‘Kabiyeni, Kalengeni Abasambi’

1-2. Finshi malaika aebele abanakashi abaile ku nshiishi mu kumona umubili wa kwa Yesu, kabili finshi Yesu abebele?

PA NISANI 16 mu mwaka wa 33 ulucelo sana, abanakashi bamo abaletiina Lesa baile ku nshiishi iyo babikilemo umubili wa kwa Shikulu Yesu Kristu ninshi bali no bulanda nga nshi. Pali iyi nshita ninshi napapita inshiku shibili ukutula apo bamubikile mu nshiishi. Balefwaya ukusuba umubili wakwe amafuta ne fyanunkila. Lelo ilyo bafikile, basangile mu nshiishi tamuli umubili wa kwa Yesu. Lyena malaika wa kwa Yehova abebele ati: “Alemutangilila ku Galili; e ko mukamumona.”—Mat. 28:1-7; Luka 23:56; 24:10.

² Ilyo balefuma ku nshiishi, Yesu alibakumenye no kubeba ati: “Kabiyeni, kebeni bamunyinane ukuti baye ku Galili; kabili e ko tukamonana na bo.” (Mat. 28:10) Ica kubalilapo ico Yesu alefwaya ukucita ilyo abuushiwe, ku kumana na basambi bakwe. Ilyo akumene nabo alibebele ukucita ifintu ifyacindama nga nshi.

3-4. Mulandu nshi twingalandila ukuti Yesu tapeele ifunde lyaba pali Mateo 28:19, 20 ku batumwa bakwe fye? (Moneni icikope cili pa nkupo.)

³ Belengeni Mateo 28:16-20. Ilyo Yesu akumene na basambi, alibebele umulimo uwacindama uo baali no kulabomba pali ilya nshita. Uyu wine mulimo e o na ifwe tubomba muno nshiku. Abebele ati: “E ico kabiyeni, kalengeni aba nko shonse ukuba abasambi, . . . mulebasambilisha ukulakonka fyonse ifyo namwebele.”

⁴ Yesu tapeele fye ili ifunde ku batumwa bakwe 11 abatwalilile ukuba abacishinka, lelo afwaya abasambi bakwe bonse ukulabila imbila nsuma. Cinshi twalandila ifi? Tontonkanyeni pali ici, bushe ilyo Yesu alepeela ifunde lya kubila imbila nsuma ali fye na batumwa bakwe pa lupili mu Galili? Awe. Nga muleibukisha, malaika aebele abanakashi baile ku nshiishi ukuti: “Mukamumona [ku Galili].” Kanshi nalimo abanakashi bamo abaali abasambi ba kwa Yesu balisangilweko. Na kabili, umutumwa Paulo alandile ukuti Yesu “amoneke ku ba bwananyina abacilile imyanda isano (500) bonse pamo.” (1 Kor. 15:6). Ni kwisa bakumanine?

 5. Mulandu nshi twingalandila ukuti amashiwi yaba pali 1 Abena Korinti 15:6 yalanda pa ku kumana Yesu akumene na basambi bakwe ukwalandwapo muli Mateo icipandwa 28?

⁵ Kwaliba ifishinka ifilanga ukuti Paulo afwile alelanda pali ilya ine nshita Yesu akumene na basambi pa lupili mu Galili, iyo Baibolo yalandapo muli Mateo icipandwa 28. Ica kubalilapo, abasambi ba kwa Yesu abengi baleikala mu Galili. Kanshi cali no kwanguka ukukumanina pa lupili apaaliko incende iikulu ukucila ukukumanina mu ng’anda mu Yerusalemu. Ica bubili, ilyo Yesu abukile fye alikumene na batumwa bakwe 11 mu ng’anda iyali mu Yerusalemu. Kanshi nga ca kuti Yesu alefwaya ukuti abatumwa beka fye ebo bakalebomba umulimo wa kubila imbila nsuma, nga alibebele lilya line akumene nabo mu Yerusalemu. Nga tabebele ukuya ku Galili.—Luka 24:33, 36.

 6. Bushe amashiwi yaba pali Mateo 28:20 yalanga shani ukuti umulimo wa kulenga abantu ukuba abasambi ulingile ukubombwa na muno nshiku, kabili bushe abantu balebomba shani uyu mulimo?

