzfuɛ Mun 4:1-3; 1 Timote 1:3-11; 5:1, 2; 6:3-5.
19. ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kpa man e kwlaa kɛ e ‘yo wɛtɛɛfuɛ’n’ niɔn?
19 Ɲanmiɛn se i nvle nunfuɛ’m be kɛ be ‘yo wɛtɛɛfuɛ.’ (Sofoni 2:3) Ebre nun ndɛ mma nga be kaci i kɛ “wɛtɛɛ’n,” ɔ kan sran mɔ kɛ be yo i sa’n, ɔ trɛ i awlɛn’n m’ɔ faman ya’n, kpɔkun ɔ yoman sran ng’ɔ yoli i sa’n i wie’n, i ndɛ. Maan e tu e klun e srɛ Zoova kpa kɛ ɔ uka e naan sa kwlaa ng’ɔ be awlɛn’n i ɲrun’n, ɔ sɔn e nun naan y’a kwla yo i sran kɛ ng’ɔ nin i fata’n sa.
?Ngue yɛ amun suannin ɔn?
• ?Kɛ sran’m be kan amun ndɛ tɛ’n, Biblu’n nun afɔtuɛ mennin yɛ ɔ kwla uka amun ɔn?
• ?Ngue ti yɛ Sɔlu yoli sran’m be tɛtɛ’n niɔn?
• ?Wafa sɛ yɛ Zezi i ajalɛ’n kwla uka e naan e nin sran wafa kwlaa y’a tran klanman ɔn?
• ?Awlo lɔ’n, kɛ e ijɔlɛ’n nun e kle kɛ sa’m be sɔn e nun’n, wafa nga i bo’n kwla gua’n yɛle mennin?