Ababila Imbila Nsuma Ya Mutende

“Ifyo yayemba pa mpili amakasa ya . . . ulengo kuumfwe fya mutende, uubile mbila nsuma.”—ESAYA 52:7.

1, 2. (a) Fya kutiinya nshi ifilecitika cila bushiku? (b) Bushe abengi bomfwa shani pa fyabipa ifilecitika?

MUNO nshiku, imbila sha bulanda nashifulisha pano isonde ica kuti abengi nacibapesha na mano. Nga baisula icilimba, bomfwo kuti abantu kwa kuti na kwa kuti nabafwa ku bulwele. Pa TV, bamona abana balecululuka ku nsala abashikwete wa kubafwa. Mu nyunshipepala na mo, basangamo ilyashi lya kuti amabomba nayabongolola ifikuulwa no kwipaya abantu abengi nga nshi aba kaele.

² Ca cine, ifintu fya kutiinya filecitika fye cila bushiku. Ukwabula no kutwishika, imibele ya pano calo ilealuka, kabili ifintu filebipilako fye. (1 Abena Korinti 7:31) Magazini umo uulanda pa filecitika mu calo uwa ku Bulaya atile cilemoneka kwati icalo conse “calaonaulwa umupwilapo.” E mulandu wine abengi baikalila fye bulanda bulanda! Umuntu umo uwa ku United States of America uo baipwishe ku balefwailisha ilyashi pa fyo abantu bomfwa ilyo batamba pa TV ifilecitika mu calo, ukwabula ukutwishika alandile ifyo na bambi abengi bengalanda, atile: ‘Ilyo natamba TV no kumona ifilecitika, ndomfwa ubulanda sana. Pantu paba fye imbila sha bulanda sheka sheka. Awe mwandini cipesha mano.’

Imbila Bonse Bafwile Ukumfwa

 3. (a) Ni mbila nsuma nshi yaba muli Baibolo? (b) Cinshi mumwena ukuti imbila nsuma ya Bufumu yalicindama?

³ Mu calo ca musango yu ica malanda, bushe kwena imbila nsuma kuti yasangwa? Ee, kuti yasangwa! Ala te pa busuma ukwishiba ukuti Baibolo ilanda pa mbila nsuma. Imbila ya kuti ukulwala, ifipowe, imisoka, inkondo, no kucula konse, fikapwa mu Bufumu bwa kwa Lesa. (Amalumbo 46:9; 72:12) Awe mwandini iyo e mbila umuntu onse engatemwa ukumfwa! Inte sha kwa Yehova bafwaya ukuti umuntu onse omfweko imbila nsuma. E mulandu wine na bantu mwi sonde lyonse baishibila ukuti ba Nte balabombesha ukubila imbila nsuma ya Bufumu bwa kwa Lesa ku mitundu yonse iya bantu.—Mateo 24:14.

 4. Finshi ifikumine umulimo wa kubila ifyo twalasambilila muli cino cipande, kabili cinshi tukasambilila mu cipande cikonkelepo?

⁴ Lelo, bushe, nangu ca kutila mu fifulo fimo abantu tabafwaya sana ukubashimikila, kuti twacita shani pa kuti tutwalilile ukubomba bwino kabili tuleipakisha umulimo wa kubila imbila nsuma? (Luka 8:15) Ukupituluka mu fintu fitatu ifyakuma ukushimikila kwesu kuti kwatwafwa sana. Lekeni kanshi tusambilile (1) icilenga tushimikile, nelyo umulandu tushimikilila; (2) ubukombe tubila, nelyo ico tubila; na (3) ifya kucita pa kushimikila. Nga tuleshimikila no mutima onse, ubukombe bwesu na bo nga buleumfwika bwangu, kabili tuleshimikila mu musango wa kuti abantu batemwa ukumfwa ico tulefwaya ukulanda na bo, ninshi abantu abengi sana bakomfwako imbila yawamisha pano isonde, imbila nsuma ya Bufumu bwa kwa Lesa.a

Ico Tubombela Umulimo wa Kubila Imbila Nsuma

 5. (a) Mulandu nshi uukalamba uulenga ukuti tuleshimikila? (b) Cinshi twingalandilo kuti nga twaumfwila ifunde lya mu Baibolo ilya kushimikila, ninshi tulelanga ukuti twalitemwa Lesa?

