ILYASHI LYA KALE

“Nali Kwati ni Fulwe mu Cipanga”

ILYO kwali kampeni ya nshiku 9 iya kushimikila mu August na September mu 1929, bakasabankanya ukucila pali 10,000 balibombeleko iyi kampeni mu United States monse. Balishalike ifitabo no tutabo 250,000. Pali aba pali na bakolopota (bapainiya) 1,000. Ala impendwa ya bapainiya yalikulile nga nshi! Ulupapulo ulo baleita ati Bulletina lwatile, “ala kuti mwafilwa ukusumina” pa fyo impendwa ya bapainiya yakulile ukufuma mu 1927 ukufika mu 1929, yalikulileko imiku itatu.

Ku kupwa kwa 1929, indalama shalicepele nga nshi mu calo. Pali Cibili pa 29 October mu 1929, ifintu fyalibipile nga nshi pantu indalama mu calo shalicepele ica kuti calengele no bunonshi bwa calo ukubwelela sana pa nshi. Amabanki ayengi yaliwile. Abalimi abengi balilekele ukulima. Amafakitori ayakalamba baliyesele. Incito shalipwile ku bantu abengi. Mu 1933, cila bushiku mu United States balepoka amayanda 1,000 ku bantu abafililwe ukupwisha ukulipila indalama sha mayanda.

Bushe abalebomba umulimo wa kushimikila inshita yonse bali no kukumanisha shani ukubomba uyu mulimo pali iyi nshita iyayafya? Baleikala muli bamotoka abo basangwile amayanda. Apo takwali ukusonkela ishi ng’anda, calengele bapainiya abengi ukutwalilila ukubomba ukwabula ukulapoosa indalama ishingi.b Kabili nga kuli ukulongana kwa citungu, mu nshita ya kulaikala mu mahotela, baleikala muli aya mamotoka. Bulletin ya mu 1934, yalilondolwele ifya kupanga amayanda ayasuma mu mamotoka no kubikamo ifintu pamo nga amenshi, icitofu, ubusanshi bwa kupeta, ne fya kulenga ukuti mulekaba.

Isonde fye lyonse, bakasabankanya abacincila batendeke ukupanga bamotoka ukuba umwa kwikala. Ba Victor Blackwell batile: “Noa taishibe ifya kukuula icibwato, na ine nshaishibepo fye nangu cimo pa fya kupanga motoka ukuba ing’anda.” Lelo ba Blackwell balipangile fye bwino ing’anda.

Ba Avery na ba Lovenia Bristow nabo balipangile motoka ukuba ing’anda. Ba Avery batile: “Nali fye kwati ni fulwe mu cipanga, lyonse nale-enda ne ng’anda yandi.” Aba bamunyinefwe balebombela pamo na bapainiya ba Harvery na ba Anne Conrow, abapangile ing’anda ya mapepala muli motoka yabo. Lyonse nga baensha motoka ukuya ku cifulo cimbi amapepala bapangiile ing’anda yalelepauka. Ba Avery batile: “Iyi ng’anda bapangile e yali iya kubalilapo kabili takwatala akuba na imbi ukutula lilya!” Lelo ba Avery balandile pali ba Conrow na bena mwabo na bana babo abaume babili ukuti, “ulu lupwa lwali ulwa nsansa icine cine.” Ba Harvey Conrow batile: “Tatwalebulisha icili conse kabili twaleumfwa abacingililwa mu mulimo wa kwa Yehova no kuti aletusakamana.” Bonse aba muli ulu lupwa balile kwi Sukulu lya Gileadi kabili babatumine ukuya mu kubomba bumishonari ku Peru.

Ba Battaino na bena mwabo nabo balebomba bupainiya pamo. Ilyo ba Giusto na ba Vincenza Battaino baishibe ukuti bali no kukwata umwana, bawemye motoka yabo no kuipanga ing’anda iyalemoneka bwino sana ukucila amatenti ayo baleikalamo pa kubala. Ilyo umwana wabo umwanakashi afyelwe, balitwalilile ukushimikila ku bena Italy abaleikala mu United States.

Abantu abengi baletemwa ukukutika ku mbila nsuma, lelo pa mulandu wa kuti bali bapiina kabili tabalebomba incito, te lyonse balesangwilako indalama nga babashiila ulupapulo. Lelo nga bapokako ulupapulo balebapeela ifintu ifyalekanalekana ifyo bakwete. Bapainiya babili balembele ifintu 64 ifyo abo baleshimikilako babapeele. Ifyo balembele fyamoneke kwati mutande wa fintu bashitile mwi tuuka ilikalamba.

Ba Fred Anderson basangile umulimi uwalefwaya ifitabo kabili abebele ukuti alabapeela amakalashi ayali ya banyina. Pe farmu lyakonkelepo, pali umwaume uwalefwaya impapulo shesu lelo atile, “Nshakwata amakalashi ya kubelengela.” Lelo ilyo abomfeshe amakalashi ayafumine kuli ulya mulimi umbi alibelengele fye bwino kabili alisangwilileko ku fitabo na ku makalashi bamushiliile.

Ba Herbert Abbott balesenda kasalanga ya kubikamo inkoko muli motoka yabo. Nga bakabusha impapulo ne nkoko shitatu nangu shine, baleya mu kushishitisha ku maliketi e lyo bashitamo amafuta ya muli motoka. Batile: “Inshita shimo tatwalekwata indalama nangu fye imo. Lelo nangu tatukwete indalama, twaletwalilila fye ukubomba. Nga natukwata fye amafuta muli motoka, twaleya mu kushimikila, twalecetekela ukuti Yehova alatusakamana.”

Ukushintilila pali Yehova e kwalengele ukuti abantu bakwe batwalilile abakosa pali ilya nshita ya-afya. Inshita imo ilyo kwali imfula ya cipuupu, ba Maxwell na ba Emmy Lewis bapuswike fye kwempe. Lilya line fye bafumine muli motoka, ne cimuti icikalamba caponene pali motoka yabo yalepuka na pa kati. Ba Maxwell batile: “Ifi fintu ifyalecitika tafyalengele ukuti tuleke umulimo wesu nelyo ukutontonkanya pa kuleka. Umulimo wali ukalamba kabili twalefwaya sana ukubomba.” Te mulandu ne fi fyacitike, ba Maxwell na ba Emmy e lyo ne fibusa baliwemye motoka yabo no kupangamo ing’anda cipya cipya.

Pali ino nshita, na ifwe tulakwata amafya kabili umupashi umo wine uwa kuipeelesha e o Inte sha kwa Yehova abengi bakwata. Nga filya fyali balya bapainiya, na ifwe twapampamina pa kufwaya ukutwalilila mu mulimo wesu uwa kushimikila ukufikila Yehova akatile capwa.

[Amafutunoti]

[Icikope pe bula 32]

Baleyabusha motoka iyali ing’anda yandi mu nshita ya mainsa mu India