⁶ Tontonkanyeni na pali ici icishinka icalenga butatu. Ifunde Yesu apeele ilya kuya mu kulenga abantu ukuba abasambi talyapelelele fye pa Bena Kristu abaliko mu nshiku sha batumwa. Twaishiba shani? Pa numa ya kupeela abasambi ili funde akonkenyepo ukulanda ati: “Nakulaba na imwe inshiku shonse mpaka na ku mpela ya calo.” (Mat. 28:20) Nga filya fine Yesu alandile, abantu abengi balebomba umulimo wa kulenga abantu ukuba abasambi, ica kuti abantu mupepi na 300,000 balabatishiwa cila mwaka no kuba Inte sha kwa Yehova kabili abasambi ba kwa Yesu Kristu.

 7. Finshi fimbi twalasambilila, kabili mulandu nshi?

⁷ Abengi abasambilila Baibolo balalunduluka kabili balabatishiwa. Na lyo line, bamo abo tusambilisha Baibolo balomfwa umwenso wa kuba abasambi ba kwa Yesu. Balatemwa ukusambilila Baibolo, lelo tabalunduluka kabili tababatishiwa. Nga mwalikwata abo musambilisha Baibolo, tatuletwishika ukuti mulafwaya ukubafwa ukulakonka ifyo mubasambilisha pa kuti babe abasambi ba kwa Kristu. Muli cino cipande twalalanda na pa fyo twingafwa abo tusambilisha Baibolo ukutemwa Yehova e lyo no kulunduluka mu fya kwa Lesa. Mulandu nshi tulingile ukulandila pali ifi? Pantu nalimo kukaba inshita ilyo tukakabila ukupingulapo nampo nga kuleka ukusambilisha umuntu Baibolo nelyo iyo.

 8. Mulandu nshi limo cafisha ukwafwa uo tulesambilisha Baibolo ukutemwa Yehova?

⁸ Yehova afwaya abantu balemubombela pa mulandu wa kuti balimutemwa. Kanshi tulingile ukulaafwa abo tusambilisha Baibolo ukwishiba ukuti Yehova alibabikako sana amano kabili alibatemwa icine cine. Tufwile ukulenga balamona ukuti Yehova ni “wishi wa bana ba nshiwa kabili uwa kulubulwilako bamukamfwilwa.” (Amalu. 68:5) Abo musambilisha Baibolo nga baishiba ukuti Lesa alibatemwa, nalimo nabo bakatendeka ukumutemwa. Bamo abo tusambilisha Baibolo kuti cabakosela ukusumina ukuti Yehova alibatemwa pa mulandu wa kuti bawishi tababatemenwe sana ilyo bali abaice. (2 Tim. 3:1, 3) Kanshi ilyo mulesambilisha umuntu Baibolo, mulelanda sana pa mibele iisuma iya kwa Yehova. Muleafwa abo musambilisha Baibolo ukwishiba ukuti Shifwe wa kutemwa alafwaisha ukubafwa ukulunduluka pa kuti bakekale umuyayaya. Finshi fimbi ifyo tulingile ukucita pa kubafwa?

9-10. Ni mpapulo nshi tulingile ukubomfya pa kusambilisha abantu Baibolo, kabili mulandu nshi tulingile ukubomfesha ishi mpapulo?

⁹ Mulebomfya icitabo citila “Bushe Cinshi Baibolo Isambilisha?” e lyo ne citila “Ifyo Mwingatwalilila Ukutemwa Lesa.” Ifi fitabo bafilemba mu nshila ya kuti ciletwangukila ukwafwa abo tusambilisha Baibolo ukutemwa Yehova. Ku ca kumwenako, icipandwa ca kubalilapo mu citabo ca Ico Baibolo Isambilisha calyasuka amepusho pamo nga: Bushe Lesa alitubikako amano nelyo alyuma umutima? Bushe Lesa omfwa shani nga tulecula? Bushe kuti mwaba cibusa wa kwa Yehova? Inga icitabo citila Ukutemwa Lesa? Ici citabo kuti caafwa umusambi wa Baibolo ukwishiba ifyo enganonkelamo nga alekonka amashinte ya mafunde ya mu Baibolo, ne fyo yengamwafwa ukuba cibusa wa kwa Yehova. Nangu mwalisambilishapo bambi muli ifi fitabo, lyonse pa kuya mu kusambilisha umuntu Baibolo mulepekanya, kabili ilyo mulepekanya muletontonkanya pa muntu muleya mu kusambilisha.

