“Like uflɛ fi su kwlá yoman naan Ɲanmiɛn w’a kloman e kun”

 1. ?Akunndan benin yɛ sran wie mun ɔ nin Klisifuɛ nanwlɛfuɛ wie mun bɔbɔ be bu-ɔ?

SRAN wie’m be waan Ɲanmiɛn klo klɔ sran, kɛ nga Zan 3:16 fa kan’n sa. Sanngɛ be bumɛn i kɛ be liɛ’n, Ɲanmiɛn kwla klo be wie. Klisifuɛ nanwlɛfuɛ wie mun bɔbɔ be bu akunndan sɔ’n wie. Bian kun liɛ’n, i sa sin m’ɔ bubuli i’n ti’n, ɔ seli kɛ: “Kɛ ɔ yo naan n bu i kɛ min ndɛ lo Ɲanmiɛn’n, ɔ ti kekle man min.” ?Ɔ ju wie’n, a bu i sɔ wie?

2, 3. ?Wan yɛ ɔ kunndɛ kɛ e bu i kɛ e nunman sran nun naan Zoova kloman e-ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ e kwla kpalo akunndan sɔ’n niɔn?

² Satan kunndɛ ɔ́ yó naan e bu i kɛ Ɲanmiɛn Zoova kloman e sa naan ɔ buman e sran. Ɔ wlɛ i wun ase yo i sɔ’n kpa. Nán e wla fi su kɛ Satan lakalaka sran mun naan be fa ato ndɛ mun be su. (2 Korɛntifuɛ Mun 11:3) Yɛle kɛ ɔ ju wie’n, ɔ yo naan be bu i kɛ be ti kpa be tra be wiengu. Sanngɛ like ng’ɔ klo i yolɛ kpa’n, yɛle kɛ ɔ yo maan sran’m be bu i kɛ be nunman sran nun. (Zan 7:47-49; 8:13, 44) Mɛn “i awieliɛ blɛ” nga nun’n, Satan bo manndrɛn yo i sɔ kpa liɛ su. Awlo nga sran wie’m be ɲinnin nun’n, i nunfuɛ’m be “kloman be wiengu.” Wie’m be kusu’n, be nin sran nga be ti wlɛfuɛ’n nin be nga be bu be ngunmin be wun akunndan’n, ɔ nin ɲin keklefuɛ mun yɛ be tran cɛn kwlaa-ɔ. (2 Timote 3:1-5) Wie’m be kusu be yoli be tɛtɛ, annzɛ be wunnɛn kplo’n ti’n, be yoli be finfin, annzɛ be kpɔli be. I kwlaa sɔ’n ti’n, sran sɔ’m be kwla bu i kɛ be liɛ’n be nunman sran nun naan be nin klolɛ fataman.

³ Sɛ ɔ kusu ɔ wun yo ɔ sɔ wie’n, nán maan ɔ sa sin bubu wɔ. Wie liɛ’n, e klun akunndan’n bu e fɔ tratra su. Sanngɛ nán e wla fi kɛ be fa Ɲanmiɛn Ndɛ’n “be fa siesie sa mun,” yɛ be kwla fa “bubu ninnge mɔ be ti kɛ talɛ ngblingbli mun sa’n.” (2 Timote 3:16; 2 Korɛntifuɛ Mun 10:4) Biblu’n se kɛ: “É sí kpa kɛ Ɲanmiɛn klo e, kannzɛ bɔbɔ sa wie ti’n e klun akunndan’n bu e fɔ’n, afin Ɲanmiɛn ti dan tra e klun akunndan’n, yɛ ɔ si sa kwlaa.” (1 Zan 3:19, 20) Ɲanmiɛn Ndɛ’n kle e ninnge nnan mɔ be kwla uka e naan y’a “si kpa” kɛ Zoova klo e-ɔ. Maan e fa e ɲin e sie be su.

 4, 5. ?Wafa sɛ yɛ ndrofia’m be su sunnzun ase’n, ɔ kle kɛ e ndɛ lo Zoova-ɔ?

