Ubupyani Mwingashintililapo

“NGA mwapokelela kalata ukufuma ku muntu umo iya kumweba ukuti kuli ifipe fya bupyani ifyo mufwile ukuyapoka, cenjeleni. Kuti yaba ni ncenjeshi ilemubepa.”

E fyo ba United States Postal Inspection Service basokele pa Intaneti. Mulandu nshi uku kusoka kwabelele ukwalinga? Pantu abantu abengi balipokelele amakalata ayaleti, ‘Lupwa lwenu nafwa kabili namushiila ifya bupyani.’ Ici calengele ukuti abantu abengi batume indalama amadola 30 no kucilapo pa kuti bepushe uko ubu bupyani bwali na fintu bengacita pa kubupoka. Ku ca bulanda, tapali nelyo umo uwapokelele ifyo aleenekela. Bonse abatumine indalama bapokelele ubwasuko bumo bwine, kabili tapali nelyo cimo ico bapyene.

Abantu abafwaisha ifya bupyani ilingi line e babepwa muli uyu musango. Na lyo line, Baibolo ilatasha abapeela ifya bupyani ilyo isoso kuti: “Umusuma alenga abana ba bana bakwe ukumupyana.” (Amapinda 13:22) Nakabushe, Yesu Kristu umwine e walandile aya mashiwi yaishibikwa bwino kabili ayatemwikwa mu Lyashi lyakwe ilya pa Lupili, ayatila: “Ba nsansa abafuuka imitima, pantu bakapyana isonde.”—Mateo 5:5.

Amashiwi ya kwa Yesu yatwibukisha ifyo Davidi Imfumu ya mu Israele wa pa kale yapuutilwemo ukulemba imyaka iingi mu kubangilila. Yalembele ati: “Abafuuka bakapyana isonde; no kuilemeno bwingi bwa mutende.”—Amalumbo 37:11, KJ.

Ubulayo bwa ‘kupyana isonde’ cilolelo ca kucincimusha! Lelo bushe kuti twashininkisha ukuti ubu bulayo tabuli bucenjeshi fye ngo bu bulandilwepo pa muulu? Ee kuti twashininkisha. Apo isonde lyaba pa fisuma ifyo Yehova abumba, alikwata insambu sha kulipeela kubo alefwaya ukuti libe cikwatwa cabo pantu e Kabumba wa liko kabili e Mwine. Ukubomfya Imfumu Davidi, Yehova alaile Umwana wakwe uwatemwikwa, Yesu Kristu muli uku kusesema, ukuti: “Lomba, na ine ndekupeele nko e cikwatwa cobe, ne mpela sha pano isonde e camanimwa cobe.” (Amalumbo 2:8) Ni pali ci cine umutumwa Paulo alondolwele Yesu nga “uo [Lesa] asontele ukube mpyani ya fintu fyonse.” (AbaHebere 1:2) Kanshi, kuti twacetekelo kutila ilyo Yesu alandile ukuti “abafuuka bakapyana isonde,” alelanda mu bufumacumi. Na kabili alikwata amaka ya kufishapo ubulayo bwakwe.—Mateo 28:18.

Ubwipusho twingepusha nomba bwa kuti, Bushe ubu bulayo bukafikilishiwa shani? Ukuli konse ndakai, cimoneka kwati abakalushi na baituumika e batunguluka sana kabili balakwata fyonse ifyo balefwaya. Finshi fikashala ifya kuti abafuuka bakapyane? Na kabili, isonde lyaisulamo na mafya yabipisha ayalengwa ne fikowesha, kabili ifilengwa na Lesa fileonaulwa ku bantu ba kaso kabili abashitontonkanya pa fya ku ntanshi. Bushe pano isonde pakashala icalinga ukupyana? Mukwai belengeni icipande cikonkelepo pa kuti musange amasuko kuli aya mepusho e lyo na ku mepusho yambi ayacindama.

“Abafuuka Bakapyana Isonde”—Mu Nshila Nshi?

“MUFWILE mwalishiba bwino amashiwi ya kusansamusha ayo Yesu alandile ayatila, ‘abafuuka bakapyana isonde.’ Lelo pa mulandu wa fyo abantu balecita ku bantu banabo na kwi sonde, cinshi muletontonkanya cikashala mwi sonde ica kuti abafuuka bakapyane?”—Mateo 5:5; Amalumbo 37:11.

E fyo Myriam, Inte ya kwa Yehova aipwishe pa kutendeka ukulanshanya ifya mu Baibolo. Umwaume alelanshanya na o ayaswike ukuti nga ca kuti Yesu e fyo alaile, afwile alishibe ukuti isonde likaba ilyalinga ukwitwa ubupyani kabili talyakonaulwe nelyo ukuba ilishalinga ukwikalwamo.

