Sekeleleni pa Kwishiba Yehova
“Abashuka abacilamo ni abo abomfwe cebo ca kwa Lesa no kucilama.”—LUKA 11:28.
1. Ni lilali Yehova atendeke ukulanda na bantunse?
YEHOVA alitemwa abantunse kabili afwaisha ukuti baleikala umutende. E co, tatwingapapa ukuti alalanda kuli bene. Atendeke ukulanda na bantunse mwi bala lya Edene. Ukutendeka 3:8 kutila bushiku bumo “ilyo akasuba kafuukile,” Adamu na Efa “baumfwile ulushindo lwa kwa Yehova Lesa.” Bamo batila ici cilanga ukuti Yehova alelanda lyonse na Adamu pali iyi nshita, napamo cila bushiku. Te mulandu ne fyo cali, Baibolo ilalondolola bwino ukuti Lesa apoosele inshita ikalamba ukupeela umuntu wa kubalilapo amafunde no kumusambilisha ico alekabila ukwishiba pa kubomba bwino imilimo apeelwe.—Ukutendeka 1:28-30.
2. Abaupana ba kubalilapo baitalwishe shani ku butungulushi bwa kwa Yehova, kabili cinshi cafuminemo?
2 Yehova apeele Adamu na Efa ubumi, abapeele na bukateka pa nama, no mulimo wa kutungulula isonde lyonse. Abaleseshe fye icintu cimo—tabali na kulya ku muti wa kwishiba ubusuma no bubi. Pa kusongwa na Satana, Adamu na Efa tabaumfwilile ifunde lya kwa Lesa. (Ukutendeka 2:16, 17; 3:1-6) Basalile ukucita ico balefwaya, ukuisalila icali icisuma ne cibi. Pa kucite fyo, ku buwelewele baipaatwile ku butungulushi bwa kwa Kabumba wabo uwa kutemwa. Ifyafuminemo fyalibabipile kumo na bana babo abali tabalafyalwa. Adamu na Efa balikotele kabili basukile bafwa ukwabula isubilo lya kubuushiwa. Abana babo bapyene ulubembu ne co bwaleta, e kuti imfwa.—Abena Roma 5:12.
3. Mulandu nshi Yehova alandile kuli Kaini, kabili Kaini ayankwileko shani?
3 Yehova atwalilile ukulanda na bantunse abumbile nangu ca kuti balipondweke mu Edene. Kaini ibeli lya kwa Adamu na Efa, ali mupepi no kunashiwa ku lubembu. Yehova amusokele ukuti ali no kucita icabipa nga atwalilila ne mibele yakwe kabili amwebele ukuti ‘awamye.’ Kaini akene uku kufunda kusuma no kwipaya munyina. (Ukutendeka 4:3-8) E ico, abantu batatu aba kubalilapo pe sonde bakene ukufunda kwaumfwika ukwapeelwe ku wabapeele ubumi, Lesa uupeela amafunde ku bantu bakwe pa kuti bainonshe. (Esaya 48:17) Yehova afwile alikalipe pali ci!
Yehova Aisokolola ku Bantu ba ku Kale
4. Cinshi Yehova acetekele pa bana ba kwa Adamu, kabili bukombe nshi ubwapeele subilo ubo alandile ukukuma kuli ici?
4 Yehova talekele ukulanda ku bantunse nangu ca kuti alikwete insambu sha kucite fyo. Alicetekele ukuti bamo pa bana ba kwa Adamu bali no kumfwila ukufunda Kwakwe. Ku ca kumwenako, ilyo Yehova alepingula Adamu na Efa, asobele ukwisa kwa “bufyashi” ubwali no kukaanya Icisoka, Satana Kaseebanya. Ilyo papita inshita, Satana ali no kulaswa ku mutwe. (Ukutendeka 3:15) Uku kusesema kwali bukombe busuma ubwapeele subilo ku “bomfwe cebo ca kwa Lesa no kucilama.”—Luka 11:28.