⁴ I klikli’n yɛle kɛ, Biblu’n kle kɛ Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be tinuntinun be ndɛ lo i. I sɔ yɛ Zezi kannin-ɔn. Ɔ seli kɛ: “Sika mma kaan kun yɛ be fa to ndrofia nɲɔn-ɔn. ?Nɛ́n i-ɔ? Ɔ nin i sɔ’n ngba’n, sɛ be nun kun tɔ asiɛ wun’n, saan amun Si’n sí nun. Amun timuɛn’n bɔbɔ’n, ɔ si i nuan. Ɔ maan nán srɛ kun amun. Amun ti kpa tra ndrofia kpanngban.” (Matie 10:29-31) Maan e nian sa nga ti yɛ Zezi i ndɛ tiefuɛ’m be wunnin ndɛ sɔ’n i bo kpa’n.

⁵ Atrɛkpa’n e usa e wun kɛ: ?Ngue ti yɛ sran kun kó tó anunman kɛ ndrofia sa yɛ? Zezi blɛ su’n, anunman nga be kwla to be di’n be nun’n, kun ng’ɔ leman gua’n, yɛle ndrofia’n. Be kwla fa sika mma kaan kpa kun to ndrofia nɲɔn. Sanngɛ Zezi seli kɛ sɛ sran kun le sika mma sɔ’n nɲɔn’n, nán ndrofia nnan yɛ be fa mɛn i-ɔ, sanngɛ ɔ kwla ɲan ndrofia nnun. Afin be fa ndrofia kun be yi su be mɛn i. I sɔ’n kle kɛ atrɛkpa’n, sran’m be buman anunman sɔ’m be like fi. ?Sanngɛ wafa sɛ yɛ e Yifuɛ’n bu be-ɔ? Zezi seli kɛ: “Ɲanmiɛn i wla fiman be nun kun sa bɔbɔ su [nga be fa yi su’n bɔbɔ-o].” (Liki 12:6, 7) E wun Zezi i ndɛ’n i wlɛ kpa siɛn’n. Yɛle kɛ sɛ ndrofia ngbɛn sa’n i ndɛ lo Zoova’n, nán klɔ sran m’ɔ le ɲrun kpa’n, yɛ ɔ su bumɛn i sran-ɔn. Kɛ nga Zezi bɔbɔ yiyili nun’n sa’n, Zoova si e wun ninnge tɛkɛtɛkɛ kwlaa. Ɔ si e ti ndrɛ’n bɔbɔ i nuan!

 6. ?Ngue ti yɛ e si kɛ e ti ndrɛ’n i su ndɛ nga Zezi kannin’n, ɔ timan ndɛ blɔlɛ-ɔ?

⁶ ?Be kwla si sran kun i ti ndrɛ i nuan? Sran wie’m be waan Zezi blɔli ndɛ’n. Sanngɛ maan e bu sran cɛnlɛ’n i akunndan e nian. Sran’m be cɛnlɛ’n nun’n, Zoova wá bó be uflɛ. Kɛ m’ɔ si klɔ sran kpa’n i ti yɛ ɔ́ kwlá yó sɔ-ɔ. E ndɛ m’ɔ lo i dan’n ti’n, ɔ si e wun ninnge tɛkɛtɛkɛ kwlaa. Ɔ si e mmoja nun lɔ ninnge kanngan ngba ɔ nin e ninnge nga e si be’n nin ninnge nga e yoli be laa’n.a Ɔ maan sɛ Zoova si i kwlaa sɔ’n, nán e ti ndrɛ’n mɔ i nuan’n traman akpiakpi ya (100.000) i kalɛ’n yɛ ɔ ti kekle i sa nun-ɔn.

7, 8. (1) ?E ayeliɛ benin wie mun yɛ Zoova klo be-ɔ? (2) ?Ninnge benin wie mun yɛ e yo be mɔ Zoova bu be like dan-ɔn?

