Tetekeleni Yehova pa Kuti Mube no Mweo!

 1. Mulandu nshi bonse tufwaila ukutusansamusha?

BONSE fye tulafwaya ukutusansamusha. Nalimo kwaliba ifitusakamika, ifyo twaleenekela tafyacitika, kabili nalimo amafya tayaputuka. Nalimo twalikwata amafya pa mulandu wa kuti natukula, twalilwala, nelyo twalifwilwa. Fwe bamo balatucusha. Na kabili abantu uko twikala balebelako fye abankalwe. Ifi filenga twashininkisha ukuti shino ni “nshita ishayafya nga nshi” no kuti tuleikala “mu nshiku sha kulekelesha.” Ubushiku bumo nga bwapita, icalo cipya cilapalaminako. (2 Tim. 3:1) Nalimo twalilolela pa nshita ntali pa kuti tukamone uko Yehova akafikilisha ifyo atulaya, kabili nalimo amafya tukwata yalefulilako fye. Nomba ni kwi twingasanga ifingatusansamusha?

2, 3. (a) Finshi twaishiba pali Habakuki? (b) Cinshi tulingile ukwishibila ifyaba mwi buuku lya kwa Habakuki?

² Pa kuti twasuke ici cipusho, natulande pa fyaba mwi buuku lya kwa Habakuki. Nangu ca kuti Amalembo tayalanda mu kulungatika pa bumi bwa kwa Habakuki ne fyo alecita, ifyaba mwi buuku ilyo bainika ishina lyakwe kuti fyatukoselesha. Ishina lyakwe lipilibula ukuti “Ukufukatila kwa kusansamusha.” Ubupilibulo bwa ili shina kuti bwalanda pa fyo Yehova atufukatila pa kutusansamusha nelyo pa fyo abantu bakwe balambatila kuli ena. Habakuki alipwishe Lesa amepusho pa kuti eshibe ifishinka. Apo Yehova alengele Habakuki alembe ifyo alanshenye nankwe, kuti twalanda ukuti Habakuki alitwipushisheko amepusho.—Haba. 2:2.

³ Amalembo tayalanda ifingi pali uyu kasesema. Yalanda fye pa fyo uyu muntu wa kwa Lesa uwasakamikwe nga nshi alanshenye na Yehova. Ibuuku alembele lyaba pali “fyonse ifyalembelwe kale” kabili ifyasungililwa mu Cebo ca kwa Lesa Baibolo “pa kuti mu kushipikisha kwesu na mu cisansamushi ca mu Malembo tube ne subilo.” (Rom. 15:4) Finshi twingasambilila ku fyaba mwi buuku lya kwa Habakuki? Ifyabamo kuti fyalenga twaishiba umo calola ukutetekela Yehova. Na kabili ubusesemo bwa kwa Habakuki bulenga twaishiba ukuti umuntu kuti ateka umutima ilyo balemucusha na lintu akwete amafya. Nomba natulande sana pa fyaba mwi buuku lya kwa Habakuki.

 4. Mulandu nshi Habakuki asakamikilwe?

⁴ Belengeni Habakuki 1:2, 3. Ilyo Habakuki ali no mweo, ifintu fyalibipile sana. Ali no bulanda nga nshi pantu aleikala na bantu abalecita ifyabipa sana kabili abankalwe. Ni lilali Lesa ali no kubafumyapo? Mulandu nshi Yehova akokwelele ukucitapo cimo? Ifyo Habakuki alemona fye ni fintu abantu balefyenga abantu banabo ne fyo balebacusha. Alemona ukuti takwali nangu umo uwa kumwafwa. E ico alipepele kuli Yehova, amulombele ukuti acitepo cimo. Nalimo Habakuki alitendeke ukutontonkanya ukuti Yehova tabikile amano ku fyalecitika. Alemona kwati Lesa tali no kwangufyanya ukucitapo cimo. Bushe na imwe mwalyumfwapo ifya musango uyu?

 5. Lisambililo nshi ilyacindama ilyo tulesambilila ku fyaba mwi buuku lya kwa Habakuki? (Moneni icikope icili pa ntendekelo ya cino cipande.)

