Lekeni Ifyo Mulepingula Ukucita Filelanga Ukuti Mulacindika Lesa
“Uwacenjela alalolekesha apo alenyanta.”—AMAPI. 14:15.
1, 2. (a) Cinshi tufwaya sana mu fyo tupingulapo ukucita? (b)Mepusho nshi twalasambililapo?
FINGI tupingulapo ukucita cila bushiku. Fimo ifyo tupingulapo ukucita tafitukuma sana, lelo fimbi filatukuma sana. Ico tufwaya sana muli fyonse ifyo tupingulapo ukucita, nampo finono nelyo fikalamba, kucindika Lesa.—Belengeni 1Abena Korinti 10:31.
2 Bushe cilamwangukila ukwishiba ica kucita pa fintu fimo, nelyo cilamukosela? Nga tulefwaya ukulunduluka ukuba Abena Kristu bakosa, tufwile ukwishiba ifya kulekanya icalungama ne calubana e lyo no kupingulapo ukucita ifingalanga ifyo twasuminamo, te fintu bambi basuminamo. (Rom. 12:1,2; Heb. 5:14) Finshi fimbi ifyacindama ifilenga tulesala bwino ifya kucita? Mulandu nshi limo cafisha ukucita ifyo? Finshi twingacita pa kuti tuleshininkisha ukuti ifyo tulepingulapo ukucita fyalalenga tucindike Lesa?
Mulandu Nshi Cacindamina Ukupingulapo Ifya Kucita?
3. Bwafya nshi bwingalenga twafilwa ukupingula bwino ifya kucita ubo tufwile ukucimfya?
3 Nga ca kuti tulefilwa ukupingulapo ifya kucita pa fikumine ifishinte fya mu Baibolo, abana be sukulu banensu nangu abo tubomba nabo kuti balemona kwati tatwacetekela ifyo tusambilila kabili kuti twapumbulwa. Nalimo kuti babepa nelyo ukwiba no kwesha ukutusembeleka pa kuti ‘tukonkelele icinabwingi’ no kulacitako ifyo bacita nelyo ukubacingilila pa kuti ifyo balecita fi-ishibikwa. (Ukufu. 23:2) Lelo uupingulapo ukucita ifintu ifilanga ukuti alicindika Lesa, takacite ifikapusana na kampingu yakwe iyasambilishiwa Baibolo pa mulandu fye wa kutiina ukuti bambi bakamupata.—Rom. 13:5.
4. Mulandu nshi bambi bengafwaila ukutweba ifyo tufwile ukucita pa milandu imo?
4 Te bonse abatweba ifya kucita abafwaya ukuti icabipa citucitikile. Abanensu abafwaya ukutwafwa na bo kuti bafwaisha twacita ifyo baletweba. Nga twikala ukutali sana no lupwa lwesu, nalimo balupwa kuti basakamana sana pa fyo tuleikala kabili kuti calenga batwalilila ukulatwebako ifyo tufwile ukucita pa milandu iyacindama. Ku ca kumwenako, natulande pa kundapwa. Baibolo yalilesha ukubomfya umulopa bubi bubi. (Imil. 15:28,29) Lelo, kwaliba fimo pa lwa kundapwa ifyo cila muntu afwile ukuisalila nga kuti afibomfya nelyo iyo pa mulandu wa kuti tatwaebwa mu kulungatika nga fyaliba fye bwino nelyo iyo.a Balupwa lwesu nelyo ifibusa kuti nalimo balafwaya sana ukutweba ifyo tufwile ukucita pali uyu mulandu. Lelo, pa kusala ifya kundapwa, Umwina Kristu onse uwaipeela no kubatishiwa alingile ukuisendela “icipe cakwe umwine.” (Gal. 6:4,5) Ico tufwaisha sana ilyo tulesala ica kucita, kuba na kampingu musuma kuli Lesa, te ku bantu iyo.—1Tim. 1:5.
