Icipandwa 26
Lesa ‘Uulekelela’
1-3. (a) Cisendo nshi cafina kemba wa malumbo Davidi asendele, kabili asangile shani ica kusansamusha umutima wakwe uwaculile? (b) Nga twabembuka, cisendo nshi twingasenda, lelo cinshi Yehova atulaya?
KEMBA wa malumbo Davidi alembele ati: “Amampuulu yandi yampita na pa mutwe; yafina yang’ansha, nge cisendo cafina. Nalilopota, no kufwantwa apakalamba, nkuutilo kukulunkuta kwa mutima wandi.” (Amalumbo 38:4, 8) Davidi alishibe ifyo kampingu wa mulandu aba cisendo cafina. Lelo alisangile ica kusansamusha umutima wakwe uwaculile. Alyumfwikishe ukuti nangula Yehova apata ulubembu, tapata umubembu nga ca kuti nalapila icine cine no kukaana inshila ya lubembu. Davidi acetekele ukuti Yehova aliitemenwa ukubelela abalapila inkumbu kabili alembele ati: “Imwe, mwe Shikulu, . . . [mulalekelela].”—Amalumbo 86:5.
2 Na ifwe nga twabembuka, kuti twaba na kampingu wabipilwa uwingaba cisendo cafina. Uku kubipilwa, kusuma. Kuti kwalenga twabombelapo pa filubo fyesu. Lelo, kwaba ubusanso bwa kuti ukubipilwa tubipilwa kuti kwatucimfya. Umutima wesu uuisenuka kuti wakosapo fye ati Yehova takatulekelele, te mulandu ne fyo twalapila. Nga ca kuti ‘twafwa’ fye kuli uku kubipilwa, Satana e po engengilila no kwesha ukutunenuna, ukutulenga twaumfwa kwati Yehova atumona ukuti tuli ba fye, abashalinga kumubombela.—2 Abena Korinti 2:5-11.
3 Bushe e fyo Yehova atumona? Awe iyo! Ukulekelela na ko kwaba mu kutemwa kukalamba ukwa kwa Yehova. Mu Cebo cakwe, atweba ukuti nga ca kuti twalapila ukulapila kwine kwine ukwa kufuma ku mutima, alaitemenwa ukutulekelela. (Amapinda 28:13) Lekeni tubebete icilenga Yehova ukulekelela ne fyo alekelela, epali camoneka kwati ifwe te kuti atulekelele.
Icilenga Yehova ‘Ukulekelela’
4. Cinshi Yehova ebukisha pa lwa mipangilwe yesu, kabili ici cilenga alecita shani kuli ifwe?
4 Yehova alishiba ukuti twalipelebela. Amalumbo 103:14 yatila, “wene aliishibe mibumbilwe yesu, aibukisho kuti tuli lukungu.” Talaba ukuti twabumbilwe ku lukungu kabili twalinaka ku mulandu wa lubembu. Amashiwi ya kuti alishibe “mibumbilwe yesu” yatucinkulako ukuti Baibolo ilinganya Yehova ku mubumfi e lyo ifwe ku fipe fye bumba ifyo abumba.a (Yeremia 18:2-6) Uyu Mubumfi Mukalamba alalinga ifyo acita kuli ifwe ukulingana no kunaka kwesu no lubembu twaba na lo e lyo no kulingana na fintu twankulako ku kutungulula kwakwe nelyo ifyo tufilwa ukwankulako.
