Ifilenga Umuntu aba Uwacindama

Baibolo ilatukoselesha ukwishiba bwino bwino ifilenga umuntu ukucindama. Taitila bantu fye abanono bengaba abacindama. E lyo kabili tailanda filya basosa mu mabuuku ukuti, nga ‘wakonkelela fye ifyo umutima obe ufwaya,’ ukaba uwacindama. Ifi e fyo abantu bafwaya abana babo ukwishiba ukutula fye ku bwaice. Lelo te fyo ciba ilingi line.

Icishinka ca kuti, umuntu onse kuti aba uwacindama, nga abika amano ku fyacindama. Moneni ifyo Baibolo ingamwafwa.

• 

  IFYO BAIBOLO ILANDA:

  “Uwatemwa silfere tatila yafula, no watemwa ifyuma tatila fyafula.”—Lukala Milandu 5:10.

  UMO AYA MASHIWI YALOLA. Ukukwata ifyuma te kulenga umuntu aba ne nsansa. Na kuba ukukwata ifyuma ifingi ilingi line kulaleta amasakamika. Ba Jean M. Twenge, abasambilila sana, balembele mu citabo icitila Generation Me, abati: “Abantu ababika sana amano ku kukwata indalama ishingi, ilingi line balaba na masakamika, ukucila abantu ababika amano ku kumfwana na bantu bambi.” Basosele no kuti “Lyonse fye abantu nga babepusha pa fya ndalama, cisangwa ukuti indalama tashilenga abantu baba ne nsansa. Shibaletela fye insansa nga shabafwa ukukwata ifyo bakabila mu bumi, shimbi isho bengakwatilapo tashilenga baikushiwa no kuba ne nsansa.”

  IFYO MWINGACITA. Pangeni ukulacita ifintu fimo ifyacindama ukucila ukubika fye amano ku kukwata ifyuma. Yesu atile: “Cenjeleni no kutaluka ku musango onse uwa lunkumbwa, pantu umuntu nangu akwate shani ifingi, ubumi bwakwe tabwaba mu fintu akwata.”—Luka 12:15.

• 

  IFYO BAIBOLO ILANDA:

  “Icilumba e citangilila ukuwa, na matutumuko yatangilila ukuipununa.” —Amapinda 16:18.

  UMO AYA MASHIWI YALOLA. Ukufwaya ukulumbuka no kuba na matutumuko te kuti fimuletele insansa. Na kuba icitabo icilanda pa kucindama catile, abakalamba ba twampani abaabomba bwino pa nshita ntali ni balya “abafuuka, abaicefya, kabili abashimoneka no kuti basambashi. Lelo mu twampani tumbi umo abakalamba ba ncito bakwata sana ifilumba, utwampani twalibwelela pa nshi.” Cinshi twingasambililako? Ukuba na matutumuko kuti kwalenga twafilwa ukubomba bwino.

  IFYO MWINGACITA. Mu nshita ya kufwaya fye ukuba uwa pa muulu, beni abafuuka. Baibolo itila: “Ngo muntu aimona ukuba icintu ilyo tapali ifyo ali, ninshi aleibepa fye umwine.” Pantu ukuimona ifi takulenga acindama!—Abena Galatia 6:3.

• 

  IFYO BAIBOLO ILANDA:

  “Ku muntu takwaba icisuma icacila pa . . . kusekelamo mu kubombesha kwakwe.”—Lukala Milandu 2:24.

  UMO AYA AMASHIWI YALOLA. Nga mwaishiba ukubomba bwino incito, mukalasekelamo mu milimo mulebomba. Ba Madeline Levine balilemba mu citabo icilanda pa kufunda abana abati: “Cimo icilenga tulesekelamo mu milimo tubomba, kwishiba bwino incito e lyo no kubombesha.” E lyo cimbi na co, kukanabwelela inuma nga ca kuti ifyo twalepanga ukucita taficitike.

  IFYO MWINGACITA. Mulebombesha pa kuti mwaishiba bwino incito, kabili mwilabwelela inuma nga ca kuti ico mulefwaya ukucita cakosa. Nga mwalikwata abana, muleleka abene (ukulingana no mushinku wabo na mano) baesha ukuipwishisha amafya bakwata. Mwilayangufyanya ukupwisha amafya bakwata. Abaice nga baishiba ifya kupwisha amafya, balomfwa bwino kabili balakula bwino.

• 

  IFYO BAIBOLO ILANDA:

  “Imbwa ya mweo yena yawama ukucila inkalamo iyafwa.”—Lukala Milandu 9:4.

  UMO AYA MASHIWI YALOLA. Nga ca kutila mwalingila incito, mufwile ukulabombesha, lelo incito taifwile ukumusendela inshita yenu yonse. Nga mulalwalilila kabili ulupwa lwenu nga talwamucindika, bushe kuti mwacindama pa mulandu fye wa kuti mubomba incito ya pa muulu? Abantu abacindikwa balabombesha, lelo balabika na mano ku bumi bwabo na ku lupwa lwabo.

  IFYO MWINGACITA. Mulebika amano ku bumi bwenu. Muletuusha. Tapali ico mwinganonkelamo mu kubombesha kwenu nga ca kuti ukubombesha kwalalenga mulelwala no kukanakwata inshita ya kuba no lupwa lwenu ne fibusa.

• 

  IFYO BAIBOLO ILANDA:

  “Balipaalwa abaishiba ukuti balakabila ifya kwa Lesa.”—Mateo 5:3.

  UMO AYA MASHIWI YALOLA. Ukusambilila Baibolo no kukonka ifyo ilanda e kulenga umuntu aba uwacindama. Na kuba, Inte sha kwa Yehova abengi basanga ukuti ukubika sana amano ku fya kwa Lesa kwalilenga belafwaya sana ukukwata ifintu ifingi.—Mateo 6:31-33.

  IFYO MWINGACITA. Sambilileni ifyo Baibolo ingamwafwa ukukwata insansa shine shine. Nga mulefwaya ukwishibilapo na fimbi, lanshanyeni ne Nte sha kwa Yehova uko mwikalila nelyo kabiyeni pa Intaneti, pa www.jw.org/bem.