Bushe Umutende wa kwa Kristu Kuti Wateka Shani mu Mitima Yesu?
“Umutende wa kwa Kristu muleke uteke mu mitima yenu, umutende uo mwaitilwemo ku kuba Umubili umo.”—ABENA KOLOSE 3:15.
1, 2. Bushe “umutende wa kwa Kristu” uteka shani mu mutima wa Mwina Kristu?
ABENGI balipata ishiwi lya kuti ukuteka, pantu libalenga ukutontonkanya pa kufyengwa no kupatikishiwa ukucita fimo. E co, bamo kuti bamona ukukonkomesha kwa kwa Paulo ku Bena Kristu banankwe mu Kolose ukwa kuti, “Umutende wa kwa Kristu muleke uteke mu mitima yenu,” ngo kushaba bwino. (Abena Kolose 3:15) Bushe tatuli fibumbwa ifingaisalila? Mulandu nshi tulingile ukusuminisha cimo nelyo umuntu umbi ukuteka mu mitima yesu?
2 Paulo taleeba abena Kolose ukukaana insambu shabo isha kuisalila. Ishiwi lya ciGriki ilyapilibulwa “uteke” pa Abena Kolose 3:15 lyapala kwi shiwi lyapilibulwa uwa kwangalila aba fyangalo uwalepeela icilambu mu mangalo ya kucimfyanya muli shilya nshiku. Aba fyangalo balikwete insambu sha kucita fimo kulila fye tabatobele amafunde, lelo pa mpela, uwalebangalila e walesala uwakonkele sana amafunde no kucimfya ubwangalo. Na ifwe twalikwata insambu sha kusala ukucite fintu ifingi mu bumi, lelo ilyo tulecite fi, umutende wa kwa Kristu ufwile lyonse “ukutwangalila”—nelyo nge fyo kapilibula uwe shina lya Edgar J. Goodspeed apilibwile, “ifunde lya kutungulula” mu mitima yesu.
3. Bushe “umutende wa kwa Kristu” cinshi?
3 Bushe “umutende wa kwa Kristu” cinshi? Mutelelwe, umutende wa lwa nkati, uo tukwata ilyo twaba abasambi ba kwa Yesu no kusambilila ukuti twalitemwikwa no kupokelelwa kuli Yehova Lesa no Mwana wakwe. Ilyo Yesu ali mupepi no kusha abasambi bakwe, abebele ati: “Umutende wandi ndemupeela; . . . Imitima yenu iisakamikwa, nangu kuba no mwenso.” (Yohane 14:27) Mupepi ne myaka 2,000 nomba, abasubwa ba busumino ababa filundwa fya mubili wa kwa Kristu baliipakisha uyu mutende, kabili lelo na banabo, “impaanga shimbi,” balikwatako uyo mutende. (Yohane 10:16) Uyu mutende e ufwile ukuteka mu mitima yesu. Nga tuleeshiwa icabipisha, kuti watwafwa ukutaluka ku kucimfiwa no mwenso nelyo ukusakamikwa sana. Natumone ifyo ici cingacitika ilyo twafyengwa, ilyo tuli na masakamika, kabili ilyo tuleyumfwa abashacindama.
Ilyo Twafyengwa
4. (a) Bushe Yesu aishibe shani ulufyengo? (b) Bushe Abena Kristu bacita shani ilyo balefyengwa?
4 Imfumu Solomone yatile: “Abantu bacito lukambo ku bantu ku kubabifya.” (Lukala Milandu 8:9) Yesu alishibe ukuti ayo mashiwi ya cine. Ilyo ali mu muulu, alimwene ifyo abantunse balefyenga nga nshi abantu bambi. Ilyo ali pe sonde, alifyengelwe nga nshi ilyo apeelwe umulandu wa kuponta no kwipaiwa nge cipondo, nangu ca kuti ali muntu wabula ulubembu. (Mateo 26:63-66; Marko 15:27) Na lelo line, ulufyengo lwaba fye konse konse, kabili Abena Kristu ba cine balicula nga nshi, apo baba “abapatwa ku nko shonse.” (Mateo 24:9) Lelo, nangu ca kuti bapitile mu fya kutiinya mu nkambi baleipaiwa isha baNazi na mu fifungo fya ku Soviet, nangu ca kuti balasanswa ku mabumba, ukubabepesha ubufi, no kubasansa, umutende wa kwa Kristu wabalenga ukutwalilila abashangila. Balipashanya Yesu, uo tubelengapo ati: “Wene ilyo atukilwe tatukene, ilyo aculile tapangishe iyo, lelo aipeele ku upingwilo mwalungama.”—1 Petro 2:23.
