Maan e siesie e afiɛn naan e di alaje
ƝANMIƐN ZOOVA kunndɛ kɛ i sufuɛ’m be bo yo kun, yɛ be di anuansɛ. Kɛ be yo sɔ’n, asɔnun’n nun yo fɔun. Ɔ maan, sran sunman be kunndɛ kɛ bé sú Zoova wie.
Madagaskali lɔ’n, wunnzue yifuɛ kun sieli i nzɔliɛ kɛ Zoova i Lalofuɛ’m be di anuansɛ. I sɔ’n ti, ɔ seli i klun lɔ kɛ: ‘Sɛ cɛn wie lele n kunndɛ kɛ ń kɔ́ asɔnun’n, be lɔ yɛ ń kɔ́-ɔ.’ Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, ɔ yacili wunnzue yilɛ. Ɔ nin i yi’n be trannin kɛ nga Zoova fa kunndɛ’n sa. Kpɛkun, ɔ suli Ɲanmiɛn Zoova mɔ maan sran di alaje’n wie.
Afuɛ kwlakwla’n, sran akpi kpanngban be kaci Zoova i sufuɛ. Yɛ be nin be wiengu’m be di anuansɛ. Sanngɛ, Biblu’n se kɛ ‘sɛ e klunwi’n ti e nyin ci sran’ asɔnun’n nun’n, ndɛnngan kwla tɔ e afiɛn. (Zak 3:14-16) Sanngɛ Biblu’n kle e like ng’ɔ fata kɛ e yo naan e nin e niaan mun e afiɛn w’a saciman’n, naan e nin be y’a tran fɔun titi’n. Kɛ aniaan wie’m be nantili afɔtuɛ sɔ’m be su’n, wafa nga i bo guali kpa’n, maan e kɛn i ndɛ.
SA NGA BE KWLA TƆ’N, Ɔ NIN WAFA NGA E KWLA SIESIE’N
“E nin aniaan kun mɔ e di junman likawlɛ’n, e nuan sɛman. Cɛn kun’n, e kpankpannin e wiengu su. Sran nɲɔn be tili e ngan. Yɛ be bali e nianlɛ.”—KLISI.
“E nin aniaan bla kun e bo jasin fɛ’n likawlɛ blɛ sunman. Sanngɛ, ɔ nin min yacili jasin fɛ bolɛ. Kpɛkun, ɔ nin min w’a ijɔman kun. M’an wunman sa nga n yoli i’n.”—ZANƐTI.
“Cɛn kun’n, e nin sran nsan e su koko yalɛ telefɔnun nun. Be nun kun seli min kɛ ‘e te o nun o.’ N buli i kɛ w’a kpɛ i telefɔnun’n. Yɛ n kɛnnin i wun ndɛ tɛtɛ n kleli be onga mɔ e nin be e su koko yalɛ’n. Sanngɛ, sran sɔ’n w’a kpɛmɛn i telefɔnun’n.”—MIKAƐLI.
“E asɔnun’n nun’n, ndɛ tɔli aniaan bla nɲɔn mɔ be ti atin bofuɛ’n, be afiɛn. Be nun kun ijɔ i wiengu kun’n cɛn kwlakwla. Be ndɛnngan sɔ’n yoli aniaan’m be kɛnsrɛn.”—GARI.
E kwla bu i kɛ ndɛ sɔ mɔ be tɔli aniaan’m be afiɛn’n, be timan ndɛ kekle. Sanngɛ ndɛ sɔ’m be ti’n, aniaan sɔ’m be afiɛn kwla saci mlɔnmlɔn. Ɔ maan, anuansɛ kwlá tranman asɔnun’n nun. Sanngɛ, aniaan sɔ’m be fali afɔtuɛ nga Biblu’n man’n su. Ɔ maan, be siesieli be afiɛn. ?Biblu’n nun afɔtuɛ benin yɛ be nantili su-ɔ?
“Nán an kpɛ ndɛ atin’n nun.” (Bo Bolɛ 45:24) Kɛ Zozɛfu i niaan’m bé sá be sin be si i wun lɔ’n, yɛ ɔ mannin be afɔtuɛ sɔ’n niɔn. Kɛ sran kun i awlɛn ti fufu’n, ɔ fa ndɛ kanngan kwlaa’n kaci ndɛ dan. Ɔ maan, ɔ nin i wiengu’m be afiɛn sɛman. Klisi wunnin i wlɛ kɛ, kɛ ɔ yo naan w’a yo wɛtɛɛfuɛ’n, ɔ ti kekle. Ɔ maan wie liɛ’n, ɔ yoman like nga be se i kɛ ɔ yo’n. Ɔ kunndɛli kɛ ɔ́ káci i nzuɛn’n. I sɔ’n ti, ɔ seli aniaan ng’ɔ nin i be ɲannin ndɛ’n kɛ ɔ yaci. I sin’n, Klisi miɛnnin i ɲin kpa naan w’a yoman sɔ kun. Kɛ aniaan kun’n wunnin kɛ Klisi su kaci i nzuɛn’n, ɔ yoli sɔ wie. Kɛ é sé yɛ’n, be afiɛn sɛ.