⁷ I nɲɔn su’n, Biblu’n kle e like nga Zoova klo i e lika’n. Sɛ e waan é bó i kpɔlɛ’n, é sé kɛ e nzuɛn kpa mun, ɔ nin e ɲin mɔ e mian e su i’n yɛ ɔ klo be-ɔ. Famiɛn Davidi seli i wa Salomɔn kɛ: “Zoova niannian sran’m be kwlaa be awlɛn’n nun. Ɔ wun akunndan kwlaa nga be bu’n i wlɛ.” (1 Be Ɲoliɛ 28:9) Nzaje sa yofuɛ mun nin klunwifuɛ’m be sɔnnin mɛn nga nun. Sanngɛ kɛ Ɲanmiɛn niannian sran’m be awlɛn’n nun m’ɔ wun kɛ sran wie’m be klo fɔundi’n nin nanwlɛ’n, ɔ nin sa kpa yolɛ’n, nanwlɛ i sɔ’n jɔ i klun dan! ?Sran nga be klo Ɲanmiɛn mɔ be kunndɛ kɛ bé sí i naan bé kɛ́n i ndɛ klé sran uflɛ’n, kɛ ɔ wun be sɔfuɛ mun’n, ngue yɛ ɔ yo-ɔ? Zoova se e kɛ be nga be kɛn i ndɛ be kle be wiengu’n, ɔ sie be sɔfuɛ’m be nzɔliɛ. I kpa bɔbɔ’n, “be klɛli fluwa kun i ɲrun lɛ, naan be wla kpɛ́n be nga be sro Zoova mɔ be bu i dunman’n i su akunndan’n be su.” (Malasi 3:16) Afin ɔ klo be nzuɛn sɔ mun.

⁸ ?Ninnge kpakpa nga e yo mɔ Zoova klo be’n be nun wie mun yɛle benin? I wie yɛle e ɲin mɔ e mian e sɔnnzɔn i Wa Zezi Klisi’n. (1 Piɛli 2:21) I kun ekun yɛle Ɲanmiɛn Sielɛ’n i jasin fɛ’n mɔ e bo i lika kwlaa’n. Rɔmunfuɛ Mun 10:15 se kɛ: “Be nga be kan ninnge kpakpa’m be su jasin fɛ’n i ndɛ’n, be ja’m be ti nglanman-o!” Nán maan e bu i kɛ e ja nga be o e bo’n be klanman mɔ be ti’n, i ndɛ yɛ be kɛn i wa-ɔ. Sanngɛ be ti Zoova i sufuɛ’m be ɲin mɔ be mian be bo jasin fɛ’n i nzɔliɛ. Kɛ e mian e ɲin sɔ’n, Zoova ɲrun’n ɔ ti like dan, kpɛkun ɔ yo i ɲɛnmɛn.—Matie 24:14; 28:19, 20.

9, 10. (1) ?Ngue ti yɛ e kwla lafi su kɛ, kɛ e jran kekle’n Zoova bu i like dan-ɔn? (2) ?Kɛ Zoova niɛn i sufuɛ nanwlɛfuɛ mun’n, ngue yɛ ɔ yoman-ɔn?

⁹ Kɛ sa o e su mɔ e jran kekle’n, Zoova bu i like dan wie. (Matie 24:13) Nán e wla fi kɛ Satan kunndɛ kɛ e kaci e sin e si Zoova. Kɛ aliɛ’n cɛ́n m’ɔ́ sán’n mɔ e kpɔciman Zoova’n, i sɔ’n yo maan i kusu ɔ kwla tɛ klɔklɔlɛ nga Satan klɔklɔ i’n su. (Ɲanndra Mun 27:11) Ɔ ju wie’n, awlɛn tralɛ’n timan pɔpɔ e sa nun. Afin tukpacɛ’n, ɔ nin sika ndɛ’n, ɔ nin awlabɔɛ’n, yɛ sa uflɛ wie’m be kwla tin e su. Like nga e lafi su kɛ é ɲɛ́n i mɔ e ɲɛnmɛn i’n ti’n, e sa sin kwla bubu e wie. (Ɲanndra Mun 13:12) Kɛ e jran kekle sa kwlaa sɔ’m be nun’n, Zoova bu i sɔ liɛ’n i like dan. I sɔ’n ti’n Famiɛn Davidi srɛli Zoova seli kɛ: “Fa ɔ nzue kplo’n sɔ min ɲinmuɛn nzue’n. ?Be timan klɛwa ɔ fluwa’n nun?” (Jue Mun 56:8) Kɛ é kplín e ɲin naan y’a kpɔciman Zoova’n, wie liɛ’n e wun ɲrɛnnɛn, yɛ e sun bɔbɔ. Zoova i wla fiman ɲrɛnnɛn nga e wun i’n ɔ nin e ɲinmuɛn sɔ’m be su. Be ti like dan i ɲrun.

