Ishibeni Imibele Yonse iya kwa Yehova
“Mulepashanya Lesa, apo muli bana bakwe abo atemwa.”—EFES. 5:1.
KUTI MWAYASUKA SHANI?
Kuti twacita shani pa kuti tutemwe sana imibele ya kwa Yehova?
Bushe umuntu uushaifinya aba shani?
Kuti twapashanya shani Yehova uushaifinya?
1. (a) Mibele nshi iya kwa Yehova iyo Umwina Kristu nalimo engatontonkanyapo? (b) Busuma nshi bwaba mu kusambilila pa mibele ya kwa Lesa?
NGA mwatontonkanya pa mibele ya kwa Yehova, mibele nshi mutontonkanyapo sana? Fwe bengi tutontonkanya pa kutemwa, umulinganya, amano, na maka. Lelo twalishiba ukuti Yehova alikwata imibele iingi iisuma. Na kuba, Yehova alikwata imibele iyalekanalekana iyacila pali 40, kabili impapulo shesu shalilandapo pali iyi mibele yonse. Nga tulesambilila pali iyi mibele ya kwa Yehova ilyo tuleisambilisha fwe bene nelyo ilyo tulesambilila no lupwa, tukeshiba bwino Yehova! Busuma nshi bwaba mu kwishiba bwino imibele ya kwa Yehova? Ukwishiba imibele ya kwa Yehova kulalenga twatemwa sana imibele yakwe. Ne ci cilenga tulefwaisha ukupalama kuli ena no kulamupashanya.—Yosh. 23:8; Amalu. 73:28.
2. (a) Langilileni ifyo twingacita pa kuti tutemwe sana imibele ya kwa Yehova. (b) Finshi twalasambilila?
2 Lelo kuti mwacita shani pa kuti mutemwe sana icintu cimo? Tutile mulefwaya ukuti mulyepo ifya kulya ifyo mushabala amulyapo. Ica kubalilapo ico mwingacita, kumfwa ifyo filenunkila bwino. Lyena kuti mwasondamo. Na pa kulekelesha, kuti mwafwaya ukuipikila mwe bene. E fyo caba na pa kuti tutemwe imibele ya kwa Yehova, tufwile ukwishiba mibele yakwe, ukulaitontonkanyapo, e lyo no kulamupashanya. (Efes. 5:1) Cino cipande ne fipande fibili ifikonkelepo fyalatwafwa ukwishiba bwino imibele ya kwa Lesa iyo tushitontonkanyapo sana. Twalasambilila umo iyi mibele yalola, ifyo Yehova alanga iyi mibele, ne fyo twingamupashanya.
YEHOVA TAIFINYA
3, 4. (a) Bushe umuntu uushaifinya aba shani? (b) Bushe Yehova alanga shani ukuti taifinya?
3 Intanshi twalalanda pa kukanaifinya. Bushe umuntu uushaifinya kuti twamulondolola shani? Kuti twatila, ‘Muntu uwa cikuuku, ushi-italusha ku bantu, uo abantu bangukilwa ukulanda nankwe.’ Ilingi line kuti mwaishiba nga ca kuti umuntu aliifinya nelyo iyo nga mwakutika ku fyo alesosa, mwamona ifyo alecita pa kulanda, e lyo ne fyo alemoneka pa menso.
4 Bushe Yehova alanga shani ukuti taifinya? Nangu ca kuti e Kabumba wa maka yonse, Yehova alitweba ukuti alafwaisha ukukutika no kwasuka amapepo yesu. (Belengeni Amalumbo 145:18; Esaya 30:18, 19.) Kuti twalanda na Lesa apo tulefwaila, pa nshita fye iili yonse na pali ponse. Kuti twalanda nankwe ukwabula ukutiina pantu twalishiba ukuti tatwebaula. (Amalu. 65:2; Yako. 1:5) Icebo ca kwa Lesa cilondolola Yehova ukubomfya amashiwi ayo twingomfwikisha pantu afwaya ukuti tulelanda nankwe. Ku ca kumwenako, Davidi uwaimbile amalumbo atile, “amenso ya kwa Yehova yalola” pali ifwe kabili ‘ukuboko kwakwe ukwa ku kulyo kutwalilila ukutwikatisha.’ (Amalu. 34:15; 63:8) Kasesema Esaya apashenye Yehova kuli kacema, atile: “Ku kuboko kwakwe akalonganika abana ba mpaanga; kabili akabasendela pa cifuba cakwe.” (Esa. 40:11) Taleni elenganyeni! Yehova afwaya ifwe ukupalama kuli ena nga filya fiba akana ka mpaanga ako basendeele pa cifuba ca kwa kacema uwaba no kutemwa. Ala mwandini Yehova Shifwe, taifinya! Bushe kuti twamupashanya shani?