⁵ Natulande pa ca kubalilapo, icilenga ukuti tubombe uyu mulimo. Mulandu nshi tubilila imbila nsuma? Ulya wine mulandu walengele ukuti na Yesu abombeko uyu mulimo. Atile: “Natemwa Tata.” (Yohane 14:31; Amalumbo 40:8) Kanshi, umulandu ukalamba wa kuti tucincishiwa no kutemwa kwesu ukwa kuli Lesa. (Mateo 22:37, 38) Baibolo yalilanda ukuti ukutemwa Lesa no kushimikila fyendela pamo pantu itila: “Uku e kutemwa Lesa, ukuti tubake amafunde yakwe.” (1 Yohane 5:3; Yohane 14:21) Bushe Lesa e watupeela ifunde lya kuti ‘kabiyeni kalengeni abasambi’? (Mateo 28:19) Ee. Kwena, ca cine ukuti uwalandile ayo mashiwi ni Yesu, lelo uwalengele ukuti Yesu ayalande ni Yehova. Cinshi twasosela ifyo? Yesu atile: “Nshicita kantu nangu kamo neka; lelo filya fine Tata ansambilishe, e fyo na ine nsambilisha.” (Yohane 8:28; Mateo 17:5) Kanshi nga twaumfwila ifunde lya kushimikila, ninshi tulelanga ukuti twalitemwa Yehova.

 6. Bushe ukutemwa Lesa kutulenga shani ukubila imbila nsuma?

⁶ Na kabili, ukutemwa Yehova kulenga ukuti tushimikile pantu tufwaya ukwimininako Yehova ubunte pa bufi ubo bamubepesha kuli Satana. (2 Abena Korinti 4:4) Satana atila Lesa te kuti ateke bwino abantu. (Ukutendeka 3:1-5) Tuli Nte sha kwa Yehova, kanshi tufwaisha ukubombako umulimo wa kusokolola ubufi bwa kwa Satana no kulenga ishina lya kwa Lesa ukucindikwa ku bantu bonse. (Esaya 43:10-12) Cimbi na co, tubomba umulimo wa kushimikila pa mulandu wa kuti twalishiba imibele yakwe ne nshila shakwe. Imitima yesu itweba ukuti tuli fibusa fyakwe kabili tufwaisha ukwebako bambi pali Lesa wesu. Na kuba, ubusuma bwa kwa Yehova ne mibele yakwe iyalungama fituletela insansa ica kuti tulafilwa ukwikala fye ukwabula ukulanda pali ena. (Amalumbo 145:7-12) Tulafilwa ukutalala, kano twalanda pa bukata no “kupuulama” kwakwe ku bengomfwa.—1 Petro 2:9; Esaya 43:21.

 7. Pa mbali ya kutemwa Lesa, cinshi na cimbi icacindama icilenga ukuti tulebomba umulimo wa kushimikila?

⁷ Kwaliba na cimbi icacindama icilenga ukuti tutwalilile ukubomba umulimo wa kushimikila: Tufwaisha ukusansamusha abekala bulanda bulanda ku mulandu wa fyabipa ifilecitika, na pa mulandu wa kumona ifyo abantu balecululuka pano isonde. Muli ici na mo, tufwaisha ukupashanya Yesu. Moneni ica kumwenako mu lyashi lyaba muli Marko icipandwa 6.