¹⁰ Sanngɛ ɔ nin i sɔ ngba’n, e klun akunndan’n ti’n e kwla bu e wun fɔ. Yɛle kɛ e kwla se e wun kɛ: “Ninnge nga n yo’n, be juman min wiengu’m be liɛ nun kaan sa. Kɔlɛ’n kɛ Zoova wun min’n, i klun jɔman kaan sa.” Zoova faman e sunnzunman sran uflɛ. Ɔ buman e wun akunndan tɛ. (Galasifuɛ Mun 6:4) Kɛ ɔ bo i ɲin ase nian e awlɛn’n nun lɔ’n, m’ɔ wun like kpa kun’n, kannzɛ ɔ ti kaan sɛ’n, ɔ bu i like dan.

11. ?Ngue yɛ Abia i su ndɛ’n kle e Zoova su-ɔ?

¹¹ I nsan su’n, kɛ Zoova niannian e awlɛn’n nun’n, e nzuɛn ng’ɔ ti kpa’n yɛ ɔ kunndɛ-ɔ. I wie yɛle Famiɛn Zeroboamun i wa Abia liɛ’n. Kɛ Zoova waan be nunnun Zeroboamun i osu’n nun sran mɔ be nin Ɲanmiɛn be buli’n be kwlaa’n, ɔ seli kɛ Abia i kunngba cɛ yɛ be sie i asieliɛ nun-ɔn. ?Ngue ti-ɔ? Afin “Zoova m’ɔ ti Izraɛli Ɲanmiɛn’n ɔ wunnin like kpa i nun-ɔn.” (1 Famiɛn Mun 14:1, 10-13) Kɛ Zoova niannin ba sɔ’n i awlɛn’n nun’n, ɔ wunnin “like kpa.” Kannzɛ sa kpa sɔ’n ti kaan sɛ’n, sanngɛ ɔ yoli maan be klɛli ba sɔ’n i su ndɛ Biblu’n nun. I kpa bɔbɔ’n, Zoova yoli i ye, yɛle kɛ ɔ sili i aunnvɔɛ trali i osufuɛ mɔ be nin Zoova buli’n.

12, 13. (1) ?Wafa sɛ yɛ Famiɛn Zozafati i su ndɛ’n kle kɛ kannzɛ e yo sa tɛ’n, Zoova ɲin kpaman sa kpa nga e yo be’n be su-ɔ? (2) ?Wafa sɛ yɛ Zoova yo kɛ siɛ kpa kun sa-ɔ?

¹² Famiɛn Zozafati m’ɔ ti sran kpa’n i su ndɛ’n kusu kle e like cinnjin kpa kun. Kɛ famiɛn’n yoli sa kun m’ɔ timan su’n, Zoova i nuan ijɔfuɛ’n seli i kɛ: “I sɔ’n ti’n, Zoova w’a fa ɔ wun ya.” Nanwlɛ, nán ndɛ kaan yɛle ngalɛ’n! Sanngɛ ndɛ nga Zoova kannin, nɛ́n i ngba yɛle ngalɛ’n. Ɔ seli i ekun kɛ: “Sanngɛ Ɲanmiɛn wunnin kɛ ninnge kpakpa wie’m be o ɔ klun.” (2 Be Ɲoliɛ 19:1-3) Ɔ maan, sɛ i li bɔbɔ Zoova fali Zozafati i wun ya’n, sanngɛ i ɲin w’a kpaman sa kpa ng’ɔ yoli be’n be su. E klɔ sran mun e liɛ’n e timan sɔ mlɔnmlɔn. Yɛle kɛ sa tɛ nga sran yo e’n i su yɛ e fa e ɲin e sie i sa trilili-ɔ. Asa kusu kɛ e yo sa tɛ’n, e sa sin bubu e, ɲannzuɛn kun e yɛ e akunndan’n bu e fɔ. I sɔ’n ti’n, e wunman sa kpa nga e yo be’n. Sanngɛ maan e wla kpɛn su kɛ sɛ sa nga e yoli’n ɔ yo e nsisɔ’n, naan e mian e ɲin e kaci e sa’n, Zoova yaci e wun sa’n cɛ e.