5. Cinshi tufwile ukucita intanshi ilyo twaumfwa pa cilemoneka ngo lufyengo mu cilonganino?
5 Limo limo, kuti twamona kwati umo mu cilonganino ca Bwina Kristu nafyengwa. Nga cabe fyo, kuti twayumfwa nga Paulo, uwatile: “Nani apuntulwa, na ine nshilengwo kufulwa?” (2 Abena Korinti 11:29) Cinshi twingacita? Tufwile ukuipusha ati, ‘Bushe cine cine pali ulufyengo?’ Ilingi, tatwishiba ifishinka fyonse. Kuti nalimo twakalipa ilyo twakutika kuli umo uuletunga ukuti naishiba fyonse. Kanshi kwaliba umulandu usuma uo Baibolo isosela ati: “Uwapelwa amano atetekele cebo conse.” (Amapinda 14:15) E co tufwile ukucenjela.
6. Kuti twacita shani nga tulemona kwati mu cilonganino muli ulufyengo?
6 Nomba, tutile ni fwe bene tulemona kwati natufyengwa. Bushe umuntu uwaba no mutende wa kwa Kristu mu mutima wakwe kuti acita shani? Kuti nalimo twafwaya ukulanshanya no muntu uo tuletontonkanya ati natulufyanya. Lyene, ukucila ukulanda uyu mulandu no muntu fye onse uwingakutika, bushe te kuti ciwamishe ukusha umulandu mu maboko ya kwa Yehova ukupitila mwi pepo no kucetekela ukuti akashininkisha ukuti ubupingushi bwacitwa? (Amalumbo 9:10; Amapinda 3:5) Kuti cawama ukuti ilyo twacite ci, tukabombela pali uyo mulandu mu mutima no “kutalala.” (Amalumbo 4:4) Ilingi, ukufunda kwa kwa Paulo kuti kwabomba. Atile: “Mube abashipikishanya, no kubelelano luse nga umo aba na kafiimbo ku mubiye; ifyo Shikulu amubelelo luse, e fyo na imwe mubelele uluse.”—Abena Kolose 3:13.
7. Cinshi lyonse tulingile ukwibukisha ilyo tulebomba na bamunyinefwe?
7 Lelo, fyonse ifyo twacita, tulingile ukwibukisha ukuti nangu ca kuti tatwingalama ifyacitike, kuti twailama ilyo tuleankulako. Nga tatwankwileko bwino ku lufyengo tuletunganya, kuti capumfyanya nga nshi umutende ukucila fye ne fyo ulufyengo lwingacita. (Amapinda 18:14) Kuti nalimo twapunushiwa no kuleka ukubishanya ne cilonganino ukufikila ilyo twamono ukuti ubupingushi nomba bwacitwa. Kemba wa malumbo alembele ati ku batemwa amalango ya kwa Yehova “takwaba na ca kuipununako.” (Amalumbo 119:165) Icishinka ca kuti bonse tulafyengwa limo limo. Mwileka ifi fintu fyabipa ifya musango yo fimupumfyanye ukubombela Yehova. Ukucila, lekeni umutende wa kwa Kristu uteke mu mutima wenu.
