Noa e ko Aali, ne Lyeshi Line e ko Lyali—Te Lushimi Fye
BUSHE mulafwaisha ukwikala mu calo icisuma umo abantu bonse bomfwana, kabili umushaba inkondo, imisoka no mutitikisha? Nga mulafwaya, ninshi ilyashi lya kale ilyo nalimo no kwishiba mwaishiba bwino kuti lyamukoselesha. Ili, lyashi lya kwa Noa, umuntu umusuma uwakuulile icibwato umo apusukile no lupwa lwakwe lintu ilyeshi lyaishile pe sonde lyonse no kwipaya ababifi.
Ilyeshi lya kwa Noa lyalishibikwa sana. Ifyacitike kuli Noa fyalilembwa mu Baibolo mwi buuku lya Ukutendeka icipandwa 6 ukufika ku cipandwa 9, kabili ilyashi limo line lyalilembwa na mwi buuku lya ba Shilamu ilyo beta ati Koran, kabili kwaliba ne nshimi ishingi sana pali Noa. Bushe Ilyeshi cine cine eko lyali nangu lushimi fye ulufunda bantu ukulacita ifisuma? Abasoma ifya mipepele na basambilila sayansi balilandapo sana pali ili lipusho pa myaka iingi. Lelo Icebo ca kwa Lesa Baibolo calilanda fye bwino ukuti, ili lyashi lya cine, te lya kwelenganya fye. Umfweni ifyo calanda.
Ibuuku lya mu Baibolo ilya Ukutendeka lilatweba umwaka, umweshi no bushiku Ilyeshi lyatendeke. Kabili lilatweba ilyo ubwato bwaiminine na po bwaileiminina, na lintu amenshi yakamine pe sonde. Ifyo ubwato bwali, ifyo babupangile ne fyo babomfeshe pa kubupanga fyonse fyalilembwa muli Baibolo. Nomba mu nshimi mwena tabalondolola bwino bwino ifyo ifintu fyali.
Amalembo yabili aya mu Baibolo ayalanda pa ntuntuko sha bantu ne fikolwe, yalalanga ukuti Noa e ko ali. (1 Imilandu 1:4; Luka 3:36) Esra na Luka abatantike ishi ndupwa mu Baibolo, balefwailisha bwino bwino ilyo bashilalemba. Luka alifwailishe ukuti Noa ali cikolwe ca kwa Yesu Kristu.
Kasesema Esaya na Esekiele balilandapo pali Noa na pe Lyeshi, na batumwa ba kwa Kristu pamo nga Paulo na Petro na bo balilandapo.—Esaya 54:9; Esekiele14:14, 20; AbaHebere 11:7; 1 Petro 3:19, 20; 2 Petro 2:5.
Yesu Kristu alandile pe Lyeshi ukuti: “Filya cali mu nshiku sha kwa Noa, e fyo cikaba na mu nshiku sha Mwana wa muntu: balelya, balenwa, baleupa no kuupwa, mpaka no bushiku ubo Noa aingile mu cibwato; ne lyeshi lyaishile no kulofya bonse.” (Luka 17:26, 27) Nga ca kuti Ilyeshi talyaliko, ninshi yalya mashiwi Yesu alandile, aya kuti “e fyo cikaba na mu nshiku sha Mwana wa muntu,” kuti yaba ya fye.
Umutumwa Petro alilandiile libela ukuti kukaba “bakapumya” abakalasuusha ifyo Baibolo isosa. Petro alembele ukuti: “Balubo mumbo ica kuti . . . pano isonde apalipo lilya, (mu nshiku sha kwa Noa) pa kuponenwe lyeshi, palyonaike.” Bushe na ifwe tufwile ukulubila umumbo ici cishinka? Awe! Petro atwalilile ukulanda ukuti: “Imyulu ne sonde ifya nomba fyabakilwa umulilo kabili fyasungilwa ku bushiku bwa bupingushi no bwa konaulwa kwa bantu bashipepa.”—2 Petro 3:3-7.
Lesa akonaula ababifi na kabili, lelo nga filya fine cali na mu nshiku sha kwa Noa, kukaba na ba bakapusuka. Nga twapashanya Noa, na ifwe kuti twaisaba pa bantu balungama abakapusuka no kwingila mwi sonde lipya.