Zoova kacimɛn i ndɛ ng’ɔ kan’n
Zak nin Piɛr be fluwa’n be nun ndɛ cinnjin mun
KƐ AFUƐ nga be flɛ i 33 nun’n be dili Pantekɔtu’n m’ɔ́ dí afuɛ kɔe 30, Zaki m’ɔ nin Zezi be nin ti kun’n, ɔ klɛli fluwa ko mannin Izraɛlifuɛ nga be ti Ɲanmiɛn liɛ sakpa’n be ‘nvle blu nin nɲɔn’n.’ (Zak 1:1) Sa nga ti yɛ ɔ klɛli fluwa sɔ’n yɛle kɛ ɔ́ wlá be fanngan naan be lafi Ɲanmiɛn su kpa, naan kɛ ɲrɛnnɛn tɔ be su’n, be jran kekle. Asa ekun’n, i waan ɔ́ mán be afɔtuɛ naan b’a kwla siesie ninnge nga be yo be asɔnun’n nun mɔ be timan su’n.
Afuɛ nga be flɛ i 64 nun’n, Rɔmufuɛ’m be Famiɛn nga be flɛ i Nerɔn’n ɔ boli Klistfuɛ’m be yalɛ klelɛ bo. Kɛ ɔ ka kaan sa blɛ sɔ’n jú’n, akoto Piɛli klɛli i fluwa klikli’n ko mannin Klistfuɛ mun. Ɔ klɛli fa wlali be fanngan naan be jran kekle Ɲanmiɛn su mɔ be lafi’n ti. Kɛ ɔ klɛli fluwa sɔ’n, w’a cɛman yɛ ɔ klɛli i fluwa nɲɔn su’n niɔn. I lifuɛ’n nun’n, ɔ wlali i wiengu Klistfuɛ’m be fanngan kɛ be fa be ɲin sie i Ɲanmiɛn ndɛ’n su kpa. Kpɛkun ɔ wlali be su nun kɛ Zoova i cɛn’n mɔ w’a mantan koko’n ti’n, be nian be wun kpa. Sɛ e kusu e fa e ɲin e sie i ndɛ ng’ɔ o Zak nin Piɛr be fluwa nun’n i su’n, ɔ kwla yo e ye wie.—Ebre Mun 4:12.
ƝANMIƐN FA NGWLƐLƐ MAN BE NGA KƐ BÉ SRƐ́ I’N ‘BE LAFI I SU’N’
Zak klɛli i kɛ: ‘Sran nga sa tɔ i su m’ɔ trɛ i awlɛn’n, i liɛ su ti ye. Afin kɛ Ɲanmiɛn wun kɛ ɔ trɛ i awlɛn sa sɔ nun’n, nguan m’ɔ ti like kpa’n, ɔ́ fá mɛ́n i.’ Be nga ɲrɛnnɛn blɛ nun’n, be srɛ Ɲanmiɛn kɛ ɔ man be ngwlɛlɛ’n mɔ kɛ bé ‘kán klé i’n, be lafi i su’n,’ ɔ́ fá mán be naan b’a kwla tra be awlɛn.—Zak 1:5-8, 12.
Be nga be ti “like klefuɛ” asɔnun’n nun’n, ɔ fata kɛ be lafi Ɲanmiɛn su naan be fa ngwlɛlɛ be nanti. Kɛ Zaki kannin kɛ be nuan’n ti ‘kaan’ sɔ sanngɛ ‘ɔ saci e wun sa’n,’ i sin’n, mɛn nunfuɛ’m be aeliɛ nga be kwla saci e nin Ɲanmiɛn e afiɛn’n, ɔ kannin kɛ maan e nian e wun be lika. Asa ekun’n, sran ng’ɔ timan juejue’n, yɛle kɛ Ɲanmiɛn ninnge be nun w’a kpɔnzɔ’n, ajalɛ ng’ɔ fata kɛ ɔ fa naan w’a yo juejue’n, ɔ kɛnnin i ndɛ wie.—Zak 3:1, 5, 6; 5:14, 15.
