Zoova kacimɛn i ndɛ ng’ɔ kan’n
Zan nin Zid be fluwa’n, i nun ndɛ cinnjin mun
ƝANMIƐN NDƐ’N nun fluwa’m be nun kasiɛn’n, be wie yɛle fluwa nsan nga akoto Zan klɛli be’n. Atrɛkpa’n, afuɛ nga be flɛ i 98 nun yɛ ɔ klɛli be Efɛzi lɔ ɔ. Be nun nɲɔn klikli’m be wla Klistfuɛ’m be fanngan naan b’a nanti weiin’n nun, naan b’a jran be nga be jasoli Ɲanmiɛn wun’n be ɲrun kekle. I nsan su’n nun liɛ’n, nán wafa nga aniaan’m be ko nanti nanwlɛ’n nun ngunmin yɛ Zan kɛnnin i ndɛ ɔ. Sanngɛ ɔ wlali be fanngan naan be nuan sɛ.
Zezi i niaan bian Zidi i fluwa ng’ɔ klɛli Palɛstini lɔ’n, atrɛkpa’n ɔ klɛli i afuɛ nga be flɛ i 65 nun. Fluwa sɔ’n nun’n, ɔ seli i wiengu Klistfuɛ’m be kɛ be nian be wun su sran tɛ mɔ be w’a wluli be nun blɛlɛlɛ’n, be lika. Yɛ ɔ seli be kɛ nán be lo be wun be man sran tɛ wie mun ekun. Sɛ e fa e ɲin sie i Zan i fluwa nsan’n nin Zidi i fluwa liɛ’n, be su’n, ɔ́ kwlá úka e naan kannzɛ be tanndan e ɲrun’n, y’a lafi Ɲanmiɛn su kpa.—Ebre Mun 4:12.
MAAN E YO SA WEINWEIN YƐ MAAN E KLO ƝANMIƐN NIN SRAN NAAN E LAFI ƝANMIƐN SU TITI
Zan i niaan’m be kwlaa nga be nin Klist ti sran wunmuan’n be ti yɛ ɔ klɛli i fluwa klikli’n niɔn. Ɔ mannin be afɔtuɛ naan be nga be jasoli Ɲanmiɛn wun’n, b’a kwla jran be ɲrun kekle. Asa ekun’n, naan b’a kwla nanti nanwlɛ’n nun yɛ naan b’a yo sa kpa titi. Ɔ kan tinnin su kpa kɛ ɔ fata kɛ be nanti weiin’n nun yɛ be klo Ɲanmiɛn nin sran naan be lafi Ɲanmiɛn su titi.
Zan klɛli i kɛ: “Sɛ sa nga e yo’n e yo i weinwein kɛ [Ɲanmiɛn] bɔbɔ yo sa weinwein sa’n, e nin amun di anuansɛ.” Kpɛkun kɛ mɔ sran klolɛ’n i bo’n fin Ɲanmiɛn’n, Zan seli kɛ: “Maan e klo e wun.” “Nyanmiɛn i klolɛ’n” ɔ maan “e fɛ i ndɛ’n su.” Sanngɛ Ɲanmiɛn Zoova ɔ nin i Ndɛ’n ɔ nin i Wa’n, be “su bɔ e lafi’n” ti yɛ e kwla mɛn’n niɔn.—1 Zan 1:7; 4:7; 5:3, 4.
Ɲanmiɛn Ndɛ’n i su kosan’m be su tɛlɛ:
2:7, 8—?Mmla benin yɛ Zan kɛn i ndɛ kɛ ɔ ti mmla “laa” kpɛkun ɔ ti mmla ‘uflɛ’n’ niɔn? Sran klolɛ nga be klo be wun lele maan be kwla fa be wun man’n, i ndɛ yɛ Zan kan ɔn. (Zan 13:34) Kɛ mɔ kɛ Zezi kannin ndɛ sɔ’n, ɔ dili afuɛ 60 tra su naan Zan w’a klɛ i fluwa klikli’n i ti yɛ ɔ flɛ i mmla ‘laa’n’ niɔn. Ɔ maan kɛ aniaan’m be kacili Klistfuɛ ‘i bo bolɛ nun’n,’ yɛ be sili mmla sɔ’n niɔn. Kusu’n, mmla’n i “uflɛ” m’ɔ ti’n yɛle kɛ, kɛ be se kɛ sran kun ‘klo i wiengu kɛ ɔ fa klo i bɔbɔ i wun sa’n,’ nɛ́n i sɔ ngunmin ɔn. Sanngɛ be klo be wun lele be fa be wun man.—Saun Yolɛ 19:18; Zan 15:12, 13.
