Afweni Umwana Wenu Umupungwe Ukukula Bwino

1, 2. Imyaka ya bupungwe kuti yaleta imibele nshi iipinde fingi kabili mabuseko nshi ingaleta?

UKUBA no mupungwea mu ŋanda calipusanako sana no kukwata umwana wa myaka isano nelyo fye uwa myaka 10. Imyaka ya bupungwe iletako ifya kupinda fya iko ifingi na mafya, lelo na kabili kuti yaletako ubuseko ne filambu. Ifya kumwenako pamo nga Yosefe, Davidi, Yoshia, na Timote filango kuti abacaice kuti baba abacetekelwa kabili kuti baba no kwampana kushaiwamina na Yehova. (Ukutendeka 37:2-11; 1 Samwele 16:11-13; 2 Ishamfumu 22:3-7; Imilimo 16:1, 2) Abapungwe abengi e fyo baba na lelo line. Nakalimo, walishibako bamo aba bene.

² Lelo, ubupungwe kuli bamo iba myaka yalulunkana. Aba mu myaka ya kwaluka balaba ne nkuntu shapusanapusana isha ubu bushiku shawama inshita imbi shabipa. Abapungwe abalumendo na bakashana kuti pambi bafwaisha ubuntungwa, kabili kuti pambi bakalifiwa lintu abafyashi babo balebalesha ukucite fintu fimo. Lelo, imisepela ya musango yo icili iyabulo kubelesha kabili ilekabilo kwaafwa kwabamo kutemwa, ukwatekanya ukufuma ku bafyashi babo. Ee, imyaka ya bupungwe kuti yaba ya kucincimusha, lelo na kabili kuti yaba iya kupelenganya—ku bafyashi na ku bapungwe bene. Ni shani fintu imisepela ingaafwiwa muli iyi myaka?

 3. Ni mu nshila nshi abafyashi bengapeelela abana babo aba mu myaka ya kwaluka ishuko lya mu nshita ilishaiwamina?

³ Abafyashi abakonka ukufunda kwa Baibolo balapeela abana babo abali mu myaka ya kwaluka ishuko lya mu nshita ilya kukula mu kutunguluka ukupita muli fyo fya kwesha ukufika ku kuba abakalamba bacetekelwa. Mu fyalo fyonse kabili pa nshita fye shonse, abafyashi na bapungwe ababomfeshe ifishinte fya Baibolo bonse capamo balitunguluka.—Ilumbo 119:1.

 4. Mulandu nshi ilyashi lyabamo isenge lyacindamina ukucilisha mu myaka ya bupungwe?

⁴ Baibolo itila: “Ukushaba kupanda amano [“ilyashi lyabamo isenge,” NW] amapange yafulunganiwa.” (Amapinda 15:22) Nga ilyashi lyabamo isenge lyalefwaikwa lintu abana baali abaiceko, cili icakatama ukucilisha mu kati ka myaka ya bupungwe—lintu abacaice mu kupalishako bashileikalisha pa ŋanda kabili inshita ikalamba baba ne fibusa fya ku sukulu nelyo ifibusa fimbi. Nga takuli ilyashi lyabamo isenge—nga takuli ukulanshanya kwa bufumacumi kabili ukwakakuka pa kati ka bana na bafyashi—abapungwe kuti balamoneka fye nga beni mu ŋanda. E co ni shani fintu inshila sha kumfwaninamo shingatwalilila ukube shaisuka?

 5. Ni shani fintu abapungwe balekoseleshiwa ukumona umulandu wa kulanshanya na bafyashi babo?

⁵ Abapungwe na bafyashi bafwile bonse ukubombako. Ca cine, aba myaka ya kwaluka kuti pambi bacisango kucilapo kukosa ukulanda na bafyashi babo nga fintu baalelanda na bo lintu baali abaiceko. Nangu ni fyo, ibukisheni ukuti “apashaba mitubululo, uluko lwa bantu lulawa; lelo ukupusuka kwa luko ni mu bwingi bwa ba kupanda amano.” (Amapinda 11:14) Aya mashiwi yabomba kuli bonse, abanono na bakalamba. Abapungwe abaibukila ulwa ici bakomfwikisha ukuti bacili balekabila imitubululo, apo balalolenkana na mafya yacilapo kupikana ukucila kale. Balingile ukwishibo kuti abafyashi babo abatetekela baliba abafikapo bwino ukuba aba kupanda amano pa mulandu wa kuti balikumanye fingi mu bumi kabili balishininkisha ukuti balikwata ukwangwako kwabamo kutemwa pa myake ingi. Muli fyo, pali ino nshita bafikilepo mu bumi bwabo, abapungwe ba mano tabakataluke ku bafyashi babo.