Ilyo Tuli na Masakamika
8. Fintu nshi fimo ifilenga amasakamika, kabili cinshi amasakamika yengaleta?
8 Amasakamika cintu ico tushingasengauka muli shino “nshiku sha kulekelesha.” (2 Timote 3:1) Ca cine ukuti Yesu atile: “Mwisakamikilwa myeo yenu, ico mulelya; nangu mibili yenu, ico mulefwala.” (Luka 12:22) Lelo te lyonse tuba na masakamika pa mulandu wa kwangwa ifya ku mubili. Lote ali no “bulanda” pa mulandu wa bubifi bwali mu Sodomu. ( 2Petro 2:7) Paulo ali na masakamika pa mulandu wa “kusakamane nkuta shonse.” (2 Abena Korinti 11:28) Yesu alishikitike nga nshi ubushiku ilyo kwashele ubushiku bumo ukuti afwe ica kuti “amabe yakwe [yali] nga matoni yakalamba ya mulopa ayaleponena pa nshi.” (Luka 22:44) Kanshi twamona ukuti te masakamika yonse yalanga ukuti tatwakwata icitetekelo cakosa. Lelo, te mulandu ne calenga ayo masakamika, nga yacilamo kabili yasenda sana inshita, kuti yatulenga ukukanaba no mutende. Amasakamika yalinasha bamo, ukubalenga ukumfwa kwati te kuti batwalilile ukubomba imilimo yaba mu kubombela Yehova. Baibolo itila: “Ukusakamana kwa mu mutima wa muntu kulaukontamika.” (Amapinda 12:25) Kanshi cinshi twingacita nga twacushiwa na masakamika?
9. Finshi twingacita ifingatwafwa ukucefyako amasakamika, lelo fintu nshi ifilenga amasakamika ifyo tushingafumyapo?
9 Limo limo, kuti nalimo twacitapo fimo ifingatwafwa. Nga ca kuti ubulwele e buletulenga ukusakamikwa, kuti caba bwino ukubusakamana, lelo imilandu ya musango yo tufwile ukuipingwila.a (Mateo 9:12) Nga ca kuti imilimo yatufulila, kuti nalimo caba bwino ukupeelako imo kuli bambi. (Ukufuma 18:13-23) Ni shani kuli balya—nga bafyashi—abakwata imilimo ikalamba iyo bashingapeela bambi. Ni shani ulwa Mwina Kristu uleikala no mwina mwakwe uumukaanya ukupepa? Ni shani pa lupwa ululi mu bwafya bwa ndalama nelyo ulwikala mu cifulo umwaba inkondo? Kanshi twamona ukuti tatwingapwisha fyonse ifileta amasakamika muli buno bwikashi. Lelo, kuti twatwalilila no mutende wa kwa Kristu mu mitima yesu. Kuti twacita shani ifyo?
10. Ni nshila nshi shibili Umwina Kristu engabomfya pa kucefyako amasakamika?
10 Inshila imo kufwaya icisansamushi mu Cebo ca kwa Lesa. Imfumu Davidi yalembele ati: “Pa kuba ayengi muli ine amatontonkanyo ya kusakamika, ifya kusansamusha fyenu finengo kupekwa.” (Amalumbo 94:19) “Ifya kusansamusha” fya kwa Yehova kuti fyasangwa muli Baibolo. Ukubelenga ici Citabo capuutwamo lyonse kukatwafwa ukuba no mutende wa kwa Kristu mu mitima yesu. Baibolo itila: “Poosa pali Yehova icisendo cobe icafina, wene alekulama; pe fye takasuminishe uwalungama ukutelententa.” (Amalumbo 55:22) Paulo na o alandile ifyapalako ilyo alembele ati: “Mwisakamikwa nangu kamo, lelo mu fintu fyonse lekeni ifya kulomba fyenu fiishibikwe kuli Lesa mu kupepa no kupaapaata pamo no kutootela; no mutende wa kwa Lesa uwapulamo mu kwiluka konse, wakulalinde mitima yenu na mapange yenu muli Kristu Yesu.” (Abena Filipi 4:6, 7) Nga tulepepa lyonse no mukosha tukaafwiwa ukuba no mutende wesu lyonse.
11. (a) Bushe Yesu ali shani ica kumwenako cisuma mu kupepa? (b) Tufwile ukumona shani ipepo?