5. Cinshi tufwile ukucita pa kuti icitetekelo cesu tacibundile?
5 Nga tulefilwa ukusala ica kucita, kuti twaba mu bwafya ubukalamba. Umusambi Yakobo alembele ukuti umuntu nga ca kuti ali ne mitima ibili “alaluka-aluka mu mibele yakwe yonse.” (Yako. 1:8) Umuntu wa musango yu kuti alekonkelela fye amatontonkanyo ayaluka-aluka kabili ayashingamwafwa nga filya cingaba ku muntu uuli mu bwato ubushikwete naosa ubuli pali bemba apali sana amabimbi. Icitetekelo ca uyo muntu kuti cabunda, atendeka no kumona kwati banankwe balenga ukuti icabipa cimucitikile! (1Tim. 1:19) Kuti twacita shani pa kuti ica musango yu tacitucitikile? Tulingile “ukuba ne citetekelo icakosa.” (Belengeni Abena Kolose 2:6,7.) Pa kuti tube abashikatala, tufwile ukulapingulapo ukucita ifilanga ukuti twalitetekela Icebo ca kwa Lesa ica mushilo. (2Tim. 3:14-17) Lelo finshi fingalenga twalafilwa ukusala bwino ifya kucita?
Umulandu Cafisha Ukupingulapo Ifya Kucita
6. Bushe umwenso kuti walenga twafilwa ukucita cinshi?
6 Umwenso kuti walenga twafilwa ukupingulapo ifya kucita. Nalimo kuti tuletiina ukulufyanya, nangu ukufilwa, nelyo ukutiina ukuti bambi balatuseka. Abengi balatiina ifya musango uyu. Takwaba uufwaya ukupingulapo ukucita icintu umwingafuma ifyabipa nelyo ifingalenga aseebana. Na lyo line, nga twalitemwa Lesa ne Cebo cakwe tatwakabe no mwenso. Mulandu nshi twalandile ifyo? Pantu nga twalitemwa Lesa, tukalafwaya lyonse ukubalilapo ukwishiba ifyo Icebo cakwe calanda ne fyo impapulo sha musha wa cishinka shalanda ilyo tushilapingula ica kucita pa fintu ifyacindama. Nga tulecita ifyo tatwakulapanga ifilubo ifingi. Mulandu nshi? Pantu Baibolo kuti ‘yalenga abapelwa amano ukucenjela, no kulenga umulumendo ukwishiba no kulingulula.’—Amapi. 1:4.
7. Cinshi twingasambililako ku Mfumu Davidi?
7 Bushe ifyo tukalapingulapo ukucita fikalaba lyonse ifyalungama? Iyo. Ifwe bonse tulalufyanya. (Rom. 3:23) Ku ca kumwenako, Imfumu Davidi yali iya mano kabili iya cishinka. Lelo, limo limo yalepingulapo ukucita ifintu ifyaleiletela amafya no kuletelela bambi. (2Sam. 12:9-12) Nangu ca kuti Davidi alecita ifilubo, atwalilile ukulapingulapo ukucita fimo pa kuti Lesa alemupaala. (1Isha. 15:4,5) Na ifwe bene tatufwile ukuleka ukupingulapo ukucita ifintu. Nga Davidi, tufwile ukulaibukisha ukuti Yehova akalaba ku filubo fyesu no kutwelela. Akatwalilila ukutungilila abamutemwa kabili abamumfwila.—Amalu. 51:1-4, 7-10.
8. Cinshi twingasambilila ku fyo umutumwa Paulo alandile pa cupo?
8 Cinshi cingalenga twaleka ukusakamikwa sana nga tulefwaya ukusala ifya kucita? Kulaibukisha ukuti inshita shimo fyonse ifyo tulefwaya ukusalapo filaba ifyalungama. Tontonkanyeni ifyo umutumwa Paulo alandile pa cupo. Alembele ukuti: “Ngo muntu asanga ukuti cilemwafya ukwikala umushimbe, e lyo nacila na pa mushinku wa bwaice, kabili ukuupa e kwamuwamina, nacite ico alefwaya; tabembwike. Nabopane. Lelo nga umo nashipa mu mutima wakwe, talecushiwa, lelo ali na maka ya kuilama pa co alefwaya kabili napanga mu mutima wakwe ukuba fye umushimbe, ninshi talufyenye.” (1Kor. 7:36-38) Paulo atile ubushimbe bwawamapo, lelo te kutila uwaupa nelyo ukuupwa ninshi alufyanya.
