Zoova yi sa “nga ɔ cɛ kaan be wa yo’n” be nglo
“Fluwa nga nun be kan sa nga ɔ cɛ kaan bé wá yó’n, bɔ Nyanmiɛn fa wlali Jésus-Krist sa nun kɛ ɔ fa kle i sran mun’n i ndɛ.”—NGL. 1:1.
?AMÚN TƐ́ SU SƐ?
?Like kpandangblauun’n sunman waka sran’n i lika benin yɛ ɔ ti Angle nin Amlɛnkɛn mɔ be bo ti kun be sie mɛn’n i nzɔliɛ ɔ?
?Aolia nun sa nga Zan wunnin i’n nun’n, i bue benin yɛ ɔ kle kɛ ONU i kwlalɛ fin Angle nin Amlɛnkɛn mun ɔn?
?Ngue ndɛ yɛ Daniɛli nin Zan be kɛnnin i klɔ sran’m be awa’m be nunnunlɛ’n i su ɔ?
1, 2. (a) ?Ngue yɛ Ɲanmiɛn i nuan ndɛ nga Daniɛli nin Zan be klɛli’n, be uka e maan e wun i wlɛ ɔ? (b) ?Like benin mun yɛ nnɛn’n i ti nsiɛn klikli’m be ti be nzɔliɛ ɔ?
KƐ E fa Ɲanmiɛn i nuan ndɛ nga Daniɛli klɛli’n e fa sunnzun nga Zan klɛli’n, e wun sa kpanngban wie mɔ be ju andɛ’n ɔ nin nga bé jú e ɲrun lɔ’n be wlɛ. ?Ɔ maan nnɛn ng’ɔ le tre nso mɔ Zan wunnin i aolia nun’n, yɛ nnɛn ng’ɔ le wɛ blu mɔ Daniɛli wunnin i aolia nun’n, ɔ nin like kpandangblauun sunman waka sran nga Daniɛli kɛnnin i ndɛ’n, kɛ e fa be e sunnzun be wiengu’n ngue yɛ e wun i wlɛ ɔ? ?Yɛ kɛ e ko wun Ɲanmiɛn i nuan ndɛ sɔ’m be wlɛ kpa’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ i sɔ’n su e bo kɛ e yo ɔ?
2 Nnɛn nga Zan wunnin i aolia nun m’ɔ klɛli i su ndɛ Sa Nglo Yilɛ ndɛ tre 13 nun’n, maan e kɛn i ndɛ. Kɛ nga e fa wunnin i like suanlɛ ng’ɔ sinnin lɛ’n nun’n sa’n, nnɛn’n i ti nsiɛn klikli’m be ti Ezipti, Asiri, Babilɔni, Medifuɛ nin Pɛrsifuɛ mun, Glɛki yɛ Rɔmu be famiɛn diwlɛ’m be nzɔliɛ. Kpɔlɛ mɔ be kwlaa sɔ’m be kpɔli bla’n i osu’n ti’n, be fali alɛ wlɛli i sin. (Bob. 3:15) I nun nga Zan klɛ́ sa ng’ɔ wunnin i aolia nun’n, nn Rɔmu yɛ ɔ sie mɛn’n niɔn. Kɛ ɔ wieli i fluwa’n i klɛ bɔbɔ’n, Rɔmu sieli mɛn’n ɔli i ɲrun sɔ afuɛ ya kpanngban kpa ekun. Sanngɛ kasiɛn su’n, nnɛn’n i ti’n i nso su’n bá yɛ ɔ́ sín Rɔmu i osu. ?Famiɛn diwlɛ benin yɛ ɔ yoli nnɛn’n i ti’n i nso su sɔ’n niɔn? ?Yɛ ngue yɛ ɔ fa yoli bla’n i osu’n niɔn?
ANGLE NIN AMLƐNKƐN’M BE KWLALƐ ƝANLƐ
3. ?Ngue yɛ nnɛn sroesroe nga Daniɛli wunnin i’n, ɔ ti i nzɔliɛ ɔ? ?Yɛ ngue yɛ i wɛ blu’m be ti i nzɔliɛ ɔ?
