Fintu Icitetekelo Cingaafwa Abalwala

UBULONDOLOSHI bwa kundapa kwa fipesha amano muli Baibolo butwebekesha ukuti Lesa aliba uwayangwako pa lwa butuntulu bwesu ubusuma, kabili bulanga amaka yakwe aya kuposha. Apantu uku kundapa kwa cipesha amano kwacindike Lesa kabili kwaletele ubuseko bukalamba, cilimo ukupelulula ukwipusha ukuti, Bushe ica bupe ca kuposha ku mupashi wa mushilo cicili cilabomba?

Icasuko kuli ico cipusho ni iyo—kabili umulandu kuti pambi wapapusha bamo. Kulya kundapa kwa fipesha amano mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo kwalifikilisha imifwaile ya kuko. The Illustrated Bible Dictionary mu kulinga ilangilila ukuti: “Imifwaile ya kuposha kwa fipesha amano yali ya butotelo, te ya fya cipatala.” Yali mifwaile nshi imo iya butotelo iyabombelwe kuli filya fipesha amano?

Ku cintu cimo, ifipesha amano fya kuposha ifya kwa Yesu fyabombele imifwaile ya kumwishibisha nga Mesia. Kabili pa numa ya mfwa yakwe, fyabombele ku kulangilila ukuti ipaalo lya kwa Lesa lyali pa cilonganino cipya ica Bwina Kristu. (Mateo 11:2-6; AbaHebere 2:3, 4) Mu kulundapo, fyalangishe ukuti ubulayo bwa kwa Lesa ku kuposha umutundu wa muntu mu calo cipya bukafikilishiwa. Fitungilila icitetekelo cesu ukuti inshita mu cituntulu ikesa lintu “umwikashi wa mu calo takasose, ati, Nindwala; abantu abaikalamo, bantu abalekelelwa amampuulu yabo.” (Esaya 33:24) Lintu iyi mifwaile ya mu mwanda wa myaka yafikilwepo, ifipesha amano tafyalekabilwa na kabili.

Cili icawaminwa ukumonwa ukuti abasambi ba kwa Yesu aba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo abene baliculile ku ntenda isho shishaposhiwe mu nshila ya cipesha mano. Ubu bushinino bwalundwako ukuti imibombele ya kuposha kwa cipesha mano iya kwa Yesu pamo pene na iyo iya batumwa yapekanishiwe ku kusambilisha icine cacindama, te ku kupayanya umulimo wa fya cipatala. Lintu atashishe ukundapa ku kulwala kwa libili libili ukwa kwa Timote, Paulo akoseleshe ukubomfya kwa muti ukwa mwangashi, te kuposha kwa mu citetekelo. Paulo, uwabombele ifipesha mano fya kuposha, tailulwilwe ukufuma ku “muunga mu mubili” lelo watwalilile ‘ukumututamo ififunshi.’—2 Abena Korinti 12:7; 1 Timote 5:23.

Lintu abatumwa bafwile, ica bupe ca kuposha calipwile. Paulo umwine alangilile ukuti ici cali no kucitika. Ukupashanya icilonganino ca Bwina Kristu ku kanya, Paulo asosele ukuti: “Ilyo nali umwaice, nalelanda ngo mwaice, naleumfwa ngo mwaice, naletontonkanya ngo mwaice; lelo nomba ndi mukalamba, nindeke fya bwaice.” Icishinka ca cilangililo cakwe cali ca kuti ifya bupe fya fipesha amano ifya mupashi fyali lubali lwa bwaice bwa cilonganino ca Bwina Kristu. Fyali “fya bwaice.” E ico, alondolwele ukuti: ‘[Ifya bupe fya cipesha mano] fikafubalishiwa.’—1 Abena Korinti 13:8-11.

Bushe Icitetekelo Kuti Cayafwa Lintu Twalwala?

Nangu cibe fyo, nangu cingati tatwashintilila pa kuposha kwa mu citetekelo, mu kushininkisha cili icalinga ukupepa kuli Lesa ku kwaafwa lintu twalwala. Kabili mu kushininkisha takuli icalubana ne pepo lya bambi mu kutwimininako. Lelo amapepo yafwile ukuba aya cine cine kabili mu kumfwana no kufwaya kwa kwa Lesa. (1 Yohane 5:14, 15) Takwaba apali ponse apo Baibolo itukambisha ukupepela ukuposha kwa mu citetekelo.a Ukucila, tupepela ukwaafwa kwabamo kutemwa ukwa kwa Yehova mu kati ka fya kwesha ifilengwa no kulwala.