5, 6. Ni mu nshila nshi Yehova alandile ku bantu bakwe ilyo mwanda wa myaka uwa kubalilapo C.E., ushilafika kabili ici cabanonseshe shani?
5 Yehova alandile pa kufwaya kwakwe ilyo alelanda ku fikolwe fya busumino pamo nga Noa, Abrahamu, Isaki, Yakobo, na Yobo. (Ukutendeka 6:13; Ukufuma 33:1; Yobo 38:1-3) Pa numa, apeele amalango ku luko lwa bena Israele ukupitila muli Mose. Amafunde ya kwa Mose yabanonseshe mu nshila shalekanalekana. Pa kumfwila yene, abena Israele bapaatwilwe ku nko shonse nga bantu baibela aba kwa Lesa. Lesa alaile abena Israele ukuti nga banakila Amalango, ali no kubapaala lwa ku mubili na lwa ku mupashi, ukubalenga ukuba ubufumu bwa bashimapepo, uluko lwa mushilo. Amafunde yalandile na pa fya kulya no busaka ifyalengele ukuba no bumi busuma. Lelo, Yehova na kabili abasokele ulwa fya kufumamo fyabipa ifyali no kwisa pa mulandu wa bucintomfwa.—Ukufuma 19:5, 6; Amalango 28:1-68.
6 Pa numa, amabuuku yapuutwamo na yambi yalilundilweko ku mabuuku yaba mu Baibolo. Amalyashi yalelanda pa fyacitike kale yalangile ifyo Yehova acitile ku nko shalekanalekana. Amabuuku ya nshintu yalondolwele bwino imibele yakwe. Amabuuku ya kusesema yasobele ifyo ukufwaya kwa kwa Yehova kwali no kucitwa ku ntanshi. Abaume ba busumino aba kale basambilile bwino no kubomfya ifyalembwa fyapuutwamo. Umo alembele ati: “Icebo cenu ni nyali ku makasa yandi, kabili lubuuto ku nshila yandi.” (Amalumbo 119:105) Yehova asambilishe no kusanikila abalefwaya ukukutika.
Ulubuuto Lwabalikilako
7. Nangu ca kuti Yesu alecita ifipesha mano, cinshi aishibikilweko sana, kabili mulandu nshi?
7 Ilyo cali mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, amabumba ya mipepele aya baYuda yasanshishe ifishilano fya bantunse ku Malango. Amalango yabomfiwe bubi bubi, kabili te mo balefumya ifyo balefunda, lelo yali cisendo pa mulandu wa filya fishilano. (Mateo 23:2-4) Nalyo line, mu 29 C.E., Yesu alimoneke nga Mesia. Umulimo wakwe tawali wa kufwila fye abantunse lelo no ‘kushimike cine ubunte.’ Nangu ca kuti alicitile ifipesha mano, aishibikwe sana ukuti ni “Kasambilisha.” Ukusambilisha kwakwe kwali ngo lubuuto lwalebalika mu mfifi ya ku mupashi iyakupile imintontonkanya ya bantunse. Yesu umwine atile: “Nine lubuuto lwa calo.”—Yohane 8:12; 11:28; 18:37.
8. Mabuuku nshi ayapuutwamo ayalembelwe mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo C.E., kabili yanonseshe shani Abena Kristu ba mu kubangilila?
8 Pa numa Amalandwe, e kuti amabuuku yane ayalelanda pa bumi bwa kwa Yesu, yalilundilweko, ne buuku lya Imilimo ya Batumwa, ililondolola ifyo ubuKristu bwayanene ilyo Yesu afwile. Kwali na bakalata bapuutwamo abalembelwe na basambi ba kwa Yesu, ukusanshako ne buuku lya kusesema ilya Ukusokolola. Ifi fyalembwa, ukusanshako na Malembo ya ciHebere, fyapangile Baibolo. Pa kwafwilishiwa na ya mabuuku yapuutwamo, Abena Kristu bali no “kulingulula pamo na bashila bonse ifyabo bufumo no kulepa no kusansama no kushika” ifya cine. (Abena Efese 3:14-18) Bali no kuba no “mutima wa kwa Kristu.” (1 Abena Korinti 2:16) Lelo, balya Bena Kristu ba mu kubangilila tabaumfwikishe sana fyonse pa bufwayo bwa kwa Yehova. Umutumwa Paulo alembele abasumina banankwe ukuti: “Pali nomba tumwena nga mu cilola ifilubwalubwa.” (1 Abena Korinti 13:12) Icilola ca mu musango yo cali no kulanga fye ifilubwalubwa lelo te fyonse fyalondolwelwe. Ukumfwikisha sana Icebo ca kwa Lesa kwali no kucitika ku ntanshi.