 8. Bushe Marko icipandwa 6 alanga ukuti Yesu aleumfwa shani nga amona abalecula?

⁸ Abasambi babwela mu kushimikila kabili balondolwela Yesu fyonse ifyo bacitile ne fyo basambilishe. Yesu amona ukuti abasambi nabanaka, atila baye na o ku ncende imo “no kutuushako panono.” E ico banina ubwato baya ku mpanga ukwafisama. Nomba abantu na bo bakonka, babutuka ukukonka ululamba lwa bemba, kabili bwangu bwangu bafika kuli Yesu na basambi. Cinshi Yesu acita? Baibolo itila: “Amwene ibumba likalamba, kabili abekatilwe inkumbu, pantu bali nge mpaanga ishabula kacema. Kabili atendeke ukubasambilishe fintu ifingi.” (Marko 6:31-34) Inkumbu shalengele Yesu ukutwalilila ukushimikila imbila nsuma kuli balya bantu nangu ca kutila alinakile. Ukwabula no kutwishika, Yesu alibalangulukileko. Alyumfwile ubulanda pa bucushi bwabo.

 9. Cinshi tusambilila muli Marko icipandwa 6 icifwile ukulenga ukuti tuleshimikila?

⁹ Cinshi tusambilila kuli ili lyashi? Tuli Bena Kristu, kanshi twalishiba ukuti tulefwaya nangu tatulefwaya, tufwile ukubomba umulimo wa kubila imbila nsuma no kupanga abasambi. Twalishiba no kuti ukubila imbila nsuma, mulimo wesu, pantu Lesa afwaya “ukuti abantu ba misango yonse bakapusuke.” (1 Timote 2:4) Na lyo line, te kutila icilenga tubombe uyu mulimo mulandu fye wa kuti twalyebwa ukucite co, lelo mulandu wa kuti tulomfwila na bantu inkumbu. Nga twaumfwila abantu ubulanda nga filya Yesu aleumfwa, umutima wesu wakulatweba ukuti imeni, kabiyeni ku bantu no kubashimikila imbila nsuma. (Mateo 22:39) Ifi fyonse twalandapo nga e filelenga ukuti tulebomba uyu mulimo, awe ninshi tukatwalilila ukushimikila imbila nsuma ukwabula ukuleka.

Ubukombe Tubila, ni Mbila Nsuma ya Bufumu bwa kwa Lesa

10, 11. (a) Bushe Esaya alondolwele shani ubukombe tubila? (b) Bushe Yesu abilile shani “ifya mutende,” kabili ababomfi ba kwa Lesa aba muno nshiku bakonka shani ica kumwenako cakwe?

¹⁰ Ica bubili icikumine umulimo wesu uwa kubila, bukombe tubila. Cinshi tubila? Kasesema Esaya alilondolwele bwino sana umusango wa bukombe tubila ilyo atile: “Ifyo yayemba pa mpili amakasa ya kwa kabila, uulengo kuumfwe fya mutende, uubile mbila nsuma, uulengo kuumfwo kupususha, uutila ku Sione, Lesa obe aleteka!”—Esaya 52:7.

¹¹ Amashiwi yacindama muli ili lembo aya kuti, “Lesa obe aleteka,” yatucinkulako ulwa bukombe tufwile ukubila, e kutila, imbila nsuma ya Bufumu bwa kwa Lesa. (Marko 13:10) Moneni ukuti ici cikomo citweba no kuti ubukombe bwesu busuma. Esaya abomfya amashiwi ya kuti ‘ukupususha,’ ‘imbila nsuma,’ ne ‘fya mutende.’ Ilyo papitile imyake iingi ukufuma lilya, mu nshita ya buKristu, Yesu Kristu afikilishe uku kusesema mu musango waibela ilyo abombele umulimo wa kushimikila sana ifya mutende no kubila ulwa kwisa kwa Bufumu bwa kwa Lesa. (Luka 4:43) Muno nshiku, sana sana ukutendeka mu 1919, Inte sha kwa Yehova balikonka ica kumwenako ca kwa Yesu, na bo bene mu kucincila babila imbila nsuma ya Bufumu bwa kwa Lesa ubuleteka na mapaalo bukaleta.