11 Yesu ali ca kumwenako cawamisha ukukuma kuli ici. Inshita shimo, alelanda kuli Wishi wa ku muulu mwi pepo pa nshita ikalamba. (Mateo 14:23; Luka 6:12) Ipepo lyamwafwile ukushipikisha amesho yabipisha. Ubushiku ilyo ashilaipaiwa, ubulanda bwakwe bwalicililemo. Cinshi acitile? Apepele no “kupimpo kwacila.” (Luka 22:44) Ca cine, Umwana wapwililika uwa kwa Lesa alepepa lyonse. Kanshi calicindama nga nshi ku bakonshi bakwe abashapwililika ukuba no musango wa kulapepa lyonse! Yesu asambilishe abasambi bakwe “ukupepa pe, no kukananenuka.” (Luka 18:1) Ipepo kulanshanya kwa cine kabili ukwacindama no Muntu uwatwishiba bwino ukucila ifyo twaishiba. (Amalumbo 103:14) Nga tulefwaya ukusunga umutende wa kwa Kristu mu mitima yesu, ‘tukapepa no kukanaleka.’—1 Abena Tesalonika 5:17.
Ukucimfya Ukupelebela Kwesu
12. Finshi fingalenga bamo ukumfwa kwati ifyo balecita tafifikilepo?
12 Yehova amona umo umo pa babomfi bakwe ukuba umusuma, uwacindama. (Hagai 2:7) Lelo, abengi balafilwa ukusumina ici. Bamo kuti bafuupulwa pa mulandu wa kukota, imilimo ya mu lupwa iilefulilako fye, nelyo ukulwalilila. Bamo kuti bayumfwa abashacindama pa mulandu wa fibi ifyo bapitilemo ilyo bali abaice. Kabili bambi na bo kuti bacushiwa pa mulandu wa filubo bacitile ku numa, ukutwishika nampo nga Yehova kuti abelela. (Amalumbo 51:3) Cinshi twingacita no kuyumfwa kwa musango yo?
13. Kusansamusha nshi ukwa mu Malembo ukwingafwa abayumfwa abashafikapo?
13 Umutende wa kwa Kristu ukatulenga ukushininkisha ukuti Yehova alitutemwa. Kuti twabukulula umutende mu mitima yesu pa kwetetula pa cishinka ca kuti Yesu tabalile atila ubucindami bwesu bwaba mu kulinganya ifyo tucita ku fyo bambi bacita. (Mateo 25:14, 15; Marko 12:41-44) Ico alandilepo sana ni bucishinka. Aebele abasambi bakwe ati: “Uwashipikisha ukufika ku mpela, wene akapusuka.” (Mateo 24:13) Yesu wine na o ali “uwasuulwa” ku bantu, lelo alishininkishe ukuti Wishi alimutemenwe. (Esaya 53:3; Yohane 10:17) Kabili aebele abasambi bakwe ukuti nabo bene balitemwikwe. (Yohane 14:21) Pa kukomaila pali ici, Yesu atile: “Bushe inseba shibili tashishitwa ku kalikobili kamo kanini? Kabili nangu lumo pali isho te kuti lupone pa nshi ukwabula Shinwe ukusuminisha: lelo ne mishishi ya ku mitwe yenu yalipendwa yonse. E ico mwitiina; imwe umutengo mwacilamo apakalamba ku nseba.” (Mateo 10:29-31) Kwena ici cilatushinina sana ulwa kutemwa kwa kwa Yehova!
14. Finshi fitushinina ukuti Yehova alicindamika umo umo?
14 Yesu na kabili atile: “Takuli uwingesa kuli ine, kano Tata uwantumine amukula.” (Yohane 6:44) Apo Yehova alitukula ukuti tukonke Yesu, afwaya tukapusuke. Yesu aebele abasambi bakwe ati: “Te kufwaya kwa kwa Shinwe uuli mu muulu ukuti kamo pali utu tunono konaike.” (Mateo 18:14) E ico, nga mulebomba no mutima onse, kuti mwasekelela mu milimo yenu iisuma. (Abena Galatia 6:4) Nga mulecula pa mulandu wa filubo mwacitile kale, ishibeni ukuti Yehova akalekelela “apakalamba” abalapila icine cine. (Esaya 43:25; 55:7) Nga pali cimbi icilemufuupula, ibukisheni ukuti “Yehova aba mupepi na ku baputuke misana, kabili abafunshike mitima alabapususha.”—Amalumbo 34:18.
