Icipandwa 1

Ni Mwi Yesu Aloseshe Ilyo Atile “Wise Ulenkonka”?

1, 2. Bwite nshi ubwacindama sana ku bantu bonse, kabili cipusho nshi icingawama ukuipusha?

NI KWI bamwitile uko mwatemenwe sana? Nalimo mwaibukisha ilyo bamwitile ukuya mu kusefya ubwinga bwa bantu babili abo mwatemwa sana. Nelyo limbi mwaibukisha ubushiku bamwitile ukuya mu kubomba incito yacindama sana. Nga ca kuti balimwitapo, mufwile mwalisansamwike nga nshi, kabili mufwile mwaumfwile ukuti mwalicindama. Nomba ukulanda fye cishinka, bonse fye twalitwa ku kucita icintu cacindama ukucila pali ifi twalandapo. Kabili ifyo twasala ukucita ilyo ubu bwite bwafika kuli ifwe, fikakuma sana ubumi bwesu. Ukwankula kuli ubu bwite, kwalicindama sana mu bumi bwesu.

² Bushe bwite nshi ubo bwine? Bwite bwafuma kuli Yesu Kristu Umwana wafyalwa eka uwa kwa Yehova, Lesa Wa maka yonse, kabili ubu bwite bwalembwa mu Baibolo. Pali Marko 10:21, Yesu atile: “Wise ulenkonka.” Yesu aleita ifwe bonse nangu ca kutila muntu umo fye aebele aya mashiwi. Kuti cawama ukuipusha atuti, “Bushe nalasumina ukumukonka nelyo iyo?” Limbi kuti mwamona kwati cintu cayeba fye icine. Bushe pali uwingakaana ubwite bushaiwamina ngo bu? Lelo kwena abantu abengi balakaana ukumukonka. Mulandu nshi bakaanina?

3, 4. (a) Finshi nakalimo abantu bengakumbwako kuli uyu muntu uwaile kuli Yesu ku kwipusha pa bumi bwa muyayaya? (b) Mibele nshi iisuma iyo Yesu amwene muli uyu kateka, umulumendo wa fyuma?

³ Tontonkanyeni pa muntu uo Yesu aitile imyaka nalimo 2,000 iyapitapo. Aali ni shimucindikwa. Akwete ifintu fitatu ifyo abantu bafwaya sana kabili ifyo bakumbwa no kukumbwa, ne fi fintu bulumendo, icuma, e lyo kabili abantu balimucindike sana. Baibolo itila uyu muntu ali “mulumendo,” “alikwatishe icuma,” kabili aali ni “kateka” [umucindami]. (Mateo 19:20; Luka 18:18, 23) Lelo, uyu mulumendo alikwete imibele iisuma nga nshi ukucila pali ifi. Alyumfwile ululumbi pali Yesu, Kafundisha Walumbuka, kabili alitemenwe ifyo aumfwile pali ena.

⁴ Ilya nshita, bakateka abengi tabacindike Yesu. (Yohane 7:48; 12:42) Lelo uyu kateka ena te fyo aali. Baibolo itulondolwela ukuti: “Kabili ilyo [Yesu] alefuma kulya aleya mu nshila, umuntu [alimubutukiile] no kumufukamina, alamwipusha ati: ‘Mwe Kasambilisha Musuma, cinshi mfwile ukucita pa kuti mpyane ubumi bwa muyayaya?’” (Marko 10:17) Nga fintu mwamona, uyu muntu alefwaisha ukulanda na Yesu, pantu alimubutukile pa bantu, nga filya fine fye na bapiina nalimo balecita. Cimbi na co ico acitile ca kuti alifukamiine Kristu no mucinshi. Kanshi uyu muntu aali uwaiceefya kabili alishibe ukuti alingile ukulapepa Lesa. Yesu alicindike abantu bakwete imitima ya musango uyu. (Mateo 5:3; 18:4) E calengele ukuti ilyo ‘Yesu amuloleshe amutemwe’ no kumutemwa. (Marko 10:21) Bushe Yesu ayaswike shani icipusho ico uyu mulumendo amwipwishe?

Ubwite Ubwacindamisha

 5. Bushe Yesu amwaswike shani umulumendo wa fyuma, kabili bushe twaishiba shani ukuti ubupiina te “cintu cimo” ico abulisheko? (Moneni no tulembo tuli pe samba.)