⁵ Bushe Habakuki alilekele ukutetekela Yehova? Bushe alifililwe ukutwalilila ukucetekela ukuti Lesa ali no kufikilisha ifyo alaile? Nakalya! Pantu filya Habakuki ashaebeleko umuntu nangu umo amafya akwete e lyo ne fyalemusakamika lelo aebele Yehova, filanga ukuti alitwalilile ukumutetekela. Icalengele ukuti asakamane ni co taishibe inshita Lesa ali no kucitapo cimo nelyo ni co taishibe ico Yehova alekele alecula. Filya Yehova alengele Habakuki alembe ifyalemusakamika, aletusambilisha ukuti: Tatufwile ukutiina ukumweba ifiletusakamika nelyo ifyo tushishibe bwino. Na kuba Yehova alitweba ukuti tulemupongolwela ifili mu mutima wesu. (Amalu. 50:15; 62:8) Baibolo pa Amapinda 3:5 itukoselesha aiti: “Tetekela Yehova no mutima obe onse kabili wishintilila pa mano yobe we mwine.” Habakuki afwile alishibe aya mashiwi kabili alecita ifyo yalanda.

 6. Mulandu nshi tulingile ukulapepela kuli Yehova?

⁶ Habakuki alicitilepo fimo pa kuti apalame sana kuli Yehova Cibusa wakwe kabili Wishi. Habakuki taikalile fye ukusakamana pa mafya akwete kabili tashintilile pa mano yakwe. Lelo alipepele kuli Yehova ukumweba ifyo aleumfwa ne fyalemusakamika. Ifi fine e fyo na ifwe tufwile ukulacita. Na kuba Yehova uumfwa ipepo alitweba ukuti tulemweba ifitusakamike pa kuti tulelanga ukuti twalimucetekela. (Amalu. 65:2) Nga tulecita ifi, tukalamona ifyo Yehova asuka amapepo. Akalatusansamusha kabili akalatutungulula. (Amalu. 73:23, 24) Akatwafwa ukwishiba ifyo atontonkanya nangu tukwate amafya ya musango shani. Nga tulepepa kuli Yehova no mutima wesu onse ninshi tulelanga ukuti twalimutetekela sana.

 7. Finshi Yehova acitile ilyo Habakuki amwebele ifyalemusakamika?

⁷ Belengeni Habakuki 1:5-7. Ilyo Habakuki aebele Yehova ifyalemusakamika na mafya akwete, nalimo taishibe ifyo Yehova ali no kucitapo. Apo Yehova alalangulukilako kabili alishibe ifyalengele Habakuki asakamane, tamukalipile pa fyo aleilishanya. Lelo alishibe ukuti icalengele aleilishanya ni co alecula kabili alefwaya ukuti amwafwe. Yehova aebele Habakuki ukuti tapali na kukokola ali no kukanda abaYuda abashalemumfwila. Nalimo Habakuki e o Yehova abalilepo ukweba ukuti tapali na kukokola ali no konaula abaYuda abalecita ifyabipa.

 8. Mulandu nshi ifyo Yehova alandile fyapapushishe Habakuki?

⁸ Yehova alilangile Habakuki ukuti ali mu kucitapo fimo. Pali no kupita fye inshita iinono ali no kukanda abaYuda abalecita ifyabipa kabili abali abankalwe. Amashiwi ya kuti “mu nshiku shenu,” yalelangilila ukuti Yehova ali no kukanda abaYuda ninshi kasesema talafwa nelyo ilyo aba nkulo yakwe bashilafwa. Ifyo Yehova ayaswike te fyo Habakuki aleenekela. Bushe ifyo Yehova ayaswike fyali no kupwisha amafya Habakuki akwete? Ifyo Yehova amwebele fyalelanga ukuti abaYuda bonse bali no kukwata amafya ayengi.a Abena Kaldi (abena Babiloni) tabali no luse kabili bali abankalwe ukucila na bali mu calo umo Habakuki aleikala pantu aba bena balishibeko ifyo Yehova afwaya. Mulandu nshi Yehova ali no kubomfesha abasenshi kabili abankalwe pa kukanda abantu bakwe? Amuba ni mwe Yehova aebele ukuti ifi e fyo ali no kucita, nga mwacitile shani?

 9. Mepusho nshi na yambi ayo Habakuki aipwishe?

⁹ Belengeni Habakuki 1:12-14, 17. Habakuki alishibe ukuti Yehova ali no kubomfya abena Babiloni pa kupingula na pa kukanda abaYuda abalecita ifyabipa abo aleikala nabo. Na lyo line acili alipelenganishiwe. Lelo aliicefeshe kabili alandile ukuti Yehova alitwalilile ukuba “Icilibwe” cakwe. (Amala. 32:4; Esa. 26:4) Habakuki alitwalilile ukuba uwatekanya kabili taletwishika ukuti Lesa aliba no kutemwa kabili wa cikuuku. Ifi kasesema ashaletwishika fyalengele etiina ukwipusha amepusho na yambi, pamo nga: Mulandu nshi Lesa engalekela ifintu mu Yuda fyabipisha? Mulandu nshi ashingacitilapo cimo ili line? Cinshi Uwa Maka Yonse engalekela ifyabipa na fimbi filecitika? Cinshi ‘engekalila tondolo’ ilyo ababifi baimina abalungami? Yehova “wa mushilo” kabili ‘alisangulukisha amenso ica kuti tengalolesha icabipa.’