3 E kwla si like nga nnɛn’n i ti’n i nso su’n, ɔ ti i nzɔliɛ’n. Kɛ ɔ ko yo naan y’a si i’n, maan e fa nnɛn sroesroe m’ɔ le wɛ blu’n i su ndɛ nga Daniɛli kannin’n, e sunnzun nnɛn m’ɔ le ti nso m’ɔ o Sa Nglo Yilɛ ndɛ tre 13 nun’n i su ndɛ nga Zan kannin’n.a (An kanngan Daniɛl 7:7, 8, 23, 24 nun.) Nnɛn nga Daniɛli wunnin i’n ti Rɔmu m’ɔ wa sieli mɛn wunmuan’n i nzɔliɛ. (An nian desɛn nga be o fluwa’n i bue 14-15 su’n.) Kɛ be wuli Zezi mɔ i afuɛ kɔe 400 sinnin’n, Rɔmu famiɛn diwlɛ’n i nun wa boli bubulɛ bo. Nnɛn’n i wɛ blu nga Daniɛli wunnin be’n, be ti famiɛn diwlɛ nga be fin Rɔmu famiɛn diwlɛ’n nun’n, be nzɔliɛ.
4, 5. (a) ?Ngue yɛ nnɛn’n i wɛ kaan’n yoli ɔ? (b) ?Like benin i nzɔliɛ yɛle nnɛn’n i ti’n i nso su’n?
4 Nnɛn m’ɔ le wɛ blu mɔ Daniɛli wunnin i aolia nun’n i “wɛ kaan kun” wa fili, kpɛkun ɔ tutuli i wɛ nsan yɛ ɔ sinnin be osu. ?Wafa sɛ yɛ i sɔ sa liɛ’n juli ɔ? Laa’n Angle’m be nvle’n ti Rɔmu famiɛn diwlɛ’n i bue kaan sa. Sanngɛ i sin ɔ wa kacili i liɛ famiɛn diwlɛ klonglo kun. Laa’n, nvle nga be flɛ be Espagne nin Pays-Bas yɛ Aflansi’n be o Rɔmu famiɛn diwlɛ’n nun wie. Lele nin kɛ afuɛ nga be flɛ i 1700 fá jú’n, be kwlalɛ’n tra Angle’m be liɛ’n. Sanngɛ Angle’m be nin be wa kunnin kunngunngun yɛ Angle’m be kwlalɛ’n wa trali be kwlaa be liɛ’n. Afuɛ nga be flɛ i 1700 ɔ nin 1800 be afiɛn’n nun lɛ’n, nn Angle’m be famiɛn diwlɛ’n i kwlalɛ’n su tra mɛn nun nvle’m be kwlaa be liɛ’n. Sanngɛ blɛ sɔ’n nun’n, nn ɔ nin a kaciman nnɛn’n i ti’n i nso su’n.
5 Kannzɛ Angle’m be kwlalɛ’n wa yoli dan’n, sanngɛ nvle nga be sa o be su mɔ be o Amlɛnkɛn mɛn’n i nglo lɔ lika’n nun’n, be wa tili be wun. Yɛ be wa fali dunman Etats-Unis. Angle’m be yacili Amlɛnkɛn’m be nun lele maan be kwlalɛ liɛ’n wa yoli dan. I li bɔbɔ’n be fali be alɛ kunlɛ mmeli’m be sasali be. Kɛ e Min’n i cɛn’n bó i bo afuɛ nga be flɛ i 1914 nun’n, nn lika nga Angle’m be sie be ju’n i dan liɛ’n be nin a wunmɛn i wunsu le. Blɛ sɔ nun kusu’n, ninnge’m be yilɛ’n nun’n nvle fi toman Amlɛnkɛn mun.b Alɛ dan klikli’n nun’n, Amlɛnkɛn nin Angle mun be trali aenguɛ. Be bo m’ɔ sɛ kpa’n ti’n be kacili famiɛn diwlɛ kun mɔ i sa o mɛn’n su ɔ. Be yɛ be ti nnɛn’n i ti’n i nso su’n niɔn. ?Wafa sɛ yɛ nnɛn’n i ti sɔ’n ɔ nin bla’n i osu nunfuɛ’m be trannin ɔn?
6. ?Ngue like yɛ nnɛn’n i ti nso su’n fa yoli Ɲanmiɛn i sran mun ɔn?