UKUKANAIFINYA—MIBELE IYACINDAMA SANA
5. Mulandu nshi cacindamina ukuti baeluda belaifinya?
5 Tapakokwele sana apo baipushishe ba Nte bamo mu fyalo ifyalekanalekana ukuti, “Mibele nshi iyo mwatemwa sana iyo baeluda bafwile ukukwata?” Abengi batile “ukukanaifinya.” Ca cine ukuti Abena Kristu bonse bafwile ukuba ne yi mibele, lelo baeluda maka maka tabafwile ukuifinya. (Esa. 32:1, 2) Nkashi umo alandile pa mulandu baeluda bafwile ukubela ne yi mibele ilyo atile: “Nga ca kutila eluda taifinya kuti calenga twaishiba ne mibele yakwe imbi iisuma.” Ifyalandile uyu nkashi fya cine. Lelo cinshi cilenga umuntu ukukanaifinya?
6. Cinshi umuntu afwile ukucita pa kuti abe uushaifinya?
6 Pa kuti umuntu abe uushaifinya alingile ukulabika amano kuli bambi. Nga ca kuti eluda alabika amano kuli bambi kabili alaitemenwa ukubafwa, aba bwananyina ukubikako fye na baice, bakamona ukuti taifinya. (Marko 10:13-16) Carlos, uuli ne myaka 12 atile: “Ndatemwa sana ukumona ifyo baeluda bali ne cikuuku kabili balemwentula ilyo bali pa Ng’anda ya Bufumu.” Kwena, eluda tafwile ukulanda fye ukuti taifinya; afwile ukulanga iyi mibele mu fyo acita. (1 Yoh. 3:18) Bushe kuti acita shani ifi?
7. Mulandu nshi ukufwalila baji kulengela abantu ukufwaya ukulanda na ifwe, kabili finshi twingasambililako?
7 Natulangilile: Munyinefwe umo aile ku kulongana kwa citungu ku calo cimbi. Pa kubwelelamo ku mwabo aninine indeke kabili alifwele na baji. Ilyo uubomba mu ndeke amwene amashiwi yali pali baji aya kuti ‘Ubufumu bwa kwa Lesa Nabwise!’ aebele munyinefwe ukuti, “Ca cine nabwise, kuti natemwa ukumfwilapo na fimbi pali ili lyashi.” Pa numa, balilanshenye kabili alipokeleko na magazini. Ica musango uyu calitucitikilapo fwe bengi. Nomba mulandu nshi abantu bafwaila ukulanda na ifwe nga bamona natufwala baji? Pantu ciba kwati tulebeba ukuti: “Mwitiina ukulanda na ine. Njipusheni uko ndeya.” Baji ilanga fye abantu ukuti tulafwaya ukulanda nabo pa fyo twasuminamo. E fyo na baeluda bafwile ukucita. Ifyo bacita fifwile ukumoneka ku Bena Kristu banabo ukuti balebeba ati: “Mwitiina ukulanda na ine.” Finshi fimo ifyo bafwile ukulacita?
8. Bushe baeluda balanga shani ukuti balibika amano kuli bambi, kabili bushe aba mu cilonganino bomfwa shani?
8 Nangu ca kuti intambi shalipusanapusana mu fyalo, kuti twalanga ukuti twalibika amano kuli bamunyinefwe nga tulemwentula, tulebaposha no kubasansamukila. Ni bani bafwile ukubalilapo ukucita ifi? Natumone ifyo Yesu acitile. Mateo alondolwele ukuti ilyo Yesu alongene na basambi bakwe, “apaleme uko bali.” (Mat. 28:18) E fyo na baeluda bafwile ukucita, bafwile ukuitendekelako ukulanda na Bena Kristu banabo. Bushe aba mu cilonganino bomfwa shani baeluda nga balecita ifi? Nkashi painiya uuli ne myaka 88 atile: “Ifyo baeluda bansansamukila ne fyo bankoselesha nga tuli pa Ng’anda ya Bufumu, filalenga mbatemwe sana.” Nkashi umbi na o atile: “Nga naya ku kulongana e lyo eluda ansengela ninshi namwentula no kumwentula, ndomfwa bwino sana.”
UKUKANAIFINYA NO KUKANAITALUSHA KU BANTU
9, 10. (a) Bushe Yehova aba shani ica kumwenako cisuma kuli ifwe? (b) Bushe baeluda kuti balanga shani ukuti tabaitalusha kuli bamunyinabo?