⁵ Yesu alangilile ukuti Wishi alitweba kale icifwaikwa pa kupyana umweo wa muyayaya ico uyu mulumendo alefwaya ukwishiba. Amwebele ifyo Amalembo yalanda, kabili uyu mulumendo atile fyonse ifyalembwa mu Mafunde ya kwa Mose alefibaka bwino bwino. Nomba, apo Yesu alemona ifyali mu mutima, kwali na fimbi ifyo amwene muli uyu mulumendo. (Yohane 2:25) Alimwenemo ubwafya ubukalamba ubwali no kumucilikila ukuba cibusa wa kwa Lesa. E ico Yesu amwebele ukuti: “Icintu cimo e co wabulisha.” Bushe ico “cintu cimo” cali ni cinshi? Yesu amwebele ukuti: “Kabiye, kashitishe fyonse ifyo wakwata no kupeela abapiina.” (Marko 10:21) Bushe Yesu aloseshe mu kuti umuntu tafwile ukukwata indalama pa kubombela Lesa? Iyo.a Kristu alefwaya abantu beshibe icifwaikwa sana pa kumukonka.

 6. Bwite nshi bwafumine kuli Yesu, kabili bushe ifyacitile uyu mulumendo wacindikwa uwa cuma fyasokolwele shani ifyali mu mutima wakwe?

⁶ Pa kuti ubwafya bwakwete uyu mulumendo bwishibikwe, Yesu amupeele ishuko lishaiwamina, amwebele ati: “Wise ulenkonka.” Taleni tontonkanyeni, Umwana wa kwa Lesa Mukulu ukulanda no yu mwaume pa kanwa nkati no kumweba ukuti amukonke! Yesu amulaile ne cilambu icikalamba sana. Amwebele ati: “Ukakwata icuma mu muulu.” Bushe uyu mulumendo wa cuma, umucindami, alisumine apo pene ukukonka Yesu? Ilyashi litila: “Alibombomene pa cebo ici, kabili afuminepo naikatwa ubulanda, pantu alikwete ifikwatwa ifingi.” (Marko 10:21, 22) E ico amashiwi Yesu alandile ayo uyu mulumendo ashaleenekela yalengele ubwafya bwali mu mutima wakwe ukwishibikwa. Alitemenwe sana ifyuma fyakwe kabili, afwile alitemenwe icifulo akwete no mucinshi abantu balemupeela pa mulandu wa cuma cakwe. Calibipile pantu alitemenwe icuma no bucindami ukucila ifyo atemenwe Kristu. E ico “icintu cimo” ico abulisheko ca kuti tatemenwe Yesu na Yehova no mutima wakwe onse, e mulandu wine cayafishe ukusha ifi fimbi. Apo uyu mulumendo takwete icitemwiko ca musango uyu, alipanishe ishuko ilikalamba nga nshi! Nomba bushe ubwite bwa kwa Yesu kuli uyu mulumendo bumukumine shani?

 7. Mulandu nshi twaishibila ukuti Yesu aleita abantu bonse fye pamo na ifwe bene?

⁷ Yesu, taitile fye uyu mulumendo eka; kabili te bantu fye abanono abo aitile. Yesu atile: “Umuntu nga alefwaya ukunkonka, . . . alenkonka.” (Luka 9:23) Moneni ukuti “umuntu” fye uuli onse kuti akonka Kristu nga “alefwaya.” Abantu ba musango uyu aba cishinka, e bo Lesa eta ukwisa ku Mwana wakwe. (Yohane 6:44) Abo aita te ba fyuma fye nelyo abapiina fye, nangu aba mushobo fye umo atemwa uluko lumo fye, kabili taitile fye abantu bali pano calo ilyo Yesu alipo, lelo bantu fye bonse apeela ishuko lya kukonka Yesu. E ico, ilyo Yesu atile “wise ulenkonka,” aaleita na imwe bene kumo. Mulandu nshi cingawamina ukulakonka Kristu? E lyo kabili bushe ukumukonka e kuti shani?

Mulandu Nshi Tulingile Ukukonkela Kristu?

 8. Cinshi abantu bonse bafwaya sana, kabili mulandu nshi?

⁸ Icishinka tufwile ukusumina, ca kuti: Fwe bantu bonse fye tulafwaya sana intungulushi isuma. Te bantu bonse abasumina ukuti balafwaya uwa kubatungulula umusuma, lelo kwena nangu bakaana, ukufwaya kwena balafwaya. Kasesema wa kwa Yehova Yeremia alipuutilwemo ukulemba icine icishingaluka ica kuti: “Mwe Yehova, ninjishibo kuti te kwa muntunse ukwenda kwakwe; te kwa muntu uuleya ukushikimika [intampulo shakwe].” (Yeremia 10:23) Abantu te kuti baiteke kabili tabakwata ne nsambu ya kuiteka. Na kuba intungulushi ishingi ishatekapo tashaba bwino. (Lukala Milandu 8:9) Ilyo Yesu aali pano calo, intungulushi shaleteka abantu ubusha, ukubacusha no kubabeepa. Yesu alilwike ukuti abantu yaweyawe “bali nge mpaanga ishabula kacema.” (Marko 6:34) E fyo na bantu ba ino myaka baikala. Fwe bantu fye bonse apo twapela, tulafwaya uwa kututungulula uo twingacetekela kabili uo twingacindika. Bushe Yesu kuti aba intungulushi ya musango yo? Moneni imilandu imo imo iyingalenga twasumina ukuti e fyo Yesu aba.