“Like nga bé yó-ɔ be usa-man ngwlɛlɛ afɛ’n, ɔ kpɛn-man su.” (Nyanndra Mun 15:22) Kɛ Zanɛti i janvuɛ’n nin i b’a ijɔman kun’n, Zanɛti nantili afɔtuɛ ng’ɔ o Biblu’n nun su. Ɔ ko toli i janvuɛ’n, yɛ ɔ usɛli i sa ng’ɔ yoli i’n. I klikli nun’n, ɔ yoli be nɲɔn’n be kɛnsrɛn. Sanngɛ, be kannin ndɛ kleli be wiengu wɛtɛɛ su. Zanɛti i janvuɛ’n wunnin kɛ sa kun yɛ w’a wunmɛn i wlɛ kpa-ɔ. Ɔ maan, ɔ kpatali Zanɛti. Kɛ é sé yɛ’n, be nɲɔn’n be ti janvuɛ ekun.
“Sɛ á fá like wie kó mán Nyanmiɛn’n, bɔ w’a ju i sɔwlɛ lɛ naan sɛ ɔ wla kpɛn su kɛ ɔ wun ndɛ o ɔ niaan wie klun’n, yaci like sɔ’n lɛ, an ko siesie amun afiɛn ka.” (Matie 5:23, 24) I nun mɔ Zezi kán Ɲanmiɛn ndɛ oka’n su lɔ’n, yɛ ɔ mannin afɔtuɛ sɔ’n niɔn. Kɛ Mikaɛli kannin aniaan bian’n i wun ndɛ tɛtɛ’n, ɔ yoli i nsisɔ. Ɔ maan, ɔ fuali kpa kɛ ɔ́ yó like kwlaa ng’ɔ kwla yo’n naan ɔ nin aniaan’n be afiɛn sɛ ekun. Ɔ ko kpatali aniaan’n. ?Wafa sɛ yɛ i bo guali-ɔ? Mikaɛli waan: “Min niaan’n yacili sa nga n yoli i’n cɛli min.” Be nɲɔn’n b’a yo janvuɛ ekun.
“Sa nga amun wiengu yo bɔ an wun i’n, maan ɔ sɔn amun nun. Sɛ sran kun yo i wiengu sa’n, maan ɔ yaci cɛ i.” (Kolɔsfuɛ Mun 3:12-14) Aniaan bla nɲɔn nga be ti atin bofuɛ’n be liɛ’n, asɔnun kpɛnngbɛn kun wunnin be wun. Ɔ seli be kɛ be ayeliɛ’n yoli aniaan’m be kwlaa be kɛnsrɛn. Ɔ seli be ekun kɛ, maan be tra be awlɛn be wiengu wun. I liɛ’n, aniaan’m bé trán anuansɛ asɔnun’n nun. Aniaan bla’m be nantili afɔtuɛ sɔ’n su. Dɔ nga su’n, be afiɛn sɛ kpa.
Sɛ e niaan kun yo e sa’n, maan e nanti afɔtuɛ ng’ɔ o Kolɔsfuɛ Mun 3:12-14 nun’n su. I liɛ’n, é yó wun ase kanfuɛ. É yáci sa’n cɛ́. Yɛ e su boman su e diman jɔlɛ kun. ?Sanngɛ, sɛ e kwlá yaciman’n nin? ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo-ɔ? Maan e nanti ndɛ ng’ɔ o Matie 18:15 nun’n su. Sɛ sa nga e niaan kun yo e’n ti tɛ dan’n, like ng’ɔ fata kɛ e yo’n, i ndɛ yɛ Zezi kan-ɔn. Sanngɛ, sa kwlaa ng’ɔ tɔ e nin aniaan kun e afiɛn’n, e kwla nanti su. Yɛle kɛ, maan e kan sa nga sran’n yoli e’n i ndɛ e kle i amanniɛn su naan e siesie e afiɛn.
