Kuti Mwaba Shani Umwina Lesa Wine Wine?
UMUTUMWA Paulo alembele ukuti: ‘Umuntu uo amano yakwe yaba fye pa fya buntunse, ninshi ni mfwa afwaya. Lelo umuntu uo amano yakwe yaba pa mupashi, wena ashukila umweo no mutende!’ (Abena Roma 8:6, The Bible in Current Cibemba) Aya mashiwi ayo Paulo alandile yatulanga ukuti ukuba umwina Lesa te cintu ico umuntu engacita fye nga alefwaya nangu ico engaisalila ukulingana ne fyo umutima wakwe ulefwaya. Umuntu nga mwina Lesa wine wine kuti aba no mweo, lelo amano yakwe nga yaba fye pa fya buntunse, kuti afwilapo. Nomba bushe uucita ifyo Lesa afwaya kuti akwata shani “umweo no mutende”? Baibolo itila umuntu wa kwa Lesa alaba no mutende ino nshita kabili alaba no mutende na Lesa, e lyo ku ntanshi na ko akakwata umweo wa muyayaya. (Abena Roma 6:23; Abena Filipi 4:7) E mulandu wine Yesu alandile ukuti: “Ba nsansa abaibukila ukuti balakabila ifya ku mupashi [nelyo ifya kwa Lesa]”!—Mateo 5:3.
Apo mulebelenga ino magazini, cilelanga fye ukuti mwalitemwa ifya kwa Lesa, kabili mulecita bwino. Nomba fingi ifyo abantu balandapo pali uyu mulandu, kanshi nalimo kuti mwaipusha amuti: ‘Finshi twingeshibilako umwina Lesa wine wine? Bushe umuntu kuti aba shani umwina Lesa wine wine?’
“Amano ya kwa Kristu”
Ilyo umutumwa Paulo alandile pa busuma bwaba mu kubika amano ku fya kwa Lesa, alilandile na pa fyo twingeshibilako umwina Lesa wine wine. Ku Bena Kristu baleikala mu musumba wa Korinti, Paulo alondolwele ubupusano bwaba pa muntu uwabika amano ku fya buntunse, e kutila uukonka ififwaya umubili wakwe, no mwina Lesa wine wine, uwacindika sana ifya kwa Lesa. Paulo alembele ukuti: ‘Umuntu uwabula umupashi, te kuti apokelele ifintu umupashi ulemweba. Wena afimona ukuti fya buwelewele.’ Lelo Paulo alondolwele ukuti uwakwata umupashi wa kwa Lesa alaba na “mano ya kwa Kristu.”—1 Abena Korinti 2:14-16, The Bible in Current Cibemba.
Ukuba na “mano ya kwa Kristu” calola fye mu kuti ninshi umuntu aba “no mutima umo wine uo Kristu Yesu akwete.” (Abena Roma 15:5; Abena Filipi 2:5) Kanshi umwina Lesa ni ulya uutontonkanya nga Yesu no kumupashanya. (1 Petro 2:21; 4:1) Ifyo umuntu atontonkanya nga fyatendeka ukupalana sana ne fyo Kristu aaba, e lyo aba sana umuntu wa kwa Lesa, kabili e lyo engakwata “umweo no mutende.”—Abena Roma 13:14.
Ifyo Mwingeshiba “Amano ya kwa Kristu”
Nomba pa kuti umuntu aletontonkanya nga Kristu, afwile ukwishiba ifyo Kristu atontonkanya. Kanshi ica kubalilapo ico umuntu alingile ukucita pa kuba umuntu wa kwa Lesa, afwile ukwishiba ifyo Yesu atontonkanya. Nomba kuti mwaishiba shani amano ya muntu uwali pano calo imyaka 2,000 iyapita? Cisuma, na ifwe kuti twatemwa ukumwipushako, bushe mwaishibe shani abantu balumbuka abaliko kale mu calo cenu? Mufwile mwabelengele ifitabo ifilanda pali bena. E fyo mwingeshiba na mano ya kwa Yesu. Ukubelenga ifyalembwa ifilanda pali Kristu kuti kwamwafwa sana ukwishiba ifyo atontonkanya.—Yohane 17:3.