 6. Mibele nshi iya mutima iyo abafyashi ba mano kabili abakwato kutemwa bakakwata pa kulanshanya na bana babo abapungwe?

⁶ Ukulanshanya kwakakuka cilolele mu kuti umufyashi akesha ukuitemenwa ukulanshanya lintu umupungwe alekabila ukulanda na wene. Nga uli mufyashi, shininkisha ukuti iwe uli uwaitemenwa ukulanshanya. Ici pambi tacingabe cayanguka. Baibolo itila kwalibako “inshita ya kutalala, ne nshita ya kusosa.” (Lukala Milandu 3:7) Lintu umupungwe obe aleyumfwa ukuti ni nshita ya kusosa, kuti pambi kuli iwe iyo e nshita ya kutalala. Nakalimo iyo nshita uibikile pa mbali ku kukwata isambililo lya pa lobe, ukukokoloka, nelyo ku kubombako imilimo ya pa ŋanda. Nalyo line, nga uwacaice obe alefwaya ukulanda kuli iwe, esha ukuteulula ifyo utantike no kukutika. Nga taucitile fyo, pambi te kuti abwele na kabili. Ibukishe ca kumwenako ca kwa Yesu. Pa kashita kamo, aali natantika inshita ku kupemwinako. Lelo lintu abantu baishilelongana kuli wene, alifubalishe ukutuusha no kutendeka ukubasambilisha. (Marko 6:30-34) Abapungwe abengi balishiba ukuti abafyashi babo balipamfiwa nga nshi, lelo balakabila ukwebekeshiwa kwa kuti nga balekabila ukulanshanya, e co abafyashi babelako. E ico, beni abaiteyanya kabili abalangulukilako.

 7. Cinshi abafyashi balekabila ukusengauka?

⁷ Esheni ukwibukisha ifyo mwaleyumfwa ilyo mwali abapungwe, no kukanaleka ukuba aba milangwe! Abafyashi balekabila ukuipakisha ukuba na bana babo. Lintu kwabako inshita ya bwanalale, abafyashi bapoosa shani iyo nshita? Nga lyonse fye ilyo bakwata inshita ya bwanalale balefwaya ukucita fye ifintu ifyo fishisanshamo ulupwa, abapungwe babo mu kwangufyanya bakamona. Nga ca kuti abana ba mu myaka ya kwaluka batendeko kutontonkanyo kuti abanabo ba ku sukulu balabasakamana ukucila fintu abafyashi babo babasakamana, ninshi bali no kuba na mafya.

 8. Ni shani fintu ukutesekesha ubufumacumi, ukubombesha, ne myendele yalinga fingapampamikwa mu bana?

⁸ Nga ca kuti abafyashi tabapampamika kale ukutesekesha ubufumacumi no kubombesha mu bana babo, balingile ukushininkisho kuti bacite co mu kati ka myaka ya bupungwe. (1 Abena Tesalonika 4:11; 2 Abena Tesalonika 3:10) Calikatama na kabili kuli bene ukushininkisho kuti abana babo basumina no mutima onse ukucindama kwa kwikala ubumi bwasanguluka. (Amapinda 20:11) Umufyashi kuti asambilisha ifingi muli ishi mbali ukupitila mu ca kumwenako. Pamo fye nga fintu abalume bashatetekela ‘bengakolopekwa ukwabule cebo pa mulandu wa mibele ya bakashi babo,’ e fyo na bapungwe bengasambilila ifishinte fyalungama ukupitila mu myendele ya bafyashi babo. (1 Petro 3:1) Nalyo line, ica kumwenako ceka fye tacikumanina, apantu abana na bo balakumanya ifya kumwenako fyabipa ifingi na malyashi ya kubeleleka ilyo bafuma pa ŋanda. Abafyashi abasakamana, kanshi, balekabila ukwishiba ifyo abapungwe babo balanguluka cintu bamona no kumfwa, kabili ico cifwaya ukulanshanya ukusuma nga nshi.—Amapinda 20:5.