¹⁰ Inga nga ca kuti umusambi wa Baibolo alefwaya ukwishiba fimo ifyaba mu lupapulo ulushaba pa Impapulo Tubomfya Sana pa Kusambilisha Abantu? Nalimo kuti mwamukoselesha fye ukuyaibelengela ulupapulo umwaba ifyo alefwaya ukwishiba, pa kuti mutwalilile ukumusambilisha mu citabo citila Ico Baibolo Isambilisha nelyo icitila Ukutemwa Lesa.

11. Ni lilali tulingile ukutendeka ukupepa ilyo tulesambilisha umuntu Baibolo, kabili kuti twaafwa shani umusambi wa Baibolo ukwishiba ico ipepo lyacindamina?

¹¹ Mulepepa ilyo mushilatendeka ukusambilila. Cilaba bwino ukutampa bwangu ukulapepa ilyo mushilatendeka ukusambilisha umuntu Baibolo na lintu mwapwisha. Pa kutendeka ukucita ifi twalandapo, tapafwile ukupita sana inshita ukutula apo mwatendekele ukumusambilisha. Tufwile ukwafwa umusambi ukwishiba ukuti tulakabila umupashi wa kwa Lesa pa kuti tumfwikishe ifyaba mu Cebo cakwe. Pa kulondolola umulandu tupepela ilyo tushilatendeka ukusambilila, bakasabankanya bamo balabelenga amashiwi yaba pe lembo lya kwa Yakobo 1:5, ayatila: “Nga ca kutila umo pali imwe abulwa amano, eleka ukulomba kuli Lesa.” Lyena balepusha uo balesambilisha Baibolo ukutila, “Kuti twacita shani pa kuti tulombe amano kuli Lesa?” Ilingi line uo balesambilisha Baibolo alasuka ukuti tulingile ukupepa kuli ena.

12. Kuti mwabomfya shani ilembo lya Amalumbo 139:2-4 pa kwafwa umusambi ukulapepa ukufuma pa nshi ya mutima?

¹² Mulesambilisha abasambi ba Baibolo ifya kupepa. Mufwile ukubalondolwela ukuti Yehova alafwaya ukukutika kuli bena nga bapepa ukufuma pa nshi ya mutima. Mufwile no kubalondolwela ukuti nga tulepepa ilyo tuli fweka, kuti twalondolwela Yehova fyonse ifyo tuleumfwa, ifyo nalimo tushingebako umuntu uuli onse. Na kuba, Yehova alishiba bwino ifyo tutontonkanya. (Belengeni Amalumbo 139:2-4.) Tulingile ukulakoselesha uo tusambilisha Baibolo ukulapepa ukuti Lesa amwafwe ukuleka ukutontonkanya pa fyabipa no kuleka imisango yabipa. Nomba, tutile umuntu uwasambilila Baibolo pa nshita iitali alitemwa ukusefya kumo uko Abena Kristu bashilingile ukusefyako, kabili alishiba ukuti talingile ukusefyako, lelo kwaliba fimo ifyo atemwa pali uku kusefya. Finshi mwingacita pa kumwafwa? Mufwile ukumukoselesha ukweba Yehova ifyo aleumfwa no kumulomba ukuti amwafwe ukutemwa fye ifyo Lesa atemwa.—Amalu. 97:10.

13. (a) Mulandu nshi tulingile ukulaitila abo tusambilisha Baibolo mu kulongana ilyo twatendeka fye ukubasambilisha? (b) Finshi twingacita pa kuti uo tusambilisha Baibolo elaumfwa insoni nga aisa mu kulongana?

¹³ Muleita uo musambilisha Baibolo ukulasangwa mu kulongana ilyo mwatendeka fye ukumusambilisha. Ifyo engomfwa ne fyo engamona pa kulongana kuti fyalenga alafwaya ukubombela Yehova kabili kuti fyalenga alunduluka. Kuti mwamutambisha vidio itila Finshi Ficitika pa Ng’anda ya Bufumu? e lyo mwamwipusha nga kuti atemwa ukuya na imwe mu kulongana. Na kabili, nga ca kuti uo musambilisha Baibolo kuti camukosela ukwisa mu kulongana, nalimo kuti mwayamusenda nelyo kuti mwamupeela indalama sha kwendela. Cilaba bwino sana nga ca kuti muleya na bakasabankanya abalekanalekana pa kuya mu kumusambilisha. Nga mulecita ifi, uo musambilisha Baibolo akeshiba aba bwananyina abengi kabili takomfwe insoni ilyo akesa mu kulongana.

