Ukuyebelela Ukutungulula ku Kupuupuutulwa kwa ku Mupashi

“ILYO natalele, yalifumwike amafupa yandi mu kukuuta kwandi akasuba konse; Pantu akasuba no bushiku ukuboko kwenu kwafinine pali ine: ububishi bwandi bwalyalwike mu kuuma kwati kwa lusuba.” (Amalumbo 32:3, 4) Aya mashiwi ya kufuma pa nshi ya mutima napamo yalangilile ukubipilwa kwa kwa Davidi Imfumu ya mu Israele wa pa kale pa kukanayebelela ulubembu lwabipisha.

Davidi ali mwaume walamwike nga nshi mu fingi. Ali ni kalwa washipa, intungulushi yalamuka, kashika wa nshintu, kabili kemba. Awe muli fyonse fi, tashintilile pa maka yakwe, lelo ashintilile pali Lesa wakwe. (1 Samwele 17:45, 46) Bamulondolwele ati muntu uo umutima wakwe wali ‘uwa cishinka kuli Yehova.’ (1 Ishamfumu 11:4) Lelo ulubembu acitile lwakabile ukuti akandwe, kabili nalimo e lo alandilepo mu manshoko mu Amalumbo 32. Kuti twasambililako ifingi pa kubebeta icalengele ukuti abembuke. Twalailuka ifingatulenga ukubembuka ifyo tulekabila ukutaluka no kumona umulandu tulekabila ukuyebelela imembu pa kuti tube na bucibusa bwesu na Lesa na kabili.

Imfumu ya Cishinka Yalibembwike

Uluko lwa bena Israele lwalelwa na bena Amone, lelo Davidi aleikala mu Yerusalemu. Bushiku bumo icungulo ilyo aleenda pa mutenge we sano lyakwe, amwene umwanakashi umusuma alesamba pa ng’anda yapaleme ne sano. Afililwe ukuilama ica kuti atendeke ukufwaisha ukulala nankwe. Ilyo aishibe ati ni Batisheba, muka Uria, umushilika wa mu fita fyakwe, Davidi atumine aba kumwita kabili acitile nankwe ubucende. Ilyo papitile inshita Batisheba aebele Davidi ukuti ali ne fumo.—2 Samwele 11:1-5.

Davidi alipelelwe. Nga ca kuti ulubembu lwabo lwaishibikwa, bonse babili bali no kwipaiwa. (Ubwina Lebi 20:10) E co apangilepo amano yamo ifi. Aitile Uria umulume wa kwa Batisheba, ukubwelako ku bulwi. Pa numa ya kumwipusha ifipusho ifingi pa lwa nkondo, Davidi aebele Uria ukubwelela ku ng’anda ku mwakwe. Davidi asubile ukuti cikamoneka kwati Uria e wishi wa mwana wa kwa Batisheba.—2 Samwele 11:6-9.

Icapeseshe Davidi amano ca kuti Uria tailemona umukashi wakwe. Uria atile te kuti abwele ku mwakwe ilyo abashilika banankwe balecucutika mu nkondo. Ilyo abena Israele balelwa, tabalelala na banakashi, nangu fye bakashi babo. Ukulingana no mwata bali no kuba abasanguluka. (1 Samwele 21:5) Lyene Davidi aitile Uria ku ca kulya no kumulenga ukukolwa, nalyo line taile ku ng’anda ku mukashi wakwe. Bucishinka bwa kwa Uria bwalengele ulubembu ulukalamba ulwa kwa Davidi ukusokoloka.—2 Samwele 11:10-13.

E lyo Davidi acilileko ukwikatwa ku fyatumbwike mu lubembu lwakwe lwine. Ico alipelelwe, atontonkenye nshila ya kufuminamo muli ubu bwafya. Abwekeshemo Uria ku nkondo kabili amupeele na ka kalata ka kupeela mushika mukalamba, Yoabu. Ifyebo fyali pali ka kalata fyalyumfwikike, fyatile: “Bika Uria ku ntanshi, uko ubulwi bwakosesha, e lyo mubwelele ku numa, muleke omwe no kufwa.” Ukupitila muli kalya ka kalata, iyi mfumu ya maka yamwene kwati yafisa ico yacitile no kutuma Uria ku kwipaiwa.—2 Samwele 11:14-17.

Ilyo line fye Batisheba apwishishe ukulosha umulume wakwe, Davidi alimupile. Palipitile inshita, no mwana wabo alifyelwe. Ilyo ifi fyonse fyalecitika Davidi aikele fye tondolo pa membu acitile. Napamo aleesha ukuilungamika pa fyo acitile. Bushe Uria tafwile nge mpalume mu bulwi nga fintu na bambi bafwile? Kabinge, bushe tabulilwe icumfwila ku mfumu pa kukaana ukuya ku mukashi wakwe? ‘Umutima uufutika’ utontonkanya pa fintu ifingi ifya kufwaya ukuilungamika pa lubembu.—Yeremia 17:9; 2 Samwele 11:25.