12. Busuma nshi abapokelela imbila nsuma ya Bufumu basangamo?

¹² Bushe abapokelela imbila nsuma ya Bufumu, busuma nshi basangamo? Nga filya cali mu nshiku sha kwa Yesu, imbila nsuma pali lelo ipeela abantu isubilo ne cisansamushi. (Abena Roma 12:12; 15:4) Ilalenga aba mitima ya bufumacumi ukuba ne subilo pantu balasambilila no kushininkisha ukuti ku ntanshi kukaba ifisuma icine cine. (Mateo 6:9, 10; 2 Petro 3:13) Isubilo lya musango yo lilalenga sana ukuti abatiina Lesa bale-enekela ifisuma. Kemba wa malumbo atila ‘tabatiina no lukumo lubi.’—Amalumbo 112:1, 7.

Ubukombe bwa “Kukakililako Abafunaike Misana”

13. Bushe Kasesema Esaya alondolola shani amapaalo yesa ino ine nshita ku bapokelela imbila nsuma?

¹³ Cimbi na co, imbila nsuma tubila ilaleta insansa na mapaalo pali ino ine nshita ku baipokelela. Twalosha mwi? Kasesema Esaya alandile pa mapaalo yamo yamo ilyo asobele ukuti: “Umupashi wa kwa Shikulu Yehova waba pali ine, pa kuti Yehova ansubila ku kubile mbila nsuma ku balanda; antuma ku kukakililako abafunaike misana, ku kubilisha kuli bankole ukulubuka, na ku bakakwa ukwiswilwa; ku kubilisho mwaka wa luse lwa kwa Yehova, no bushiku bwa cilandushi ca kwa Lesa wesu; ku kusansamusha bonse abaloosha.”—Esaya 61:1, 2; Luka 4:16-21.

14. (a) Bushe insoselo ya kuti ‘ukukakilila abafunaike misana,’ ilanga ukuti ubukombe bwa Bufumu bwakwata amaka ya musango nshi? (b) Tupashanya shani inkumbu sha kwa Yehova ilyo tuleshimikila abalecula?

¹⁴ Ukusesema kwa kwa Esaya kwasobele ukuti ilyo Yesu akalashimikila imbila nsuma, ‘akakakilila abafunaike misana.’ Awe mwandini icilangililo Esaya abomfya pano cisuma nga nshi! Icitabo cimo icilondolola amashiwi ya mu Baibolo citila, ishiwi lya mu ciHebere ilyapilibulwa ukuti ‘ukukakilila,’ “ilingi line libomba ku ‘kukaka’ insalu pa cilonda ca muntu uuceneke pa kuti cipole.” Nasi uusakamana abalwele alakakilila bwino bwino icilonda ca muntu uuceneke pa kuti tacilundulwike. E fyo caba na kuli ifwe, ilyo tulebila ubukombe bwa Bufumu, bakasabankanya abasakamana balakoselesha bonse abalecula abapokelela imbila nsuma. Na kabili, pa kwafwa abalekabila, bapashanya inkumbu sha kwa Yehova. (Esekiele 34:15, 16) Kemba wa malumbo aimbiile Lesa ukuti: “E uposha abafunike misana, kabili e ukaka pa filonda fyabo.”—Amalumbo 147:3.

Ifyo Ubukombe bwa Bufumu Butungilila no Kukosha Abalecula

15, 16. Finshi ifyacitika kuli bamo ifilelanga ukuti ca cine ubukombe bwa Bufumu bulatungilila no kukosha abalecula?