9 Kwena, abantu te kuti balande na ifwe nga ca kuti natuitalusha kuli bena. Yehova taitalusha ku bantu. “Taba kutali kuli ifwe umo umo.” (Imil. 17:27) Inshila imo umo baeluda bengalangila ukuti tabaitalusha ku bantu, kulalanshanya na bamunyinabo abaice na bakalamba pa ntanshi na pa numa ya kulongana. Munyinefwe umo painiya atile: “Nga eluda anjipusha ifyo ndi kabili aiminina no kukutika ku fyo ndelanda, ndamona ukuti alintemwa.” Nkashi uwabombela Yehova imyaka nalimo 50 atile: “Baeluda abapaatulako inshita ya kulanda na ine pa numa ya kulongana balalenga naumfwa ukuti nalicindama.”
10 Ca cine ukuti baeluda balikwata imilimo iingi. Na lyo line, ilyo bali pa kulongana bafwile ukubika amano ku mpaanga.
YEHOVA TABA NA KAPAATULULA
11, 12. (a) Bushe umuntu uushaba na kapaatulula aba shani? (b) Bushe Baibolo ilanga shani ukuti Yehova taba na kapaatulula?
11 Imibele imbi iisuma iyo Yehova akwata ya kuti taba na kapaatulula. Cipilibula nshi ukukanaba na kapaatulula? Cipilibula ukuba no mulinganya, ukukanaba no musobolola nelyo ukukanatemwa bamo ukucila bambi. Mu kukanaba na kapaatulula mwaba ifintu fibili: ifyo tumona bambi ne fyo tucita kuli bambi. Mulandu nshi ifi fibili fyacindamina? Pantu umuntu nga taba na kapaatulula, ninshi akalacitila bonse ifintu fimo fine. Mu Malembo ya ciGriki aya Bwina Kristu, amashiwi ya kuti “uushaba na kapaatulula,” yalosha ku muntu uushilolesha pa menso ilyo alecitila bambi ifisuma. (Imil. 10:34) Kanshi, umuntu uushaba na kapaatulula tacitila bamo ifisuma pa mulandu ne mimonekele yabo nelyo ifyo bakwata, lelo acita ifintu mu mulinganya.
12 Yehova takwata akapaatulula. Icebo cakwe citila Lesa “taba na kapaatulula.” (Belengeni Imilimo 10:34, 35; Amalango 10:17.) Ifyacitike mu nshita ya kwa Mose filalanga ifyo ashaba na kapaatulula.
13, 14. (a) Bwafya nshi bwakwete abana banakashi aba kwa Selofehadi? (b) Cinshi Yehova acitile pa kulanga ukuti taba na kapaatulula?
13 Ilyo abena Israele bali mupepi no kwingila mu Calo ca Bulayo, abana nkashi basano abashimbe balikwete ubwafya. Bwafya nshi bakwete? Balishibe ukuti ulupwa lwabo lwali no kupeelwa impanga ya bawishi nga filya fine indupwa shonse isha bena Israele shalepeelwa. (Impe. 26:52-55) Lelo Selofehadi shibo uwa mu mukowa wa kwa Manase alifwile. Ukulingana no lutambi, abali ne nsambu sha kupoka impanga bana abaume aba kwa Selofehadi, lelo akwete fye abana abanakashi beka beka. (Impe. 26:33) Nomba ifi ashakwete abana abaume aba kupoka impanga, bushe impanga yakwe yali no kupeelwa kuli balupwa kabili abana bakwe abanakashi tabali na kupokako ubupyani?
14 Abana abakashana basano aba kwa Selofehadi baile kuli Mose no kumwipusha ati: “Nga kanshi cinshi ico ishina lya kwa shifwe lyalalobela mu kati ka lupwa lwakwe pa mulandu fye wa kuti takwete umwana mwaume?” Bapapeete ati: “Mukwai tupeeni impanga pa kati ka bamunyina ba kwa shifwe.” Bushe Mose atile ‘te kuti twalule ifunde’? Awe, “Mose atuulile umulandu wabo kuli Yehova.” (Impe. 27:2-5) Bushe Yehova ayaswike shani? Yehova aebele Mose ukuti: “Ico abana banakashi ba kwa Selofehadi balelanda ca cine. Ubapeele impanga mu kati ka bamunyina ba kwa shibo, kabili ukabapeele impanga ya kwa shibo.” Yehova apangile ifunde ilipya ilya kuti: “Umuntu nga afwa ukwabula ukufyala umwana mwaume, abana bakwe abanakashi bakapyane impanga.” (Impe. 27:6-8; Yosh. 17:1-6) Ukufuma ilya nshita, abanakashi bonse abena Israele abalekwata ubu bwafya balebapeela impanga.