14. Finshi fingalenga umusambi wa Baibolo ukulunduluka mu fya kwa Lesa?

¹⁴ Ico tufwaisha kwafwa uo tusambilisha Baibolo ukuba umukalamba mu fya kwa Lesa. (Efes. 4:13) Umuntu nga asumina ukumusambilisha Baibolo, nalimo kuti alafwaya fye ukwishiba ifyo enganonkelamo mu fyo alesambilila. Nomba ilyo aleya aletemenwako Yehova, nalimo kuti atendeka ukutontonkanya na pa fyo engafwa abantu bambi, ukubikako fye na ba bwananyina. (Mat. 22:37-39) Nga mwamona ukuti calinga, mwilaumfwa insoni ukumweba ukulasangwilako umusangulo ku mulimo wa Bufumu.

15. Finshi mwingacita pa kwafwa uo musambilisha Baibolo ukwishiba ifya kucita nga aba no bwafya?

¹⁵ Muleafwa abo musambilisha Baibolo ukwishiba ifya kucita nga baba na mafya. Elenganyeni ukuti uo musambilisha Baibolo ni kasabankanya uushabatishiwa, kabili amweba ukuti kuli uwa bwananyina uwa mukalifye. Finshi mwingacita? Mu nshita ya kumweba uwalufyenye, kuti cawama mwamulanga amalembo ayengamwafwa ukwishiba ifyo alingile ukucita. Kuti asalapo ukwelela uwa mukalifye no kulabako. Nga afilwa ukulabako, kuti ayalanshanya no wa bwananyina uwa mukalifye cikuuku cikuuku pa kuti amubweseshe mu nshila. (Linganyeniko Mateo 18:15.) Mufwile ukwafwa uo musambilisha Baibolo ukupekanya ifyo akayalanda. Kuti mwamulanga ifya kubomfya JW Library^®, Icitabo ca Kwafwa Inte sha kwa Yehova Ukusanga Ifyebo, na webusaiti ya jw.org^® pa kusanga ifyebo ifingamwafwa ukupwisha ubwafya. Ukwishiba bwino ifya kucita nga bamukalifya ilyo ashilabatishiwa, kuti kwaisa mwafwa ukulaumfwana bwino na ba bwananyina na lintu akabatishiwa.

16. Busuma nshi bwaba mu kusenda bakasabankanya abalekanalekana ilyo muleya mu kusambilisha umuntu Baibolo?

¹⁶ Ilyo muleya mu kusambilisha umuntu Baibolo, muleyako na bakasabankanya abalekanalekana e lyo na kangalila wa muputule nga aletandalila icilonganino cenu. Mulandu nshi cacindamina ukucita ifi? Nga fintu tulandilepo, umusambi takomfwe insoni nga aisa mu kulongana. Na kabili, bakasabankanya bambi kuti baafwako uo musambilisha Baibolo muli fimo ifyo imwe mushingaba na maka ya kumwafwa. Ku ca kumwenako, nalimo uo musambilisha Baibolo alyesha ukuleka ukupeepa fwaka pa miku iingi nomba cilamukosela ukuleka. Pa kuya mu kumusambilisha, kuti mwasendako uwa bwananyina uwalekele ukupeepa pa numa ya kwesha imiku iingi ukuleka ukupeepa. Nalimo uyu uwa bwananyina kuti aeba uo musambilisha Baibolo ifingamwafwa ukuleka ukupeepa. Nga ca kuti mulomfwa insoni ukusambilisha umuntu Baibolo nga muli na kabasankanya uwabomba pa myaka iingi, kuti mwamweba ukuti e o atungulule isambililo pa kuti afweko uo musambilisha Baibolo ukuleka ukupeepa. Umusambi wa Baibolo kuti anonkelamo sana nga muleya na bakasabankanya abalekanalekana pa kuya mu kumusambilisha. Muleibukisha ukuti ico tufwaisha, kwafwa uo tusambilisha Baibolo ukuba umukalamba mu fya kwa Lesa.

17-18. Finshi mulingile ukutontonkanyapo ilyo mushilaleka ukulasambilisha umuntu Baibolo?