9. Bushe tufwile ukubikako amano ku fyo bambi bakamona ifyo tupingwilepo ukucita? Londololeni.
9 Bushe tufwile ukubikako amano ku fyo bambi bengamona ifyo tupingwilepo ukucita? Ico na co kwena cilafwaikwa. Moneni ifyo Paulo alandile pa lwa kulya ifyo abantu balemona ukuti fyaipailwe utulubi. Alishibe ukuti ukupingulapo ukulya te kuti nalimo kubipe, lelo kuti kwapunwisha abakwata bakampingu abanaka. Cinshi Paulo apingwilepo ukucita? Alembele ukuti: “Nge fya kulya filepunwisha munyinane, ndi no kulekelela fye ukulya inama, epali napunwisha munyinane.” (1Kor. 8:4-13) Na ifwe tufwile ukutontonkanya pa fyo bambi bakomfwa nga twacita ifyo tupingwilepo ukucita. Na lyo line, tubika sana amano ku kumona ifyo ico tupingwilepo ukucita cingakuma bucibusa bwesu na Yehova. (Belengeni Abena Roma 14:1-4.) Fishinte nshi ifya mu Baibolo ifikatwafwa ukupingulapo ukucita ifintu ifikalanga ukuti twalicindika Lesa?
Ifintu 6 Ifingatwafwa Ukupingula Bwino Ifya Kucita
10, 11. (a) Cinshi cingatwafwa pa kuti twilaituntumba mu lupwa? (b)Finshi baeluda bafwile ukulatontonkanyapo ilyo balepingulapo ukucita fimo ifikumine icilonganino?
10 Mwilaituntumba. Ilyo tushilasala ukucita fimo, tulingile ukuyipusha atuti, ‘Bushe nine mfwile ukupingulapo ifya kucita?’ Imfumu Solomone yalembele ukuti: “Bushe ukuituntumba nakwisa? Ninshi ukusaalulwa kukesa; lelo abafuuka e ba mano.”—Amapi. 11:2.
11 Abafyashi kuti basuminisha abana babo ukuipingwila abene fimo ifya kucita, lelo abana tabafwile ukumona ukuti balikwata insambu sha kucita icili conse. (Kol. 3:20) Abakashi balikwata insambu sha kucita fimo mu lupwa, lelo bafwile ukulaibukisha ukuti abalume babo e mitwe yabo. (Amapi. 1:8; 31:10-18; Efes. 5:23) Na balume nabo, bafwile ukulaibukisha ukuti bumutwe bwabo bwalikwata umwa kupelela no kuti bafwile ukunakila Kristu. (1Kor. 11:3) Baeluda balapingulapo ifya kucita ifikuma icilonganino. Lelo, mu fyo bacita balashininkisha ukuti ‘balekonka ifyalembwa’ mu Cebo ca kwa Lesa. (1Kor. 4:6) Kabili balakonka ubutungulushi umusha wa cishinka abapeela. (Mat. 24:45-47) Te kuti tulesakamana no kusakamika bambi nga ca kuti tuleicefya no kulacita fye ifintu ilyo twapeelwa insambu sha kuficita.
12. (a) Mulandu nshi tulingile ukufwailisha ifishinka? (b)Londololeni ifyo umo engacita pa kufwailisha ifishinka.
12 Fwailisheni. Solomone atile: “Amapange ya wacincila yamulenga ukubomba bwino, lelo onse uususwa ukucita ifintu alola ku kubulwa.” (Amapi. 21:5) Ku ca kumwenako, bushe mulefwaya ukutendeka amakwebo? Mwikonkelela fye ifyo umutima ulefwaya. Fwailisheni ifishinka, ipusheniko abaishiba bwino ifya makwebo, kabili tontonkanyeni pa fishinte fya mu Baibolo ifingamwafwa mu bukwebo bwenu. (Amapi. 20:18) Pa kuti mufwailishe bwino, lembeni ifisuma ifikafuma mu bukwebo bwenu e lyo na mafya yengafumamo. Ilyo mushilapingulapo ukucita ubukwebo, mufwile “ukupenda ishingapooswapo.” (Luka 14:28) Tontonkanyeni pa ndalama shikakabilwa e lyo na pa fyo bucibusa bwenu na Lesa bukaba nga mwatendeka ubo bukwebo. Mukakabila inshita na maka pa kufwailisha ifishinka. Nga mwafwailisha ifishinka tamwakasuswe ica kuti mwapingula ukucita ne fingamuletela amasakamika.