Kwaliba amabuuku yane ayalondolola bwino sana ifyo Yesu acitile pano calo ayetwa ati amabuuku ya Mbila Nsuma kabili yalembelwe na Mateo, Marko, Luka na Yohane. Ukusoma aya mabuuku bwino bwino kukamwafwa ukwishiba ifyo Yesu atontonkanya, ifyo umutima wakwe waba, ne cilenga ukuti acite fimo. Nga mwapoosa inshita ya kutontonkanya pa fyacitile Yesu ilyo mulebelenga, mukatendeka ukwiluka ifyo imibele yakwe yali. Nangu mwingatila mwalitendeka kale ukukonka Kristu, ukubelenga no kutontonkanya pa fyo Yesu acitile kukamwafwa ‘ukutwalilila ukukula mu cikuuku ca bupe fye na mu kwishiba Shikulwifwe kabili Umupusushi wesu Yesu Kristu.’—2 Petro 3:18.
Ilyo tuletontonkanya pali ifi, natulande pali fimo fimo ifyalembwa mu mabuuku ya Mbila Nsuma pa kuti twishibe icalengele Yesu ukuba umuntu wa kwa Lesa icine cine. Lyena ipusheni mwe bene ifyo mwingacita pa kuti mulemupashanya.—Yohane 13:15.
Umwina Lesa Alikwata “Ifisabo fya Mupashi”
Mwi buuku lya Mbila Nsuma ilyo Luka alembele, atile umupashi wa mushilo uwa kwa Lesa waishile pali Yesu ilyo abatishiwe, kabili alandile no kuti Yesu ‘aiswilemo umupashi wa mushilo.’ (Luka 3:21, 22; 4:1) Yesu na o akonkomeshe abasambi ukuti calicindama ukutungululwa no mupashi wa mushilo uwa kwa Lesa. (Ukutendeka 1:2; Luka 11:9-13) Mulandu nshi ukutungululwa no mupashi kwacindamina? Pantu umupashi wa kwa Lesa walikwata amaka ya kwalula ifyo umuntu atontonkanya no kumulenga ukupala Kristu. (Abena Roma 12:1, 2) Umupashi wa mushilo ulalenga umuntu ukuba ne mibele pamo nga “ukutemwa, ukusekelela, umutende, ukushishimisha, icikuuku, ubusuma, icitetekelo, ukufuuka, ukuilama.” Iyi mibele iyo Baibolo itila “fisabo fya mupashi,” e yo twingeshibilako umwina Lesa wine wine. (Abena Galatia 5:22, 23) Kanshi kuti twatila umwina Lesa untu atungululwa no mupashi wa kwa Lesa.
Imyaka yonse iyo Yesu abombele umulimo wa kwa Lesa pano calo, alelanga ukuti alikwete ifisabo fya mupashi. Alangile imibele pamo nga ukutemwa, icikuuku no busuma ku bantu abo abengi balemona ukuti ba pa nshi. (Mateo 9:36) Ica kumwenako fye, moneni cimo icacitike ico umutumwa Yohane ashimike. Atile: “Ilyo [Yesu] alepita, amwene umuntu uwafyelwe mpofu.” Abasambi ba kwa Yesu na bo balimwene ulya muntu, lelo bena bamumwene fye ukuti mubembu. Abasambi baipwishe ukuti: “Nani abembwike, ni uyu muntu nelyo bafyashi bakwe?” Abena mupalamano bakwe na bo balimwishibe, lelo balemumona ukuti ni kalombalomba fye. Batile: “Bushe uyu muntu te waleikala no kulombalomba?” Lelo Yesu amwene ulya muntu impofu ukuti alekabila ubwafwilisho. Ena alilandile nankwe kabili alimundepe.—Yohane 9:1-8.
