Baibolo Ilaalula Abantu
Cinshi calengele umwanakashi uwaleshitisha daimondi ukwabula ulusa no kwiba mwi tuuka alebomba abe muntu wa cishinka pa ncito? Cinshi cayafwile umwanakashi ukuba no bumi ubusuma nangu cingati pa miku ibili alefwaya ukuipaya? Bushe cakolwa uwalebomfya ne miti ikola acitile shani pa kuti aleke ifi fibelesho fyonse ifyabipa? Yumfwileni ifyo abene balandile.
ILYASHI LYA KUBALILAPO
ISHINA: MARGARET DEBRUYN
IMYAKA: 45
ICALO: BOTSWANA
IFYO BALI: BALESHITISHA IFINTU UKWABULA ULUSA KABILI BALEIBA
INKULILO YANDI: Batata bafumine ku Germany no kuyaikala ku calo ca South-West Africa (ico beta nomba ati Namibia). Bamayo ba mu mutundu wa Mangologa, bafyalilwe ku calo ca Botswana. Ine nafyalilwe mu Gobabis, mu Namibia.
Mu ma 1970, ubuteko bwa calo ca South Africa e bwakwetepo sana amaka pa calo ca Namibia kabili ubu buteko bwakoseshe ifunde lya kapaatulula ka nkanda ne mishobo mu matauni yonse na mu mishi. Pa mulandu wa ili ifunde abafyashi bandi babapatikishe ukupaatukana pantu balipusene inkanda. Bamayo e pa kubwelela ku Ghansi, ku Botswana, capamo na ine na bankashi nandi ne ndume shandi.
Mu 1979, naile ku Lobatse, mu Botswana mwine, uko nalesungwa fye ku bashali bafyashi bandi kabili kuli aba bene e ko naikele mpaka napwisha ne sukulu. Pa numa, nayambile ukubomba incito ya fya kulembalemba apo balelungishisha imyotoka. Ilyo nalekula naishibe ukuti Lesa tasunga abantu, abene e bafwile ukubomba umulimo uuli onse uo balefwaya, ube usuma nelyo ubi, cikulu fye balelya.
Apo nalikwete icifulo icikalamba apo nalebombela, naleiba ifyela fya myotoka ifya pa ncito. Lyonse fye ilyo ishitima lyalepita mu tauni ubushiku, naleninamo na banandi ninshi natwiba ne fyela fya kushitisha. Na kabili naleshitisha na mabwe ya diamondi, goldi, no mukuba ukwabula ulusa. Na-ambile ukubomfya imiti ikola, natampile ukucita ulubuli kabili naleangala na baume abengi.
Nomba mu 1993, basukile banjikata ndeiba, e fyo bantamfishe ne ncito. Abanandi balintalwike, pantu baletiina ukuti nabo bakabekata. Ifyo bacitile fyalinkalifye umutima, kabili nshalefwaya ukucetekelapo umuntu nangu umo.
IFYO BAIBOLO YA-ALWILE UBUMI BWANDI: Mu 1994, nakumene na ba Tim na ba Virginia, bamishonari Inte sha kwa Yehova. Twalelanshanya nabo pa ncito apo nayambile fye ukubomba, balensambilisha ifyaba mu Baibolo pa nshita naletuusha. Ilyo nabacetekele, nabebele ukulaisa fye pa ng’anda yandi mu kunsambilisha.
Tapakokwele, namwene ukuti nga nalefwaya ukusekesha Lesa, nalingile ukwalula imibele yandi. Ku ca kumwenako, nalisambilile pali 1 Abena Korinti 6:9, 10 ukuti: “Aba bulalelale, . . . nangu bapuupu, nangu bafunushi, nangu ni bacakolwa, nangu abatukana, nangu ni balya abacenjesha abanabo, tabakapyane ubufumu bwa kwa Lesa.” Natendeke ukuleka ifibelesho fyabipa fimo fimo. Nalekele ukwiba. Nalekele ukwangala na bandi abali ne misango yabipa abo nakulile nabo. E ico Yehova alimpeele amaka ya kuleka ukwangala na baume.