6 Kɛ e Min’n i cɛn’n boli i bo’n, w’a cɛman, nnɛn’n i ti’n i nso su’n ɔ fali alɛ wlɛli i Ɲanmiɛn i sran mɔ be yɛle Klist i niaan nga be te o asiɛ’n su wa’n be sin. (Mat. 25:40) Zezi kleli kɛ, kɛ e Min’n i cɛn’n fá bó i bo’n nn bla’n i osu’n i nunfuɛ wie’m be te o asiɛ’n su wa, be te di junman nga Zezi fa mannin be’n. (Mat. 24:45-47; Gal. 3:26-29) Angle nin Amlɛnkɛn mɔ kwlalɛ’n o be sa nun’n, be nin Ɲanmiɛn i sran sɔ mun be kunnin. (Ngl. 13:3, 7) Alɛ dan klikli’n nun’n, be miannin Ɲanmiɛn i sran mun kplɔlɔlɔ. Be tanninnin be fluwa wie mun, kpɛkun be wlali sran kpa nanwlɛfuɛ m’ɔ si ngwlɛlɛ’n i janunfuɛ’m be bisua. E kwla se kɛ blɛ kun nun’n, nnɛn’n i ti nso su’n, ɔ yoli maan jasin fɛ bolɛ junman’n wieli jran mlɔnmlɔn. Zoova dun mmua wunnin i sɔ sa liɛ’n yɛ ɔ yili i nglo kleli Zan. Asa ekun’n, Ɲanmiɛn seli Zan kɛ i sran sɔ mɔ be o bla’n i osu’n nun wie’n, bé bó jasin fɛ’n i bolɛ junman’n i dilɛ bo ekun. Ɔ́ yó kɛ cɛnlɛ yɛ b’a cɛn be sa ɔ. (Ngl. 11:3, 7-11) Kɛ nga Zoova fa kannin’n sa cɛ’n, bla’n i osu’n nunfuɛ nga be o asiɛ’n su wa’n, be wa boli jasin fɛ’n i juejue su kpa ekun.
ANGLE NIN AMLƐNKƐN MUN YƐ LIKE’N I JA NGBABUA M’Ɔ TI BLALƐ NIN UFA’N
7. ?Like kpandangblauun’n i lika benin yɛ ɔ nin nnɛn’n i ti’n i nso su’n be ti like kunngba’n i nzɔliɛ ɔ?
7 Like kpandangblauun m’ɔ ti kɛ waka sran sa’n i ja ngbabua’n ɔ nin nnɛn sroesroe’n i ti nso su’n, be ti like kunngba’n i nzɔliɛ. Like sɔ’n yɛle Angle nin Amlɛnkɛn mɔ be bo yo kun be sie mɛn’n. Angle’m be famiɛn diwlɛ’n fin Rɔmu famiɛn diwlɛ’n nun. Yɛ kɛ mɔ Amlɛnkɛn’m be famiɛn diwlɛ liɛ’n ɔ fin Angle’m be liɛ’n nun’n ti’n, e kwla se kɛ Amlɛnkɛn’m be famiɛn diwlɛ liɛ’n kusu ɔ fin Rɔmu famiɛn diwlɛ’n nun wie. ?Like kpandangblauun’n i ja ngbabua’n ti sɛ? Be kɛn i ndɛ se kɛ i bue ti blalɛ yɛ i bue ti wufa. (An kanngan Daniɛl 2:41-42 nun.) I kwlaa sɔ’n kle kɛ like kpandangblauun’n i ja ngbabua’n i su sa mun yɛ nnɛn’n i ti’n i nso su’n i su sa liɛ’m bé jú blɛ kunngba’n nun. Blɛ sɔ’n yɛle blɛ mɔ Angle nin Amlɛnkɛn’m bé síe mɛn’n. Like nga be fa blalɛ nin ufa be sanngan nun be yo’n ɔ timan kekleke traman like kun mɔ be fa blalɛ ngunmin be yo’n. I wafa kunngba’n, Angle nin Amlɛnkɛn’m be famiɛn be diwlɛ’n i kwlalɛ’n timan dan kɛ famiɛn diwlɛ nga i nun yɛ be fin ba’n i liɛ’n sa. ?Yɛ ngue ti ɔ?
8, 9. (a) ?Wafa sɛ yɛ famiɛn nso su ng’ɔ sie mɛn’n, ɔ yili i blalɛ lika’n i nglo ɔ? (b) ?Wufa m’ɔ o like sunman waka sran’n i ja ngbabua nun’n, ɔ ti like benin i nzɔliɛ?