 9. Cinshi twingasosela ukuti Yesu taba nge ntungulushi shimbi?

⁹ Ica ntanshi ca kuti Yesu asalilwe na Yehova Lesa. Bakateka abengi basalwa fye ku bantu banabo ababembu aba kuti no kubeepwa kuti babeepwa kabili ilingi line tabeshiba no muntu bwino. Yesu ena taaba nge shi ntungulushi. Ishina lyakwe e lilangilila ukuti aliibela. Ishina ilya kuti “Kristu,” pamo pene ne lya kuti “Mesia,” yonse yabili yalola mu kuti “Uwasubwa.” Kanshi Yesu alisubilwe, nelyo tutile alisontelwe mu nshila yaibela ku kubomba umulimo wacindama sana. No wamusontele, ni Shikulu Kateka wa muulu ne sonde. Umfweni ifyo Yehova Lesa alandile pa Mwana wakwe, atile: “Moneni! Umubomfi wandi uo nasalile, uwatemwikwa wandi, uo umweo wandi wabekelwamo! Nkabika umupashi wandi pali ena.” (Mateo 12:18) Kabumba wesu fye eka, e waishiba bwino bwino uwalinga ukututeka. Yehova alikwatisha amano, kanshi kuti twacetekela ukuti uo asala akatutungulula bwino sana.—Amapinda 3:5, 6.

10. Mulandu nshi cawamina sana ukuti bonse tulepashanya Yesu?

¹⁰ Ica bubili, Yesu alitushilile ica kumwenako icisuma sana no kutulangilila bwino sana ifya kwikala. Intungulushi iyisuma sana ifwile ukuba ne mibele iyo abantu bengalakumbwa no kufwaya ukupashanya. Ifyo afwaya abantu bakwe ukuba, e fyo na o acita, ne ci cilalenga abantu bakwe ukuba abasuma. Bushe mibele nshi iyo mwingatemwa sana intungulushi yenu ukukwata? Bushe kuti mwatemwa yaba iyashipa, iya mano, iya luse, nangu iyishipikisha nga kwaba amafya? Ilyo mulebelenga ifyalembwa pali Yesu ilyo aali umuntu pano calo, mukamona ukuti alikwete iyi yine mibele e lyo ne mibele imbi. Yesu alepashanya Wishi bwino sana. Alikwete imibele ya kwa Wishi yonse fye apo yapela. Uyu muntu aali uwapwililika muli fyonse. E ico kuti twatemwa ukumupashanya muli fyonse ifyo alecita, na mu fyo alelanda, e lyo na mu kutontonkanya. Baibolo itila atushilile “ica kumwenako ukuti [tukonke] bwino bwino mu ntampulo shakwe.”—1 Petro 2:21.

11. Yesu alangilile shani ukuti aali “mucemi musuma”?

¹¹ Ica butatu, Kristu aali ni “kacema umusuma” nga filya fine umwine asosele. (Yohane 10:14) Abantu baliko kale, balishibe bwino bwino umo Yesu aloseshe ilyo ailingenye ku mucemi. Bakacema balebomba sana pa kuti basunge bwino impaanga bapeelwe ukusakamana. “Umucemi musuma” alesunga bwino sana umukuni wa mpaanga ukucila ne fyo aleisunga umwine. Ica kumwenako fye, icikolwe ca kwa Yesu, Davidi aali ni kacema ilyo aali umulumendo, kabili imiku fye iingi alilwishishe ifinama ifyalesansa impaanga shakwe ukwabula no kusakamana icali no kumucitikila. (1 Samwele 17:34-36) Yesu talecingilila fye abasambi bakwe, lelo ena afikile na ku kutuula umweo wakwe pa mulandu wabo. (Yohane 10:15) Ni ntungulushi shinga ishaipeelesha muli uyo musango?