5. Bushe ibuuku lya Abena Roma lilondolola shani ukumanika kwa maka ukwa lubembu?
5 Yehova alishiba bwino amaka ulubembu lwakwata. Icebo cakwe citila ulubembu cintu ca maka icamanika umuntu, ukumumanikila imfwila. Bushe uko kumanika kwakosa shani? Mwi buuku lya Abena Roma, umutumwa Paulo alondolola ati: Tuli “bena lubembu,” e kutila tutungululwa no lubembu nga filya abashilika batungululwa kuli mushika (Abena Roma 3:9); ulubembu ‘lwateka’ abantunse nge mfumu (Abena Roma 5:21); “lwaikala” muli ifwe (Abena Roma 7:17, 20); “amafunde” (NW) ya luko yatwalilila ukubomba muli ifwe, nga yaleesha ukututungulula mu fya kucita. (Abena Roma 7:23, 25) Mwandini ulubembu lwalimanikisha imibili yesu iishapwililika!—Abena Roma 7:21, 24.
6, 7. (a) Bushe Yehova amona shani aba mitima ya bulanda abafwaya ukuti ababelele inkumbu? (b) Mulandu nshi tushifwile ukuliila umundemwa pa nkumbu sha kwa Lesa?
6 Kanshi, Yehova alishiba ati icumfwila cesu teti cibe icapwililila, te mulandu ne fyo twingafwaisha ukumumfwila muli fyonse. Atulaya mu kutemwa ati nga tuli no mutima wa bulanda twamulomba ukuti atubelele inkumbu, akatulekelela. Amalumbo 51:17 yatila: “Amalambo ya kwa Lesa mutima uwalopota, umutima uwalopota uwafunshika tamwakausuule, mwe Lesa.” Yehova takatale akaana, nelyo ukufutatila uuli no “mutima uwalopota uwafunshika” pa mulandu wa cisendo ca kubipilwa.
7 Lelo bushe ninshi tufwile ukulya umundemwa pa nkumbu sha kwa Lesa, ukulabepesha ulubembu twapyana ukuti e lulenga tulebembuka? Awe iyo! Yehova talolesha pa kukuntukilwa fye. Inkumbu shakwe shaba no mwa kupeleela. Abapama no kulabembukila ku mufulo ukwabula ukulapila takabalekelele. (AbaHebere 10:26) Lelo nga amona umutima wa bulanda, alalekelela. Lekeni nomba tumone imilandile yabulo kupita mu mbali iyabomfiwa mu Baibolo ku kulondolola iyi mibele yawamisha iyaba mu kutemwa kwa kwa Yehova.
Bushe Yehova Alekelela Ukufika Pi?
8. Bushe ilyo Yehova alekelela imembu shesu, ciba kwati acita nshi, kabili kucetekela nshi ici cilenga tube na ko?
8 Davidi walapila atile: “Namulengele ukwishibo lubembu lwandi, na mampuulu yandi nshafimbilepo; . . . e lyo imwe mwalekelele amapuulu ya lubembu lwandi.” (Amalumbo 32:5) Ishiwi lya kuti “mwalekelele” lyapilibulwa ukufuma ku lya ciHebere ilipilibula “ukwimya” nelyo “ukusenda.” Ifyo lyabomfiwa pano lipilibula ukusenda “umulandu, ulubembu, amampuulu.” E ico cali kwati Yehova aimya imembu ukufuma pali Davidi no kushisenda. Ukwabula no kutwishika ici calengele Davidi ukwangukilwako pa cisendo ca kubipilwa ico asendele. (Amalumbo 32:3) Na ifwe bene kuti twacetekela Lesa uusenda imembu sha balomba ukuti abalekelele ilyo batetekela ilambo lya cilubula ilya kwa Yesu.—Mateo 20:28.
9. Bushe uko Yehova apoosa imembu shesu kwalepa shani?
9 Davidi alandile imilandile na imbi iyabulo kupita mu mbali ku kulondolola ukulekelela kwa kwa Yehova ati: “Ifyo akabanga katalukana na masamba, e fyo atalusha kuli ifwe ifya bupulumushi fyesu.” (Ni fwe tupindike amashiwi ayapindeme; Amalumbo 103:12) Bushe akabanga katalukana shani na masamba? Cimoneka kwati akabanga lyonse e kaba ukwalepesha sana ukufuma ku masamba; akabanga na masamba te kuti fikumane. Uwasoma umo atila iyi milandile yalola mu kuti “ukufika ukwalepesha; ukwalepesha ukufika apo twingapela ukwelenganya.” Amashiwi yapuutwamo aya kwa Davidi yatweba ukuti ilyo Yehova alekelela, apoosa imembu shesu ukwalepesha uko twingapela ukwelenganya.