Kwena mwali isubilo muli ubo bwasuko. Lelo bushe twalikwata umulandu wa kubela ne subilo lya musango yo? Cine cine twalikwata, pantu Baibolo ilatupeela imilandu ine ine iya kucetekelelo kuti ubu bulayo bukafishiwapo. Na kuba, ukufishiwapo kwa ubo bulayo kwalyampana sana no bufwayo bwa kwa Lesa ku bantu na kwi sonde. Kabili twalaiwa ukuti Lesa akafishapo ico afwaya. (Esaya 55:11) E co kanshi, cinshi cali ubufwayo bwa kwa Lesa ubwa pa kubala ku bantunse, kabili ni shani fintu bukafishiwapo?

Ubufwayo Bubelelela Ubwa kwa Lesa kwi Sonde

Yehova Lesa tabumbile isonde ilyabulo bufwayo. Baibolo itila: “Pantu e fyo asosa Yehova, Kalenga wa myulu, wene ni Lesa uwabumbile icalo no kucicita, wene e wacipampamike, tacilengele cimfulumfulu, acibumbile ku kwikalwamo.” (Esaya 45:18) Kanshi, isonde lyabumbilwe ukuti abantu bekalemo. Kabinge, kufwaya kwa kwa Lesa ukuti abantu bekalilile pe sonde. Baibolo itila: “Mwatekele pano isonde pa fya kulimbapo fya pako ukuti pekatelentenshiwa umuyayaya umuyayaya.”—Amalumbo 104:5; 119:90.

Na kabili ubufwayo bwa kwa Lesa kwi sonde bumonekela mu mulimo apeele abantunse ba kubalilapo babili. Yehova aebele Adamu na Efa ati: “Fyaleni, fuleni, kumaneni pe sonde no kupanasha; kabili mube na bukateka kwi sabi lya muli bemba, na ku fyuni fya mu lwelele, na ku fya mweo fyonse ifyenda pe sonde.” (Ukutendeka 1:28) Isonde ilyo Lesa apeele Adamu na Efa lyali no kuba e mushi wabo ubelelela na ku bufyashi bwabo. Pa numa ya myaka iingi, kemba wa malumbo asosele ati: “Imyulu myulu ya kwa Yehova; ne calo apeela ku bana ba bantu.”—Amalumbo 115:16.

Pa kuti ubu bufwayo bufishiwepo, Adamu na Efa, pamo no bufyashi bwabo, baali no kusumino kuti Yehova Lesa, Kabumba kabili Kapeela wa Bumi, e Mulopwe wabo kabili baali no kuba abaitemenwa ukumumfwila. Ifunde Yehova apeele ilya kuti: “Umuti onse wa mwi bala, ukulya ulelyako: lelo umuti wa kulengo kwishibo busuma no bubi te kuti ulyeko: pantu mu bushiku walyako ukufwa ukafwa,” lyali ilyaumfwika. (Ukutendeka 2:16, 17) Pa kuti Adamu na Efa batwalilile ukwikala mwi bala lya Edene, balingile ukumfwila ifunde bapeelwe ilyali ilyayanguka kabili ilyaumfwika. Ukucite co kwali no kulanga ukuti baletasha pali fyonse ifyo Wishi wa mu muulu abacitiile.

Ilyo Adamu na Efa ku mufulo bakeene ukumfwila Lesa pa kupula mwi funde abapeele, balangile fye apabuuta ukuti bakeene uwabapeele fyonse ifyo bakwete. (Ukutendeka 3:6) Mu kucite co, balufishe umushi wayemba uwa Paradaise, bene no bufyashi bwabo. (Abena Roma 5:12) Bushe bucintomfwa bwa bantunse ba kubalilapo babili bwalicincintile ubufwayo Lesa abumbiile isonde?

Lesa Uushayaluka

Lesa asoseele muli kasesema wakwe Malaki ati: “Ine Yehova nshiteluka.” (Malaki 3:6) Uwasoma Baibolo uwa ku France, L. Fillion alandile pali ici cikomo ati, aya mashiwi yalyampana sana no kufishiwapo kwa malayo ya kwa Lesa. Fillion alembele ati: “Yehova nga alyonawile abantu bakwe bacipondoka, lelo apo taaluka mu malayo alaya, akayafishapo, te mulandu ne cingacitika.” Amalayo Lesa alaya, nampo nga ni ku muntu, ku luko atemwa ku bantunse bonse, takayalabe lelo akayafishapo mu nshita yakwe. Baibolo itila: “Ebukisha icipingo cakwe umuyayaya, icebo ico aebele ku nkulo ikana limo.”—Amalumbo 105:8.

Lelo, kuti twashininkisha shani ukuti ubufwayo bwa kwa Yehova ubwa kubalilapo kwi sonde tabwayaluka? Kuti twashininkishe ci pantu, mu Cebo ca kwa Lesa conse icapuutwamo, e kuti muli Baibolo, tusangamo ubufwayo bwa kwa Lesa ubwa kupeela isonde ku bantunse aba cumfwila. (Amalumbo 25:13; 37:9, 22, 29, 34) Na kabili, Amalembo yalondolola abapaalwa na Yehova ukuti bakekala umutelelwe, “umuntu onse pe samba lya mwangashi wakwe, kabili mwi samba lya mukunyu wakwe, tapakabe na wa kubatutumya.” (Mika 4:4; Esekiele 34:28) Abasalwa na Yehova “bakakuula amayanda no kwikalamo, bakalima na mabala ya myangashi no kulye fisabo fya yako.” Bakaipakisha no mutende ne nama mpanga.—Esaya 11:6-9; 65:21, 25.