Ɲanmiɛn Ndɛ’n i su kosan’m be su tɛlɛ:
2:13—?Kɛ be se kɛ ‘annvuɛ silɛ’n kwla fɔ bulɛ’n’ i bo’n yɛle benin? Kɛ i blɛ’n wá jú’n mɔ é wá kán sa nga e yoli’n é klé Ɲanmiɛn’n, sɛ e sili e wiengu’m be aunnvuɛ’n, i wla su fiman su. Ɔ maan, ɔ́ yáci e wun sa mun cɛ́ e, i Wa’n i wun m’ɔ fa kpɔli e ti’n i dunman nun. (Rɔmfuɛ Mun 14:12) ?Ɔ maan i sɔ ti’n, ɔ nin i fataman kɛ e yo aunnvuɛ sifuɛ?
Afɔtuɛ ng’ɔ man e’n:
1:14, 15. Akunndan tɛ bulɛ’n yɛ ɔ fa sa tɛ’n ba ɔ. I sɔ’n ti’n, ɔ fataman kɛ e ka akunndan tɛtɛ bulɛ’n su sa trilili. Sanngɛ maan e ‘akunndan tran’ ninnge nga sran yo ɔ, ɔ ti kpa’n be su yɛ e suan be titi.—Filipfuɛ Mun 4:8.
2:8, 9. Sɛ e ‘bu sran’n wie kpa tra wie’n,’ e kwlá seman kɛ e nanti ‘mmla nga wie nunmɛn i sin’n’ mɔ yɛle sran klolɛ’n su. I sɔ’n ti’n, Klistfuɛ kpakpa’m be buman sran wie kpa traman wie.
2:14-26. Nán kɛ ‘e yoli sa kpa nga’ Moizi mmla’n kle e kɛ e yo’n, annzɛ Klistfuɛ mɔ e ti’n ti yɛ e ɲan e ti ɔ. Sanngɛ ‘Ɲanmiɛn su mɔ e lafi’n ti’ ɔ. Ɲanmiɛn sulafilɛ’n nɛ́n i yɛle kɛ e kɛn i e nuan bui su sa ngbɛn. (Efɛzfuɛ Mun 2:8, 9; Zan 3:16) Sɛ e lafi Ɲanmiɛn su sakpa’n, ɔ fata kɛ e yo i klun sa.
3:13-17. Nanwlɛ, ‘ngwlɛlɛ ng’ɔ fin ɲanmiɛn su’n’ i kpa tra ng’ɔ ‘ti asiɛ’n su wa liɛ’n, m’ɔ ti klɔ sran liɛ’n, m’ɔ fin mmusu’m be si Satan’n!’ Ɔ nin i fata kɛ e ‘tu e klun e kunndɛ ngwlɛlɛ m’ɔ fin Ɲanmiɛn’n kɛ be fa kunndɛ aɲanbeun’n sa.’—Nyanndra Mun 2:1-5.
3:18. Ɲanmiɛn Sielɛ’n i jasin fɛ’n ti kɛ like mɔ be lua’n sa. Yɛ ‘be nga be siesie afiɛn’n, be ti kɛ fie difuɛ mɔ kɛ alaje o lɛ’n, be lua like sɔ’n sa.’ I sɔ’n ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ e yo sran afiɛn siesiefuɛ naan nán e tu e wun annzɛ e yo ndɛnnganfuɛ’n niɔn.