9. Kwishiba nshi ukwabako mu “nshiku sha kulekelesha”?
9 Pali lelo, twikala mu nshita itwa “inshiku sha kulekelesha,” inshiku umwaba “inshita ishayafya.” (2 Timote 3:1) Kasesema Daniele asobele ukuti muli ino nshita “ukwishiba kukafula.” (Daniele 12:4) E ico, Yehova, Kalanda Mukalamba, alyaafwa abafumacumi ukwishiba ico Icebo cakwe cipilibula. Abantu abengi nga nshi nomba balishiba ukuti Kristu Yesu apeelwe amaka ya kuteka mu muulu mu 1914. Na kabili balishiba ukuti nomba line akapwisha ububifi bonse no kulenga isonde lyonse ukuba paradise. Ili lyashi lyacindama ilyaba mu mbila nsuma iya Bufumu lileshimikilwa mwi sonde lyonse.—Mateo 24:14.
10. Abantu bayankula shani ku kufunda kwa kwa Yehova mu myaka yonse iyapita?
10 Ca cine, ukufuma fye ku kale Yehova alyeba abantunse pe sonde pa bufwayo bwakwe. Baibolo ilanda pa bengi abakutike, ukubomfya amano ya bulesa, kabili no kupaalwa pa kucite fyo. Ilanda pali bambi abakene ukufunda kusuma ukwa kwa Lesa, abapashenye ifibi ifyo Adamu na Efa bacitile. Yesu alangile ici ilyo alandile pa nshila shibili isha mampalanya. Imo itwala ku bonaushi. Apo yalisalala no kupabuka, abengi abakaana Icebo ca kwa Lesa balakonka yene. Inshila imbi itwala ku mweo wa muyayaya. Nangu ca kuti yalifyenenkana, ni nshila iyendamo abanono abasumina ukuti Baibolo Cebo ca kwa Lesa, no kuibomfya mu mikalile yabo.—Mateo 7:13, 14.
Ukutasha pa fyo Twakwata
11. Apo twalishiba Baibolo no kuitetekela, cinshi ici cishinina?
11 Bushe na imwe mwasala inshila itwala ku mweo? Nge fyo mwacita, ukwabula ukutwishika mukafwaya ukwikalilila muli yene. Kuti mwacita shani ifyo? Muleetetula lyonse no kutasha pa fyo mwanonkelamo pa kwishiba icine ca mu Baibolo. Apo fye mwalisumina imbila nsuma mulanga ukuti mwalisenaminwa na Lesa. Yesu alangile ici ilyo apepele kuli Wishi muli aya mashiwi: “Ndemutootela, mwe Tata, Shikulu wa mu muulu na pa nshi, pa kuti mwafishile ifintu ifi ku ba mano na ba mucetekanya, no kufisokolola ku tunya.” (Mateo 11:25) Abalondo na basangushi balyumfwikishe ifyo Yesu alesambilisha, lelo bashimapepo abasambilile sana tabaumfwikishe. Yesu na kabili atile: “Takuli uwingesa kuli ine, kano Tata uwantumine amukula.” (Yohane 6:44) Nga mwalishiba Baibolo kabili mulatetekela no kumfwila ifyo isambilisha, ici cili bushininkisho bwa kuti Yehova alimukula. Mufwile ukusekelela pali ici.