10. Bushe inshita shimo kuti twaumfwa shani nge fyo Habakuki aumfwile?

¹⁰ Inshita shimo nalimo na ifwe kuti twaumfwa nge fyo Habakuki aumfwile. Tulakutika kuli Yehova. Twalimucetekela, tulabelenga kabili tulaisambilisha Icebo cakwe. Ukucita ifi kulenga twaba ne subilo. Icilonganino cakwe cilatusambilisha pa fyo atulaya. Na lyo line nalimo kuti twalatontonkanya atuti, ‘Ni lilali tukaleka ukucula?’ Finshi twingasambilila kuli fimbi ifyo Habakuki acitile?

11. Cinshi Habakuki asalilepo ukucita pa numa ya kukutika kuli Yehova?

¹¹ Belengeni Habakuki 2:1. Ifyo Habakuki alanshenye na Yehova fyalengele ateka umutima. E ico asalilepo ukulolela Yehova ukuti acitepo cimo. Habakuki talolelele fye pa nshita iinono pantu pa numa alibwekeshepo ukulanda ati ‘akalolela mu kutekanya ubushiku bwa bucushi.’ (Haba. 3:16) Kwali ababomfi ba kwa Lesa na bambi abatekenye kabili abalolelele Yehova ukuti acitepo cimo. Ifi bacitile fitukoselesha ukutwalilila ukulolela Yehova ukuti acitepo cimo.—Mika 7:7; Yako. 5:7, 8.

12. Finshi fimo ifyo tusambilila kuli Habakuki?

¹² Finshi tulesambilila kuli filya Habakuki asalilepo ukucita? Ica kubalilapo, tatufwile ukuleka ukupepa kuli Yehova nangu tukwate amesho ya musango shani. Ica bubili, tufwile ukulakutika ifyo Yehova atweba ukupitila mu Cebo cakwe e lyo ne cilonganino cakwe. Ica butatu, tufwile ukuba abatekanya no kulalolela Yehova kabili tulingile ukucetekela ukuti akafumyapo ifitucusha pa nshita yakwe umwine. Nga ca kuti twatwalilila ukulanda na Yehova kabili tulekutika kuli ena no kulolela ukuti acitepo cimo nga filya Habakuki acitile, na ifwe tukateka umutima. Nga twateka umutima tukalashipikisha amafya. Isubilo likalenga tukabe abatekanya. Nga twaba abatekanya tukalasekelela nangu natukwata amafya. Isubilo likalenga tukacetekele ukuti Shifwe wa ku muulu akacitapo cimo.—Rom. 12:12.

13.Finshi Yehova aebele Habakuki ifyaba pali Habakuki 2:3 ifyalengele aleke ukusakamana?

¹³ Belengeni Habakuki 2:3. Yehova afwile alitemenwe filya Habakuki asalilepo ukulolela ukuti acitepo cimo. Uwa Maka Yonse alishibe ukuti Habakuki alecula. E ico Lesa alisansamwishe uyu kasesema ilyo amwebele ukuti tapali na kukokola ali no kupwisha amafya ayo akwete. Cali kwati alemweba ati: “Tekanya, uncetekele fye. Nkafumyapo amafya ayo ukwete nangu wingamona kwati ndeshingashinga!” Yehova aebele Habakuki ukuti ali no kufikilisha ifyo alaile pa nshita yakwe umwine. Amwebele no kuti alolele mpaka akafikilishe ifyo alaile. Na mu kulekelesha kasesema Habakuki tali na kumfwa ububi pa fyo alolelele Yehova ukuti acitepo cimo.

14.Finshi tulingile ukucita nga twaba na mafya?

¹⁴ Nga twatekanya no kulolela Yehova, nga tulekutika ifyo atweba, tukamucetekela kabili tukateka imitima nangu tukwate amafya nangu ifintu fyafye shani. Yesu alilandile ukuti tulingile ukucetekela ukuti Yehova tacelwa ukucita ifintu, no kuti tatufwile ukulasakamikwa pa “nshita atemwa imyaka” ifyo Lesa umwine ashatweba. (Imil. 1:7) Kanshi natutwalilile ukuba abaicefya ilyo tulelolela Yehova, tuleba ne citetekelo, tuleba abatekanya, kabili tulebomfya inshita yonse iyo twakwata ku kubombela Yehova apapela amaka yesu.—Marko 13:35-37; Gal. 6:9.

15, 16. (a) Malayo nshi ayasuma ayaba mwi buuku lya kwa Habakuki? (b) Bushe aya malayo yalenga twaishiba cinshi?