8 Blɛ wie nun’n, nnɛn’n i ti nso su’n i sielɛ’n yoli cinnjinnjin kɛ blalɛ sa. I wie yɛle kɛ alɛ dan klikli’n nin nɲɔn su nun’n, ɔ yili i kwlalɛ’n i nglo. Yɛle kɛ alɛ sɔ’m be nun’n, i yɛ ɔ kwlali ɔ.c Kɛ ɔ fɛ i lɛ’n, ɔ yoli ninnge kekleekle mun kɛ blalɛ sa kpɛ sunman. Sanngɛ kɛ ɔ fin i bo bolɛ’n nun’n, wufa’n sanngan blalɛ sɔ’n nun.
9 Nán andɛ sa yɛ Zoova i sufuɛ’m be kunndɛli kɛ bé sí like nga like sunman waka sran’n i ja ngbabua’m be ti i nzɔliɛ’n niɔn. Kɛ Daniɛl 2:41 kán like sunman waka sran’n i ja ngbabua mɔ be bue ti blalɛ yɛ be bue ti wufa’n be ndɛ’n, ɔ seli kɛ “famiɛn sɔ’n.” I sɔ’n kle kɛ famiɛn diwlɛ kunngba cɛ yɛ be ti i nzɔliɛ ɔ. Sran nga Angle nin Amlɛnkɛn’m be sie be’n be nun wie’m be yo maan Angle nin Amlɛnkɛn’m be sielɛ’n kwlá yoman dan kɛ Rɔmu famiɛn diwlɛ mɔ be waan ɔ ti kɛ blalɛ sa’n i liɛ’n sa. Ɔ maan wufa’n ti i sɔfuɛ’m be nzɔliɛ. Kɛ Biblu’n kán wufa ndɛ’n ɔ seli kɛ yɛle ‘sran’m be afinliɛ nunfuɛ’ mun. (An kanngan Daniɛl 2:43 nun.d) Ɔ ju wie’n, be nga Angle nin Amlɛnkɛn’m be sie be’n, be jaso be se kɛ be man be atin naan be yo ninnge wie mun naan kusu be yo ninnge wie mun man be. Asa ekun’n, junman difuɛ’m be yo anuannzɛ be fa kpli be ti. Nvle wie’m be kusu be kunndɛman kɛ Angle nin Amlɛnkɛn’m be sie be kun naan be bɔbɔ bé síe be wun. Sran sɔ’m be yo maan Angle nin Amlɛnkɛn’m be sielɛ’n kwlá jranman cinnjin kɛ blalɛ sa. Asa kusu’n, politikifuɛ’m be nuan m’ɔ sɛman’n, ɔ nin vote nga be yo mɔ sran ng’ɔ ɲɛn i’n i sin sran’m b’a sɔman’n, be kwlaa sɔ’n be yo maan famiɛn bɔbɔ nga sran’m be klo i kpa’n i sielɛ’n kwlá takaman. Ɔ maan ninnge nga be sunnzunnin kɛ bé yó mán be nvle’n, be kwlá yoman. Daniɛli seli kɛ: “Famiɛn sɔ’n i mɛn’n m’ɔ sie’n i bue kun nyán fanngan yɛ i bue kun yó fakafaka.”—Dan. 2:42; 2 Tim. 3:1-3.
10, 11. (a) ?Sa benin yɛ ɔ́ wá jú like sunman waka sran’n, i “ja ngbabua” mun be su ɔ? (b) ?Like sunman waka sran’n i ja mma’m be nuan’n ti like wie nzɔliɛ? An yiyi nun.
10 Kɛ é sé yɛ’n, Angle nin Amlɛnkɛn’m be te yo ninnge mun likawlɛ. Be fa ajalɛ cinnjin wie mun likawlɛ kpɛ sunman. Like kpandangblauun’n i bue kasiɛn nga be ti famiɛn diwlɛ nzɔliɛ’n yɛle i ja ngbabua mun. Nnɛn nga Zan wunnin i aolia nun’n kusu’n, i ti nso su’n yɛ ɔ ti i ti kasiɛn’n niɔn. I sɔ’n kle kɛ famiɛn diwlɛ uflɛ fi su sinman Angle nin Amlɛnkɛn’m be osu sieman mɛn’n. Kannzɛ i kwlalɛ’n timan dan kɛ Rɔmu mɔ i nzɔliɛ yɛle like sunman waka sran’n i ja mɔ be ti blalɛ’n i liɛ sa’n, sanngɛ nán i bɔbɔ ngunmin yɛ ɔ́ tɔ́ sa ngbɛn ɔn.