¹⁵ Ilingi line, ificitika filanga ukuti ukushimikila abantu ubukombe bwa Bufumu kwaba ngo kukakilila icilonda ca muntu uceneke no kutungilila abalecula. Umfweni ifyo cali kuli baOreanna, banakulubantu ba ku South America abaishibe ukuti bena balolela fye ukufwa. Nte umo atendeke ukubatandalila ku kubabelengela Baibolo no lupapulo lwa Icitabo Candi Ica Malyashi ya mu Baibolo.b Pa kutendeka, baOreanna abali aba bulanda icine cine balekutika kuli Nte ninshi balambalele fye mu busanshi nabashibata, baleishako fye icefu. Lelo, tapakokwele sana, batendeke ukuikoseleshako, baleikalako pa busanshi ilyo Nte alebelenga. Mu kuya kwa nshita, batendeke ukwikalako pa cipuna, ukulolela ukuti Nte balesambilila na o Baibolo afike. E fyo basukile batendeka no kuya ku kulongana kwa Bena Kristu ku Ng’anda ya Bufumu. Balikoshiwe ku fyo balesambilila ku kulongana ica kuti batendeke ukupeelako abalepita pa mwabo impapulo shilanda pali Baibolo. Ilyo bali ne myaka 93, baOreanna balibatishiwe no kuba Inte ya kwa Yehova. Ubukombe bwa Bufumu bwalengele batendeka ukuimona ukutila kanshi kuti babombako fimo ifyalondoloka pano calo ilyo tabalafwa.—Amapinda 15:30; 16:24.

¹⁶ Ubukombe bwa Bufumu bulakosha sana nangu fye ni balya abeshibe no kuti ubulwele buli no kubasenda nomba line. Umfweni ifyo cali kuli baMaria aba ku calo cimo ica ku masamba ya Bulaya. Bali no bulwele bushipola kabili abene baishibe ukuti balelolela fye ukufwa. Ilyo Inte sha kwa Yehova shabatandalile, bali aba bulanda nga nshi. Lelo, ilyo baumfwile ifyo Lesa akacitila abantu, basangile ukuti kanshi tabafwile ukulolela fye imfwa, kuti babombako fimo ifyacindama pano calo ilyo tabalafwa. Balibatishiwe kabili batendeke ukubombako sana umulimo wa kushimikila. Mu myaka yabo ibili iya kulekeleshako, nga mwabalolesha fye, kuti mwamona na mwe bene ukuti ca cine baMaria bali ne nsansa ne subilo. Ilyo bafwile, ninshi balicetekela sana mwi subilo lya kubuuka.—Abena Roma 8:38, 39.

17. (a) Bushe abapokelela imbila nsuma bomfwa shani? (b) Bushe pa lwenu mwashininkisha shani ukuti Yehova “emya abakungumana”?

¹⁷ Ifya musango yu fitulanga ukuti ca cine ubukombe bwa Bufumu bulatungilila no kukosha abalecula abafwaisha ukumfwa icine ca mu Baibolo. Abafwilwa abatemwikwa babo balapepemuka no kukosa nga baishiba ukuti abantu babo abafwa bakabuuka. (1 Abena Tesalonika 4:13) Abapiina abashaishiba no kwa kusanga ifyo aba mu ng’anda yabo bengalya, balayumfwa abacindama kabili balakosa ilyo baishiba ukuti Yehova takabalekeleshe nga baba aba cishinka kuli ena. (Amalumbo 37:28) Abengi abekala bulanda bulanda, panono panono Yehova alabafwa ukukosa ilyo balepita mu bwafya, bamo abalelwala balapola fye no kupola. (Amalumbo 40:1, 2) Cine cine, ku maka ya Cebo cakwe, ino ine nshita, Yehova ‘aleimya bonse abakungumana.’ (Amalumbo 145:14) Nga twamona ifyo imbila nsuma ya Bufumu isansamusha abalecula mu cifulo tubombela na mu cilonganino cesu ica Bwina Kristu, lyonse tulaimwena na menso ukuti ni fwe twaba ne mbila yawamisha pano isonde lelo!—Amalumbo 51:17.