10. Ilyo Yehova atulekelela imembu, mulandu nshi tushifwile ukumfwila kwati mu bumi bwesu bonse tukaba fye na matoni aya isho membu?
10 Bushe mwalyesha ukufumya itoni pa nsalu yabuuta? Napamo mwalyeseshe na maka, lelo itoni lya kantu lyalikeene ukufuma. Moneni ifyo Yehova alondolola amaka yakwe aya kulekelela. Atila: “Imembu shenu nelyo shaba nge fyakashika ce, kuti shabuuta nge mfula yabuuta; nelyo shakashikisha nge nsalu ishakashika ce, shikabe shabuuta nga masako ya mpaanga.” (Esaya 1:18)b Te kuti tufumyepo itoni lya lubembu ku kubombesha kwesu fwe bene. Lelo Yehova kuti abuula imembu ishakashika ce no kushibuutusha nge mfula yabuuta nelyo amasako ya mpaanga ayabuuta. Ilyo Yehova atulekelela imembu shesu, tatufwile ukumfwa kwati mu bumi bwesu bonse tukaba fye na matoni ya isho membu.
11. Kuti twatila shani ukuti Yehova alapoosa imembu shesu ku numa yakwe?
11 Mu lwimbo lwa kutasha ulwa kufika pa mutima ulo Hisekia ashikile pa numa ya kupola ku bulwele alwele ubwabipisha, asosele kuli Yehova ati: “Mwapoosa pa numa ya numa yenu imembu shandi shonse.” (Esaya 38:17) Pano calondololwa ukuti Yehova alabuula imembu sha bacita ifibi abalapila no kushipoosa ku numa Yakwe uko Tashimona no kushitontonkanyapo kabili. Ukulingana ne citabo cimo, ifyalandwa pano kuti fyalondololwa ati: “Mwalenga [imembu shandi] ukumoneka kwati tashacitike.” Ico cintu ca kusansamusha nga nshi.
12. Kasesema Mika alangilila shani ukuti ilyo Yehova alekelela, Alafumyapo ulubembu umupwilapo?
12 Mu bulayo bwa kubweseshamo abalapila ku calo cabo, kasesema Mika alandile ifyo ashininkishe ukuti Yehova aali no kulekelela abantu bakwe abalapila ati: “Ni uyani umulungu uwaba nga imwe? . . . uuleko bupulumushi pa bashalako ba cikwatwa cakwe. . . . Cine cine mukapoose membu shesu shonse mwi tenga lya bemba.” (Mika 7:18, 19) Tontonkanyeni ifyo abaleikala mu nshita sha mu Baibolo baleumfwa ayo mashiwi. Bushe kuti wayabula icintu icapooswa “mwi tenga lya bemba”? Kanshi amashiwi ya kwa Mika yalanga ukuti ilyo Yehova alekelela, alafumyapo imembu shesu umupwilapo.
13. Bushe amashiwi ya kwa Yesu aya kuti “tulekeleleni imisha yesu” yalola mwi?
13 Yesu abomfeshe ukwampana kuba pa ukongwesha no ukongola ku kulangilila ukulekelela kwa kwa Yehova. Yesu atucincishe ukupepa ati: “Tulekeleleni imisha yesu.” (Mateo 6:12) Kanshi Yesu alingenye imembu ku misha. (Luka 11:4) Ilyo twabembuka, tuba ‘aba misha’ kuli Yehova. Ukukuma kwi shiwi lya ciGriki ilyapilibulwa ‘ukulekelela,’ icitabo cimo cisoso kuti: “Uku kuleka, ukusuulako ku misha pa kukanapinda.” Kuti twatila, ilyo Yehova alekelela, alafuuta imisha iyo engatupinda akubula ukutulekelela. Kanshi ababembu abalapila kuti basansamushiwa. Yehova takapinde ukuti tulipile imisha iyo afuuta!—Amalumbo 32:1, 2.