Ifilubo Ifilenga Ukubembuka

Cali shani ukuti Davidi, uwatemenwe ubulungami, afike ku kucita ubucende na ku kwipaya? Imbuto sha lubembu shifwile ni kale shatandilwe. Napamo kuti twaipusha atuti mulandu nshi ashabelele ne fita fyakwe, ukufitungilila mu kulwisha abalwani ba kwa Yehova? Ukucila ukuba ku nkondo, Davidi aleyolola fye mwi sano lyakwe, kabili ifyalecitika ku nkondo tafyatalile afiba na mu muntontonkanya wakwe ku kufumyamo itontonkanyo lyabipa ilya kukumbwa umukashi wa cita ca busumino. Pali lelo, Abena Kristu ba cine balacingililwa nga ca kuti baobelwa ne fya ku mupashi mu filonganino baba no kuba lyonse mu mulimo wa kushimikila.—1 Timote 6:12.

Imfumu ya bena Israele yaebelwe ukukopolola ibuuku lya Malango no kulabelengamo cila bushiku. Baibolo ilatweba umulandu calebele fi, itila: “Ku kuleka isambilile ukutiina Yehova Lesa wa iko, ku kubake fyebo fyonse fya malango aya ne fipope ifi, ku kuficita: ukuti wituuma umutima wa iko pali bamunyina, no kuti iipuuluka kwi funde ili ukuya ku kwa kulyo nangu ku kwa kuso.” (Amalango 17:18-20) Cimoneka ukuti ilyo Davidi acitile ishi membu shikalamba talekonka aya mafunde. Isambililo lya lyonse no kwetetula pa Cebo ca kwa Lesa kuli no kutwafwa ukutucingilila ku kulufyanya muli shino nshita shayafya.—Amapinda 2:10-12.

Na kabili, ifunde lya kulekelesha pali yalya ikumi lyalungatike fye ati: “Wilakumbwa muka mubiyo.” (Ukufuma 20:17) Pali iyi nshita Davidi alikwete abakashi abengi na bakanakashi. (2 Samwele 3:2-5) Lelo ukukwata abakashi abengi takwamucilikile ku kukumbwa umwanakashi umusuma. Ili lyashi litwibukishako ukukatama kwa mashiwi ya kwa Yesu ayatila: “Onse uulolesho mwanakashi no kumufwaya, nacita nankwe ubucende mu mutima wakwe.” (Mateo 5:28) Ukucila ukuti tulekusha aya mapange yabipa, lekeni tube abayanguka ukuyafumya mu mintontonkanya ne mitima yesu.

Ukulapila ne Nkumbu

Ili lyashi lya mu Baibolo ilyabula ukupita mu mbali pa lubembu lwa kwa Davidi talyabelamo ku kwikusha ukufwaya kwa muntu ukwa kulala na umbi. Ili lyashi litulenga ukumona icikuuku ca kwa Lesa, iyaba mibele imo pali ilya yapulamo iya kwa Yehova.—Ukufuma 34:6, 7.

Ilyo Batisheba akwete umwana umwaume, Yehova atumine kasesema Natani ku kuyamona Davidi. Iyi yali ni nshila ya kulangilamo icikuuku. Nga ca kuti takwali uwailemona Davidi kabili atwalilila fye filya fine, nga alikunkwime mu kucita ulubembu. (AbaHebere 3:13) Icawemeko ca kuti Davidi alyankwileko ku nkumbu sha kwa Lesa. Ukulamuka kwa kwa Natani e lyo na mashiwi yakwe ayaumfwika bwino yafikile pa mutima wa kwa Davidi no kumulenga ubulanda, kabili alangile ukuicefya pa kusumina ukuti alibembukile Lesa. Na kuba, Amalumbo 51, ayalanda pa lubembu lwa kwa Davidi na Batisheba yalembelwe pa numa ya kulapila no kuyebelela ulubembu lwakwe ulukalamba. Shi twisuminisha imitima yesu ukukunkuma nga ca kuti twacita ulubembu lukalamba.—2 Samwele 12:1-13.

Davidi alyelelwe, lelo tacingililwe ku kusalapulwa nelyo ku fyatumbwike mu lubembu lwakwe. (Amapinda 6:27) Cinshi cali no kulesha ukuti esalapulwa? Nga ca kuti Lesa alabileko fye, ifipope fyakwe nga fyalipotonganishiwe. Na kuba nga ali nga Shimapepo Mukalamba Eli, uwakalipile abana bakwe mulele mulele no kubaleka balecita ububi. (1 Samwele 2:22-25) Lelo, Yehova tatana inkumbu ku walapila. Inkumbu shakwe, ishaba nga menshi yatalala, shikaafwa uwalufyanya ukushipikisha ifikafuma mu lubembu lwakwe. Ukwelela kusuma ukwa kwa Lesa no kubishanya kwa kukoselesha ukwa bakapepa banensu kuti kwabwesha bumupashi bwa walufyenye. Ca cine, pe lambo lya kwa Kristu, uwalapila kuti asonda “ubucindami bwa kusenamina [kwa kwa Lesa].”—Abena Efese 1:7.