11 ?Like kpandangblauun’n i ja mma’m be nuan’n ɔ ti like wie nzɔliɛ? Maan e nian: Sa uflɛ nga Daniɛli wunnin be aolia nun be nun’n, ɔ boboli ninnge wie’m be nuan trele. I wie yɛle kɛ ɔ boboli nnɛn wie’m be wɛ’m be nuan. Nán ngbɛn ti yɛ ɔ yoli sɔ ɔ. Sanngɛ kɛ Daniɛli kán like sunman waka sran’n i ndɛ’n w’a boman i ja mma’m be nuan. Ɔ maan e kwla se kɛ i ja mma’m be timan like nzɔliɛ. I kunngba’n yɛle like sɔ’n i sa waka mun, nin i sa ngbabua mun, nin i sa mma mun, yɛ i ja waka nin i ja ngbabua mɔ be nuan’n timan like wie nzɔliɛ’n. Sanngɛ Daniɛli seli kɛ like’n i ja mma’m be ti blalɛ nin wufa. Ndɛ ng’ɔ kannin’n maan e kwla se kɛ ‘yɛbuɛ’n’ m’ɔ ti Ɲanmiɛn Sielɛ’n i nzɔliɛ’n, kɛ ɔ́ wá fín like sunman waka sran’n i ja ngbabua mun’n, nn kwlalɛ’n te o Angle nin Amlɛnkɛn mɔ be bo yo kun be sie mɛn wunmuan’n be sa nun.—Dan. 2:45.
ANGLE NIN AMLƐNKƐN MUN YƐ NNƐN MƆ I WƐ’M BE TI NƝƆN’N
12, 13. ?Like benin yɛ nnɛn m’ɔ le wɛ nɲɔn’n ti i nzɔliɛ ɔ? ?Yɛ ngue yɛ ɔ yo ɔ?
12 Kwlalɛ nga Angle nin Amlɛnkɛn’m be le i mɛn’n su’n, i nzɔliɛ yɛle ufa m’ɔ sanngan blalɛ nun’n. Sanngɛ aolia nun sa nga Zezi maan Zan wunnin be’n be kle kɛ famiɛn diwlɛ sɔ’n wá yó like cinnjin kpa kun mɛn’n i awieliɛ blɛ nun. ?Kɛ benin sa? Aolia nun’n, Zan wunnin nnɛn kun mɔ i wɛ’m be ti nɲɔn’n m’ɔ ijɔ kɛ dragɔn wie sa’n. ?Ngue yɛ nnɛn sroesroe sɔ’n ti i nzɔliɛ ɔ? Kɛ m’ɔ le wɛ nɲɔn’n ti’n, ɔ ti awa nɲɔn mɔ be bo yo kun be sie’n be nzɔliɛ. Ɔ maan Angle nin Amlɛnkɛn’m be famiɛn diwlɛ’n yɛ Zan w’a wun i ekun ɔn. Sanngɛ kɛ ɔ́ wún i sɔ’n nn ɔ su yo like ngunmin kun.—An kanngan Sa Nglo Yilɛ 13:11-15 nun.
13 Nnɛn sɔ’n wlawla sran mun naan be yo nnɛn ng’ɔ le tre nso’n nin wɛ blu’n i wunsu. Zan klɛli i kɛ nnɛn’n i wunsu’n ɔ́ bá, kpɛkun be su wunmɛn i kun yɛ i sin, ɔ́ bá ekun. I sɔ bɔ cɛ yɛ ɔ juli anuannzɛ kun mɔ Angle nin Amlɛnkɛn’m be wlawla sran mun kɛ be wlu nun’n i su ɔ. Be kpɛli anuannzɛ sɔ’n i ba naan ɔ yo naan mɛn nun famiɛn diwlɛ’m be bo yo kun, naan kusu ɔ ijɔ be nuan.e Kɛ alɛ dan klikli’n wieli’n yɛ be kpɛli anuannzɛ sɔ’n i ba ɔ. Be flɛli i kɛ Société des Nations. Kɛ alɛ dan nɲɔn su’n boli i bo’n, b’a wunmɛn i kun. Alɛ sɔ’n nun’n, Ɲanmiɛn i sran’m be seli kɛ, kɛ nga Sa Nglo Yilɛ fluwa’n fa kannin’n sa’n, nnɛn i wunsu’n wá bá ekun. Ɔ bali sakpa yɛ be wa flɛli i ONU.—Ngl. 17:8.