9, 10. Mulandu nshi abafyashi balingile ukushininkishisho kuti basambilisha abana babo pa lwa milandu ya bwaume no bwanakashi, kabili ni shani bengacite ci?

⁹ Ici e fyo ciba maka maka ukukuma ku milandu ya bwaume no bwanakashi. Mwe bafyashi, bushe mulomfwe nsoni ukulanda na bana benu pa lwa bwaume no bwanakashi? Nangu ca kuti mulomfwe nsoni, ikoselesheni ukulalanshanyapo, pantu abacaice benu nangu cibe shani bakasambilila pa lwa bwaume no bwanakashi ku muntu umbi. Nga tabasambilile kuli imwe, nani eshibe umusango wa fyebo fyalubana ifyo bafundwa? Muli Baibolo, Yehova tasengauka ukulanda pa milandu yakuma ku bwaume no bwanakashi na bafyashi na bo kanshi tabalingile kusengauka.—Amapinda 4:1-4; 5:1-21.

¹⁰ Ca kutootela ukuti Baibolo yalikwatamo ubutungulushi bwaumfwika pa lwa myendele ya kwampana kwa bwamba, kabili Watchtower Society yalisabankanya ifyebo fya kwaafwa ifingi ukulangilila ukuti ubu butungulushi bucili bulabomba ku bantu ba mu calo ca muno nshiku. Mulandu nshi mushingabomfesha uku kwaafwa? Ku ca kumwenako, mulandu nshi mushingapitulukila no mwana wenu umwaume nelyo umwanakashi mu ciputulwa icitila “Ukwampana kwa Bwamba ne Mibele Isuma” mu citabo ca Ifipusho Abacaice Bepusha—Ifyasuko Fibomba? Mukapapa pa busuma bukafumamo.

11. Ni nshila nshi yacilapo kufumamo cimo iyo abafyashi bengasambilishamo abana babo ukubombela Yehova?

¹¹ Lisambililo nshi lyacindamisha lintu abafyashi na bana balingile ukulanshanya? Umutumwa Paulo aloseshe kuli lyene lintu alembele ukuti: “Mubalele [abana benu] mu kufunda no kukonkomesha kwa kwa [Yehova, NW].” (Abena Efese 6:4) Abana bakabila ukutwalilila ukusambilila pa lwa kwa Yehova. Balekabila maka maka ukusambilila ukumutemwa, kabili balingile ukufwaya ukumubombela. Pano, na po, ifingi kuti fyasambilishiwa ukupitila mu ca kumwenako. Nga ca kuti aba myaka ya kwaluka balamona ukuti abafyashi babo balitemwa Lesa ‘ku mutima wabo onse, na ku mweo wabo onse, na ku kutontonkanya kwabo konse’ kabili balamona ukuti ici cilaletako ifya kufumamo fisuma mu bumi bwa bafyashi babo, kuti pambi na bo bakuntwa ukucita cimo cine. (Mateo 22:37) Mu kupalako, nga ca kuti abacaice bamona ukuti abafyashi babo bakwata imimwene yalinga ku fikwatwa fya ku mubili, ukubika Ubufumu bwa kwa Lesa intanshi, bakaafwiwa ukulundulula imibele ya muntontonkanya imo ine.—Lukala Milandu 7:12; Mateo 6:31-33.

12, 13. Fishinka nshi ifya kwibukisha pa kuti isambililo lya lupwa lingaba ilyatunguluka?

¹² Isambililo lya Baibolo ilya cila mulungu e kwaafwa kwapulamo mu kufunda ifyakatama fya ku mupashi ku bacaice. (Ilumbo 119:33, 34; Amapinda 4:20-23) Ukukwata isambililo lya musango yo lyonse kwalikatama. (Ilumbo 1:1-3) Abafyashi na bana babo balingile ukwishibo kuti isambililo lya lupwa lilingile ukutantikwa intanshi e lyo fimbi ukwisa pa numa, te fintu fimbi ukwise ntanshi e lyo isambililo ukwisa pa numa. Ukulundapo, imibele ya mutima iyalungama ilafwaikwa nga mulefwaya isambililo lya lupwa ukufumamo cimo. Wishi umo atile: “Umuti fye waba kuli katungulula ukubika mwi sambililo lya lupwa imibele yakokoloka lelo iya mucinshi—imibele iyayangukilila bonse lelo te yapalo kwangala. Ukushikatala kwalinga te kuti kube ukwayanguka lyonse, kabili abacaice libili libili balakabila ukuteulula imibele ya mutima. Nga tafyendele bwino umuku wa kubalilapo nelyo umuku wa bubili, koseleleni no kulolesha ku muku uli no kukonkapo.” Uyu wishi umo wine asosele ukuti mwi pepo lyakwe ilya kwiswila isambililo limo na limo, aalelomba Yehova mu kulungatika ukuti aafwe bonse abalipo bakwate imimwene yalungama.—Ilumbo 119:66.

