Ukulanonka Ukwishiba Pali Nomba Na Ku Ciyayaya
DOKOTA umwina Germany uwe shina lya Ulrich Strunz alembele amabuuku yakwete umutwe waleti Forever Young. Muli ifi fitabo atile ukutukusha umubili, imiliile isuma, ne mikalile iisuma, kuti fyalenga ubumi ukuwaminako no kutantalilako. Na lyo line, uyu dokota talelaya bakabelenga bakwe ukutila kuti baikala ku ciyayaya pa kukonka ukufunda kwakwe.
Lelo, kwaliba umusango umo uwa kwishiba uutila kuti twaikala umuyayaya nga twawishiba. Lubali lumbi, nga ca kuti mwaleikala ku ciyayaya, kuti mwalasambilila fye ku ciyayaya. Yesu apepele kuli Lesa ati: “Awe ubu e bumi bwa muyayaya, ukuti baleishiba imwe, mwe Lesa wa cine mweka, no yo mwatumine, Yesu Kristu.” (Yohane 17:3) Intanshi natulondolole amashiwi ya kuti “ubumi bwa muyayaya” kabili tulondolole umo uku kwishiba kwaibela kwalola kabili no ko mwingakusanga.
Ukulingana na Baibolo, nomba line Kabumba akawamye sonde ukuba paradaise, umukaba imikalile isuma iikalenga abantu ukwikala umuyayaya. Ukulenga isonde ukuba Paradaise kukasanshamo ukucitapo icintu cimo, ukupala cilya icacitilwe mu kasuba ke Lyeshi lya kwa Noa. Mateo icipandwa 24, ifikomo 37 ukufika ku 39, ilangilile fyo Yesu alingenye inshiku shesu ne “nshiku sha kwa Noa,” umo abantu “tabaishibe” ulwa mibele yayafya balimo. Kabili basuulile no bukombe Noa alebila mpaka “no bushiku ubo Noa aingile mu cibwato,” kabili Ilyeshi lyaonawile bonse abakeene ukwishiba ifyo Noa alebila. Noa pamo na bo ali na bo mu cibwato balipuswike.
Yesu alandile ukuti “ubushiku” buleisa mu nshita yesu ukupalo bushiku bwa kwa Noa. Abomfwila uko kwishiba ukwalundana no bu bushiku tabakapusuke fye lelo na kabili bakakwata ishuko lya kwisaikala ku ciyayaya. Na kabili, abafwa abo Lesa ebukisha bakabuushiwilwa ku bumi no kuba ne shuko lya kukanafwa na kabili. (Yohane 5:28, 29) Moneni ifyo Yesu alondolola ifi fishinka fibili. Ilyo alelanda kuli Marita pa kubuuka kwa bafwa, atile: “Uuntetekela, nangu afwa, akaba no bumi; na onse uuli no bumi kabili antetekela, takafwe nakalya.” Ubushininkisho bonse bulelangilila ukuti ubo “bushiku” buli apepi, icilepilibula ukuti nalimo ‘tamwakafwe nakalya.’—Yohane 11:25-27.
Yesu lyena aipwishe Marita ati: “Bushe watetekele ci?” Ayaswike ati: “Ee, mwe Shikulu.” Nga ca kuti Yesu alimwipwishe ilipusho limo line lelo, kuti mwayasuka shani? Nalimo kuti caba icayafya ukusumina mu kukanafwa. Nangu cingatila kuti mwayumfwa ifyo, ukwabula no kutwishika kuti mwafwaya ukucetekela mu kukanafwa. Elenganyeni ubwingi bwa fyo mwingasambilila nga ca kuti ‘tamufwile nakalya!’ Elenganyeni ukuti muleipakisha fyonse ifyo mufwaya ukusambilila no kucita pali lelo nomba tamwakwata inshita ya kucita fyo. Kabili tontonkanyeni pa lwa kuba pamo na batemwikwa benu abafwa! Bushe kwishiba nshi ukwingalenga ifintu fya musango uyu ukucitika, kabili kuti mwakusanga shani?
Kuti Twasanga Ukwishiba Ukwingatupeela Ubumi
Bushe ukwishiba Lesa na Kristu kwalicila pa maka yesu? Awe nakalya. Ca cine ukuti tatwakabale atwishiba fyonse ifyo Kabumba apanga. Lelo, Yesu talelosha ku fya maplaneti nelyo ulubali lumbi ulwa sayansi ilyo ayampenye “ukwishiba” no “bumi bwa ciyayaya.” Amapinda icipandwa 2, ifikomo 1 na 5, yalangilila ukuti “ifyebo” na “mafunde” ifisangwa mu Baibolo fyalicindama pa “kwishiba Lesa.” Kabili ukulingana na Yesu, Yohane 20:30, 31 ilangilila ukuti ifintu ifyalembelwe muli Baibolo e fyo tukabila fye pa ‘kuba no bumi.’