IFYO NANONKELAMO: Nalilwishishe, nasuka naishiba ifya kucita pa kuti nilafulwa bwangu no kukanalaotekela abana bandi nga ca kuti fimo fyalubana. (Abena Efese 4:31) Ndesha ukulanda mutembo mutembo. Ukucita ifi kwalenga ifintu ukuwama no kulenga ulupwa lwesu ukwikatana.
Abanandi naleangala nabo kale, na bena mupalamano, balincetekela nomba. Ndi mubomfi uwa cishinka kabili uwacetekelwa pa ncito, ndabomfya bwino ifipe ne ndalama. E calenga ukuti ndeikalila no kulapoosa inshita iikalamba ukwafwa bambi ukusambilila Baibolo. Cine cine nalishininkisha ukuti amashiwi yaba pa Amapinda 10:22 ya cine, apatila: “Ipaalo lya kwa Yehova lilacindamika, kabili talundako ukucululuka.”
ILYASHI LYA BUBILI
ISHINA: GLORIA ELIZARRARAS DE CHOPERENA
IMYAKA: 37
ICALO: MEXICO
IFYO BALI: BALEFWAYA UKUIPAYA
INKULILO YANDI: Nakuliile mwi tauni lya busambashi ilya Naucalpan, mu calo ca Mexico. Ukufuma fye ku bwaice, nali cintomfwa kabili nalitemwenwe sana ukuya ku maparte. Natampile ukupeepa fwaka ilyo nali ne myaka12, natampile ukunwa ubwalwa ilyo nali ne myaka 14, kabili natampile ukubomfya imiti ikola ilyo nali ne myaka 16. Pa numa ya myaka fye inono, nalifumine pa ng’anda. Abanandi abengi bafumine mu ndupwa ishabipa, umo balepumwa no kusaalulwa. Nali fye uwapelelwa ica kuti imiku ibili nalefwaya ukuipaya.
Ilyo nali ne myaka 19, natendeke incito ya kusabankanya amakwebo ya fya kufwala. Ici calengele ndesangwa na baali mu mapolitiki na batemenwe ifyangalo. Nasukile naupwa nakwata na bana, nomba mu ng’anda nine fye nalepingula fyonse ifya kucita. Kabili nalitwalilile ukupeepa fwaka no kunwa kabili nali fye icibebebe ukwabula ukwaluka. Imilandile yandi ne mipuulwe fyali fye ifya nsele-nsele. Nalefulwa na bwangu sana.
Abanandi abengi nabo bali fye kwati nine ku misango ububi. Bena balemona kwati nalikwete fyonse ifyo nalekabila. Lelo ne mwine nalemona ukuti ubumi bwandi bwali bwa cabecabe fye ubwabula na bulole.
IFYO BAIBOLO YA-ALWILE UBUMI BWANDI: Natampile ukusambilila Baibolo ne Nte sha kwa Yehova mu 1998. Nasambilile muli Baibolo ukuti kwaliba umulandu nabela pe sonde. Nasambilile ukuti Yehova Lesa afwaya isonde ukuba Paradaise nga filya fine lyali pa kubala, no kuti akabuusha abafwa, kabili nasambilile no kuti na ine wine kuti naisaba mu paradaise.
Nasambilile no kuti inshila ya kulangilamo ukuti nalitemwa Lesa kulamumfwila. (1 Yohane 5:3) Nomba ici calinkoseele pa kubala pantu nshalefwaya umuntu uuli onse ukulanjeba ifya kucita. Lelo naishileiluka ukuti te kuti ntwalilile ukulaitungulula ne mwine. (Yeremia 10:23) Napepele kuli Yehova ukuti alentungulula. Naebele Yehova ukungafwa pa kuti ndekonka ifyo afwaya no kulafunda abana bandi ukukanaba nge fyo nali.