14. ?Ngue ti yɛ Zan seli kɛ nnɛn’n i wunsu’n ti “famiɛn’m be mɔcuɛ su” ɔ?
14 Zan seli kɛ nnɛn’n i wunsu’n ti “famiɛn’m be mɔcuɛ su.” ?Ngue ti yɛ ɔ flɛli i famiɛn ɔn? Nán kɛ ɔ ti nnɛn kliklifuɛ’n i ti’m be mɔcuɛ su ti ɔ. Ɔ ti nnɛn sɔ’n i wunsu ngbɛn. Nnɛn’n i wunsu sɔ mɔ yɛle anuannzɛ nga be flɛ i ONU, i kwlalɛ’n fin nvlenvle nga be o nun’n. I li Angle nin Amlɛnkɛn mun yɛ be suɛn i bo dan’n niɔn. (Ngl. 17:10, 11) Ɔ maan sa nga ti yɛ Zan flɛli nnɛn’n i wunsu’n i famiɛn’n yɛle kɛ be mɛn i kwlalɛ naan ɔ yo like trele kun m’ɔ́ kán asiɛ wunmuan’n niɔn.
NNƐN’N I WUNSU’N NUNKUN TEKLE BLA’N
15, 16. ?Ngue yɛ tekle bla’n ti i nzɔliɛ ɔ? ?Yɛ ngue sa yɛ ɔ su ɲɛn i andɛ ɔ?
15 Zan kannin tekle bla kun m’ɔ ti nnɛn ɔkwlɛ kun su’n m’ɔ su kle nnɛn sɔ’n i kan ɔ sin’n, i ndɛ wie. Nnɛn ng’ɔ le tre nso’n i wunsu yɛle nnɛn sɔ’n. Be flɛ tekle bla sɔ’n “Babilɔni klɔ dan’n.” (Ngl. 17:1-6) Ɲanmiɛn sulɛ wafa kwlaa ng’ɔ timan su’n, i nzɔliɛ yɛle tekle bla’n. Be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti Klistfuɛ’n be bɔbɔ li yɛ be o nun kpa’n niɔn. Sran’m be kwlaa be ɲrun’n, Ɲanmiɛn sulɛ wafa nga be timan su’n, be suannin Société des Nations nin ONU be bo. Yɛ be kunndɛli kɛ bé tínngɛ anuannzɛ sɔ mun.
16 Sanngɛ e Min’n i cɛn’n nun’n Babilɔni klɔ dan’n wunnin i kɛ nzue ng’ɔ ti su’n ɔ su wiewie nun dan. Yɛle kɛ sran’m b’a sɔnmɛn i sin kɛ laa’n sa kun. (Ngl. 16:12; 17:15) I wie yɛle kɛ i klikli nun nga nnɛn’n i wunsu’n fiteli’n, be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti Klistfuɛ’n be asɔnun’m be le ɲrun kpa nvle sunman nun. Sanngɛ andɛ’n, sran kpanngban be buman asɔnun sɔ’m be nin be kpɛnngbɛn mun be like. I kpa’n, sran sunman be waan Ɲanmiɛn sulɛ’n kpɛ alɛ ba. Wie’m be liɛ bɔbɔ’n be bo ndolo sin kɛ ɔ fata kɛ be nunnun Ɲanmiɛn sulɛ wafa’n kwlaa mɛn’n nun.
17. ?Sa benin yɛ w’a wie Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ timan su’n i su tɔ ɔ? ?Ngue yɛ maan ɔ́ yó sɔ ɔ?