¹³ Kɛ sika ɔkwlɛ kunndɛfuɛ’n, ɔ́ kúnndɛ sika ɔkwlɛ’n naan i sa tɔ yɔbuɛ su’n, ɔ yi i blo. Sanngɛ sɛ ɔ tɔ sika ɔkwlɛ su’n, ɔ fa sie i kpa. I kunngba’n yɛ Zoova yo-ɔ. Sɛ sa tɛ ng’ɔ o e nun’n be ti yɔbuɛ’n, nn é sé kɛ ɔ yi be blo. ?Yɛ e nzuɛn kpa’n nin sa kpakpa nga e yo be’n nin? Be ti kɛ sika ɔkwlɛ sa. Zoova fa be sie i kpa. Siɛ wie’m be sie desɛn nga be mma kanngan’m be yi be suklu lɔ’n annzɛ junman nga be di i lɔ’n i kpa. Wie liɛ’n ɔ cɛ be sa nun kpa. Klolɛ nga Zoova fa klo i sufuɛ mun’n, ɔ tra nga siɛ’m be fa klo be mma mun’n. Sɛ e nin i e nanti kpa titi’n, i wla su fiman sa kpa nga e yo’n ɔ nin e nzuɛn kpa’n su le. Ɔ si kɛ sɛ i wla fi be su’n, ɔ timan su, yɛ kusu ɔ yoman sa m’ɔ timan su’n le. (Ebre Mun 6:10) Maan e nian wafa uflɛ nga Zoova kunndɛ like kpa ng’ɔ o awlɛn’n nun lɔ’n.

14, 15. (1) ?Ngue ti yɛ kannzɛ fɔ o e nun’n, sanngɛ Zoova ɲin kpaman e nzuɛn kpa’n su-ɔ? An fa sunnzun ase kun yiyi nun. (2) ?Sɛ e su Zoova titi’n, wafa sɛ yɛ ɔ́ úka e-ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ ɔ bu i sufuɛ nanwlɛfuɛ mun-ɔn?

¹⁴ Nán fɔ m’ɔ o e nun’n yɛ Zoova nian-ɔn. Sanngɛ like kpa nga e kwla yo’n i su yɛ ɔ fɛ i ɲin sie-ɔ. Maan e fa sunnzun ase kun: Desɛn annzɛ ninnge nga sran’m be yi’n, sran wie’m be klo be kpa. I ti’n, sɛ ninnge sɔ’m be saci’n be kplin be ɲin be siesie be ye. Angle’m be le be lika kun, be sendesende desɛn kpakpa nga sran’m be yili’n be lɔ. Bian nga be flɛ i Leonaa de Vɛnsi’n i desɛn m’ɔ yili mɔ be sendeli i lɔ’n, sran kun ko toli nun tui. Desɛn sɔ’n le gua kpa, ɔ kwla ju i liɛ miliaa 23. Sanngɛ kɛ ɔ yoli sɔ’n, sran fi w’a seman kɛ desɛn sɔ’n w’a saci naan be yi i blo. Sanngɛ desɛn sɔ mɔ bian’n yili i afuɛ kɔe ya nnun (500) yɛ’n, be wa wlali be wun ase be siesieli i ye ndɛndɛ kpa. ?Ngue ti-ɔ? Afin be nga be klo desɛn sɔ’n be bu i like dan. ?Like ngbɛn kɛ desɛn sa’n, e kpa trɛmɛn i? Ɔ maan kannzɛ bɔbɔ fɔ’n wo e nun’n, sanngɛ Ɲanmiɛn bu e sran lelele. (Jue Mun 72:12-14) Ɲanmiɛn Zoova mɔ i yɛ ɔ yili klɔ sran mun’n, ɔ́ wá yó like kwlaa ng’ɔ nin i fata’n naan fɔ’n ɔ wie be nga be klo i’n be nun.—Sa Nga Be Yoli’n 3:21; Rɔmunfuɛ Mun 8:20-22.

¹⁵ E nzuɛn kpa nga e bɔbɔ e wunmɛn i’n, Zoova wun i. Sɛ e su i titi’n, ɔ́ úka e naan nzuɛn sɔ’n yo kpa titi wɔ i ɲrun. Ɔ́ úka e sɔ lele naan sɛ fɔ’n wíe e nun’n, w’a wie. Kannzɛ Satan i mɛn’n yó Zoova i sufuɛ nanwlɛfuɛ’m be wanzo sɛ’n, sanngɛ Zoova liɛ’n, ɔ bu be sran kpa.—Aze 2:7.

16. ?Like benin yɛ ɔ kle kpa kɛ Zoova klo e-ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ e si kɛ e tinuntinun e ti tɛ yɛ Zoova yili-ɔ?