5:5-8—?Wafa sɛ yɛ nzue’n, ɔ nin mmoja’n yɛ Ɲanmiɛn wawɛ’n be yo maan be si kɛ Zezi ti “Nyanmiɛn Wa’n” niɔn? Kɛ be yoli Zezi i batɛmu’n, Zoova bɔbɔ seli kɛ Zezi ti i Wa. Ɔ maan nzue’n ti lalofuɛ. (Matie 3:17) Zezi i mmoja’n, annzɛ i nguan’n m’ɔ fa ‘mannin kɛ ɔ́ kpɔ́ sran’m be kwlaa be ti’n,’ ɔ kle ekun kɛ Zezi ti Ɲanmiɛn Wa. (1 Timote 2:5, 6) Kɛ be yoli Zezi i batɛmu’n mɔ Ɲanmiɛn i wawɛ’n jrɛli i su’n, i sɔ’n kleli kɛ ɔ ti Ɲanmiɛn Wa. Ɔ maan, ‘ɔ ɔli lika kwlaa ɔ yoli sran’m be kpa, ɔ yoli be kwlaa mɔ asiɛ usu’m be si Satan’n kle be yalɛ’n be juejue.’—Zan 1:29-34; Sa Nga Be Yoli’n 10:38.
Afɔtuɛ ng’ɔ man e’n:
2:9-11; 3:15. Sɛ Klistfuɛ kun yaci i lɛ naan like wie annzɛ sran wie yo naan w’a klomɛn i niaan mun kɛ nga Zezi fa kleli e sa’n, nn ɔ nanti aosin’n nun. Ɔ wunman lika ng’ɔ nanti nun’n i wlɛ.
MAAN E ‘YO NANWLƐFUƐ TITI’
Ndɛ nga Zan fa fiti i fluwa’n su’n yɛ: “Mmo, m bɔ n ti kpɛnngbɛn’n, ń klɛ́ fluwa nga ḿ blɛ́ wɔ bɔ Nyanmiɛn fali wɔ’n, ń klɛ́ ḿ blɛ́ wɔ nin ɔ mma mun.” Kɛ ɔ wunnin kɛ i ‘mma’m be nun wie’m be fa ndɛ nga e Si kan kleli ye’n su’n, bɔ be ti nanwlɛfuɛ titi’n,’ i klun jɔli dan kpa.—2 Zan 1, 4.
Zan mannin aniaan’m be afɔtuɛ kɛ be klo be wiengu. I sin’n, ɔ klɛli i kɛ: “Be wun klolɛ sɔ’n yɛlɛ i ndɛ’n bɔ an tili i bo bolɛ nun’n, yɛlɛ kɛ an klo amun wun.” Zan wlali e su nun ekun kɛ e nian e wun su ‘sran lakafuɛ m’ɔ ti Klist i kpɔfuɛ’n’ i ti.—2 Zan 5-7.
Ɲanmiɛn Ndɛ’n i su kosan’m be su tɛlɛ:
1, 13—?‘Mmo mɔ Nyanmiɛn fɛli i’n’ yɛle wan? Mmo mɔ Zan kɛn i ndɛ’n, ɔ kwla yo bla kun. Kɛ ɔ́ klɛ́ fluwa sɔ’n Glɛki aniɛn nun’n, ɔ flɛli i Kiria, afin sɛ be su kan ‘mmo’ ndɛ’n aniɛn sɔ’n nun’n, kɛ be se sɔ ɔ. Annzɛ kusu’n, asɔnun kun sa trele yɛ ɔ flɛ i sɔ ɔ, kɛ ɔ ko yo naan be yalɛ klefuɛ’m b’a wunmɛn i wlɛ’n ti. Sɛ ɔ ti sɔ sakpa’n, nn i mma mun yɛle asɔnun sɔ’n i nun sran mun. Yɛ asɔnun uflɛ nun sran mun yɛle i “niaan bla bɔ Nyanmiɛn kpɛli fali i’n, i mma” mun.