14. Bushe amashiwi ya kuti “ku kufuutwe membu shenu” yatulenga ukwelenganya cinshi?
14 Ukulekelela kwa kwa Yehova kwalondololwa na kabili pa Imilimo 3:19 apatila: “Lapileni, kabili pilibukileni ku [kufuutwe, NW] membu shenu.” Ishiwi lya kuti ‘ukufuutwa’ lyapilibulwa ukufuma kwi shiwi lya ciGriki ilingapilibula “ukukuumuna, . . . ukufuuta nelyo ukonaula.” Ukulingana na basoma bamo, imilandile yabomfiwa pano iya mampalanya ipilibula ukufuuta ifyalembwa. Calecitwa shani ico? Ku kale inki balebomfya yalepangwa ne mfita, ifinyamuti, na menshi. Pa numa fye ya kulemba na inki wa musango yo, umuntu kuti abuula umwepu wabomba no kufuute fyo filembo. Muli uku kulondolola e mo inkumbu sha kwa Yehova shalangililwa bwino bwino. Ilyo Lesa alekelela imembu shesu, ciba kwati abuula umwepu no kushifuuta.
15. Cinshi Yehova afwaya twishibe pali wene?
15 Ilyo twatontonkanya pali fi filangililo fyapusanapusana, bushe tacilelanga fye ukuti Yehova afwaya twishibe ukuti cine cine alalekelela imembu shesu kulila fye asanga ukuti natulapila mu bufumacumi? Tatufwile ukutiina atuti akatupingwila pali sho membu ku ntanshi. Ici calangililwa ku cintu cimbi ico Baibolo isokolola pa lwa nkumbu shikalamba isha kwa Yehova: Ilyo alekelela, alalabako.
“Imembu Shabo Nshakashiibukishe Kabili”
16, 17. Ilyo Baibolo yatila Yehova alalaba ku membu shesu, ilosha mwi, kabili mulandu nshi mwayasukile fyo?
16 Yehova alaile ukukuma ku baba mu cipingo cipya ati: “Nkabalekelela ku mampuulu yabo, ne membu shabo nshakashiibukishe kabili.” (Yeremia 31:34) Bushe e kutila ilyo Yehova alekelela tebukisha imembu kabili? Iyo te fyo cilepilibula. Baibolo itweba ulwa membu sha bantu abengi abo Yehova alekelele, pamo ne sha kwa Davidi. (2 Samwele 11:1-17; 12:13) Yehova afwile alishiba na nomba ifilubo bacitile. Ifyalembwa pa membu shabo, pamo no kulapila kwabo no kulekelela kwa kwa Lesa, fyalisungwa pa kuti tumwenemo. (Abena Roma 15:4) Ninshi ni mwi Baibolo ilosha ilyo yatila Yehova ‘tebukisha’ imembu sha bantu alekelela?
17 Ishiwi lya ciHebere ilyapilibulwa ‘nkebukisha’ talipilibula fye ukwibukisha ifyapita. Icitabo ca Theological Wordbook of the Old Testament cisoso kuti ico cisanshamo “ubupilibulo na bumbi ubwa kufwaya ukucitapo cimo.” E ico mu nshila imbi, ‘ukwibukisha’ ulubembu kusanshamo ukukanda ababembu. (Hosea 9:9) Lelo ilyo Lesa atila “imembu shabo nshakashiibukishe kabili,” aletulaya ukuti ilyo alekelela ababembu balapila, ku ntanshi takabakandile pali sho shine membu. (Esekiele 18:21, 22) Kanshi ukulaba kwa kwa Yehova kwa kuti tabuukulula imembu shesu libili libili pa kuti atupeelelepo umulandu nelyo ukutukandilapo imiku ne miku. Ca kusansamusha nga nshi ukwishiba ukuti Lesa wesu alalekelela no kulabako.