Bushe ili lyashi lyamulanga ukuti Kristu atontonkanya shani pa bantu? Ica kubalilapo fye, twasambililako ukuti Yesu tasuulile abantu ba pa nshi, lelo alebomfwila inkumbu. Ne ca bubili, Yesu aleitendekelako ukwafwa abantu. Bushe na imwe kuti mwatila mulapashanya Yesu muli ifi? Bushe na imwe mumona abantu nge fyo Yesu alebamona no kwafwa abalekabila fimo pa kuti bekaleko bwino e lyo no kubafwa ukwishiba ukuti ifintu fikawama ku ntanshi? Nelyo bushe mumfwana fye na balya abaishibikwa sana no kusuula abamoneka aba pa nshi? Nga mumona abantu nga filya Yesu alebamona, ninshi cine cine mulepashanya Kristu.—Amalumbo 72:12-14.
Umwina Lesa Alapepa Lyonse
Amabuuku ya Mbila Nsuma yatweba ukuti Yesu alepepa sana kuli Lesa. (Marko 1:35; Luka 5:16; 22:41) Ilyo alebomba umulimo pano calo, Yesu alepaatulako inshita ya kupepa. Mateo umusambi wa kwa Yesu atile: “Ilyo alekele amabumba yaye, [Yesu] aninine ulupili eka ku kupepa.” (Mateo 14:23) Inshita ya musango yo ilyo alelanda na Wishi wa ku muulu mu mapepo, e lyo Yesu alekosa sana. (Mateo 26:36-44) Muno nshiku na mo, abena Lesa bene bene balafwayako inshita ya kupepa, pantu balishiba ukuti amapepo yalalenga bucibusa bwabo na Lesa ukukosa kabili yalabafwa sana ukutontonkanya nga Kristu.
Ilingi line Yesu alepoosa inshita ikalamba alepepa. (Yohane 17:1-26) Ica kumwenako fye, ilyo talasala abaume 12 abaishileba abatumwa bakwe, Yesu “aile ku lupili ku kupepa, kabili aikele ubushiku bonse alepepa kuli Lesa.” (Luka 6:12) Nangu ca kuti tabapepa ubushiku bonse, abena Lesa bene bene balapashanya Yesu. Ilyo tabalapingula fimo ifyacindama, balapoosa inshita iikalamba ukupepa kuli Lesa ukulomba umupashi wa mushilo ukuti ubaafwe ukupingula ifingalenga bucibusa bwabo na Lesa ukukosa.
Na kabili, Yesu mu mapepo yakwe atulangile ukuti nga tulefwaya ukumupashanya tulingile ukulapepa no mutima onse. Umfweni ifyo Luka alandile pa fyo Yesu apepele icungulo bushiku ilyo talafwa. Atile: “Pa kuba mu kulunguluka, alapepa no mukoosha; kabili amabe yakwe yali nga matoni ya mulopa ayaleponena pa nshi.” (Luka 22:44) Na kale Yesu alepepa sana, lelo pali aka akashita, ilyo alepita mu bwesho bwayafya sana ukucila amesho yonse ayo apitilemo pano calo, Yesu apepele “no mukoosha”—kabili Lesa alimwaswike. (AbaHebere 5:7) Abena Lesa bene bene balapashanya Yesu. Ilyo balepita mu mesho ayayafya sana, balapepa “no mukoosha” kuli Lesa ukuti abapeele umupashi wa mushilo, e lyo no kuti abaafwe no kubakosha.
Yesu ukwabula no kutwishika alepepa sana kuli Lesa, e calengele na basambi bakwe ukufwaya ukumupashanya. E ico bamulombele ukuti: “Mwe Shikulu, tusambilisheni ukupepa.” (Luka 11:1) Na bena Lesa bene bene muno nshiku abafwaya ukutungululwa no mupashi wa mushilo balapashanya Yesu mu fyo bapepa kuli Lesa. Kanshi ipepo na bucibusa na Lesa fyendela pamo.