‘AN JRAN KEKLE ƝANMIƐN SU MƆ AN LAFI’N TI’
Like nga Piɛli nin i wiengu Klistfuɛ’m bé ɲɛ́n i ɲanmiɛn su lɔ mɔ be ‘wla o su mɔ be si i weiin kpa’n,’ ɔ kɛnnin i ndɛ fa kpɛnnin be wla. Piɛli seli be kɛ: ‘An ti sran mɔ Ɲanmiɛn fali amun, an ti Famiɛn Ɲanmiɛn’n i ɲrun jranfuɛ mun, an ti Ɲanmiɛn i nvle’n nun sran mun.’ Kɛ ɔ mannin be afɔtuɛ trele wafa ng’ɔ fata kɛ be lo be wun’n su wieli’n, ɔ wlali be kwlaa be fanngan kɛ ‘maan be akunndan’n yo kun, maan be nuan sɛ, be klo be wiengu kɛ be niaan sa, be si i aunnvuɛ, yɛ be yo be wun aenvuɛ.’—1 Piɛr 1:3, 4; 2:9; 3:8.
Kɛ mɔ ‘[Zuifu’m be blɛ’n] i awieliɛ’n w’a mantan’n’ ti’n, Piɛli seli i niaan’m be kɛ ‘be bu akunndan, yɛ be nian be wun su naan b’a kwla koko yalɛ b’a kle Ɲanmiɛn.’ Ɔ seli be ekun kɛ: ‘An sasa amun wun, an niannian! Nán an lo amun wun man [Satan], an jran kekle Ɲanmiɛn su mɔ an lafi’n ti.’—1 Piɛr 4:7; 5:8, 9.
Ɲanmiɛn Ndɛ’n i su kosan’m be su tɛlɛ:
3:20-22—?Wafa sɛ yɛ batɛmu yolɛ’n maan e ɲan e ti ɔ? Ɔ fata kɛ be nga be kunndɛ kɛ bé ɲán be ti’n be yo be batɛmu. Sanngɛ nán kɛ b’a yo sran kun i batɛmu’n ti yɛ w’a ɲɛn i ti ɔ. E ti ɲanlɛ’n fin ‘Zezi Klist i cɛnlɛ’n.’ Zezi fɛli i wun kpɔli e ti, yɛ be cɛnnin i. Ɔ ‘o Ɲanmiɛn i sa fama su’ yɛ ɔ sie be nga be wuli’n nin be nga be o nguan nun’n. Ɔ maan, ɔ fata kɛ be nga be kunndɛ kɛ be yo be batɛmu’n, be lafi su kɛ i sɔ’n ti yɛ be kwla ɲan be ti ɔ. I sɔ like mɔ sran lafi su mɔ maan be yo i batɛmu’n, yɛ ɔ ti ‘sran mɔcuɛ nga be fuli mmeli nun be trannin nzue’n i ɲin su lele be ɲannin be ti’n’ i nzɔliɛ’n niɔn.
4:6—?Wan mun yɛle ‘be nga be wuli’n’ mɔ ‘be kannin jasin fɛ’n kleli be’n’? Sran sɔ mun yɛle ‘be nga be fɔnlɛ’n nin be sa tɛ yolɛ’n ti, Ɲanmiɛn ɲrun be ti kɛ b’a wu sa’n,’ yɛle kɛ kwlaa naan b’a bo jasin fɛ’n b’a kle be’n, be siman Ɲanmiɛn. (Efɛzfuɛ Mun 2:1) Sanngɛ kɛ be boli jasin fɛ’n be kleli be mɔ be lafili su’n, mɔ be sili Ɲanmiɛn’n, ɔ ti kɛ b’a ɲan nguan sa.
Afɔtuɛ ng’ɔ man e’n:
1:7. Ɔ fata kɛ be sa wafa nga e lafi Ɲanmiɛn su’n be nian naan b’a wun kɛ e lafi Ɲanmiɛn su kpa. Nanwlɛ, i sɔ Ɲanmiɛn sulafilɛ tankaan liɛ’n maan ‘be ɲan be ti.’ (Ebre Mun 10:39) Ɔ maan sɛ be sa e Ɲanmiɛn sulafilɛ’n be nian’n, ɔ nin i fataman kɛ e cuɛn e wun e wɔ siɛn.