Ni Shani pa lwa Fifuma mu Kubembuka?
18. Mulandu nshi ukulekelela kushipilibwila ukuti umubembu walapila akapokololwa kuli fyonse ifikafuma mu filubo fyakwe?
18 Bushe ifi Yehova aitemenwa ukulekelela cipilibulo kuti umubembu uwalapila akacingililwa kuli fyonse ifingafuma mu lubembu lwakwe? Awe nakalya. Tatwingalabembuka ukwabulo kukandwa. Paulo alembele ati: “Ico umuntu abyala, e co akalobolola.” (Abena Galatia 6:7) Kuti twaponenwa na fimo ifingafuma mu micitile yesu. Te kutila ilyo Yehova alekelela umuntu alalenga ifibi filemuponena. Ilyo kwaisa amafya, Umwina Kristu talingile ukutontonkanya ati, ‘Napamo Yehova alenkandila pa membu sha kale.’ (Yakobo 1:13) Lubali lumbi, Yehova tatucingilila kuli fyonse ifingafuma mu micitile yesu iyalubana. Ukulekana, amafumo ya kupula, amalwele yapishiwa mu kulaalana, ukukanacetekelwa no kukanacindikwa—fyonse ifi e fya bulanda ififuma mu lubembu ifyo umo ashingaleuka. Ibukisheni ukuti nangu ni lintu Yehova alekelele Davidi pa membu shakwe kuli Bati-sheba na Uria, tacingilile Davidi ku fya bulanda ifyakonkelepo.—2 Samwele 12:9-12.
19-21. (a) Bushe ifunde lyalembwa pa Ubwina Lebi 6:1-7 lyalenonsha shani uo balufyenye na shimilandu? (b) Nga ca kuti ulubembu lwesu nalukuma bambi, Yehova asekelela nga twacita cinshi?
19 Mu membu shesu kuti mwafuma na fimbi, maka maka nga ca kuti bambi nabakumwako ku micitile yesu. Ku ca kumwenako, tontonkanyeni pa bulondoloshi bwaba pa Ubwina Lebi icipandwa 6. Ifunde lya kwa Mose pano lilelanda pa umuntu wacite cilubo cabipisha, e kutila aiba, afinsha, nelyo mu bucenjeshi asendela umwina Israele munankwe ifipe. Umubembu lyene akaaninina fye ndai ukuti takwete mulandu, apama ica kuti alapa no bufi. Balepaashanya fye babili takuli kambone. Lelo, pa numa kampingu wa kwa shimilandu acula, e ico ayebelela ulubembu lwakwe. Pa kuti Lesa amulekelele, ali no kucita ifintu na fimbi fitatu: ukubweseshapo cintu asendele ku uo aibile, ukulipila uo aibiile ica pali fisano, no kupeela sukusuku nge ca kusumino mulandu. Lyene, ifunde lyatila: “Na o shimapepo amukonsolwele ku cinso ca kwa Yehova, na o alekelelwe.”—Ubwina Lebi 6:1-7.
20 Ili funde lyali kupekanya kwa kwa Lesa ukwa nkumbu. Lyaleafwa uwaibiilwe, uo ifipe fyakwe fyabweshiwe kabili uyo ukwabulo kutwishika aleilulukwa lintu shimilandu mu kupelako asumine ukuti alibembwike. Ifunde na kabili lyalyafwile uyo shimilandu untu kampingu wakwe kwi pele pele amulengele ukusumina umulandu no kuwamya pa cilubo cakwe. Cine cine, nga alikeene ukucite fyo, nga talekelelwe kuli Lesa.