13. (a) Fyebo nshi ifya kukoselesha ifyaba pali Yakobo 1:5? (b)Bushe ukulomba amano kuli Lesa kuti kwatwafwa shani?
13 Lombeni amano kuli Lesa. Tukacindika Lesa mu fyo tupingulapo ukucita nga ca kuti fye tulemulomba ukuti atwafwe ilyo tulecita ifyo. Umusambi Yakobo alembele ukuti: “Nga ca kutila umo pali imwe abulwa amano, eleka ukulomba kuli Lesa na o akamupeela, pantu Lesa apeela fye kuli bonse ukwabula ukwebaula.” (Yako. 1:5) Tatufwile ukumfwa insoni ukusumina ukuti tulakabila amano ya kwa Lesa pa kuti yaletwafwa ukupingula ifya kucita. (Amapi. 3:5,6) Na kuba, ukushintilila pa mano yesu kuti kwatulufya. Nga twalomba amano kuli Lesa kabili twasokota ne fishinte ifyaba mu Cebo cakwe, ninshi tulesuminisha umupashi wa mushilo ukutwafwa ukwiluka ico tulefwaila ukucita ico tupingwilepo.—Heb. 4:12; belengeni Yakobo 1:22-25.
14. Mulandu nshi tushilingile ukulaalikisha ukupingulapo ifya kucita?
14 Pingulenipo ica kucita. Te kwesha ukususwa ukusala ica kucita ilyo mushilafwailisha no kulomba amano kuli Lesa. Umuntu wa mano “alalolekesha apo alenyanta.” (Amapi. 14:15) Lelo, mwilalaalikisha ukucita ifintu. Umuntu uwatemwa ukulanda ukuti nkapingulapo limbi, alakwata umwa kubepekesha mumbi mumbi fye. (Amapi. 22:13) Lelo nangu acite fyo, ninshi napingula ifya kucita, e kutila napingula ukuti bambi bamwebe ifya kucita.
15, 16. Finshi fifwaikwa pa kuti tucite ifyo tupingwilepo ukucita?
15 Citeni ifyo mwapingulapo ukucita. Nga ca kuti twafilwa ukucita ico tupingwilepo ukucita, ninshi amaka twapoosele pa kusala icingawama ukucita yakaya fye nga mu menshi. Solomone alembele ukuti, “Umulimo onse uo iminwe yobe yasanga ubombe na maka yobe yonse.” (Luk. Mil. 9:10) Pa kuti tucite ifyo tupingwilepo, tufwile ukuitemenwa ukucitapo fimo ifilefwaikwa. Ku ca kumwenako, kasabankanya mu cilonganino kuti apingulapo ukubomba bupainiya. Bushe akabomba? Kuti abomba nga talekele incito abomba no kwangala filemupwishisha amaka ne nshita ya kubombako uyu mulimo.
16 Te lingi canguka ukulacita ifisuma ifyo tupingwilepo. Mulandu nshi? Pantu “icalo conse calaala mu maka ya mubifi.” (1Yoh. 5:19) Tulashomboka na “mabuteko, na bamulopwe, na bakateka ba calo cino icaba mu mfifi, ne mipashi ibifi iyaba mu muulu.” (Efes. 6:12) Umutumwa Paulo no musambi Yuda balandile ukuti bonse abafwaya ukucindika Lesa bakaba pa bulwi.—1Tim. 6:12; Yuda 3.
17. Nga kulanda pa fyo tupingulapo ukucita, finshi Yehova enekela kuli ifwe?
17 Pitulukeni mu fyo mwapingulapo ukucita no kumona nga pali umo mulekabila ukwalula. Te lyonse ifintu fiba filya fine fye mupangile ukucita. “Inshita ya macushi ne nshita ya fintu fyabula ukwenekela” ilatufikila fye bonse. (Luk. Mil. 9:11) Lelo, fimo ifyo twapingulapo ukucita, Yehova enekela ifwe ukutwalilila ukuficita te mulandu na mafya. Umuntu nga apingulapo ukuipeela kuli Yehova nangu alapa umulapo wa cupo tafwile ukwalula. Lesa enekela onse uwalapa iyi milapo ukwikalilila ku milapo yakwe. (Belengeni Amalumbo 15:1, 2,4.) Lelo fimo ifyo tupingulapo ukucita tafyacindama sana. Umuntu wa mano, cila nshita alapituluka mu fyo apingulapo ukucita. Tafwaya ukuba ne cilumba no kutalama pantu kuti fyalenga afilwa ukwalula ifyo apingulapo ukucita. (Amapi. 16:18) Afwaisha ukutwalilila ukulenga Lesa ukucindikwa mu fyo acita.