Afɔtuɛ kpakpa wie mun ekun be o Biblu’n nun. Be dan lika be fa e ɲin sie i “sa nga Nyanmiɛn Wawɛ’n maan sran yo’n” su. Yɛle kɛ, “be klo Nyanmiɛn nin sran, be klun jɔ, be wla gua ase, be tra be anwlɛn, be yo sran ye, be yo aklunye, be di nanwlɛ, be yo wɛtɛɛ, yɛ be yo sa i nuan su.” (Galasifuɛ Mun 5:22, 23) Maan e bu sa kun i akunndan. Mannzin nga be fa ngo be luɛluɛ i’n, ɔ nanti kpa. I wafa kunngba’n, sɛ e yo ninnge nga Ɲanmiɛn wawɛ’n maan sran yo’n, e nin aniaan mun é kwlá síesíe ndɛ nga be tɔ e afiɛn’n.
E NZUƐN TIMAN KUN TI’N, E DI AKLUNJUƐ ASƆNUN’N NUN
Ɔ le sran kun nin i nzuɛn, ɔ nin i ninnge yolɛ wafa. I sɔ’n ti, kɛ e nin e janvuɛ mun e o likawlɛ’n, be wun yo e fɛ. Sanngɛ, i sɔ’n kwla kpɛ ndɛ ba wie. Asɔnun kpɛnngbɛn kun kɛnnin i sɔ’n i ndɛ. Ɔ seli kɛ: “Sran ng’ɔ sa ɲan’n, wie liɛ’n kɛ ɔ yo naan ɔ nin sran kun m’ɔ ijɔ dan’n be koko yalɛ’n, ɔ ti kekle. E kwla bu i kɛ i sɔ’n kleman yalɛ. Sanngɛ, i sɔ’n kwla kpɛ ndɛ kekle wie’m be ba.” ?A bu i kɛ sran nɲɔn mɔ be nzuɛn’n timan kun kaan sa’n be afiɛn kwlá sɛman? Maan e kan akoto Piɛli nin akoto Zan be ndɛ. Piɛli i nuan traman ndɛ. Ɔ sisimɛn i bo naan w’a yo like. Sanngɛ, kɛ e bu Zan i akunndan’n, e kwla se kɛ ɔ klo sran. Yɛ ɔ bu ndɛ sin naan w’a kan. Kpɛkun, ɔ tɔman like su yoman. Nanwlɛ, Piɛli nin Zan be nzuɛn’n timan kun mlɔnmlɔn. Sanngɛ, be dili Ɲanmiɛn junman likawlɛ. (Sa Nga Be Yoli’n 8:14; Galasifuɛ Mun 2:9) Andɛ kusu’n, e nin aniaan mun e nzuɛn’n ti fanunfanun. Sanngɛ, e kwla di junman likawlɛ.
?Sɛ aniaan kun kan ndɛ annzɛ ɔ yo like kun m’ɔ yo e ya’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo-ɔ? Maan e wla kpɛn su kɛ Zezi kpɔli aniaan sɔ’n i ti wie. Yɛ ɔ kunndɛ kɛ e klo aniaan’n. (Zan 13:34, 35; Rɔmfuɛ Mun 5:6-8) I sɔ’n ti’n, ɔ fataman kɛ e se kɛ e nin aniaan sɔ’n e traman janvuɛ, annzɛ e nin e ijɔman kun. Sanngɛ, maan e usa e wun kɛ: ‘?Aniaan bian annzɛ aniaan bla sɔ’n ɔ fɔnnin Zoova i mmla? ?I ɲinfu yɛ ɔ lo min ngasi-ɔ? ?Annzɛ kusu, e nzuɛn’n yɛ ɔ timan kun-ɔn? ?Ɔ leman nzuɛn kpa wie mɔ n kwla nian su-ɔ?’
Wienun-ɔn, aniaan kun klo ijɔlɛ. Sanngɛ e liɛ’n, e ti diin. I lɛ nun’n, e kwla bo jasin fɛ’n likawlɛ naan é sí wafa ng’ɔ nin sran’m be koko yalɛ’n. ?E wun kɛ aniaan sɔ’n i klun ti ufue tra e? Atrɛpka’n, y’a sie i nzɔliɛ kɛ ɔ nian aniaan oke mun nin tukpacifuɛ ɔ nin yalɛfuɛ’m be lika. Yɛ i sɔ’n mɛn i aklunjuɛ. ?Yɛ sɛ e nian i ayeliɛ sɔ’n su nin? Nanwlɛ, kannzɛ e nin aniaan kun e nzuɛn’n ti fanunfanun’n, sanngɛ e kwla fa e ɲin sie i nzuɛn kpa’n su. Sɛ bɔbɔ e nin aniaan sɔ’n e su traman janvuɛ tankaan’n, sanngɛ e nin i e afiɛn’n sɛ́. Kpɛkun, asɔnun’n nun yó fɔun.