1:10-12. Ɲanmiɛn bɔbɔ i klun sa mɔ i nuan ijɔfuɛ’m be klɛli i Klistfuɛ nga be kpali be sieli be ngunmin’n be asɔnun’n i su lalafuɛ nun’n, anzi’m be kunndɛli kɛ bé wún i wlɛ. Sanngɛ san kɛ Zoova w’a takali asɔnun’n yɛ be wunnin i wlɛ ɔ. (Efɛzfuɛ Mun 3:10) ?Sɛ e nian anzi’m be liɛ’n su naan e mian e ɲin e kunndɛ kɛ é sí ‘Ɲanmiɛn bɔbɔ i akunndan’n,’ ɔ timan kpa?—1 Korɛntfuɛ Mun 2:10.
2:21. Zezi Klist yɛ ɔ kle e atin ɔn. Ɔ maan ɔ nin i fata kɛ e kplin su kɛ é wún ɲrɛnnɛn lele naan é wú bɔbɔ kɛ i sa naan y’a kwla se kɛ e jran Zoova m’ɔ sie nglo’n nin asiɛ’n i sin.
5:6, 7. Kɛ e koko sa ng’ɔ o e su’n i kwlaa e kle Zoova’n, Zoova uka e naan i sulɛ’n w’a yo e cinnjin w’a tra like kwlaa. Kpɛkun e kokoman ainman liɛ’n su ngboko.—Matie 6:33, 34.
‘[ZOOVA] I CƐN’N JÚ’
Piɛli klɛli i kɛ: ‘Ɲanmiɛn ndɛ nga sran’m be kannin’n, b’a kpɛman wie fi be ti nun yɛ be kannin ɔn, i wawɛ’n yɛ ɔ fa wla be nuan yɛ be kannin ɔn.’ Sɛ e fa e ɲin e sie i Ɲanmiɛn ndɛ nga i nuan ijɔfuɛ’m be kannin su’n, ɔ kwla sasa e ‘be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti like klefuɛ’n’ ɔ nin sran tɛtɛ uflɛ’m be lika.—2 Piɛr 1:21; 2:1-3.
Piɛli seli kɛ: ‘Kɛ mɛn’n ɔ́ kɔ́ i bue nuan’n, sran wie’m bé bá, bé yó sa nga be klun klo’n, yɛ bé srí amun.’ Sanngɛ ‘e Min’n i balɛ’n ɔ́ fú e nun kɛ awiefuɛ sa.’ Be nga be ‘minndɛ kɛ Ɲanmiɛn i cɛn’n ju’n, mɔ be yo like kwlaa nga be kwla yo’n naan ɔ ju ndɛndɛ’n,’ Piɛr i fluwa’n i atabo nun’n, ɔ mannin be afɔtuɛ kpa.—2 Piɛr 3:3, 10-12.
Ɲanmiɛn Ndɛ’n i su kosan’m be su tɛlɛ:
1:19—?Wan yɛle “awɛ nzraama’n”? ?Blɛ benin nun yɛ ɔ fiteli ɔ, yɛ wafa sɛ yɛ e si kɛ w’a fite ɔ? “Awɛ nzraama’n” yɛle Zezi Klist. Blɛ ng’ɔ yoli Ɲanmiɛn Sielɛ’n i su famiɛn’n yɛ be flɛli i sɔ ɔ. (Sa Nglo Yilɛ 22:16) Afuɛ nga be flɛ i 1914 nun’n yɛ Zezi fiteli kɛ Ɲanmiɛn Sielɛ’n i famiɛn sa ɔ. I sɔ’n kle kɛ cɛn uflɛ su wa ju. Zezi i wunnɛn ng’ɔ kacili’n, ɔ yili i ɲrun m’ɔ́ ɲɛ́n i’n ɔ nin i kwlalɛ m’ɔ́ kwlá’n be nglo. Ɔ maan e wun kɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be ndɛ nga be kannin’n e kwla lafi su kpa. Sɛ e fa e ɲin sie be ndɛ sɔ’n su kpa’n, ɔ ti kpa, afin ɔ yi sa’m be ɲrun weiin kle e. Ɔ maan e wun i wlɛ kɛ Awɛ Nzraama’n w’a fite.