Afɔtuɛ ng’ɔ man e’n:
2, 4. “Ndɛ nanwlɛ’n,” yɛle ninnge kwlaa nga Biblu’n kle’n. Ɔ ti cinnjin kpa kɛ ninnge sɔ mɔ e sili be’n e fa su kpa naan y’a kwla fite nun.—3 Zan 3, 4.
8-11. “E Si Nyanmiɛn nin Jésus-Krist b’ɔ ti i Wa’n be maan e nyan ye, be si ye aunnvuɛ, yɛ be maan e wun jɔ e fɔuun.” Yɛ e niaan mɔ be o asiɛ’n wunmuan su’n, be klo e’n. Sɛ e kunndɛman kɛ i sɔ ngba ngalɛ’m be fi e sa’n, maan e ‘nian e wun kpa’ sɛ e nanti ninnge nga Klist kle e’n be su o. Yɛ maan e kpalo be nga ‘ndɛ nga Krist kle’n juman be’n.’—2 Zan 3.
MAAN “KƐ BÉ KÁN NDƐ NANWLƐ’N BE SIN’N, E DUNMAN’N TƐ NUN WIE”
(3 Zan 1–15)
Fluwa’n i nsan su nga Zan klɛli’n, ɔ ti i janvuɛ kun liɛ. Be flɛ i kɛ Gaiisi. Ɔ seli i kɛ: “Sa fi jɔman n klun kɛ kɛ n ti i kɛ m mma’m be di nanwlɛ [be nanti nanwlɛ’n nun, NW] titi’n sa.”—3 Zan 4.
I niaan mɔ Gaiisi “nian be lika kpa” ti’n, akoto Zan yoli i mo. Yɛ ɔ seli kɛ “maan e ukɛ i sɔ sran mun naan kɛ bé kán ndɛ nanwlɛ’n bé sín’n, e dunman’n tɛ nun wie.”—3 Zan 5-8.
Ɲanmiɛn Ndɛ’n i su kosan’m be su tɛlɛ:
11—?Ngue ti yɛ maan sran wie’m be yo sa tɛ’n niɔn? Ɲanmiɛn junman dilɛ nun’n sran wie’m be timan juejue, afin be siman Ɲanmiɛn, yɛle kɛ be wunman kɛ ɔ o lɛ. Kɛ mɔ be wunmɛn i ti’n, kɛ be yo sa’n, be bumɛn i kɛ ɔ wun be.—Ezekiɛl 9:9.
14, 15—?Wan mun yɛ be flɛ be ‘janvuɛ’ wa’n niɔn? Kɛ be kan ‘janvuɛ’ ndɛ wa yɛ’n, nán kɛ be su kan be nga be ti janvuɛ’m be ndɛ ɔ. Sanngɛ Zan su kan i aniaan’m be kwlaa ndɛ.
Afɔtuɛ ng’ɔ man e’n:
4. Kɛ asɔnun’n nun sran nga b’a tin Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n be wun be nga blɛ yɛ b’a ba’n mɔ “be nanti nanwlɛ’n nun’n,” ɔ yo be fɛ dan. Yɛ kɛ siɛ nin niɛn’m be uka be mma mun mɔ be su Zoova’n, nanwlɛ, i fɛ ng’ɔ yo be’n, be ɲɛnmɛn i wunsu!
5-8. Be nga Zoova nin be niaan’m be klolɛ’n ti’n, be mian be ɲin be di junman kpa’n, be nun wie mun yɛle akpasua sunianfuɛ mun nin nvle sunianfuɛ mun. Be nun wie’m be ti ngaliɛ difuɛ, wie’m be di junman Betɛli lɔ, yɛ wie’m be ti atin bofuɛ. Ɔ nin i fata kɛ e nian be Ɲanmiɛn sulafilɛ’n su naan e suan be bo klolɛ su.
9-12. Ɔ fata kɛ Demetriisi m’ɔ nantili klanman’n i ajalɛ liɛ’n su yɛ e fa ɔ. Nán maan e fa Diotrɛfu m’ɔ ijɔ kplai m’ɔ kan sran’m be wun ndɛ tɛtɛ’n, i ajalɛ liɛ’n su.
“AN YO SA NGA AN YO Ɔ AN SI KƐ NYANMIƐN KLO AMUN’N”
(Zid 1–25)
Zidi waan be nga be wluli Klistfuɛ’m be nun blɛlɛlɛ’n be “ijɔ be konviabo, be fa sa’n kwlaa gua sran wie’m be su, be yo sa nga be klun klo’n, be di be nuan, yɛ be fa be nuan nun fɛ kunndɛ like sran’m be sa nun.”—Zid 4, 16.