‘Ukupaapaata Uko Mbapaapaatilako Kuli Lesa’

18. Bushe Paulo aumfwile shani ilyo abaYuda bakeene imbila nsuma, kabili cinshi calengele omfwe fyo?

¹⁸ Nangu ca kutila imbila tubila iisuma sana, abengi na bo balaikaana. Bushe ico kuti calenga twaumfwa shani? Kuti twaumfwa nga filya fine no mutumwa Paulo aumfwile. Alishimikile sana ku baYuda, lelo abengi balikeene imbila yali no kubapususha. Paulo alyumfwile sana ubulanda pali filya abaYuda bacitile. Umwine atile: “Ndi no bulanda bukalamba no kucululuka kushipwa mu mutima wandi.” (Abena Roma 9:2) Alyumfwilile inkumbu abaYuda abo aleshimikila. Calimuletele ubulanda nga nshi ukumona balekaana imbila nsuma.

19. (a) Mulandu nshi limo twingafuupwilwa? (b) Cinshi calengele Paulo ukutwalilila umulimo wa kubila?

¹⁹ Ukumfwila abantu inkumbu e kulenga ukuti na ifwe tubile mbila nsuma. Kanshi kuti twafuupulwa nga twamona abengi balekaana ubukombe bwa Bufumu. Ukumfwa ububi nga bakaana, kulanga fye ukuti tulasakamana abantu tushimikila kabili tufwaya ukuti beshibe icine ca mu Baibolo. Lelo kwena, tatufwile kulaba ica kumwenako ca mutumwa Paulo. Cinshi calengele ukuti atwalilile ukubomba umulimo wa kushimikila? Kwena alyumfwile sana ubulanda ukuti abaYuda abengi balikeene ukupokelela imbila nsuma, lelo tatile capwa naleka no kushimikila abaYuda bonse, pantu tapali nangu umo uukapusuka. Alesuubila ukuti muli balya bene mwali bamo abengapokelela Kristu. E ico, alandile ifyo aleumfwa pa baYuda bamo ilyo alembele ukuti: “Ukubekwa kwa mutima wandi no kupaapaata uko mbapaapaatilako kuli Lesa, cine cine, kwa kuti bakapusuke.”—Abena Roma 10:1.

20, 21. (a) Kuti twapashanya shani Paulo mu mulimo wesu uwa kushimikila? (b) Cinshi icikumine umulimo wesu uwa kushimikila ico tukalandapo mu cipande cikonkelepo?

²⁰ Moneni ifintu fibili ifyo Paulo alandile. Atile kufwaya kwa mutima wakwe ukuti bamo bakapusuke, kabili alebapaapaatilako na kuli Lesa pali ico. Na ifwe, tupashanya Paulo. Tufwaisha ukutwalilila ukufwayafwaya aba mitima ya bufumacumi abengomfwa imbila nsuma. Tutwalilila no kupepa kuli Yehova ukuti tusange abantu ba musango yo pa kuti tubafwe ukwenda mu nshila ya kuya kwi pusukilo.—Amapinda 11:30; Esekiele 33:11; Yohane 6:44.

²¹ Kwena, ca cine, pa kushimikila ubukombe bwa Bufumu ku bantu abengi sana, tufwile ukwishiba bwino ico tubombela uyu mulimo no bukombe tufwile ukubila. Lelo, tufwile ukwishiba ne fya kucita pa kushimikila. E co tukalandapo mu cipande cikonkelepo.

[Amafutunoti]

Bushe Mwasambilila Finshi?

• Cinshi tubombela umulimo wa kushimikila?

• Bukombe nshi sana sana tubila?

• Bushe abapokelela ubukombe bwa Bufumu basangamo amapaalo nshi?

• Cinshi cikatwafwa ukutwalilila ukubomba umulimo wa kushimikila?

[Ifikope pe bula 18]

Ubukombe bwa Bufumu bulakosha abalecula

[Ifikope pe bula 20]

Ipepo lilatwafwa ukutwalilila ukushimikila