15. (a) Bushe Yehova aaba shani ku babomfi bakwe, nangu fye ni balya abashakwata wa kubafwa? (b) Malyashi nshi yambi aya mu Baibolo ayalanga ukuti Yehova taba na kapaatulula?
15 Ala muli ifi Yehova apingwile mwali umulinganya! Yehova alicindike aba banakashi abashakwete uwa kubafwa, nga filya fine acindike abena Israele bonse. (Amalu. 68:5) Ili lyashi fye limo pa malyashi ayengi ayalembwa mu Baibolo ayalanga ukuti Yehova taba na kapaatulula ku babomfi bakwe bonse.—1 Sam. 16:1-13; Imil. 10:30-35, 44-48.
KUTI TWAPASHANYA YEHOVA
16. Kuti twacita shani pa kuti twilaba na kapaatulula?
16 Kuti twacita shani pa kuti tulepashanya Yehova uushaba na kapaatulula? Muleibukisha ukuti ukukanaba na kapaatulula kusanshamo ifintu fibili. Nga tatuli na kapaatulula e lyo twingaba no mulinganya. Ilingi line fwe bantu tuimona ukuti tatwaba na kapaatulula. Lelo nalimo mulesumina ukuti te lyonse canguka ukuishiba bwino mwe bene. Nomba kuti twacita shani pa kuti twishibe nga twaliba na kapaatulula? Ilyo Yesu alefwaya ukwishiba ifyo abantu baletontonkanya pali ena, aipwishe abanankwe abo acetekele ukuti: “Bushe abantu batila Umwana wa muntu nani?” (Mat. 16:13, 14) Na imwe kuti mwacita nga filya Yesu acitile. Kuti mwaipusha cibusa uo mwacetekela uwingamweba mu bufumacumi ifyo abantu bamumona, nampo nga mwaliba na kapaatulula nelyo iyo. Bushe mukacita shani nga ca kuti cibusa wenu amweba ukuti mulamoneka ukukwata akapaatulula ka mushobo, mwalitemwapo abakwata ifyuma ukucila abashakwata? Mufwile ukupepa kuli Yehova ukufuma pa nshi ya mutima no kupapaata ukuti amwafwe ukwaluka pa kuti mulemupashanya sana ukukanaba na kapaatulula.—Mat. 7:7; Kol. 3:10, 11.
17. Ni mwi umo twingalangila ukuti tatwaba na kapaatulula kuli bambi?
17 Mu cilonganino ca Bena Kristu tulapashanya Yehova uushaba na kapaatulula nga tulecindika no kuba ne cikuuku kuli bamunyinefwe bonse. Ku ca kumwenako, nga tulefwaya ukulanga icileela tufwile ukwita bamunyinefwe abalekanalekana ukubikako fye na bakwata ifikulilo ifyapusana ne fyesu, abapiina, abana ba nshiwa, e lyo na bamukamfwilwa. (Belengeni Abena Galatia 2:10; Yakobo 1:27.) Na kabili, nga tuleshimikila imbila nsuma ya Bufumu, tulashimikila ku bantu bonse abakwata ifikulilo ifyapusana ne fyesu, ukubikako fye na bafuma ku fyalo fimbi. Twaliba aba nsansa ukukwata impapulo mu ndimi ukucila pali 600. Fyonse ifi filanga ukuti tatwaba na kapaatulula!
18. Bushe mukalanga shani ukuti mulatasha ifi Yehova ashaifinya kabili ashaba na kapaatulula?
18 Ca cine ukuti nga tuletontonkanya pa fyo Yehova ashaifinya ne fyo ashaba na kapaatulula, tukamutemenwako. Nga twamutemwa, tukalafwaya ukulamupashanya sana no kulanga iyi mibele kuli bamunyinefwe na ku bantu abo tushimikilako.
[Icikope pe bula 8]
“Yehova aba mupepi na bonse abalilila kuli ena.”—Amalu. 145:18 (Moneni paragrafu 9)
“Yehova Lesa wenu . . . taba na kapaatulula.”—Amala. 10:17 (Moneni paragrafu 17)
[Icikope pe bula 10]
Abana banakashi ba kwa Selofehadi balitemenwe ukuti Yehova tali na kapaatulula kuli bena (Moneni paragrafu 13 na 14)