Calinkoseele sana ukwaluka, lelo natampile ukukonka ifyalembwa pa Abena Efese 4:22-24 apatila: “Mufuule ubuntu bwa kale ubwalingana ne mibele yenu iya kale . . . no kuti mufwale ubuntu bupya ubwalengelwe ukulingana no kufwaya kwa kwa Lesa mu bulungami bwa cine na mu cishinka.” Pa kuti njaluke no kufwala ubuntu bupya, nalingile ukuleka imisango yonse iyakowela iyo nalecita pamo nga ukupeepa fwaka, kabili nalingile ukusambilila imilandile iisuma, iyabulamo umusaalula. Palipitile imyaka mupepi na itatu pa kuti njaluke no kubatishiwa ukuba Inte ya kwa Yehova.
Na cimbi ca kuti nalyambile ukubombesha nge fyo umukashi kabili nacifyashi alingile ukuba. Natampile ukukonka ukufunda kwaba pali 1 Petro 3:1, 2 apatila: “Mwe bakashi, mulenakila abalume benu, pa kutila na balya abakaana ukumfwila icebo ca kwa Lesa, banashiwe apabula ishiwi nangu limo ilyo balemona imibele isuma iya bakashi babo, pantu abene bakulaimwena imyendele yenu iisuma e lyo ne fyo mwabakwatila akatiina.”
IFYO NANONKELAMO: Ndatasha Yehova pantu nomba nalishiba umulandu nabela pa calo. Nalimona ukuti nomba ndi muntu umusuma kabili ndafunda na bana bandi pa kuti bakakule bwino ukucila filya ine nakulile. Limo ndaiseka pa fyo nalecita kale, lelo Yehova alishiba ifyo umutima wandi waba. (1 Yohane 3:19, 20) Ukwabula no kutwishika, ukukonka ifyo Baibolo isambilisha kwalincingilila ku mafya kabili kwalinenga ukuba no mutende.
ILYASHI LYA BUTATU
ISHINA: JAILSON CORREA DE OLIVEIRA
IMYAKA: 33
ICALO: BRAZIL
IFYO BALI: BALI NI BACAKOLWA KABILI BALEBOMFYA NE MITI IKOLA
INKULILO YANDI: Nafyalilwe mu musumba wa Bagé, mu calo ca Brazil, uyu musumba waba mupepi no mupaka wa calo ca Uruguay kabili mwikala abantu 100,000. Ukulima no kuteka ing’ombe e fyaseekele sana muli iyi ncende. Nakuliile mu citungu umwali abapiina, no tumabumba twa balumendo ba lubuli, kabili abalumendo balenwa sana ubwalwa no kubomfya imiti.
Ilyo nalekele isukulu, nayambile ukunwa ubwalwa, ukupeepa ibange, no kukutika ku nyimbo ishabipa. Nshasumine muli Lesa. Nalemona kwati ifi kwaba amacushi ayengi ne cimfulunganya mu calo bwali bushinkisho bwa kuti Lesa tabako.
Nalishibe ukulisha icilimba ca nsale kabili naleshika ne nyimbo kabili ilingi nalekoseleshiwa nga nabelenga ibuuku lya mu Baibolo ilya Ukusokolola. Umulimo wa kulisha ifilimba tawaleenda bwino nge fyo naletontonkanya, e calengele ukuti nkoselele fye nomba mu kubomfya sana imiti iikola. Nshalesakamana no kuti imiti ikola nga yafulisha kuti yanjipaya. Bakemba wa nyimbo abengi abo natemwishishe, miti ikola yabepeye.
Indalama naleshitamo imiti ikola nalekongola kuli bamama abankushishe. Nga banjipusha ifyo nalebomfya ulupiya balenkongwesha, nalebabepa. Icabipishe ca kuti naishileipoosa na mu fya mipashi. Nalitemenwe sana ifya kupandapanda ica kuti nalemona kwati fyali no kungafwa mu kushika inyimbo.