¹⁶ I nnan su’n, Zoova kle e kɛ ɔ klo e. Like nanndoliɛ kpa nga Zoova fa kleli sɔ’n yɛle e ti kpɔlɛ tɛ mɔ Klisi’n fɛ i wun yili’n. Ɔ maan Satan i ndɛ ng’ɔ se kɛ klɔ sran’m be nin klolɛ fataman’n ɔ ti ato. Nán maan e wla fi su le kɛ ɲrɛnnɛn nga Zezi wunnin i’n lele m’ɔ fa wuli’n, ɔ nin ɲrɛnnɛn nga Zoova bɔbɔ wunnin i blɛ sɔ’n nun’n, be kle kpa kɛ Zoova nin i Wa’n be klo e dan. Sanngɛ sran kpanngban be lafiman su kɛ Zezi yili be ti tɛ wie. Be bu i kɛ be nin i sɔ’n fataman. Maan e wla kpɛn akoto Pɔlu su. Laa’n, ɔ kleli Klisi i sɔnnzɔnfuɛ’m be yalɛ. Sanngɛ ɔ wa klɛli i kɛ: “Ɲanmiɛn i Wa’n […] kloli min, yɛ min ti’n ɔ fɛli i wun mannin.”—Galasifuɛ Mun 1:13; 2:20.

17. ?Ngue yɛ Zoova yo naan e nin i nin i Wa’n e afiɛn w’a mantan-ɔn?

¹⁷ Wafa nga Zoova kle kɛ ɔ klo e’n i kun ekun yɛle kɛ ɔ uka e naan y’a kwla ɲan tɛ nga Klisi yili’n i su ye. Zezi seli kɛ: “Sɛ Siɛ’n m’ɔ sunmannin min’n, w’a faman sran kun w’a baman min sin’n, sran fi kwlá baman min sin.” (Zan 6:44) Zoova bɔbɔ yɛ ɔ yo maan e nin i Wa’n e afiɛn’n mantan naan y’a kwla ɲan nguan m’ɔ leman awieliɛ’n niɔn. ?Wafa sɛ yɛ ɔ yo sɔ-ɔ? Ɔ sin jasin fɛ’n bolɛ junman’n i lika. Junman sɔ’n ti’n, sran’m be tinuntinun be kwla tie Ɲanmiɛn ndɛ’n. Kpɛkun Zoova fɛ i wawɛ’n uka be maan kannzɛ bɔbɔ fɔ o be nun’n, sanngɛ be kwla wun ndɛ nanwlɛ’n i wlɛ, naan b’a fa su. Ɔ maan ndɛ kunngba ng’ɔ kan kleli Izraɛlifuɛ mun’n, ɔ ti e liɛ wie. Ɔ seli be kɛ: “Klolɛ nga n fa kloli wɔ’n su wieman le. Klolɛ mɔ n klo wɔ dan’n ti yɛ n cuɛnnin wɔ n bali min wun-ɔn.”—Zeremin 31:3.

18, 19. (1) ?Wafa sɛ yɛ Zoova kle kpa kɛ ɔ klo e-ɔ? ?Yɛ ngue yɛ ɔ kle kɛ ɔ bu srɛlɛ nga e srɛ i’n i like dan-ɔn? (2) ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n kle e kɛ Zoova tieman e srɛlɛ’n ngbɛn naan ɔ si e aunnvɔɛ wie-ɔ?

¹⁸ Kɔlɛ’n, cenjele like kɛ Ɲanmiɛn srɛlɛ sa’n yɛ maan e wun kɛ Ɲanmiɛn klo e kpa-ɔ. Biblu’n se e tinuntinun kɛ maan e “srɛ Ɲanmiɛn titi.” (1 Tesalonikifuɛ Mun 5:17) Ɔ tie srɛlɛ nga e srɛ i’n. Biblu’n flɛ i kɛ sran m’ɔ “tie srɛlɛ’n.” (Jue Mun 65:2) W’a manman sran uflɛ fi i atin kɛ ɔ tie srɛlɛ nga e srɛ i’n. I Wa’n bɔbɔ leman i sɔ yolɛ’n i wun atin. Maan e bu i akunndan e nian: Nglo nin asiɛ’n be Yifuɛ’n ɔ se e kɛ e srɛ i naan e kan e klun ndɛ’n kwlaa e kle i. ?Sanngɛ srɛlɛ nga e srɛ Zoova’n, ɔ tɔ i su nun ngbɛn? Cɛcɛ.