15. (a) Bushe Satana afwaya shani ukutupoka umutende? (b) Kucetekela nshi twingakwata muli Yehova?
15 Ico Satana afwaisha sana kumupoka umutende wenu. E walenga ukuti kube ulubembu twapyana ulo bonse tushomboka nalo. (Abena Roma 7:21-24) Kuti afwaisha ukuti muleumfwa kwati ukukanapwililika kwenu kulenga Lesa ukukanapokelela ifyo mucita. Mwileka Kaseebanya amufuupule! Ishibeni amapange yakwe, kabili lekeni uko kwishiba kumulenge ukupampamina pa kushipikisha. (2 Abena Korinti 2:11; Abena Efese 6:11-13) Ibukisheni ukuti “Lesa alikula acile mitima yesu, kabili aishiba fyonse.” (1 Yohane 3:20) Yehova tamona fye ifilubo tucita. Alamona na mapange yesu yene. E ico, sansamushiweni ku mashiwi ya kwa kemba wa malumbo aya kuti: “Yehova takashe abantu bakwe, kabili icikwatwa cakwe takacilekeleshe.”—Amalumbo 94:14.
Abaikatana mu Mutende wa kwa Kristu
16. Kuti twalanda shani ukuti tatwaba fweka ilyo tuleesha ukushipikisha?
16 Paulo alembele ati tufwile ukuleka umutende wa kwa Kristu uteke mu mitima yesu pantu twaitilwe “ukuba umubili umo.” Abena Kristu basubwa abo Paulo alembeele baitilwe ku kuba ifilundwa fya mubili wa kwa Kristu, nge fyaba na bashalapo pa basubwa lelo. Ifibusa fyabo “impaanga shimbi” babombela pamo na bo ngo “mukuni umo” ukutungululwa na “umucemi umo,” Yesu Kristu. (Yohane 10:16) Bonse pamo, abantu iminshipendwa abapanga “umukuni” wa mwi sonde lyonse baleleka umutende wa kwa Kristu ukuteka imitima yabo. Ukwishiba ukuti tatwaba fweka kuti kuletwafwa ukushipikisha. Petro alembele ati: “Mukaanyeni [Satana]; iminineni abakosa ndi mu citetekelo, pa kwishibo kuti bamunyinenwe ba pano isonde batuulo mutuulo uyo wine wa kucula.”—1 Petro 5:9.
17. Cinshi cilingile ukutulenga ukuleka umutende wa kwa Kristu ukuteka mu mitima yesu?
17 Kanshi, shi bonse natutwalilile ukulundulula umutende, icisabo cacindama ica mupashi wa mushilo uwa kwa Lesa. (Abena Galatia 5:22, 23) Abo Yehova akasanga ababula akabi, ababula akalema, kabili aba mutende bakapaalwa no bumi bwa muyayaya pe sonde lya paradise, umukekala ubulungami. (2 Petro 3:13, 14) Twalikwata ifintu ifingi ifya kutulenga ukuleka umutende wa kwa Kristu ukuteka mu mitima yesu.
[Futunoti]
a Inshita shimo amalwele e yengalenga amasakamika nelyo fye ukuyalenga ukucilamo, pamo nga ukuba no bulanda sana pa mulandu wa bulwele.
Bushe Muleibukisha?
• Umutende wa kwa Kristu cinshi?
• Umutende wa kwa Kristu kuti wateka shani mu mitima yesu ilyo twafyengwa?
• Umutende wa kwa Kristu utwafwa shani ukucimfya amasakamika?
• Umutende wa kwa Kristu utusansamusha shani ilyo twayumfwa abashacindama?
[Icikope pe bula 15]
Ilyo ali pa ntanshi ya balwani bakwe, Yesu apepele kuli Yehova
[Icikope pe bula 16]
Ukupala ukukumbatilwa bwino kuli wishi wa kutemwa, ifya kusansamusha fya kwa Yehova kuti fyacefyako amasakamika yesu
[Icikope pe bula 18]
Lesa alicindamika nga nshi ukushipikisha