12. Bushe Baibolo itushilimuna shani?
12 Icebo ca kwa Lesa cakwata icine icilubula kabili icishilimuna. Abantu abekala ukulingana no kwishiba kwa mu Baibolo balalubulwa ku kutiine mipashi, ifisambilisho fya bufi, no bumbulu ubo abantu abengi nga nshi baba nabo. Ku ca kumwenako, ukwishiba icine pa mweo kutulubula ku kutiina konse ukwa kuti abafwa kuti batucena nelyo ukuti abatemwikwa besu abafwa balecula. (Esekiele 18:4) Ukwishiba icine pali bamalaika babifi kutwafwa ukutaluka ku mafya yaba mu kupupe mipashi. Icisambilisho ca kubuuka cilasansamusha bonse abafwilwa abatemwikwa babo. (Yohane 11:25) Ukusesema kwa mu Baibolo kutulanga apo tufikile kabili kutulenga ukucetekela mu malayo ya kwa Lesa aya ku ntanshi. Na kabili kulakosha isubilo lyesu ilya kwikala ku ciyayaya.
13. Ukumfwila Icebo ca kwa Lesa kutunonsha shani lwa ku mubili?
13 Ifishinte fya bukapepa ifyaba muli Baibolo fitusambilisha ukwikala mu nshila itunonsha lwa ku mubili. Ku ca kumwenako, tusambilila ukukanabelesha ifikowesha umubili, pamo nga ukupeepa fwaka ne miti ikola imbi. Tatunwensha ubwalwa. (2 Abena Korinti 7:1) Ukumfwila amafunde ya kwa Lesa ayalanda pa mibele isuma kutucingilila ku malwele yambulwa mu bulalelale. (1 Abena Korinti 6:18) Pa kumfwila ukufunda kwa kwa Lesa ukwa kukanatemwa indalama, tatuba na malangulushi, ayo abengi bakwata pa kukonkelela ifyuma. (1 Timote 6:10) Mwanonkelamo shani lwa ku mubili pa kubomfya Icebo ca kwa Lesa mu mikalile yenu?
14. Cinshi umupashi wa mushilo ucita mu mikalile yesu?
14 Nga twaikala umo Icebo ca kwa Lesa citwebela, tulapokelela umupashi wa kwa Yehova. Tulaba no buntu bwapala ubwa kwa Kristu, ukuba ne mibele isuma pamo nga uluse ne cikuuku. (Abena Efese 4:24, 32) Umupashi wa kwa Lesa utulenga ukutwala ifisabo fya uko—ukutemwa, ukusekelela, umutende, ukutekanya, icongwe, ubusuma, icishinka, ukunakilila, no kuteko mutima. (Abena Galatia 5:22, 23) Iyi mibele itulenga ukuba na bucibusa bwa nsansa kabili ubusuma na bambi, ukusanshako na ba mu lupwa lwesu. Tulanonka ubukose bwa lwa nkati ubutwafwa ukushipikisha amafya. Bushe muleluka ifyo umupashi wa mushilo walenga imikalile yenu ukuwama?
15. Tunonkelamo shani ilyo tuleikala umwabela ukufwaya kwa kwa Lesa?
15 Nga tuleikala umwabela ukufwaya kwa kwa Yehova, tulakosha bucibusa bwesu na wene. Tulashininwa sana ukuti alatumfwikisha kabili alitutemwa. Tulasambilila ku fyo tupitamo ukuti alatutungilila ilyo tuli na mafya. (Amalumbo 18:18) Twiluka ukuti cine cine alakutika ku mapepo yesu. (Amalumbo 65:2) Tutendeka ukushintilila pa butungulushi bwakwe, ukucetekela ukuti bukatunonsha. Kabili twalikwata isubilo lyawamisha ilya kuti mu nshita iyene Lesa akalenga aba cishinka bakwe ukupwililika no kubapeela umweo wa muyayaya. (Abena Roma 6:23) Umusambi Yakobo alembele ukuti: “Palameni kuli Lesa, na o alapalama kuli imwe.” (Yakobo 4:8) Bushe mumfwa ukuti bucibusa bwenu na Yehova bwalikosa apo mwapalama kuli wene?