17 Sanngɛ Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ timan su’n i kwlalɛ’n su wieman sa blɛblɛblɛ lele kpɛkun i osu w’a ka lɛ w’a nunnun. Ɔ́ ɲán kwlalɛ titi, yɛ ɔ́ kúnndɛ yó naan famiɛn’m be yo i klun sa. Sanngɛ ɔ cɛ kaan sa’n, Ɲanmiɛn wá fá akunndan kun wlá mɛn’n i siefuɛ’m be ti nun. (An kanngan Sa Nglo Yilɛ 17:16, 17 nun.) Zoova yó maan Satan i mɛn yɛ’n nun famiɛn mun mɔ ONU ti be janunfuɛ’n, bé fá alɛ wlɛ́ i Ɲanmiɛn sulɛ wafa kwlaa ng’ɔ timan su’n be sin. Tekle bla’n su kwlá ɲanman ta famiɛn sɔ’m be su kun, yɛ bé sáci i bo ninnge kpakpa’m be kwlaa. I afuɛ blu ko yo wie yɛ, sɛ sran kun se kɛ i sɔ sa liɛ kwla ju’n, bé sé i kɛ ɔ su bua ato. Sanngɛ andɛ’n, tekle bla’n leman manndran kpa kun. Ɔ su bo nvaka nnɛn ɔkwlɛ’n i wia sin. Sanngɛ ɔ su floman i tranwlɛ’n nun tɔman blɛblɛblɛ. Ɔ́ ká lɛ tɔ́ kekle kpa dɔ kunngba su.—Ngl. 18:7, 8, 15-19.
NNƐN’M BE KUNLƐ
18. (a) ?Like benin yɛ nnɛn’n wá yó mɔ kɔlɛ Satan yɛ ɔ́ wlɛ́wlɛ́ i ɔ? ?Ngue yɛ i sɔ’n kpɛ́ i ba ɔ? (b) ?Famiɛn diwlɛ benin mun yɛ Daniɛl 2:44 waan Ɲanmiɛn Sielɛ’n wá núnnún be ɔ? (An nian kuku ng’ɔ o bue 19 su’n i nun.)
18 Kɛ be ko nunnun Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ timan su’n, nnɛn m’ɔ le ti nso’n m’ɔ ti asiɛ’n su awa mɔ be ti Satan liɛ’n be nzɔliɛ’n, ɔ́ wá fá alɛ wlá Ɲanmiɛn Sielɛ’n i sin. Asiɛ’n su famiɛn’m be su kwlá ko faman alɛ wlaman Ɲanmiɛn Sielɛ’n i sin ɲanmiɛn su lɔ. Ɔ maan be nga be o asiɛ’n su wa’n mɔ be jran i sin’n, be yɛ famiɛn’m bé fá be ya’n gúa be su ɔ. I sɔ’n tíke alɛ kasiɛn nga be nin Ɲanmiɛn wá kún’n su. (Ngl. 16:13-16; 17:12-14) Daniɛli kan alɛ kasiɛn sɔ’n i su ndɛ kun kle e. (An kanngan Daniɛl 2:44 nun.) Bé núnnún nnɛn ng’ɔ le ti nso’n mɔ be kɛnnin i ndɛ Sa Nglo Yilɛ 13:1 nun’n, ɔ nin i wunsu’n, yɛ nnɛn m’ɔ le wɛ nɲɔn’n be kwlaa.
19. ?Ngue yɛ e kwla lafi su kɛ w’a wie ju ɔ? ?Yɛ ngue yɛ ɔ fata kɛ dɔ nga su e yo ɔ?
19 Nnɛn ng’ɔ le tre nso’n, i ti nso’n su’n i blɛ liɛ nun yɛ e o ɔ. Nnɛn sɔ’n su ɲanman tre uflɛ naan b’a kun i. Kɛ bé wá núnnún Ɲanmiɛn sulɛ wafa kwlaa ng’ɔ timan su’n, nn Angle nin Amlɛnkɛn mun yɛ be te sie mɛn’n niɔn. Ndɛ kanngan kwlaa nga Daniɛli nin Zan be klɛli’n be kpɛnnin su sɛsɛsɛ. I ti’n, e kwla lafi su kɛ Ɲanmiɛn sulɛ wafa nga be timan su’n be nunnunlɛ’n, nin Armagedɔn alɛ’n b’a wie ju. Ɲanmiɛn tikeli sa sɔ’m be kwlaa su kleli e. Siɛn’n, kosan ng’ɔ nin e ka’n yɛ: ?É fá e ɲin é síe ndɛ sɔ’m be su naan é fá be wun ajalɛ? (2 Piɛr 1:19) Dɔ nga su yɛ ɔ ti mɔ e fa Zoova i nuan ndɛ’n su naan e suan i Famiɛn diwlɛ’n i bo ɔ.—Ngl. 14:6, 7.