¹⁵ Yehova alaya abalungama abamucetekela ukuti: “Uwalungama, akaba no mweo pa mulandu wa citetekelo cakwe,” kabili “isonde likesuulamo ukwishiba ubukata bwa kwa Yehova.” (Haba. 2:4, 14) Kanshi bonse abatekanya kabili abamutetekela akabapeela umweo.

¹⁶ Nga tatutontonkenyepo sana pa mashiwi yaba pali Habakuki 2:4 nalimo kuti twamona kwati malanda kanwa fye. Lelo umutumwa Paulo ena alemona ukuti aya mashiwi yantu yacindama sana ica kuti aliyambwile pa miku itatu! (Rom. 1:17; Gal. 3:11; Heb. 10:38) Uwalungama nangu akwate amafya ya musango shani, pa mulandu wa kuti alikwata icitetekelo kabili alicetekela Lesa, akabako ilyo Lesa akafikilisha ifyo alaya. Yehova alitweba ukulabika amano ku fikacitika ku ntanshi.

17. Finshi Yehova atulaya mwi buuku lya kwa Habakuki ifitutalalika imitima?

¹⁷ Bonse fwe baleikala mu nshiku sha kulekelesha kuti twasambilila icintu icacindama mwi buuku lya kwa Habakuki. Yehova alilaya ukuti bonse abalungama abamutetekela kabili abamucetekela akabapeela umweo. E ico natutwalilile ukutetekela Lesa no kumucetekela nangu tukwate amafya nelyo amasakamika ya musango shani. Yehova alitweba ukupitila mwi buuku lya kwa Habakuki ukuti akatwafwa kabili akatupususha. Alitweba ukuti tulemucetekela kabili tube abatekanya ilyo tulelolela inshita ilyo akabomfya Ubufumu bwakwe ku kulenga isonde lyonse likesulemo abantu bakwe aba nsansa kabili abafuuka.—Mat. 5:5; Heb. 10:36-39.

18. Bushe ifyo Yehova alandile fyayafwile shani Habakuki?

¹⁸ Belengeni Habakuki 3:16-19. Amashiwi ayo Yehova aebele Habakuki yalimwafwile sana. Aletontonkanya sana pa fyo Yehova ayafwile abantu bakwe kale. Pali iyi nshita alilangile ukuti alicetekele Yehova. Alishibe ukuti pali no kupita fye inshita iinono Yehova ali no kupwisha amafya ayo akwete! Ifi aishibe fyalengele alasekelela nangu ca kuti alishibe ukuti ali no kuculako pa nshita iinono. Habakuki alilekele ukutwishika kabili alesekelela pantu nomba alicetekele ukuti Yehova alikwata amaka ya kupususha abantu bakwe. Habakuki alandile amashiwi ayo umuntu nangu umo mu Baibolo ashatalile alandapo ayalanga ukuti alicetekele sana Yehova. Abasambilila ifya mu Baibolo bamo batila amashiwi yaba mu cikomo 18 nga kukonka yalola mu kuti, “Nkacilauka pa mulandu wa kusekelela muli Shikulu; Nkashinguluka ne nsansa muli Lesa.” Ifi fine e fyo bonse tulingile ukulaumfwa! Yehova tatulaya fye ukuti akatucitila ifintu ifisuma nga nshi ku ntanshi lelo alitweba no kuti aleyangufyanya ukucitapo fimo pa kuti akafikilishe ubufwayo bwakwe.

19. Finshi tulingile ukucita pa kuti tulesansamuka nga filya cali kuli Habakuki?

¹⁹ Ukwabula no kutwishika, ku lyashi lya kwa Habakuki tulesambililako ukuti tufwile ukucetekela Yehova. (Haba. 2:4) Pa kuti tutwalilile ukucetekela Yehova tulingile ukuba sana ifibusa fyakwe. Kanshi tufwile (1) ukutwalilila ukupepa, e kutila ukulaeba Yehova fyonse ifiletusakamika; (2) ukulabika sana amano ku fyo atweba ukupitila mu Cebo cakwe na mu cilonganino cakwe; na (3) ukuba ne citetekelo kabili abatekanya ilyo tulelolela ukuti Yehova acitepo cimo. Ifi fine e fyo Habakuki acitile. Nangu ca kuti atendeke ibuuku lyakwe na mashiwi ya bulanda, alekeleshe na mashiwi ayalanga ukuti alicetekele Yehova kabili alesekelela. E ico natulemupashanya pa kuti na ifwe tuleumfwa ukuti Yehova alitufukatila! Muli cino calo tamwaba uwingatusansamusha nge fyo Yehova engatusansamusha!