IFINGAFWA ULUPWA | MU CUPO

Ifya Kucita pa Kuti Mwilalanda Amashiwi ya Kukalifya

UBWAFYA UBUBAPO

Lyonse nga mwapusana na bena mwenu mulatendeka ukupeelana imilandu iingi. Pa kulanshanya mulabomfya amashiwi ya kukalifyanya ica kuti bonse babili mwalitampa no kumona ukuti e fyo cifwile fye ukuba.

Nga ca kuti ubu e bwafya mwakwata mu cupo cenu ishibeni ukuti, kuti mwabupwisha. Lelo intanshi mulingile ukumona ifilenga mulefilwa ukulanshanya bwino no mulandu cingawamina ukulalanshanya bwino.

UMULANDU KUBELA UBU BWAFYA

Inkulilo. Abaupana abengi bakulila mu ndupwa umwa kuti balekansana sana. Kanshi umo nelyo bonse babili limbi kuti batampa ukulabomfya amashiwi ayabipa yalya yene baleumfwa ku bafyashi babo.

Ifya kutambatamba. Amafilimu na maprogramu ya pa TV aya fyakusekesha yalenga abantu balamona kwati ukukansana takwabipa.

Intambi. Mu ncende shimo abantu basumina ukuti “abaume bene bene” bafwile ukutekela abakashi babo ku munga we fwafwa e lyo mumbi namo basumina ukuti abanakashi bafwile ukukakaata pa kuti abalume babo tababengilile. Kanshi abaupana abafuma mu ncende sha musango yu nga bapusana limo tabaimona ukuti fibusa ififwile ukubombela pamo kukupwisha ubwafya, lelo bamona abena mwabo kwati balwani kabili tababomfya amashiwi ayasuma, balanda ifya kukalifyanya.

Te mulandu ne cilelenga, ukukansana cishibilo ca kuti icupo kuti capwa inshita iili yonse kabili kuti kwalenga mwalwala no kulwala. Bamo batila amashiwi yalakalipa sana ukucila no kupumwa. Ku ca kumwenako, umwanakashi umo uwaupilwe ku mulume uwalemutuka no kumupuma sana atile: “Icalenkalipa sana te kumpuma, lelo ni nsele balentuka. Kanshi nga balempuma fye ukwabula ukuntuka.”

Nomba kuti mwacita shani nga ca kuti icitemwiko cenu cileya cilecepelako pa mulandu wa kuti mulakalifyanya pa kulanda?

IFYO MWINGACITA

Mulebalangulukilako. Ilyo mushilalanda fimo ku bena mwenu, mulebala mwaipusha ukuti, bushe nga nine baeba ifi kuti naumfwa shani? Esheni ukwibukishako fimo ifyacitike ifyalengele abena mwenu ukumfwa ububi pa fyo mwalandile. Mwibika sana amano ku fyo mwalandile, lelo bikeni amano kufyo abena mwenu baumfwile. Lyena tontonkanyeni pa mashiwi yambi ayasuma ayo mwali no kubomfya pa kweba abena mwenu ukwabula ukubakalifya. Baibolo itila: “Ukwasuka ukwafuuka kunasha ubukali, lelo amashiwi ya kukalifya yalenga umuntu ukukalipa.”—Amapinda 15:1.

Mulesambililako ku baikala bwino mu cupo. Nga ca kuti mwasambilile ukukansana ku bantu bambi ninshi mufwile ukusambilila imikalile isuma ku baikala bwino mu cupo. Kanshi mulekutika ku fyo abaikala bwino mu cupo balanshanya kabili mulebapashanya.—Ilembo ilingamwafwa: Abena Filipi 3:17.

Bwesheni icitemwiko ca pa kubala. Imilandile yabipa ifuma mu mutima. E ico muletonkanya ifisuma pa bena mwenu. Muleibukisha no kulanda pa fisuma ifyo mwaleipakisha na bena mwenu. Muletambako ne fikope ifyo mwakopelwe kale. Finshi fyalemiletela insansa? Mibele nshi iyalengele ukuti mutemwane sana?—Ilembo ilingamwafwa: Luka 6:45.

Mwilalanda kwati mulepeela abena mwenu umulandu. Mu nshita ya kulapeela fye abena mwenu imilandu, mulelanda pa fyo imwe muleumfwa pali ubo bwafya. Ku ca kumwenako, nga mwatila: “Nga mwapanga ukucita fimo ukwabula ukunjipushako ng’umfwa kwati ifyo ntontonkanya tafyacindama,” kuti mwalenga abena mwenu ukwasuka bwino. Nomba nga mwatila: “E bwafya mwakwata, lyonse fye mucita ifintu ukwabula no kunjipushako!” abena mwenu te kuti bamyasuke bwino.—Ilembo ilingamwafwa: Abena Kolose 4:6.

Ishibeni ilyo mufwile ukuleka ukulanda. Nga mwamona ukuti bonse babili mwatendeka ukufulwa kabili mwatampa ukubomfya amashiwi yabipa, kuti cawama mwaleka ilyo lyashi mpaka bonse babili imitima yaikala e lyo mwaisalikonkanyapo.—Ilembo ilingamwafwa: Amapinda 17:14.