3:17—?Kɛ Piɛli seli kɛ ‘be si sɔ laa’n’ i bo’n yɛle benin? Be ɲrun lɔ sa mɔ Ɲanmiɛn maan i bɔbɔ Piɛli nin Biblu’n klɛfuɛ be onga’m be sili be’n, i ndɛ yɛ ɔ kan ɔn. Kannzɛ Klistfuɛ klikli’m be sili be ɲrun lɔ sa wie mun’n, sanngɛ wafa nga sa sɔ’m bé jú’n, b’a wunmɛn i ngba wlɛ.
Afɔtuɛ ng’ɔ man e’n:
1:2, 5-7. Kɛ e mian e ɲin mɔ e yi Ɲanmiɛn sulafilɛ’n nin be awlɛn tralɛ’n ɔ nin be wun mɔ be fa mantan Ɲanmiɛn’n be nglo’n, ɔ uka e naan y’a ‘si Ɲanmiɛn nin e Min Zezi.’ Asa ekun’n, i sɔ’n uka e maan be silɛ sɔ’n ti’n, e tranman lɛ ngbɛn yɛ like nga e yo’n, ɔ yo ye.
1:12-15. Kɛ ɔ ko yo naan ‘y’a lafi ndɛ nanwlɛ nga e tili’n su kpa’n,’ ɔ fata kɛ be fa ninnge wie mun be kpɛn e wla titi. I wie yɛle ninnge nga e suan be aɲia’m be bo’n, ɔ nin Biblu nun kannganlɛ’n yɛ ninnge nga e bɔbɔ e suan be’n.
2:2. Ɔ fata kɛ e nian e wun naan e nantilɛ’n ti’n, b’a kanman Zoova nin i anuannzɛ’n be wun ndɛ tɛ.—Rɔmfuɛ Mun 2:24.
2:4-9. Kɛ e bu sa nga Zoova yoli be laa’n be akunndan’n, e si kɛ ‘ɔ kwla de be nga be sro i mɔ sa tɔ be su’n. Yɛ ɔ si be nga be yo sa tɛ’n be siewlɛ naan jɔlɛ dilɛ cɛn’n nun w’a bu be fɔ.’
3:2-4, 12. Ɔ fata kɛ ‘ndɛ nga Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be kannin be laa’n, ɔ nin sa nga e Min m’ɔ ti e Defuɛ’n seli kɛ e yo’n,’ ɔ ka e klun. Sɛ ɔ ka e klun’n, e wla su fiman su kɛ Zoova i cɛn’n w’a mantan koko.
3:11-14. Kɛ ‘é mínndɛ kɛ Ɲanmiɛn i cɛn’n ju’n mɔ e yo like kwlaa nga e kwla yo’n maan ɔ ju ndɛndɛ’n,’ ɔ fata kɛ (1) e “nzuɛn’n yo kpa”. Yɛle kɛ e yo e wun yɛiinyɛiin naan e aeliɛ’n nin e akunndan’n yo kpa kpɛkun Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n, e yo sanwun. Kpɛkun (2) e yo ninnge nga be kle kɛ ‘e fa e wun mantan Ɲanmiɛn’n.’ Be wie yɛle jasin fɛ’n bolɛ’n nin sran’m be ukalɛ naan b’a kaci Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’n. Yɛ (3) ɔ fataman kɛ mɛn nun ninnge nga be yo be’n, ‘be wun kaan sa e wun.’ Kpɛkun (4) maan e yo “sran kpa” mɔ like kwlaa ng’ɔ yo’n, ɔ buman akunndan tɛ’n. Yɛ (5) maan e nin Ɲanmiɛn nin e niaan mun yɛ be nga mun ‘e nuan sɛ.’