Kanshi, ukwishiba Yehova na Yesu Kristu ukusangwa mu Baibolo kwalikumanina ku kumulanga ifyo mwingasanga ubumi bwa ciyayaya. Baibolo libuuku ilyaibela. Kabumba apuutilemo Baibolo ica kuti na bantu abashasambilila e kutila abashakwete ishuko lya kusambilila kuti basambilila ifingi ifingabalenga ukunonka ubumi bwa ciyayaya. Kanshi, umuntu uwayanguka umutwe kabili uukwete nshita ikalamba ne fya kumwafwa ukusambilila lyonse akalasambilila ifipya ukufuma mu Malembo yapuutwamo. Apo kuti mwabelenga fino fyebo, bushinino fye ubwa kuti mwalikwata amaka ya kusambilila, lelo bushe ayo maka ya kusambilila kuti mwayabomfya shani?
Ukushinguluka isonde lyonse, casangwo kuti inshila yawamisha iya kusangilamo uko kwishiba yaba kusambilila Baibolo pa lwenu no muntu uwaumfwikisha ifyo fyebo. Nge fyo Noa aeseshe ukusambilisha aba nkulo yakwe, Inte sha kwa Yehova baliba abaitemenwa ukwisa ku ng’anda ku mwenu ku kulanshanya Baibolo na imwe. Kuti nalimo babomfya broshuwa wa Cinshi Cintu Lesa Afwaya Kuli Ifwe? nelyo icitabo ica mutwe utila Ukwishiba Uko Kutungulula ku Mweo wa Muyayaya.a Nga mwasanga cayafya ukusumina ukusambilisha kwa kuti mu Paradaise pe sonde, aba busumino ‘tabakatale abafwa nakalya’ kuti mwacetekela ubu bulayo ukupitila mu kusambilila Baibolo. E ico nga mulefwaya ukwikala umuyayaya nelyo mulefwaya fye ukumona nga cili ica mano ukucetekele fyo kuti mwaikala ku ciyayaya, cinshi mulingile ukucita? Mufwile ukusumino kusambilila Baibolo.
Cikasenda ubutali bwaba shani ukusambilila? Broshuwa alumbwilwe pa muulu akwata amabuula 32, asabankanishiwa mu ndimi ishingi nga nshi, kabili akwata fye imitwe ya masambililo ayepi 16. Nga kuti mwapaatulako iawala limo cila mulungu, kuti mwasambilila mu myeshi inono fye amasambilisho yacindama ayaba mu Baibolo ukubomfya icitabo ca Ukwishiba Uko Kutungulula ku Mweo wa Muyayaya. Ishi mpapulo shalyafwa abengi ukusambilila ifingi kabili no kutemwa Lesa apakalamba. Kabumba akalambula abamutemwa icine cine, ukubapeela ubumi bwa muyayaya.
Ukwishiba ukupeela ubumi, cintu ico twingacita, na kabili kulasangwa. Baibolo yonse nelyo imbali shimo shimo yalipilibulwa mu ndimi ukucila pali 2,000. Inte sha kwa Yehova mu fyalo 235 balafwaisha ukwafwa no kwananya impapulo ishilanda pali Baibolo pa kuti mwingengilishako ukwishiba kwenu.
Isambililo lya pa Lwenu
Bucibusa bwenu na Lesa buba fye pali imwe na Kabumba wenu. Ni mwe fye mweka mwingabaka no kukosha bucibusa bwenu, kabili wena eka fye e wingamupeela ubumi bwa muyayaya. E mulandu wine, mulekabila ukutwalilila ukusambilila Baibolo. Ukuba na umo uwa kumutandalila ku ng’anda ku mwenu lyonse, kuti nalimo camwangukila ukulubulako inshita iya kusambilila.
