Mwiminine Abapwililila Kabili Abashininkisha
Abantu Abengi Mwi Sonde Lyonse Balitemwa Kabili Balatasha Pali New World Translation
KWALI ukubombesha pa myaka 12, imyeshi itatu, ne nshiku 11. Nalyo line, pa March 13, 1960, ulubali lwa kulekelesha ulwa Baibolo ipya lwalipwile ukupilibulwa. Iyi Baibolo yaleitwa New World Translation of the Holy Scriptures.
Ilyo papitile umwaka umo, Inte sha kwa Yehova shasabankenye iyi Baibolo mu citabo cimo. Mu 1961, yasabankanishiwe ukucila pa makope 1 milioni. Pali lelo, amaBaibolo yapulintwa yalicila pa mamilioni 100, ukulenga New World Translation ukuba pa maBaibolo yaananishiwa nga nshi. Lelo, bushe cinshi calengele Inte ukupilibula iyi Baibolo?
Mulandu Nshi uwa Kupilibwila Baibolo Cipya Cipya?
Pa kuti bomfwikishe no kubilisha ubukombe bwa mu Malembo ya Mushilo, Inte sha kwa Yehova pa myaka iingi balibomfya amaBaibolo ya mu ciNgeleshi ayalekanalekana. Nangu ca kuti aya maBaibolo yaliwamako mumo, ilingi line yalalulwa pa mulandu wa fishilano fya mipepele ne fisumino fya mu Kristendomu. (Mateo 15:6) Kanshi Inte sha kwa Yehova shamwene ubucindami bwa kukwata Baibolo yapilibulwa bwino, iyaba nga filya fine amalembo yapuutwamo yali ilyo yalembelwe.
Ica ntanshi calekabilwa ku kufishapo uku kukabila cacitilwe mu October 1946 ilyo Nathan H. Knorr, uwali mwi Bumba Litungulula ilya Nte sha kwa Yehova, alandile pa kupilibula Baibolo ipya. Pa December 2, 1947, ibumba lya ba New World Translation Committee lyatendeke ukupekanya ukupilibula Baibolo iyali no kuba filya fine fye amalembo yali ilyo yalembelwe, ukusanshamo ifyo basanga nomba line mu ma manyuskripti ya Baibolo, no kubomfya ululimi ulo bakabelenga ba lelo bengomfwa.
Ilyo ulubali lwa kubalilapo lwasabankanishiwe—ulwaleitwa New World Translation of the Christian Greek Scriptures—mu 1950, camoneke ukuti bakapilibula balifishishepo ifyo balefwaya. Amalembo ya mu Baibolo ayo bashaleumfwikisha sana nomba yatendeke ukulaumfwika bwino. Ku ca kumwenako, moneni amashiwi ya kupapusha ayasangwa pali Mateo 5:3 apatila: “Balishuka ababusu mu mutima.” Muli New World Translation yapilibwilwe ati: “Ba nsansa abaibukila ukuti balakabila ifya ku mupashi.” Amashiwi ya kwa Yesu ayapilibulwa mu maBaibolo ayengi ati “ukwisa kwenu” muli New World Translation yatila “ukubapo kwenu.” (Mateo 24:3) Kabili amashiwi ya kuti “ica nkama ca bukapepa” yapilibulwa ukuti “ica nkaama yashila ica uku kuipeelesha kuli bukapepa.” (1 Timote 3:16) Awe cailanga fye ukuti New World Translation yalengele ukuti kube ukumfwikisha ifintu cipya cipya.
Abasoma abengi balitemenwe nga nshi pa fyo New World Translation yapilibwilwe. Ku ca kumwenako, uwasoma Baibolo uwa ku Britain, Alexander Thomson, atile New World Translation yalipilibula bwino nga nshi amashiwi ya ciGriki ayalanda pa fintu ifilecitika. Natulangilile: Muli New World Translation, Abena Efese 5:25 batila “Mwe balume, twalilileni ukutemwa abakashi benu” ukucila ukusosa fye ati “Mwe balume, temweni abakashi benu.” Ukulanda pa lwa New World Translation, Thomson atile: “Takwaba Baibolo imbi iyapilibula bwino amashiwi ya ciGriki nga filya fine yatila kabili imiku iingi.”
Cimbi icapulamo muli New World Translation ca kuti mwaliba ishina lya kwa Lesa, Yehova, mu Malembo ya ciHebere na ya ciGriki. Apo ishina lya kwa Lesa mu ciHebere lilamoneka ukucila imiku 7,000 mu co batila Cipingo ca Kale mweka, calimoneka ukuti Kalenga wesu afwaya bakapepa bakwe ukulumbula ishina lyakwe no kumwishiba ukuti muntu. (Ukufuma 34:6, 7) New World Translation yalyafwa abantu abengi nga nshi ukulumbula ishina lya kwa Lesa no kumwishiba ukuti muntu.