¹³ Ukutungulula isambililo lya lupwa caba cishingamo ca bafyashi abatetekela. Ca cine ukuti, abafyashi bamo pambi tabengakwate ca bupe ca kusambilisha, kabili kuti cayafya kuli bene ukusangako inshila sha kulenge sambililo ukube lya kulengo buseko. Nangu ni fyo, nga mwalitemwa abapungwe benu “ku milimo na ku cine,” mukafwaisha ukubaafwa mu nshila ya kuicefya kabili iya bufumacumi ukuti balunduluke lwa ku mupashi. (1 Yohane 3:18) Kuti pambi bailishanya mu tushita mu tushita, lelo mu kupalishako bakakutuluka ukuti pa nshi ya mutima mufwaya ukuti bakule bwino.

14. Ni shani fintu Amalango 11:18, 19 yengabomfiwa pa kulanshanya ifintu fya ku mupashi na bapungwe?

¹⁴ Isambililo lya lupwa takaba e kashita fye keka aka kulanshanishapo imilandu iyacindama lwa ku mupashi. Bushe muleibukisha ikambisho Yehova apeele ku bafyashi? Atile: “Mulebake fyebo fyandi ifi ku mitima yenu na ku myeo yenu; mulefikaka ku kube ciishibilo pa minwe yenu, kabili ku kube mpeneno pa kati ka menso yenu. Mulefisambilisha abana benu, ukufisosa pa kwikala mu mayanda yenu, na pa kwenda mu nshila, kabili pa kulaala na pa kubuuka.” (Amalango 11:18, 19; moneni na kabili Amalango 6:6, 7.) Ici tacilepilibulo kuti abafyashi bafwile ukulashimikila abana babo ica kuti abana bakaana no kupeema. Lelo umutwe wa lupwa uwakwato kutemwa ulingile lyonse fye ukwibukila ulwa mashuko ya mu nshita aya kukuulilila bumupashi bwa lupwa lwakwe.

15, 16. (a) Ukusalapula cinshi? (b) Nani ashingamwa ku kusalapula, kabili nani uwashingamwa ukumona ukuti kuleumfwilwa?

¹⁵ Ukusalapula kwaba kukansha uko ukulungika, kabili kusanshamo ukulanshanya. Mu kusalapula mwaba sana itontonkanyo lya kulungika ukucila pa lya kukanda—nangu line ukukanda na ko limo kulakabilwa. Abana benu bakabile ukubasalapula lintu baali abaiceko, kabili nomba apantu bali abapungwe, bacili balekabila umusango umo uwa uko kusalapula, nakalimo e lyo balekukabila no kucilapo. Abapungwe aba mano balishibo kuti e fyo caba.

¹⁶ Baibolo itila: “Umuwelewele asuulo [kusalapula, NW] kwa kwa wishi, lelo uumfwo kwebaula alacenjela.” (Amapinda 15:5) Ili lembo lilatusambilishe fingi. Liletubululo kuti ukusalapula kuli no kupeelwa. Umupungwe te kuti ‘omfwe ukwebaula’ nga takupeelwe. Yehova aapeela icishingamo ca kusalapula ku bafyashi, ukucilisha kuli wishi. Nangu cibe fyo, icishingamo ca kukutika kuli uko kusalapula caba ku mupungwe. Akasambilile fingi no kucefyako ifilubo nga ca kuti aumfwila ukusalapula kwa mano ukwa kwa wishi na nyina. (Amapinda 1:8) Baibolo itila: “Ukubulwa no kucendwa fya wasuulo kusalapulwa, lelo uubako kwebaulwa alacindikwa.”—Amapinda 13:18.