Klistfuɛ klikli’m be blɛ su’n, aniaan bla nɲɔn be o lɛ. Be flɛ kun kɛ Evodi. Yɛ kun suan Sɛntisi. Atrɛkpa’n, aniaan bla sɔ’m be nzuɛn’n timan kun bɔ kaan sa. Sanngɛ, akoto Pɔlu seli be kɛ maan be ‘akunndan’n yo kun, afin e Min’n ti be ti niaan.’ (Filipfuɛ Mun 4:2) E kusu, e kunndɛ kɛ e nin e niaan mun e bo yó kun, yɛ e nin be é trán fɛfɛ asɔnun’n nun.
NÁN NDƐ FI TRAN E AFIƐN TRILILI
?Sɛ e bu aniaan kun i wun akunndan tɛ’n, ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e wlɛ i ase ndɛndɛ-ɔ? E kwla fa akunndan tɛ sɔ’n e sunnzun ijre tɛ m’ɔ fifi tro fie klanman kpa kun nun’n. Sɛ e tutuman ijre sɔ’n, ɔ́ sáci fie wunmuan’n. I wafa kunngba’n, sɛ e bu aniaan kun i wun akunndan tɛ trilili’n, e kwla saci aniaan’m be kwlakwla asɔnun’n nun. Sanngɛ, sɛ e klo Zoova nin e niaan mun’n, é yó like kwlaa nga e kwla yo’n naan y’a di anuansɛ asɔnun’n nun.
Kɛ e nin e wiengu kun e siesie e afiɛn’n, wafa nga i bo’n gua’n, wie liɛ’n ɔ bo e nuan. I wie yɛle aniaan bla kun liɛ’n. Ɔ seli kɛ: “Ɔ yoli min kɛ aniaan bla kun ɔ bu min kɛ bakan sa. Ɔ yoli min ya dan. I sɔ’n ti, kɛ ń kán ndɛ klé i’n, n kɛnmɛn i wɛtɛɛ su. N seli min wun kɛ: ‘I ɲin yiman min. Ɔ maan, min ɲin su yimɛn i wie.’”
Sanngɛ, aniaan bla sɔ’n tran buli akunndan. Ɔ seli kɛ: “M’an wunnin i wlɛ kɛ min ninnge yolɛ wafa wie’m be timan kpa. Ɔ yoli min bɔbɔ min kɛnsrɛn. N wunnin kɛ ɔ fata kɛ n kaci akunndan nga n bu’n. N kokoli sa sɔ’n n kleli Zoova. Kpɛkun, n toli like kun n ko mannin aniaan bla’n. Yɛ n klɛli i fluwa kaan kun su kɛ ɔ yaci sa nga n yoli i’n cɛ min. E nin i e tɔli e wiengu nun. Yɛ e fuali kɛ e su boman sa sɔ’n su e diman jɔlɛ kun. Kɛ ɔ fin lɛ’n, ndɛ w’a tɔman e afiɛn kun.”
Sran kwlakwla kunndɛ ɔ nin i wiengu’m bé trán fɔun. Sanngɛ, tutre’n annzɛ sa uflɛ wie ti’n, ndɛ tɔ sran’m be afiɛn. E wun i sɔ titi Satan i mɛn nga nun. Sanngɛ, Zoova kunndɛman kɛ i sufuɛ’m be yo sɔ. Ɔ kunndɛ kɛ be bo yo kun, yɛ be di anuansɛ. Zoova maan Pɔlu seli i niaan’m be kɛ: “An bu flɛlɛ nga Nyanmiɛn flɛli amun’n i akunndan. [...] Nán an tu amun wun mlɔnmlɔn, an yo wɛtɛɛfuɛ, an blu sa’m be su, sa nga amun wiengu yo bɔ an wun i’n, maan ɔ sɔn amun nun i klolɛ bɔ an klo i’n ti. Amun bo bɔ Nyanmiɛn Wawɛ’n maan w’a yo kun anuansɛ bɔ an di’n ti’n, an nian su kpa maan ɔ yo sɔ tititi.” (Efɛzfuɛ Mun 4:1-3) E ‘bo mɔ Ɲanmiɛn wawɛ’n maan w’a yo kun’n’ ɔ ti e cinnjin kpa. I sɔ’n ti, maan e tinuntinun e yo like kwlaa nga e kwla yo’n naan e afiɛn’n sɛ kpa. Sɛ ndɛ tɔ e afiɛn’n, maan e mian e ɲin e siesie.