Apo muli Baibolo ne mpapulo sha kusambililamo musangwa ‘ukwishiba Lesa,’ calicindama sana ukulafisunga bwino bwino. (Amapinda 2:5) Muli iyi nshila mukafikwata pa myaka iingi. Nga ca kuti mwikala mu calo icipiina, nalimo ku sukulu tamwabomfeshe amabuuku ya kusambililamo ayengi, lelo mwasambilile sana sana ukupitila mu kumfwa no kumona. Ku ca kumwenako, mu calo ca Benin, indimi ukucila pali 50 shilandwa fye, tashalembwa iyo. Caliseeka umuntu umo ukulanda bwino bwino indimi shine nelyo shisano, nangu cingatila pa lwabo tabatala abakwata amabuuku ya kusambililamo isho ndimi. Amaka mwakwata aya kusambilila pa kulaumfwa fye, ukumona, no kukutikisha yaba ca bupe. Na lyo line, mukamono kuti amabuuku yakamwamfwa apakalamba mu kusambilila kwenu.
Nangu cingatila ing’anda yenu inono, mufwile ukukwata incende iyalinga iya kusungilapo Baibolo wenu ne mpapulo ishilanda pali Baibolo. Fisungeni apo mwingafimona bwangu lelo na kabili apo fishingonaika.
Isambililo lya Lupwa
Nga ca kuti muli bafyashi, mufwile ukwafwa abana benu ukwishiba fimo fine ifyo na imwe mulesambilila. Mu fyalo ifipiina, abafyashi ilingi line balasambilisha abana babo incito ishingi ishingabafwa mu bumi. Kuti nalimo mwasansha ukwipika, ukutebe nkuni, ukutapa amenshi, ukulima, ukwipaye sabi, no kushitisha pa mushiika. Cine cine uku kusambilila ifyo abantu bekala. Nangu cibe ifyo, abafyashi abengi tabasanshapo pali aya masambililo ukwishiba ukwingatungulula ku mweo wa muyayaya.
Te mulandu na fintu imibele yenu ili, nalimo kuti mwayumfwo kuti tamukwete nshita ikalamba. Kabumba na o wine alishibe ci. Ukulosha ku kusambilisha abana inshila shakwe, moneni ifyo asosele kale, ilyo atile: “Mulefundisha abana benu no mukoosha, mulefisosa na pa kwikala mu mayanda yenu na pa kwenda mu nshila, kabili pa kulaala na pa kubuuka.” (Amalango 6:7) Ukushimpa pali aya mashiwi esheni ukupanga programu wenu uwa kusambilisha abana pamo ngo uyu pano:
1. “Pa kwikala mu mayanda yenu”: E sheni ukulanshanya Baibolo lyonse, nalimo cila mulungu, na bana benu pa ng’anda, pamo fye nga fintu umo nalimo acitile kuli imwe. Inte sha kwa Yehova balapayanye mpapulo ishalinga ukusambilishishamo abana aba mishinku yonse.
2. “Pa kwenda mu nshila”: Landeni ku bana benu mu nshila imo ine mubasambilishishamo pa fikabilwa mu bumi nelyo ukubapeela amafundisho mu lyashi fye.
3. “Pa kulaala”: Mulepepa na bana benu icungulo lyonse.
4. “Pa kubuuka”: Indupwa ishingi pa kulasambilila ilembo cila lucelo balinonkelamo nga nshi. Inte sha kwa Yehova balabomfya akatabo ka Ukubebeta Amalembo Cila Bushikub nge ntulo ya kulanshanya kwabo.
Mu fyalo ifipiina, abafyashi abengi balaipeelesha ukushininkisha ukuti umo pa bana babo akwata amasomo yasuma. Muli iyo nshila ulya mwana akasakamana abafyashi nga bakota. Lelo, nga mwasambilila Baibolo kabili no kwafwa abana benu bonse na bo ukucita cimo cine, mukanonka ukwishiba ukukalenga imwe no lupwa lwenu lonse ukwikala ku ciyayaya.
Bushe kukatala akuba inshita ilyo tukeshiba fyonse? Awe nakalya. Filya fine icalo citwalilila ukushinguluka mu lwelele, na ifwe tukatwalilila ukulaishibilapo na fimbi. Lukala Milandu 3:11 itila: “[Lesa] acitile conse cine icayemba mu nshita ya ciko; abika ne nshita ya muyayaya mu mitima ya bantu, pa kuti umuntu te kuti eluke umulimo uo Lesa abomba ukutula pa kutendeka no kufika ku mpelelekesho.” Tukatwalilila ukuipakisha ukusambilila.
[Amafutunoti]
a Fyonse fibili fyasabankanishiwa ne Nte sha kwa Yehova.
b Aka katabo kasabankanishiwa ne Nte sha kwa Yehova.
[Amashiwi pe bula 5]
“Awe ubu e bumi bwa muyayaya, ukuti baleishiba . . . ”
[Ifikope pe bula 7]
Afweni ulupwa lwenu ukunonka ukwishiba pali nomba na ku ciyayaya