17. Kushikatala nshi abafyashi balekabila ukutontapo lintu balesalapula?

¹⁷ Ilyo balesalapula abapungwe, abafyashi balekabila ukushikatala. Balingile ukusengauka ukuba abacishamo ica kuti cakalifya na bana, nakalimo no kubongolola fye no kuicetekela kwa bana babo. (Abena Kolose 3:21) Kabili nalyo line abafyashi tabengafwaya ukuba aba mulekelesha nga nshi ica kuti abapungwe babo bapusulwa ukukansha ukwakatama. Umulekelesha wa musango yo kuti wabamo ubusanso. Amapinda 29:17 yatila: “Salapulo mwana obe, akakulengo kutusha; akalengo mutima obe ukucankwa.” Nangu cibe fyo, icikomo 21 citila: “Uulemyo musha wakwe ukutula pa bwaice, pa numa kuti aba [uushitootela, NW].” Nangu cingati ici cikomo cilelanda pa musha, cilabomba mu nshila imo ine na ku wacaice uuli onse uwa mu ŋanda.

18. Ukusalapula kushininkisha cinshi, kabili cinshi cisengaukwa lintu abafyashi balesalapula mu nshila isuma?

¹⁸ Mu cine cine, ukusalapula kwalinga kulashininkisho kuti umufyashi alitemwa umwana wakwe. (AbaHebere 12:6, 11) Nga uli mufyashi, walishibo kuti calyafya lyonse ukusungilila ukusalapula mu nshila isuma, iyabamo kupelulula. Pa kufwaya ukusungilila umutende, kuti pambi camoneka icacilapo kwanguka ukusuminisha umupungwe uwatalama ukuti alecita fye ifyo alefwaya. Mu kupita kwa nshita, nangu cibe fyo, umufyashi uusuminisho mwana muli yo nshila akesaba na ba mu ŋanda abo ashingalama.—Amapinda 29:15; Abena Galatia 6:9.

19, 20. Ni shani fintu abafyashi bengabomba mano mano no mulandu wa kukokoloka kwa bapungwe babo?

¹⁹ Mu nshita sha kale abana ilingi baleenekelwa ukwaafwako mu ncito shimo pa ŋanda nelyo mwi farmu. Ilelo abapungwe abengi inshita baba na yo iya bwanalale lintu bashikwata uulebangalila ikalamba. Pa kufwaya ukubomfye yo nshita, aba fya makwebo balapayanya ifya kupoosako inshita ya bwanalale ifishaifulila. E lyo nga wasanshako ne cishinka ca kuti icalo tacacindamika sana ifipimo fya Baibolo ifya mibele isuma, kuti wasanga icasuko ku fingalenga ubusanso ukubako.

²⁰ E ico, umufyashi washilimuka alasungilila insambu sha kulapingulapo pa lwa fikumine ku kukokoloka. Nangu cibe fyo, wilaba ukuti umupungwe alekula. Cila mwaka, napamo ali no kwenekela ukumusunga ngo mukalamba. Muli fyo, cili ica mano ku mufyashi ukusuminishako ubuntungwa bwakulilako pa kusala imisango ya kukokoloka ilyo umupungwe aleya alekulilako—kulila fye ifyo alesala filelangisha ukuti alelunduluka ukulola ku kukosoka kwa ku mupashi. Inshita shimo, umupungwe pambi te kuti asale bwino inyimbo, aba kubishanya na bo, ne fintu fimbi. Lintu ici cacitika, cilingile ukulandwapo capamo no mupungwe pa kuti engawamyako ukusala kwakwe mu nshita ya ku ntanshi.

21. Ni shani fintu ukukondenkana mu bukulu bwa nshita buntu umupungwe apoosa mu kukokoloka kukamucingilila?

²¹ Bukulu bwaba shani ubwa nshita ubulingile ukupooswa ku kukokoloka? Mu fyalo fimo abapungwe balilengwa ukuti baletontonkanye fyo baliba ne nsambu sha kwangala fye umo shacela. Kanshi, umwana mu myaka ya kwaluka ifyo apekanya ciba ca kuti aletwalilila fye “ukwangala.” Cishalila ku bafyashi ukulenga abana ukusambililo kuti inshita ilingile ukupooswa na pa fintu fimbi, pamo nga pa lupwa, isambililo lya umo pa lwakwe, ukubishanya na bantu abakosoka lwa ku mupashi, ukulongana kwa Bwina Kristu, ne milimo ya pa ŋanda. Ici cikalenga “ukwangala [kwa] bwikashi buno” ukukanatushe Cebo ca kwa Lesa.—Luka 8:11-15.