?E mɔ e ti Klistfuɛ’n é yó sɛ naan y’a loman e wun y’a manman sran tɛtɛ mun? Zidi klɛli i kɛ: “N sran kpa mun, [...] an bu ndɛ nga be nga e Min Jésus-Krist sunmannin be’n be kan kleli amun’n, i akunndan.” Zidi kan guali su kɛ: “An yo sa nga an yo ɔ an si kɛ Nyanmiɛn klo amun’n.”—Zid 17-21.
Ɲanmiɛn Ndɛ’n i su kosan’m be su tɛlɛ:
3, 4—?Ngue ti yɛ Zidi wlali Klistfuɛ’m be fanngan kɛ be “jran Krist sulafilɛ ndɛ’n su” ɔ? Afin, ‘sran wie mun bɔ be sroman Nyanmiɛn’n be wa wluli be nun blɛlɛlɛ.’ Sran sɔ’m “be fa ye nga Nyanmiɛn yoli be’n kata be nyin yo sa tɛtɛ’n kwlaa.”
20, 21—?Wafa sɛ yɛ e kwla yo ‘sa nga e yo ɔ e si kɛ Nyanmiɛn klo e’n’ niɔn? E kwla yo i sɔ liɛ’n wafa nsan: (1) maan e nian nun e suan Ɲanmiɛn Ndɛ’n, yɛ e nian nun bo jasin fɛ’n naan y’a kwla jran kekle kɛ sua mɔ be wlɛli i bo ase kpa’n sa ‘Nyanmiɛn su bɔ e lafi’n,’ ti, (2) maan ‘e nin Nyanmiɛn koko yalɛ titi i wawɛ’n i fanngan nun,’ yɛ (3) maan e lafi Zezi i wun nga ɔ fa kpɔli sran’m be ti’n su, afin i ti yɛ maan e kwla ɲan anannganman nguan ɔn.—Zan 3:16, 36.
Afɔtuɛ ng’ɔ man e’n:
5-7. ?Sɛ Zoova bu sran’m be fɔ’n, sran tɛ’m be kwla fite nun? Ndɛ nsan nga Zidi kannin naan e fa tu e wun fɔ’n, ɔ kle kɛ ɔ kwlá yoman sɔ.
8-10. Ɔ fata kɛ e fa ajalɛ nga anzi kpɛnngbɛn Misɛli fali’n su wie. Yɛle kɛ maan e ɲin yi be nga Zoova fali kwlalɛ’n wlali be sa nun’n.
12. Wafa nga kɛ yɛbuɛ o nzue bo’n, ɔ kwla saci mmeli mun’n annzɛ ɔ kwla yo nzue wɛfuɛ’m be like yaya’n, i kunngba’n, be nga be nin Ɲanmiɛn b’a bu’n, mɔ be yo be wun kɛ be klo sran sa’n, be kwla saci e Ɲanmiɛn sulafilɛ’n. Be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti like klefuɛ’n, be kwla yo be wun kɛ sran mɔ be kle like kpa’n sa. Sanngɛ nn be ti kɛ nzue’n m’ɔ mlan tuun’n, m’ɔ tɔman’n sa. Yɛle kɛ Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n be siman like fi. Be ti kɛ wawa nun waka mɔ be kwla suman mma’n sa. Bé tú be bo kɛ waka sa. Ɔ maan, ɔ fata kɛ e wanndi sran nga be nin Ɲanmiɛn b’a bu’n.
22, 23. Klistfuɛ kpa’m be kpɔ sa tɛtɛ’n. Aniaan nga be ɲin w’a ti Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n, be uka “be nga be akunndan ti nnyɔn-nnyɔn’n” naan b’a lafi Ɲanmiɛn su ekun. Ɔ ti kɛ sran mɔ w’a tɔ sin nun mɔ rɛ i sekeseke’n yɛ be su de i sa. I li asɔnun kpɛnngbɛn mun yɛ be yo sɔ kpa’n niɔn.
[Foto, bue 30]
Nzue’n, Ɲanmiɛn wawɛ’n, ɔ nin mmoja’n be di lalo kɛ “Zezi ti Ɲanmiɛn Wa.”