21 Nangula tatwaba mwi Funde lya kwa Mose, lilatusanikilako ifyo Yehova atontonkanya, na fintu amona ukulekelela. (Abena Kolose 2:13, 14) Nga ca kuti imembu shesu shakuma bambi, Yehova alasekelela lintu twaesha na maka ukulungike cilubo. (Mateo 5:23, 24) Ici kuti casanshamo ukwishibo lubembu tucitile, ukusumino mulandu, no kulomba fye umuntu tubifishe ukuti atubelele uluse. E lyo twingapaapaata kuli Yehova ukucetekela mwi lambo lya kwa Yesu no kusango kwilulukwa kwa kuti Lesa natulekelela.—AbaHebere 10:21, 22.
22. Finshi napamo fingendela pamo no kulekelela kwa kwa Yehova?
22 Nga filya ficita umufyashi onse uwa kutemwa, Yehova pambi kuti abelelo luse no kutusalapulako. (Amapinda 3:11, 12) Umwina Kristu uulapile kuti pambi alekuluka mwi shuko lya kubomba nga eluda, umubomfi utumikila, nelyo kashimikila wa nshita yonse. Kuti camukalipa pa kashita pa kupusumuna amashuko ayo atemenwe icine cine. Lelo, ukusalapula kwa musango yo takupilibulo kuti Yehova tamulekelele. Tufwile ukwibukisho kuti ukusalapula ukufuma kuli Yehova kushininkisha fye ukuti alitutemwa. Ukukupokelela no kukubomfya kuti catuwamina.—AbaHebere 12:5-11.
23. Mulandu nshi tushifwile ukutontonkanishisha ati Yehova tengatubelela inkumbu ifwe, kabili mulandu nshi tulingile ukupashanishisha ukulekelela kwakwe?
23 Fintu caba ica kusansamusha ukwishibo kuti Lesa wesu ‘alalekelela’! Te mulandu ne filubo nalimo twacitile kale, tatufwile ukutontonkanya ukuti Yehova te kuti atubelele inkumbu. Nga cine cine twalapila, twalungike cilubo, kabili twapepa kuli Yehova mu mukoosha ukuti atulekelele, ukucetekela mu mulopa wa kwa Yesu uwasuumine, kuti twacetekelo ukwabula no kutwishika ukuti Yehova akatulekelela. (1 Yohane 1:9) Natulepashanya ukulekelela kwakwe mu fyo tucita kuli bambi. Na kabushe, nga ca kuti Yehova, uushibembuka, alatulekelela mu kutemwa, bushe ifwe, fwe bantunse babembu tatufwile ukubombesha pa kuti tulelekelelana?
[Amafutunoti]
a Ishiwi lya ciHebere ilyapilibulwa “imibumbilwe yesu,” lilabomfiwa na pa kulanda pa fipe fye bumba ifibumbwa no mubumfi.—Esaya 29:16.
b Uwasoma umo atila icakashika ce ‘calebelelela icakashika. Tacalecucuka ku mume, ku mfula, ku kucapa, nelyo ku kucibomfya libili libili.’
Amepusho ya Kutontonkanyapo
2 Imilandu 33:1-13 Mulandu nshi Yehova alekelele Manase, kabili cinshi ici citusambilisha pa lwa nkumbu Shakwe?
Mateo 6:12, 14, 15 Mulandu nshi tulingile ukulekelela bambi nga pali umulandu wa kucitile fyo?
Luka 15:11-32 Cinshi uyu mulumbe utusambilisha pa fyo Yehova aitemenwa ukulekelela, kabili mwaumfwa shani pali ici?
2 Abena Korinti 7:8-11 Cinshi tufwile ukucita pa kuti Lesa aletulekelela?
[Icikope pe bula 263]
“Imembu shenu . . . kuti shabuuta nge mfula yabuuta”
[Icikope pe bula 266]
Yehova afwaya twishibe ukuti ‘alalekelela’