¹⁹ Zoova si aunnvɔɛ. Blɛ kun nun’n, kɛ Izraɛlifuɛ’m bé wún ɲrɛnnɛn’n, wafa nga i wun yoli i blɛ sɔ’n nun’n, ɔ kle kɛ ɔ si aunnvɔɛ sakpa. Biblu’n se kɛ: “Blɛ kwlaa mɔ be o ɲrɛnnɛn nun’n, i wla boli i wun.” (Ezai 63:9) Nán be su afɛ’n i ngunmin yɛ Zoova wunnin i-ɔ, sanngɛ be yoli i annvɔ wie. Kɛ Zoova i sufuɛ’m be fɛ’n, wafa nga i wun fa yo i’n, i bɔbɔ kɛnnin i ndɛ seli kɛ: “Sran ng’ɔ kan amun’n, nn w’a kan min ɲinma su sran’n.”b (Zakari 2:8) ?Sɛ sran kun fɛ i sa wɔ e ɲinma su’n, ɔ su yoman e ya kpa? I kunngba’n niɔn. Kɛ e wun ɲrɛnnɛn’n mɔ e fɛ’n, Zoova kusu fɛ wie.

20. ?Akunndan benin yɛ ɔ fataman kɛ e bu-ɔ? Amun nian Rɔmunfuɛ Mun 12:3 nun.

²⁰ Klisifuɛ ng’ɔ ti akunndanfuɛ’n ɔ su nianman kɛ Ɲanmiɛn klo i ti’n, ɔ́ tú i wun. Akoto Pɔlu klɛli kɛ: “Ye dan mɔ Ɲanmiɛn yoli min’n ti’n, ń sé amun kwlakwla kɛ nán amun nun wie fi bu i wun sran tra wafa ng’ɔ ti’n su. Sanngɛ kɛ nga Ɲanmiɛn yoli maan amun fa lafi i su ju’n sa’n, maan akunndan nga amun bu’n, ɔ yo i nuan su sɛsɛ.” (Rɔmunfuɛ Mun 12:3) Ɔ maan kɛ é dí klolɛ nga e Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n fa klo e’n i su aklunjɔɛ’n, nán maan e wla fi kɛ aunnvɔɛ mɔ Zoova si e’n ti yɛ ɔ yi i klolɛ’n i nglo e lika-ɔ.—Liki 17:10.

21. ?Satan i ato ndɛ benin yɛ ɔ fata kɛ e kpalo be-ɔ? ?Biblu’n nun ndɛ benin yɛ ɔ gua e awlɛn su nzue titi-ɔ?

²¹ Maan e tinuntinun e yo like kwlaa nga e kwla yo’n naan y’a kpalo Satan i ato ndɛ mun. Ato ndɛ sɔ’m be nun kun yɛle kɛ e nin klolɛ fataman. Sɛ sa wie m’ɔ tɔli ɔ su’n ti’n, a bu i kɛ Ɲanmiɛn kwlá kloman wɔ’n, sɛ a bu i kɛ sa kpakpa nga a yo’n be timan like fi i ɲrun’n, naan sa tɛ nga a yoli’n, be cɛnnin ngboko naan i Wa’n i tɛ’n kwlá nunnunman su’n, ɔ fata kɛ a si kɛ i kwlaa sɔ’n ti ato. Mian ɔ ɲin kpalo akunndan tɛtɛ sɔ mun. Maan nanwlɛ ndɛ yɛ mɔ akoto Pɔlu kannin’n ɔ gua ɔ awlɛn su nzue titi. Ɔ seli kɛ: “Afin n lafi su kpa kɛ wie’n, annzɛ nguan’n, annzɛ anzi mun, annzɛ awa mun, annzɛ andɛ sa mun, annzɛ ainman sa mun, annzɛ be nga be le tinmin’n, annzɛ nglo lɔ like, annzɛ asiɛ’n bo lɔ like, annzɛ like uflɛ fi su kwlá yoman naan Ɲanmiɛn w’a kloman e kun. E Min Klisi Zezi yili klolɛ sɔ’n i nglo wie.”—Rɔmunfuɛ Mun 8:38, 39.