New World Translation Yapilibulwa mu Ndimi Ishingi
Ukutula fye apo New World Translation yafumine mu ciNgeleshi, Inte sha kwa Yehova mwi sonde lyonse balafwaisha ukuikwata mu lulimi lwabo—kabili kwaba icibalenga ukufwaisha ico. Mu fyalo fimo, calyafishe ukusanga amaBaibolo mu ndimi balanda pantu abeminishi ba tubungwe twa Bible Society utwaleananya amaBaibolo tabatemenwe ukumona Inte sha kwa Yehova balekwata amaBaibolo yabo. Na kabili, amaBaibolo ya musango yo yalafisa ifisambilisho fyacindama. Ica kumwenako twingalumbula ca Baibolo imo mu lulimi lwa ku kapinda ka ku kulyo aka Bulaya iyafisa ukulumbulwa kwe shina lya kwa Lesa pa kupyanika amashiwi Yesu alandile aya kuti “Ishina lyenu libelwe akatiina” na mashiwi ya kuti “Shi abantu bamucindike.”—Mateo 6:9.
Mu 1961, bakapilibula batendeke ukupilibula New World Translation ukufuma mu ciNgeleshi ukutwala mu ndimi shimbi. Ilyo papitile fye imyaka ibili, New World Translation of the Christian Greek Scriptures yalipilibwilwe mu ndimi shimbi 6. Pali ilya nshita, baNte abengi mwi sonde lyonse balebelenga Baibolo wa New World Translation of the Christian Greek Scriptures mu lulimi lwabo. Lelo, kwali ifingi ifyali no kucitwa nga ca kuti Inte sha kwa Yehova shali no kulenga abantu abengi nga nshi ukukwatako iyi Baibolo.
Mu 1989 ubu buyo bwali mupepi no kufishiwapo ilyo babikileko dipartimenti wa Translation Services pa maofeshi yakalamba aya Nte sha kwa Yehova. Uyu dipartimenti apangile inshila ya kupilibwilamo no kusambilila amashiwi ya mu Baibolo ukubomfya kompyuta. Ukubomfya iyi nshila kwalenga ukuti Amalembo ya Bwina Kristu aya ciGriki yapilibulwe mu ndimi shimbi mu mwaka umo na Malembo ya ciHebere mu myaka ibili—kabili iyi yali ni nshita inono nga nshi ikabilwa pa kupilibula Baibolo. Ukutula apo iyi nshila yapangilwe, New World Translation yalipilibulwa ukufuma mu ciNgeleshi ukutwala mu ndimi shimbi 29 ishilandwa na bantu ukucila amabilioni yabili. Na kabili pali ino nshita ilepilibulwa mu ndimi na shimbi 12. Ukufika lelo, New World Translation iya mu ciNgeleshi yalipilibulwa mu ndimi 41, nampo nga ni yonse nelyo malembo ya ciGriki fye.
Napapita imyaka ukucila pali 50 apo ulubali lwa kubalilapo ulwa New World Translation lwasabankanishiwe pa August 3, 1950, pa kulongana kwa Nte sha kwa Yehova ukwabelele mu New York City ukwaleti Theocracy’s Increase Assembly (Ukusanduluka kwa Teokrasi). Pali kulya kulongana, Nathan H. Knorr akoseleshe abasangilwe ku kulongana ati: “Bomfyeni iyi Baibolo. Belengenimo, kabili mukasekelela pa kucite fyo. Isambilileni, pantu ikamwafwa ukumfwikisha Icebo ca kwa Lesa. Isabankanyeni.” Tulemukoselesha ukubelenga Baibolo cila bushiku, pantu ubukombe bwa iko kuti bwamwafwa ‘ukwiminina abapwililila kabili abashininkisha muli conse ico Lesa afwaya.’—Abena Kolose 4:12.
[Ifikope pe bula 8, 9]
(Nga mulefwaya ukumona ifikope, moneni muli magazini)
“Indimi umo New World Translation Yasabankanishiwa”
New World Translation, iyafumine intanshi mu ciNgeleshi, nomba yaba mu ndimi 41, nampo nga ni yonse nelyo Amalembo ya Bwina Kristu aya ciGriki epela
Amalembo ya Bwina Kristu aya ciGriki Baibolo yonse
1950 1
1960-69 6 5
1970-79 4 2
1980-89 2 2
1990-Ukufika lelo 29 19