Baibolo ilanga cintu aba citetekelo abalelwala pambi bengapepela lintu isosa ukuti: “Yehova amutungilila pa busanshi bwa kutembuka: ukusendama kwakwe konse mu kulwala kwakwe musangulo bumi.” (Ilumbo 41:3) Ukwetetula pa Cebo ca kwa Lesa kukaafwa abo abacula ku bulwele bwa mu nkuntu. Kemba wa malumbo alembele ukuti: “Uluse lwenu lwantungilila, mwe Yehova; pa kuba ayengi muli ine amatontonkanyo ya kunsakamika, ifya kusansamusha fyenu finengo kupekwa.”—Ilumbo 94:18, 19; moneni na kabili 63:6-8.

Mu kulundapo, tulekabila ukulanga itontonkanyo lisuma mu milandu ya butuntulu bwa bumi, kabili Baibolo ilatufunda pa lwa ici. Caliwama ukwikala umwabela ifishinte fya Baibolo ukucila ukuibimba mu kubomfya bubi bubi ukwa miti ikola, ukupeepa, ukunwa kwacishamo, nelyo ukulya kwacishamo kabili lyene lintu ubulwele bwakonkapo, ukwalukila mu kupelelwa ku kuposha kwa mu citetekelo. Ukupepela icipesha amano lintu umo apumwa no bulwele te ca kupyanikapo ca myendele ya mano ku kufyuka ubulwele bwingasengaukwa, pamo nga ukupitila mu kulya ifya kulya fyabamo mulyo nga ca kuti epo fili nelyo ukufwaya ukwaafwa kwafikapo ukwa fya cipatala uko cingacitika.

Icebo ca kwa Lesa na kabili citukoselesha ukukusha imibele ya muntontonkanya iituntulu iyo inganonsha ubutuntulu bwesu ubwa ku mubili. Ibuku lya Amapinda lifunda ukuti: “Umutima uwatekanya mweo wa mubili, lelo akalumwa kufumuka kwa mufupa.” “Umutima wa nsansa muti usuma, lelo umutima uwafunshika uumye fupa.” (Amapinda 14:30; 17:22) Ukupepela umupashi wa mushilo ku kulundulula ukutekanya no buseko muli ifwe kuti kwakwata fye ifya kufumamo fya kunonsha pa butuntulu bwesu ubwa ku mubili.—Abena Filipi 4:6, 7.

Ni Shani pa lwa Kuposha kwa mu Citetekelo?

Kwena, nelyo nga ca kuti umuntu aikala uwa bumi bwa butuntulu busuma ukufika uko imibele yakwe ingasuminisha, ubulwele nalyo line pambi kuti bwapama. Cinshi lyene? Bushe mwalibamo ubusanso mu kuya ku uposha mu citetekelo mwi subilo lya kuposhiwa? Ee, mwalibamo busanso. Abaposha mu citetekelo aba muno nshiku ni limo limo fye babomba apa fye. Kabili ukupoosa indalama pa uposha mu citetekelo lintu isho ndalama shingapooswa pa kwaafwa kwa fya cipatala kuti kwafumamo ubucushi. Pa mbali ya ico, mulandu nshi ukupeelela indalama abantu umo umo abashukila bucisuminesumine bwa bantu?

Bamo kuti pambi bapaasha ukuti: ‘Mu kushininkisha, ukuposha kwa mu citetekelo kufwile ukuba ukwa bucindami bumo nga ca kuti nelyo fye ciputulwa cinono ica abo abaya ku “baposha” balaposhiwa.’ Lelo cili icingapaashanishiwapo nampo nga abaposha mu citetekelo mu cituntulu balaposha uuli onse mu nshila ibelelela. Encyclopædia Britannica isumina ukuti: “Ukusapika kwalamwa panono mu kulinganishiwako kwafikwapo ku fya kusangwilako fishaishibikwa ifingi mu kuposha kwa mu citetekelo.”