12, 13. (a) Cinshi twingalandila ukuti kacema aleshiba sana impaanga shakwe, kabili bushe impaanga shimwishiba shani? (b) Cinshi mwingafwaila Umucemi Musuma ukulamutungulula?

¹² Kuli na fimbi ifilanga ukuti Yesu aali “mucemi musuma.” Atile: “Naishibe mpaanga shandi, ne mpaanga shandi shaishiba ine.” (Yohane 10:14) Tontonkanyeni pali ici cilangililo ica kwa Yesu. Umuntu uushili kacema, te kuti eshibe ifili impanga imo na imo. Lelo kacema ena aleshiba impaanga imo imo. Aleshiba impaanga iikota iyalafwaikwa ubwafwilisho pa kufyala, aleshiba utwana twa mpaanga uto afwile ukwimya pa mulandu wa kuti twana nangu pa mulandu wa kuti te kuti tuyendele utwine, kabili aleshiba impaanga iyishilapolelela ku bulwele nelyo ku cilonda. Impaanga na sho shalishiba bwino kacema wa shiko. Shalishiba ishiwi lyakwe, kabili tashimuluba, te kuti shipumbile kacema wa shiko. Nga ca kutila ishiwi lileumfwika ilya kushicenjesha, shilomfwa bwangu. Uko ashitungulula, uko kwine e ko shiya. Aleshiba no kwa kushitwala. Aleshiba ukuli umulemfwe wateketa kabili uuteku, ukuli amenshi ayatalala bwino ayalengama, ne ncende uko shingayaliila ukushingaba bwafya. Impaanga nga shili na kacema tashitiina kantu.—Amalumbo 23.

¹³ Bushe kwena tamufwaya intungulushi ya musango yu? Ifi fine fye e fyo no Mucemi Musuma asunga abamukonka. Alimulaya ukuti akulamwafwa pa kuti mube ne nsansa pali nomba e lyo na ku ntanshi mukabe ne nsansa umuyayaya! (Yohane 10:10, 11; Ukusokolola 7:16, 17) E ico tufwile ukwishiba umwalola ukukonka Kristu.

Umwalola Ukukonka Kristu

14, 15. Mulandu nshi ukulanda fye pa kanwa ukuti tuli Bena Kristu no kuti twalitemwa Kristu kushilangilila ukuti tulakonka Kristu?

¹⁴ Abantu abengi sana muno nshiku bamona kwati balakonka Kristu. Pantu na kuba abene bayita abati Bena Kristu. Nalimo ni co balaya ku calici uko abafyashi babo bababatishishe. Nangu ni co abene batila balitemwa Yesu kabili balisumina ukuti mupusushi wabo. Nomba bushe ico cilalenga baba abasambi ba kwa Kristu? Bushe ifi fine fye e fyo Yesu atwebele ukulacita ilyo atile tulemukonka? Fingi ififwaikwa pa kuti tulekonka Kristu.

¹⁵ Tontonkanyeni pa fyalo umo abantu abengi sana batila balakonka Kristu. Bushe abekala muli ifi fyalo balakonka ifyo Yesu Kristu alesambilisha? Nangu bushe muli ifi fyalo mwaba ulupato, umucusha, bumpulamafunde, no lufyengo, nga filya fine mu fyalo fimbi ifishili fya Bena Kristu mwaba? Bushiku bumo kateka wacindikwa sana Mohandas Gandhi, uwali mu kabungwe ka mapepo aka baHindu atile: “Takuli nangu umo uo naishiba uwacitila abantunse ifisuma nga Yesu. Na kuba takwaba icabipa ku buKristu. Nomba abakwata ubwafya ni mwe mwe Bena Kristu. Tamukonka ifyo musambilisha nangu panono.”

16, 17. Cinshi ico abatila Bena Kristu babulishako, kabili bupusano nshi bwaba pali aba bantu na pa bakonka Kristu no bufumacumi?

¹⁶ Yesu alandile ukuti abamukonka no bufumacumi bakabeshibila sana sana ku fyo bacita te ku fyo balanda fye nelyo ku mashina bapeelwa. Ica kumwenako fye, atile: “Te onse uutila kuli ine, ‘Shikulu, Shikulu’ akengila mu bufumu bwa mu muulu, kano uucita ukufwaya kwa kwa Tata uwaba mu muulu e ukengilamo.” (Mateo 7:21) Mulandu nshi abantu abengi abatila Yesu e Shikulwibo bafililwa ukucita ukufwaya kwa kwa Wishi? Ibukisheni shimucindikwa tulandilepo, ulya umulumendo wa fyuma. Ilingi line kulaba ‘icintu cimo icibulila’ ku batila Bena Kristu, ne cibulila, kutemwa Yesu no mweo onse e lyo no kutemwa Lesa, uwamutumine.