Sambilisheni Bambi Ukulapingula Ukucita Ifilenga Lesa Ukucindikwa
18. Bushe abafyashi kuti basambilisha shani abana ukupingula bwino ifya kucita?
18 Abafyashi kuti basambilisha abana ukulapingula ukucita ifingalenga Lesa acindikwa. Abana kuti basambilila bwangu ku fyo balemona ku bafyashi. (Luka 6:40) Limo abafyashi kuti balondolwela abana ifyo bena bacitile pa kupingula ukucita icintu cimo. Kuti basuminisha na bana babo ukulaipingwila abene pa fintu fimo no kubatasha nga ca kuti ifyo bapingula ukucita fyawama. Nomba tutile umwana tapingwilepo bwino ica kucita. Ico umufyashi engafwaisha ukucita pa kubalilapo fye, kucingilila umwana ku fingafumamo, lelo ukucita ifyo te lyonse kwingafwa umwana. Ku ca kumwenako, umufyashi kuti asuminisha umwana ukupoka lasenshi ya kwensha motoka. Umwana nga atoba ifunde lya pa musebo, umufyashi kuti amulipilila isho bamupingula. Lelo nga umufyashi aeba umwana ukubomba incito pa kuti asange indalama sha kulipila pa mulandu apangile, umwana kuti asambilila ukubika amano ku mafunde ya pa musebo.—Rom. 13:4.
19. Cinshi tufwile ukusambilisha abasambi ba Baibolo, kabili kuti twacita shani ifyo?
19 Yesu aebele abasambi bakwe ukulasambilisha bambi. (Mat. 28:20) Icintu cimo icacindama sana ico twingasambilisha abasambi ba Baibolo, kupingulapo bwino ifya kucita. Pa kuti basambilile ukupingulapo bwino, tatufwile ukulabeba ifya kucita. Cilawama sana nga twabasambilisha ukubebeta ifishinte fya mu Baibolo pa kuti filebafwa ukuipingwila abene ifya kucita. Na kuba “ifwe bonse umo umo tukalubulula kuli Lesa.” (Rom. 14:12) Kanshi calicindama sana ukuti ifyo ifwe bonse tulepingulapo ukucita, filecindika Lesa.
[Futunoti]
a Moneni ifyebo na fimbi pali ili lyashi, mu ca mu kati ica mu Ubutumikishi Bwesu Ubwa Bufumu ubwa November 2006, pa mabula 3-6, pa mutwe uleti “Bushe Imona Shani Tumo Tumo Utufuma ku Fikalamba Ifyaba mu Mulopa ne Myundapile iyo Bengabomfya Umulopa Wandi?”
Kuti Mwayasuka Shani?
• Cinshi tufwile ukwishibila ukupingulapo bwino ifya kucita?
• Bushe umwenso kuti walenga twafilwa ukucita cinshi, kabili cinshi cingatwafwa ukukanatiina?
• Fintu nshi 6 ififwaikwa pa kuti ifyo tulepingulapo ukucita filecindika Lesa?
[Akabokoshi ne Cikope pe bula 16]
Ifingatwafwa Ukupingulapo Bwino Ifya Kucita
1 Mwilaituntumba
2 Fwailisheni
3 Lombeni Amano Kuli Lesa
4 Pingulenipo ica Kucita
5 Citeni Ifyo Mwapingulapo Ukucita
6 Pitulukeni mu fyo Mwapingulapo Ukucita no Kumona nga Pali umo Mulekabila Ukwalula
[Icikope pe bula 15]
Uwa mitima ibili aba ngo muntu uuli mu bwato ubushakwata naosa ubuli pali bemba apali amabimbi