Kwaba inshila na imbi iyo Baibolo ilangilamo ubulayo bwa kwa Lesa. Ilyo Imfumu Solomone yaleteka, uluko lwa Israele lwaipakishe umutende no lubanda. Mu kuteka kwakwe, “abena Yuda na bena Israele baikele umutelelwe, umuntu onse mwi samba lya mwangashi wakwe kabili mwi samba lya mukunyu wakwe, ukufuma kuli Dani no kufika ku Beere-sheba, inshiku shonse sha kwa Solomone.” (1 Ishamfumu 4:25) Baibolo ilando kuti Yesu ‘alicila Solomone,’ kabili kemba wa malumbo asobele pa lwa kuteka kwa kwa Yesu ati: “Lekeni ubulungami bupuuke mu nshiku sha iko, no bwingi bwa mutende ukasuke aubulapo umweshi.” Pali iyo nshita, ‘mukaba ukupaka kwa ngano mu calo, na pa muulu wa mpili, fikafukila nga Lebanone ifisabo fya ciko.’—Luka 11:31; Amalumbo 72:7, 16.

Ukulingana ne cebo cakwe, Yehova Lesa akashininkisha ukuti ubupyani alaya bwapeelwa no kuti bwabweshiwa no kuyemba kwa buko. Pa Ukusokolola 21:4, Icebo ca kwa Lesa citwebo kuti mwi sonde lipya atulaya, Lesa “akafuuta ifilamba fyonse ku menso [ya bantu], ne mfwa tayakabeko kabili iyo, nangu kuloosha nangu kukuuta nangu kukalipwa tafyakabeko kabili iyo.” Ubu bupyani bwalaiwa ni Paradaise.—Luka 23:43.

Ifyo Twingasanga Ubupyani Bwalaiwa

Ukwalula isonde ukuba paradaise kukacitika mu buteko ubukalateka ukufuma mu muulu, Ubufumu ubo Yesu Kristu e Mfumu ya buko. (Mateo 6:9, 10) Intanshi, ubo Bufumu ‘bukonaula abaleonaula isonde.’ (Ukusokolola 11:18; Daniele 2:44) Lyene, Yesu Kristu, “Cilolo wa Mutende,” akafishapo amashiwi ya kusesema aya kuti: “Ku kukula kwa bukateka bwakwe, na ku mutende, takwakabe mpela.” (Esaya 9:6, 7) Muli ubu Bufumu, imintapendwa ya bantu, ukusanshako na bakabuushiwa, bakaba ne shuko lya kupyana isonde.—Yohane 5:28, 29; Imilimo 24:15.

Ni bani bakalinga ukuipakisha ubo bupyani bwawamisha? Tontonkanyeni pa mashiwi ya kwa Yesu ayatila: “Ba nsansa abafuuka imitima, pantu bakapyana isonde.” (Mateo 5:5) Bushe ukuba uwafuuka kwalola mwi? Ifitabo filondolola amashiwi filondolola “ukufuuka” ukuti kunakilila, ukutekanya, ukunakila, ukufwila no kutalala. Lelo, ishiwi lya ciGriki ilyapilibulwa ukufuuka lipilibula ifyacila na pali fi. Icitabo ca New Testament Wordbook (Icitabo ca Mashiwi yaba mu Cipingo Cipya) ica kwa William Barclay citila, muli li shiwi “mwaba no kunakilila, lelo mu kunakilila mwine mwaba ukukosa ngo kwa nshimbi.” Lipilibula imibele ilenga umuntu ukushipikisha ukucenwa, ukwabula ukuba ne cikonko nelyo ukufwaya ukulandula, pantu aaba na bucibusa busuma na Lesa, kabili bucibusa bwa musango yo buba ni ntulo ya kukoselesha kuli wene.—Esaya 12:2; Abena Filipi 4:13.

Umuntu uwafuuka alabomfya ifishinte fya kwa Lesa ifya mibele isuma mu mikalile yakwe yonse, tacita fye ifyo aletontonkanya nelyo ifyo bambi baletontonkanya. Na kabili, muntu uwingasambilishiwa, kabinge alafwaisha ukusambilishiwa na Yehova. Kemba wa malumbo Davidi alembele ati: “[Yehova] ensesha abalanda mu bupingushi, no kusambilisha abalanda imibele yakwe.”—Amalumbo 25:9; Amapinda 3:5, 6.

Bushe mukaba pa “bafuuka” abakapyana isonde? Nga mwaishiba Yehova no bufwayo bwakwe ukupitila mu kusambilila Icebo cakwe no kubomfya ifyo mulesambilila, na imwe bene kuti mwaenekela ukupyana isonde lya paradaise no kwikalamo umuyayaya.—Yohane 17:3.