¹⁷ Nga kuti caba shani ifyo? Bushe abantu iminshipendwa abaita abati Bena Kristu tabatila balitemwa Kristu? Ca cine e fyo balanda. Lelo kwena ukutemwa Yesu na Yehova te kwa pa kanwa fye. Yesu atile: “Umuntu nga antemwa, akabake cebo candi.” (Yohane 14:23) Kabili ailingenye ku mucemi no kusosa ukuti: “Impaanga shandi shilomfwe shiwi lyandi, na ine nalishiishiba, na sho shilankonka.” (Yohane 10:27) E ico kanshi ifikalangilila ukuti twalimutemwa Yesu, fintu tucita, te kulanda fye nelyo ukutontonkanya fye ukuti twalimutemwa.

18, 19. (a) Bushe imitima yesu ikaba shani nga tulesambilila pali Yesu? (b) Mulandu nshi lino ibuuku lilembelwe, kabili bushe likaafwa shani abantu abamona ukutila balakonka Kristu?

¹⁸ Nomba ifyo tucita te fya kulota fye, fyaba no ko fifuma. Fitumbula ifyaba mu mutima wa muntu. Kanshi ico tufwile ukuwamya intanshi, mutima. Yesu atile: “Ubu e bumi bwa muyayaya, ukuti baleishiba imwe, mwe Lesa wa cine mweka, no yo mwatumine, Yesu Kristu.” (Yohane 17:3) Nga tulesambilila icine pali Yesu no kutontonkanyapo sana, umutima wesu ukawama. Tukatendeka ukumutemwa sana, kabili tukalafwaisha ukulamukonka lyonse.

¹⁹ Kanshi uyu e mulandu cino citabo cilembelwe. Ni pa kuti citwafwe ukwishiba bwino bwino ifyo twingakonka Kristu; te kutulangilila fye ifyo ubumi bwa kwa Yesu no mulimo wakwe fyali.b Cilembelwe mu musango wa kuti citwafwe ukumona mu Malembo no kuipusha fwe bene atuti, ‘Bushe cine cine ndekonka Yesu?’ (Yakobo 1:23-25) Nakalimo mumona ukuti mwaba nge mpaanga iitungululwa no Mucemi Musuma. Nomba bushe tamulesumina ukuti kuli na fimbi ifyo mwingacita pa kuti mulekonka Yesu bwino sana? Baibolo itweba ukuti: ‘Tuleyesha fwe bene ukumona nga tuli mu citetekelo, tuleilinga fwe bene.’ (2 Abena Korinti 13:5) Kanshi tufwile ukulaiceeceeta fwe bene pa kuti tumone nga tuletungululwa na Yesu, Umucemi wesu Umusuma kabili uwatutemwa, uo Yehova umwine asalile ukulatutungulula.

20. Cinshi tukasambilila mu Cipandwa 2?

²⁰ Tulesubila ukuti nga mwabelenga cino citabo, muli no kutemwa sana Yehova na Yesu. Icitemwiko cine co nga cakosa, mukalaba no mutende ne nsansa, kabili lyonse mukalalumbanya Yehova pa kumupeela Umucemi Musuma. Lelo kwena pa kuti twishibe bwino bwino Kristu, tufwile intanshi twaishiba icalenga ukuti acindame. E ico mu Cipandwa 2 tuli no kwishiba umulimo Yehova amupeela pa kutila ubufwayo bwa kwa Lesa mu muulu na pano nse bwafikilishiwa.

[Amafutunoti]

[Akabokoshi pe bula 13]

Ubwite Ukufuma ku Mwana Wafyalwa fye Eka uwa kwa Lesa

Ilyo mulebelenga aya malembo, elenganyeni ukuti ni mwe Yesu aleita. Kuti mwacita shani kabili mulandu nshi mwingacitile ifyo?

“Nkonka.”—Mateo 9:9; Luka 9:59; Yohane 1:43.

“Umuntu nga alefwaya ukunkonka, aikaane umwine, asende icimuti cakwe ica kucushiwilwapo, alenkonka.”—Mateo 16:24.

“Iseni kuli ine imwe bonse mwe balecucutika kabili abafininwa, na ine ndemupuupuutula. Sendeni ikoli lyandi no kusambilila kuli ine.”—Mateo 11:28, 29.

“Umuntu nga ali ne cilaka, ese kuli ine, anwe.”—Yohane 7:37.

[Icikope pe bula 5]

“Cinshi mfwile ukucita pa kuti mpyane ubumi bwa muyayaya?”