Umwina Lesa Alashimikila Abantu Imbila Nsuma
Ibuuku lya Mbila Nsuma ilya kwa Marko litushimikila ukuti Yesu aundepe abalwele abengi, kabili alebondapa fye ukufika no bushiku sana. Ulucelocelo ubushiku bwakonkelepo ninshi Yesu ali eka alepepa, abatumwa baishile kuli wena no kumweba ukuti abantu abengi balemufwaya, nalimo pa mulandu wa kuti balefwaya ukubondapa. Lelo Yesu abebele ukuti: “Tuleyeni kumbi, ku mishi ya mupepi, pa kuti nshimikile na ko kwine.” Lyena Yesu alandile umulandu alefwaila ukuya na kumbi ilyo atile: “Pantu e co mfumiine.” (Marko 1:32-38; Luka 4:43) Nangu ca kuti Yesu alicindike umulimo wa kundapa abantu, ukushimikila abantu imbila nsuma ya Bufumu bwa kwa Lesa e mulimo ukalamba sana uo Yesu aishiile pa calo.—Marko 1:14, 15.
Na lelo line, ukushimikila abantu pa Bufumu bwa kwa Lesa e ca kwishibilako abapashanya Kristu. Yesu aebele bonse abafwaya ukuba abasambi bakwe ukuti: “Kabiyeni, kalengeni aba nko shonse ukuba abasambi, . . . mulebasambilisha ukubaka fyonse ifyo namwebele.” (Mateo 28:19, 20) Na kabili, Yesu asobele ukuti: “Ne mbila nsuma iyi ya bufumu ikashimikilwa pano isonde ponse ku kubo bunte ku nko shonse; e lyo ne mpela ikesa.” (Mateo 24:14) Icebo ca kwa Lesa cilanga ukuti umupashi wa mushilo e ulenga umulimo wa kushimikila ukubombeka, e ico ukuba abacincila muli uyu mulimo, ca kwishibilako abena Lesa bene bene.—Imilimo 1:8.
Pa kushimikila ubukombe bwa Bufumu ku bantu mu calo conse, kufwile kwaba abantu abengi sana abaikatana kabili ababombela pamo. (Yohane 17:20, 21) Ababomba uyu mulimo bafwile ukubika sana amano ku fya kwa Lesa kabili bafwile ukuteyanishiwa bwino mu calo conse. Bushe kuti mwaishibako abantu abapashanya Kristu kabili abashimikila abantu imbila nsuma ya Bufumu mu calo conse?
Bushe Mulecita Ififwaikwa pa Kuba Umwina Lesa?
Kwena kwaliba na fimbi ifyo twingeshibilako umwina Lesa wine wine, lelo bushe kuti mwatila mulacita ifi twalandapo muli cino cipande? Pa kwasuka ici cipusho, ipusheni mwe bene amuti: ‘Bushe lyonse ndabelenga Baibolo Icebo ca kwa Lesa no kutontonkanya pa fyo ndebelenga? Bushe ndalanga ukuti nalikwata ifisabo fya mupashi mu mikalile yandi? Bushe ndapepa no mukoosha kuli Lesa? Bushe ndafwaya ukwampana na bashimikila abantu imbila nsuma ya Bufumu bwa kwa Lesa mwi sonde lyonse?’
Ukutontonkanyapo mwe bene no kuba fye abafumacumi, kuti kwamwafwa ukwishiba apo mufikile muli bucibusa bwenu na Lesa. Mukwai tuletila citenipo cimo nomba line pa kuti na imwe mukabe no “mweo no mutende.”—Abena Roma 8:6; Mateo 7:13, 14; 2 Petro 1:5-11.
[Akabokoshi ne Fikope pe bula 7]
IFYA KWISHIBILAKO UMWINA LESA
◆ Alitemwa Icebo ca kwa Lesa
◆ Alalanga ifisabo fya mupashi
◆ Alapepa lyonse kuli Lesa no mutima onse
◆ Alashimikila abantu imbila nsuma ya Bufumu
[Icikope pe bula 5]
Baibolo kuti yamwafwa ukwishiba “amano ya kwa Kristu”