22. Ukukokoloka kulingile ukulinganishiwa na cinshi mu bumi bwa mupungwe?

²² Imfumu Solomone yatile: “Ninjishibo kuti takuli cisuma kuli bene, kano ukusamwa no kucite cisuma mu nshita ya myeo yabo. Kabili ukuti umuntu onse alye, no kunwa, no kumone cisuma mu kucucutika kwakwe konse, e ca bupe ca kwa Lesa.” (Lukala Milandu 3:12, 13) Ee, ukusamwa lwaba lubali lwa bumi bwashikatala. Ukubombesha na ko kwaba lubali lwa bumi bwashikatala. Abapungwe abengi ilelo tabasanga ukwikushiwa ukufuma mu kubombesha nelyo ukuyumfwa uwacindama ukwisa lintu washomboka no bwafya no kubucimfya. Bamo tabakwete ishuko lya mu nshita ilya kulundulula ukulamuka kumo nelyo ubutukushi umo bengalayafwilishisha abene lintu bakula. Apa e po abafyashi balepindwa ukucitapo cimo. Bushe muli no kushininkisho kuti uwacaice wenu akwata amashuko ya musango yo? Nga mwingatunguluka ukusambilisha umwana wenu umupungwe ukukatamika ukubombesha no kuipakisha kwene umwine wine, akesalundulula imimwene iisuma iikamuletela ubunonshi ubumi bwakwe bonse.

23. Ni shani abafyashi bengakoselesha abana babo abapungwe?

²³ Nangu fye ni lintu mwaba na mafya no mupungwe wenu, ilembo lya kuti: “Ukutemwa takupwa,” litwalililo kube lya cine. (1 Abena Korinti 13:8) Te kwesha ukuleka ukulanga ukutemwa uko mu kushininkisha muyumfwa pa mwana wenu. Ipusheni mwe bene amuti, ‘Bushe ndatasha umwana umo na umo lintu acita bwino mu kubomba no bwafya nelyo ukucimfya ifipindami? Bushe ndashukila amashuko ya mu nshita aya kulumbulula ifyo natemwa abana bandi na fintu mbatesekesha, ilyo ayo mashuko ya mu nshita yashilapita?’ Nangu cingati inshita shimo kuti kwabako ukukanaumfwana, nga ca kuti abapungwe baleyumfwa ukwebekeshiwa ukuti mwalibatemwa, cili icapalishako ukuti na imwe bakamutemwa.

24. Cishinte nshi ica mu Malembo ico mu cinkumbawile icitwalilila ukube funde lya cine mu kukusha abana, lelo cinshi cilingile ukulaibukishiwa?

²⁴ Kwena, ilyo abana balekula ukuya ku bukalamba, mu kupelako bakalaipingwila abene pa milandu ikalamba. Mu milandu imo abafyashi tabakaletemwa uko kupingulapo. Ni shani nga ca kuti umwana wabo apingulapo ukukanatwalilila ukubombela Yehova Lesa? Ici kuti cacitika. Nangu ni bamo mu bana baume ba kwa Yehova umwine balikeene ukufunda kwakwe no kuba bacipondoka. (Ukutendeka 6:2; Yuda 6) Abana tababa ni bakompyuta, abengateyanishiwa ukubombela mu nshila tulefwailamo. Baba fibumbwa fyakwata ukuisalila, abakalubulula kuli Yehova pa kupingulapo kwabo. Nalyo line, Amapinda 22:6 yatwalilila ukuba aya cine nge funde lya cinkumbawile ukuti: “Kanshisho mwaice umo afwile ukubela, ilyo akakota takafumemo.”

25. Ni nshila nshi iyawamisha iyo abafyashi bengalangishishamo ukutasha kuli Yehova pe shuko lya kuba abafyashi?

²⁵ E co kanshi, langisheni abana benu ukutemwa ukwingi. Bombesheni apapela amaka yenu ukukonka ifishinte fya Baibolo mu kubakusha. Imikeni ica kumwenako cisuma mu myendele ya bukapepa. E lyo mukapeela abana benu ishuko lya mu nshita ilya kufika ku kuba abakalamba abacetekelwa, abatiina Lesa. Iyi e nshila yawamisha iyo abafyashi bengalangishishamo ukuti balatasha kuli Yehova pe shuko lya kuba abafyashi.