Nelyo cingati impendwa inono imoneka ukuposhiwa, ici tacili bushinino bwa mupashi wa mushilo mu kubomba. Mu Lyashi lya pa Lupili, Yesu asosele ukuti: “Abengi muli bulya bushiku bakatila kuli ine, Mwe Shikulu, mwe Shikulu, bushe tatwasesemene mwi shina lyenu? bushe tatwafumiishe ifiwa mwi shina lyenu? bushe tatwacitile ifya maka ifingi mwi shina lyenu? Kabili e lyo nkasosa kuli bene, nkatila, Nshamwishiba nakalya; fumeni apa, mwe bacita amampuulu.” (Mateo 7:22, 23) Yesu na kabili asosele ukuti bamo, nangu cingati tabasuminishiwa na Lesa, baali no kongola abantu ukupitila mu fishibilo: “Pantu bakristu wa bufi na bakasesema wa bufi bakema, no kulange fishibilo fikalamba ne fya kupapa; ifya kuti balufye na basalwa bene.” (Mateo 24:24) Mu kushininkisha, abaposha mu citetekelo aba muno nshiku kuti basanshiwa mu kubomfiwa kwa ayo mashiwi, mu kuba na malyashi yabo aya kucincimusha, ukupinda kwatwalilila ku ndalama, no kuposha kwa cipesha mano kwatunganishiwa.

Aba musango uyo tabalekonka mu nkasa sha kwa Yesu. Ni ani, lyene, untu balekonka? Umutumwa Paulo atulangilila lintu asosa ukuti: “Satana umwine aifungushanya ku kuba malaika wa lubuuto. E ico te ca kupapa nga bakapyunga wakwe baifungushanya kwati ni bakapyunga wa bulungami; impela yabo ikaba ifyabe milimo yabo.” (2 Abena Korinti 11:14, 15) Nga ca kuti abaposha mu citetekelo tabacita ukuposha uko batunga, lyene ni bakabepa, abalekonka inshila ya kwa Satana, “[uulufya] bonse abaikala mu calo conse.” (Ukusokolola 12:9) Lelo ni shani nga ca kuti, mu milandu yacepesha, baposha? Bushe te kuti cibe ukuti “ifya maka” fyabo fyaletwako mu maka ya kwa Satana ne fibanda fyakwe? Ee, ico cifwile ukuba e mulandu!

Inshita ya Kuposha kwa Cine Cine

Ukundapa kwa fipesha amano ukwa kwa Yesu kwacitilwe mu kuba no kwaafwa kwa mupashi wa mushilo uwa kwa Lesa. Kwalangishe imifwaile yakwe iya kupikulula impika sha butuntulu bwa bumi shonse isha muntu mu nshita yakwe iyalinga. Yehova alaya “ukuposhe nko.” (Ukusokolola 22:2) Kabili takaposhe fye amalwele lelo na kabili ukufumyapo imfwa. Yohane alondolola ukuti Yesu alishile “ukuti onse uumutetekela eonaika, lelo abe no mweo wa muyayaya.” (Yohane 3:16) Mwandi kuposha kwawama uko kukaba! Yesu na kabili akacita ukundapa ukupala uko ukwalembwa muli Baibolo lelo pa cipimo cikalamba nga nshi. Akabuusha fye na bafwa! (Yohane 5:28, 29) Ni lilali ici cikacitika?

Mu calo cipya ica kwa Lesa, ico, ukulingana no bushinino bonse, cili mupepi nga nshi. Ico calo cipya, icili no kuletwako pa numa ububifi bwa iyi micitile ya fintu bwafumishiwapo kuli pe na pe, cikaba lipaalo lya cine cine ku mutundu wa muntu aba mitima yalungama. Cikaba calo umwabula ukucula. “[Lesa] akafuute filamba fyonse ku menso yabo, ne mfwa tayakabeko kabili iyo; takwakabe kabili ukuloosha nangu kukuuta nangu kucululuka; pa kuti ifya ntanshi nafiya.” (Ukusokolola 21:4) Mwandi kucilana ku fintu tumona ukutushinguluka ilelo!

E ico, mu milandu ya kulwala, pepa kuli Lesa ku kutungililwa. Kabili nampo nga walilwala nelyo uli mutuntulu, sambilila fintu ubumi bwa muyayaya ukwabula ukulwala mu cine cine bwaba ubwingacitikako. Kuula icitetetelo cobe muli ubu bulayo bwacetekelwa ubwa kwa Lesa pa kusambilila ifya kuloshako ifingi kuli bwene muli Baibolo. Sambilila fintu imifwaile ya kwa Lesa muli uku kuloshako ilepalamina ku kufikilishiwa ukulingana no kutantika kwakwe ukwa nshita. Witwishika, pantu Icebo ca kwa Lesa citwebekesha ukuti: “Akamine mfwa ukumina kwa pe. Shikulu Yehova akafuuta ne filamba pa finso fyonse.”—Esaya 25:8.

[Futunoti]

[Icikope pe bula 7]

Ukuposha kwa fipesha amano ukwa kwa Yesu kwafikilishe imifwaile ya kuko

[Icikope pe bula 8]

Yesu akabwekeshapo no kufusha ukuposha kwa fipesha mano