¹⁷ Nga ca kuti uo musambilisha Baibolo talekonka ifyo alesambilila, nalimo kuti mwayipusha amuti, ‘Bushe ndeke ukumusambilisha?’ Ilyo mushilaleka ukumusambilisha, mulingile ukutontonkanya pa fyo engakumanisha ukucita ne fyo ashingakumanisha ukucita. Pa kuti bamo batendeke ukubomfya ifyo balesambilila palapita inshita iikalamba, e lyo bambi tapakokola. Kanshi mufwile ukuyipusha amuti: ‘Bushe uo nsambilisha Baibolo alelunduluka ukulingana na maka yakwe e lyo ne fyo ifintu fili?’ “Bushe alitendeka ‘ukukonka’ ifyo asambilila?” (Mat. 28:20) Nalimo kuti papita inshita pa kuti uo musambilisha Baibolo abe umusambi wa kwa Yesu. Na lyo line, afwile ukulaaluka panono panono.

¹⁸ Nomba kuti mwacita shani nga ca kuti mwalisambilisha umuntu Baibolo pa nshita iitali, lelo takonka ifyo asambilila? Pa kwasuka ici cipusho, lekeni tulande pali ici ica kumwenako: Tutile mwalipwisha ukusambilisha umuntu mu citabo citila Ico Baibolo Isambilisha, nalimo mwalitendeka ne citabo citila Ukutemwa Lesa, lelo taisapo mu kulongana, nangu fye ni ku Cibukisho! Kabili ilingi line alakaana ukusambilila apabula ne milandu iine ine iya kukaanina ukusambilila. Nga caba ifi, kuti mwalanshanya nankwe ukwabula ukumupita mu mbali.b

19. Finshi mwingeba uo musambilisha Baibolo nga mulemona ukuti takonka ifyo asambilila, kabili finshi mulingile ukutontonkanyapo?

¹⁹ Nalimo kuti mwatendekelapo ukumwipusha ukuti, ‘Cinshi calenga cimukosele ukuba Inte ya kwa Yehova?’ Nalimo kuti aasuka ukuti, ‘Nalitemwa ukusambilila Baibolo, lelo nshifwaya ukuba Inte ya kwa Yehova!’ Nga ca kuti ifi e fyo uo musambilisha Baibolo omfwa, kuti cawama mwaleka ukumusambilisha. Na lyo line, nalimo kuti amusokolwela icalenga elalunduluka. Ku ca kumwenako, nalimo alomfwa umwenso wa kutendeka ukubila imbila nsuma ku ng’anda ne ng’anda. Kanshi tulingile ukulatontonkanya na pa calenga ukuti elalunduluka. Nga mwaishiba icalenga elalunduluka, e lyo mwingeshiba bwino ifya kumwafwa.

20. Bushe ilembo lya Imilimo 13:48 kuti lyatwafwa shani ukwishiba abo tulingile ukutwalilila ukusambilisha Baibolo?

²⁰ Ku ca bulanda, abasambi ba Baibolo bamo baba nga abena Israele abaliko mu nshiku sha kwa Esekiele. Ilyo Yehova aleeba Esekiele pali aba bantu, atile: “Mona! bakumona nga kemba wa nyimbo sha citemwiko, ngo wakwata ishiwi ilisuma kabili uwacenjela ukulisha icilimba. Ukumfwa bakomfwa ifyo ukasosa, lelo tapali abakaficita.” (Esek. 33:32) Nalimo kuti catukosela ukweba uo tusambilisha Baibolo ukuti twalaleka ukumusambilisha. Na lyo line, tufwile ukulaibukisha ukuti, “inshita iisheleko naicepa.” (1 Kor. 7:29) Kanshi ukucila ukulapoosa inshita ukulasambilisha abantu abashikonka ifyo balesambilila, tulingile ukulabomfya iyi inshita ku kufwaya abalanga ukuti baliba no ‘mutima uusuma uufwaya umweo wa muyayaya.’—Belengeni Imilimo 13:48.

21. Bushe ilembo lya mwaka wa 2020 lilembo nshi, kabili likatwafwa ukulacita finshi?

²¹ Kanshi ilembo lya mwaka wa 2020, likatwafwa ukulawamyako ifyo tubomba umulimo wa kulenga abantu ukuba abasambi. Mwi lembo lya mwaka mwaliba amashiwi yamo ayo Yesu alandile ilyo akumene na basambi pa lupili mu Galili. Atile: ‘Kabiyeni, kalengeni abasambi, mulebabatisha.’—Mat. 28:19.