Icuma Icacilapo Nga Nshi
16. Kwaluka nshi Abena Kristu ba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo bayalwike?
16 Paulo acinkwileko Abena Kristu basubwa aba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo ukuti bamo inshita imo bali abalalelale, bacilende, ababembuka na baume na banabo, abapupu, aba lwinso, abakolwo bwalwa, aba nsele, kabili ifipondo. (1 Abena Korinti 6:9-11) Icine ca mu Baibolo cabalengele ukwaluka nga nshi; ica kuti ‘balisambilwe.’ Esheni ukwelenganya ifyo ubumi bwenu bwingaba ukwabula icine icilubula ico mwasambilila mu Baibolo. Ukwabula ukutwishika icine caba cuma icacilapo nga nshi. Tuli ba nsansa pa kuti Yehova alalanda kuli ifwe!
17. Inte sha kwa Yehova shalishiwa shani lwa ku mupashi pa kulongana kwa Bwina Kristu?
17 Na kabili tontonkanyeni pa mapaalo twakwata mu bwananyina bwesu umwaba abantu ba mishobo yalekanalekana. “Umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” alapeela ifya kulya fya ku mupashi pa nshita iyene, ukusanshako amaBaibolo, bamagazini, ne mpapulo shimbi mu ndimi ishingi. (Mateo 24:45-47) Pa kulongana kwa cilonganino mu mwaka wa 2000, Inte sha kwa Yehova mu fyalo ifingi bapitulwike mu fishinka mu mabuuku yakalamba 8 aya mu Malembo ya ciHebere. Basambilile pa fyebo fyaba mu citabo ca Ukupelulula Ukufuma Mu Malembo. Basambilile iciputulwa cinono ica citabo citila Umuntu wa Kulisha Uwabalile Abako Uwa Mweo kabili mupepi no kupwa citabo conse ica Angweniko ku Kusesema kwa kwa Daniel! Ukusansha ku fipande 52 ifya kusambililamo, kwali Ifipande na fimbi 36 ifya mu Ulupungu lwa kwa Kalinda ifyasambililwe. Na kabili, abantu ba kwa Yehova balinonshiwe na makope 12 aya Ubutumikishi Bwesu Ubwa Bufumu na malyashi ya ku cintubwingi ayalelanda pa fyebo fyalekanalekana ifya mu Baibolo. Kwena twalipeelwe icuma cakulisha ica kwishiba kwa ku mupashi!
18. Twafwilishiwa shani mu cilonganino ca Bwina Kristu?
18 Mwi sonde lyonse, ifilonganino ukucila pali 91,000 filatungilila no kukoselesha ukupitila mu kulongana no kubishanya. Na kabili tulamwenamo mu kutungilila kwa Bena Kristu banensu abakosoka abaitemenwa ukutwafwa lwa ku mupashi. (Abena Efese 4:11-13) Ca cine ukuti twalinonkelamo nga nshi pa kwishiba icine. Ca nsansa ukwishiba Yehova no kumubombela. Ya cine amashiwi ya kwa kemba wa malumbo uwalembele ukuti: “Balishuka abantu abo Yehova e Lesa wabo.”—Amalumbo 144:15.
Bushe Muleibukisha?
• Ni bani Yehova alandile nabo ilyo kushilaba ubuKristu?
• Ulubuuto lwa ku mupashi lwabalikishe shani mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo? mu nshiku shesu?
• Tunonkelamo shani pa kwikala umwabela ukwishiba Yehova?
• Mulandu nshi tusekelela pa kwishiba Lesa?
[Ifikope pe bula 8, 9]
Yehova aebele Mose, Noa, na Abrahamu ukufwaya kwakwe
[Icikope pe bula 9]
Mu nshiku shesu, Yehova alisanikila ulubuuto pa Cebo cakwe
[Ifikope pe bula 10]
Tontonkanyeni pa mapaalo twakwata mu bwananyina bwesu ubwa mishobo iingi!