“Umutima Uwasanguluka” na “Umupashi Uupya”

Ilyo Davidi ayebelele, taleimona ngo muntu wasaluka. Amashiwi yakwe ayaba mu malumbo ayo alembele pa lwa kuyebelela yalanga ukwilulukwa ailulwikwe no mupampamina wakwe uwa kubombela Lesa mu cishinka. Ku ca kumwenako moneni pa Amalumbo 32. Mu cikomo ca kubalilapo tubelenga ati: “Iye, kushuka kwa muntu uo bwalekelelwo bupulumushi bwakwe, uo lwafimbwapo ulubembu lwakwe!” Nangu lubipe shani ulubembu, nga ca kuti umuntu ali uwafumaluka mu kulapila kwakwe kuti mwafuma ifisuma. Inshila imo iya kulangishishamo uku kufumaluka yaba kusumina umulandu, nga fintu na Davidi asumine. (2 Samwele 12:13) Tafwaile ukuilungamika pa cinso ca kwa Yehova nelyo ukulanda ukuti bambi e balengele ukuti acite ico acitile. Icikomo 5 citila: “Namulengele ukwishibo lubembu lwandi, na mampuulu yandi nshafimbilepo; natile, Ndetumbulo bupulumushi bwandi kuli Yehova, e lyo imwe mwalekelele amapuulu ya lubembu lwandi.” Ukutumbula ulubembu ukwa cine cine kulelululako muntu, ica kuti tatwalilila ukulacushiwa na kampingu pa filubo fya kale.

Pa numa ya kulomba ubwelelo kuli Yehova, Davidi atile: “Nengeleni umutima uwasanguluka, mwe Lesa, no kubika mu kati ka ine umupashi uupya, uwashangila.” (Amalumbo 51:10, NW) Ukulomba “umutima wasanguluka” no “mupashi uupya” kulangilila ukuti Davidi alishibe ukuti mubembu no kuti alekabila ukwafwa kwa kwa Lesa pa kuwamya umutima wakwe pa kuti atendeke cipya cipya. Taleyumfwila ubulanda, lelo apampamine pa kutwalilila no mulimo wakwe kuli Lesa. Apepele ati: “Mwe Shikulu, munjasamune imilomo, na kanwa kandi kakabile fya kumutasha.”—Amalumbo 51:15.

Yehova ayankwileko shani ku kulapila kwa cine cine ukwa kwa Davidi no mupampamina wakwe uwa kufwaya ukumubombela? Alaile Davidi aya mashiwi yasuma ati: “Ndekushilimuna, kabili ndekulange nshila iyo ufwile ukwendamo; ndekupanda amano na menso yandi pali iwe.” (Amalumbo 32:8) Apa e pali ukulaya kwa kwa Yehova umwine pa fyo angwa abalapila ku fyo bayumfwa ne fyo bakabila. Yehova alicitilepo fimo pa kulenga Davidi ukuba no kushilimuka ukwingi, ukumulenga ukuba na maka ya kumfwikisha bwino imilandu. Nga ca kuti ayeshiwa na kabili, ali no kuba na maka ya kwishiba ififuma mu micitile yakwe ne fyo fyali no kukuma bambi, kabili ali no kubomfya ukushilimuka ukukanacita ica musango yo.

Ici icacitikile Davidi ca kukoselesha kuli bonse abaponena mu lubembu lukalamba. Pa kuyebelela no kulangisha ukulapila kwine kwine, kuti twanonka na kabili icikwatwa cesu icacindamisha, bucibusa bwesu na Yehova Lesa. Ukukalipwa kwa pa kashita fye e lyo ne nsoni ifyo tufwile ukushipikisha fyawamapo ukucila ukucululuka kulengwa no kwikala tondolo, nelyo ica kufumamo cabipa ica kuilenga fwe bene ukukunkuma mu micitile ya bucipondoka. (Amalumbo 32:9) Lelo, kuti twaelelwa kuli Lesa wa kutemwa, uwa nkumbu, “Shifwe wa nkumbu kabili Lesa wa cisansamushi conse.”—2 Abena Korinti 1:3.

[Icikope pe bula 31]

Davidi asubile ukuti ifyatumbwike mu lubembu lwakwe tafyali na kumukuma pa kutuma Uria ku kwipaiwa