[Ja ngua lɛ ndɛ mun]
a Biblu’n nun’n, blɛ sunman nun’n like blu’n ti like nga i nuan ti yiawa’n, i nzɔliɛ. Wa’n, ɔ ti famiɛn diwlɛ kwlaa nga be fin Rɔmu famiɛn diwlɛ’n nun’n be nzɔliɛ.
b Kannzɛ kɛ ɔ fɛ i afuɛ nga be flɛ i 1700 ɔ nin 1800 be afiɛn’n nun nn Angle nin Amlɛnkɛn’m be o lɛ’n, Zan waan e Min’n i cɛn’n i bobolɛ’n nun yɛ be bo yó kun bé síe mɛn’n niɔn. Sa nga bé jú “e Min’n i cɛn’n” nun’n yɛ Zan wunnin be aolia nun ɔn. (Ngl. 1:10) Kɛ alɛ dan klikli’n tɔli’n, yɛ Angle nin Amlɛnkɛn’m be bo yoli kun be boli mɛn’n i sielɛ’n bo ɔ.
c Daniɛli wunnin ninnge’m be sacilɛ dan mɔ famiɛn sɔ’n wá sáci be alɛ sɔ’n nun’n. Ɔ klɛli i kɛ: “Ɔ́ wá sáci ninnge mun kpa.” (Dan. 8:24) I wie yɛle kɛ Amlɛnkɛn’m be toli bɔmbu tɛtɛ kpa nga be flɛ i bombe atomique i nun nɲɔn be yili i be nin Angle’m be kpɔfuɛ’m be su. Wafa nga bɔmbu sɔ’m be yoli abɔlɛ’n, anwlanmannun’n be nin a wunmɛn i sɔ le.
d Daniɛl 2:43, (NW): “Kɛ mɔ a wunnin kɛ blalɛ’n nin ufa flɔlɔ’n be sanngan nun’n, bé fá be wun sánngan sran’m be afinliɛ nunfuɛ’m be nun. Sanngɛ kɛ nga blalɛ’n nin ufa flɔlɔ’n be mantan ɔn, ɔ yoman ye’n sa’n, be bue nɲɔn’n be afiɛn’n su mantanman.”
e An nian fluwa La Révélation : le grand dénouement est proche ! i bue 240 nin 241 ɔ nin 253 nun.
[Kuku, bue 19]
?FAMIƐN DIWLƐ BENIN YƐ BE FLƐLI BE “FAMIƐN DIWLƐ KUN NGA” MUN’N NIƆN?
Ɲanmiɛn i nuan ndɛ ng’ɔ o Daniɛl 2:44 nun’n se kɛ Ɲanmiɛn i Famiɛn diwlɛ’n ɔ́ “núnnún famiɛn diwlɛ kun nga mun.” Famiɛn diwlɛ’n nga like sunman waka sran’n i likalika’m be ti be nzɔliɛ’n be ngunmin cɛ be ndɛ yɛ Biblu’n nun ndɛ mma sɔ’n kan ɔn.
?Yɛ sran’m be famiɛn diwlɛ onga’m be li? Kɛ Sa Nglo Yilɛ fluwa’n kán sa kunngba sɔ’n i ndɛ’n, ɔ yiyili i ɲrun nin i sin kwlaa nun. Ɔ se e kɛ “asiɛ’n su famiɛn’m be kwlaa” bé yía naan be nin Zoova bé kún alɛ “Anannganman Nyanmiɛn b’ɔ kwla like kwlaa yo’n i cɛn dan’n nun.” (Ngl. 16:14; 19:19-21) Ɔ maan Armagedɔn alɛ nun’n, nán Famiɛn diwlɛ’n nga like sunman waka sran’n i likalika’m be ti be nzɔliɛ’n be ngunmin cɛ yɛ bé núnnún be ɔ. Sanngɛ bé núnnún sran’m be famiɛn diwlɛ onga mun wie.