IFYO BAIBOLO YA-ALWILE UBUMI BWANDI: Ilyo natampile ukusambilila Baibolo no kusangwa ku kulongana kwa Nte sha kwa Yehova, nalyambile ukwalula ukutontonkanya kwandi. Nasukile naishiba ifyo cacindama ukuba no bumi no kwikala uwa nsansa. Ici calengele ukuti mbeye icunsu nakwete. Natekele ici cunsu pa mulandu wa kuti tapali icalensekesha pa calo e lyo tapali uo naletiina. Nailwike no kuti pa kuti Lesa antemwe, nalingile ukuleka bucakolwa, ukubomfya imiti ikola, no kupeepa fwaka. Nalimwene no kuti nalingile ukuleka ukukutika na ku nyimbo shabipa.
Ilyo nalongene ne Nte sha kwa Yehova umuku wa kubalilapo, nabelengele ilembo ilyali pa cibumba mu ng’anda ya Bufumu. Ili, lilembo lya Amapinda 3:5, 6, ilitila: “Tetekela Yehova no mutima obe onse kabili wishintilila pa mano yobe we mwine. Uko konse wenda umwishibe, na o akatambalika inshila shobe.” Ukutontonkanya pali ili ilembo kwalengele nsubile ukuti Yehova, kuti angafwa ukwaluka nga nashintilila pali ena.
Lelo kwena calikosele ukuleka ifyo nabeleshe, kabili ukuleka ukubomfya imiti ikola no bwalwa calyafishe, cali kwati nalefwaya ukuiputulako ukuboko. (Mateo 18:8, 9) Naishilemona ukuti mfwile ukuleka ifi fyonse pa muku fye umo ukucila ukuya ndeleka panono panono. Nalekele ukusangwa mu ncende shabipa e lyo no kuba na bantu abengalenga nabwelela ku mibele yabipa iya kale.
Nasambilile ukulatontonkanya sana pa fyo nalebomba bwino cila bushiku, ukucila ukulatontonkanya fye pa fyo nali ku numa. Namwene ukuti nga naba uwa busaka, uwa mibele isuma, kabili naishiba ne cine caba mu Baibolo, e lyo Yehova ali no kulamona ukuti ndi muntu wakwe. Nalipepele kuli Yehova kabili alingafwile ica kuti nshaletontonkanya pa fyo nalecita kale, lelo naletontonkanya fye pa kucita ifisuma ku ntanshi. Limo nalebwekeshapo imisango yabipa iya kale. Lelo natwalilile fye ukusambilila Baibolo na balensambilisha, nangu ca kuti limo nalebuuka uwakolwa pa mulandu wa kuti ubushiku bwafumineko nalenwa ubwalwa.
Ukusambilila icine pali Lesa ukufuma muli Baibolo kwalimfikile pa mutima. Nasambilile ukuti Lesa alasakamana fwe bantu umo umo, cimbi ico nasambilile ca kuti Lesa akonaula imipepele ya bufi, no kuti e ulenga ukuti umulimo wa kushimikila imbila nsuma ule-enda bwino. (Mateo 7:21-23; 24:14; 1 Petro 5:6, 7) Ifyo nasambilile fyali ifyaololoka bwino bwino kabili ifyaumfwika. Pa kulekelesha nasukile naipeela kuli Lesa. Nalefwaya ukumutasha pa fintu ifingi ifyo ancitiile.
IFYO NANONKELAMO: Nomba nalimona ukuti ubumi bwandi bwalicindama kabili kwaliba ico nabela pa calo. (Lukala Milandu 12:13) Nomba ndafwako no lupwa muli fimo. Nalesambilishako bamama ifintu ifisuma ifyo nasambilile mu Baibolo, kabili nomba bali-ipeela kuli Yehova. Na bambi balupwa lwandi abengi bali-ipeela ukubikako na umo uo twalelisha nankwe ifilimba.
Ino nshita nalyupa, kabili ine no mukashi wandi tupoosa inshita iikalamba mu kwafwa bambi ukusambilila Baibolo. Nalimona ukuti nalipaalwa icine cine pantu nalisambilila ‘ukutetekela Yehova no mutima wandi onse.’
[Amashiwi pe bula 29]
“Nalyambile ukwalula ukutontonkanya kwandi kabili nasukile naishiba ifyo cacindama ukuba no bumi no kwikala uwa nsansa”