Sauli Akumana na Bali Kale Ifibusa na Balwani Bakwe
SAULI uwaishileishibikwa ukuti umutumwa Paulo afwile ali no mwenso ilyo abwekele ku Yerusalemu umuku wa kubalilapo ukutula apo asangukile Umwina Kristu.a Papitile imyaka itatu ukutula apo afumine mu Yerusalemu ninshi aletusaila ne cintiinya ca kwipaya abasambi ba kwa Yesu. Bamupeele umulimo wa kuyaikata Abena Kristu bonse abo ali no kusanga mu Damaseke.—Imilimo 9:1, 2; Abena Galatia 1:18.
Ilyo aishileba Umwina Kristu, Sauli ashimikile no kushipa ukuti Mesia alibuukile ku bafwa. Ici calengele abaYuda ba mu Damaseke bafwaye ukumwipaya. (Imilimo 9:19-25) Bushe kuti aenekela abaYuda ba mu Yerusalemu abali ifibusa fyakwe kale ukumupokelela? Nomba ico Sauli alefwaisha, kukumana na basambi ba kwa Kristu abali mu Yerusalemu. Lelo kwena ico tacali no kwanguka.
“Ilyo afikile ku Yerusalemu, aeseshe ukuilunda ku basambi; lelo bonse balemutiina, pantu tabasumine ukuti musambi.” (Imilimo 9:26) Na imwe bene namupwa no kwishiba umulandu bashasuminine. Imyaka fye iinono bamwishibe ukuti ni kapakasa wa Bena Kristu. Balemona kwati filya alelanda ukuti Mwina Kristu cali fye bwile bwa kufwaya ukucita icabipa ku cilonganino. Kanshi, Abena Kristu bali mu Yerusalemu balemutaluka.
Nangu cibe fyo, kwali uwamwafwile. Baibolo itila Barnaba atungulwile uwali kale kapakasa ku “batumwa,” nalimo kuli Petro (Kefa) na Yakobo, munyina wa kwa Shikulu, ku kubalondolwela ifyo Sauli aishileba Umwina Kristu ne fyo aleshimikila mu Damaseke. (Imilimo 9:27; Abena Galatia 1:18, 19) Lelo Baibolo tayalanda pa calengele Barnaba ukucetekela Sauli. Bushe icalengele Barnaba ukuceceta Sauli no kushininkisha ukuti alyalwike ni co balishibene? Bushe Barnaba alishibepo Abena Kristu ba ku Damaseke abo nalimo bamwebele ifyo Sauli ayalwike? Te mulandu ne fyacitike, Barnaba alicetekele sana Sauli kabili talemutwishika nangu panono. Ici calengele umutumwa Petro ukwikala na Sauli inshiku 15.
Aikala na Petro Inshiku 15
Yesu e wapeele Sauli umulimo ukwabula ukupishisha mu muntu umbi, nge fyo na Sauli umwine alandile ku bena Galatia. (Abena Galatia 1:11, 12) Lelo Sauli alimwene ukuti calicindeme ukwishiba bwino bwino ifyo Yesu abombele umulimo wa kushimikila ilyo ali pa calo. Kanshi ukwikala na Petro kwali no kulenga Sauli ukwishiba bwino ifyo Yesu aleshimikila. (Luka 24:12; 1 Abena Korinti 15:3-8) Sauli afwile ali ne fingi ifyo alefwaya ukwipusha Petro na Yakobo, kabili nabo bene bafwile bali ne fingi ifyo balefwaya ukwishiba pa cimonwa cakwe na pa fyo bamupeele umulimo.
Bushe Sauli Bamupuswishe Shani Ilyo Abali Kale Ifibusa Bafwaile Ukumwipaya?
Stefani e Mwina Kristu uo babalilepo ukwipaya pa mulandu wa citetekelo cakwe. Abo Stefani akansene nabo bali ba “mwi Sunagoge ilitwa ilya Balubulwa, kabili ilya bena Kurene na bena Alekesandria, ne lya bena Kilikia na bena Asia.” Nomba pali iyi nshita Sauli ‘alekansana na baYuda balelanda iciGriki,’ kabili aleshimikila no kushipa kuli bena. Bushe bayankwileko shani? Bafwaile ukumwipaya.—Imilimo 6:9; 9:28, 29.
Nga cali fye bwino Sauli alondolwela abali abanankwe kale ifyo ayalwike no kubasambilisha pali Mesia. Lelo balya baYuda balimupatile, balemumona kwati ni shikamfutu.
Bushe Sauli alishibe ukuti ali mu bwafya ubukalamba? Baibolo ilanda ukuti ilyo ali mwi tempele alepepa, alele utulo tukalamba kabili amwene Yesu uwa mwebele ukuti: “Angufyanya, ufume bwangu mu Yerusalemu, pantu tabakasumine ubunte bobe ulwa ine.” Na Sauli ayaswike ukutila “Mwe Shikulu, abene baishiba ukuti nalepoosa mu cifungo no kufopaula mu masunagoge yonse abamusumina; kabili ilyo umulopa wa kwa Stefani inte yenu walesumiwa, na ine e po naiminine kabili nalisuminisheko.”—Imilimo 22:17-20.
Bamo batontonkanya ukuti icalengele Sauli ukwasuka ifi ni co alishibe ukutila ali mu bwafya. Bambi batila aleti: ‘Balishiba ukuti na ine wine nalecusha bambi nga filya fine nabo bacita. Kanshi bafwile basambilileko kuli ifi nayaluka. Nalimo nkabasambilisha icine.’ Lelo, Yesu ena alishibe ukuti balya baYuda tabakakutike ku “musangu.” Aebele Sauli ati: “Kabiye, pantu nkakutuma ukutali ku bena fyalo.”—Imilimo 22:21, 22.
Ilyo Abena Kristu banankwe baishibe ubwafya alimo, bamubutushishe ku cabu ca ku Kaisarea no kumuninika mu ngalaba yaleya ku Tarsi uko afyalilwe, apalepele amakilomita 500. (Imilimo 9:30) Palipitile imyaka iingi pa kuti Sauli abwelele ku Yerusalemu na kabili.
Ukwangufyanya ukufuma mu Yerusalemu nalimo kwalicingilile icilonganino ca Bena Kristu. Apo Sauli alecusha Abena Kristu kale, e kala mu Yerusalemu, mu musumba nga mwali icimfulunganya. Ilyo afuminemo, “icilonganino monse mu Yudea na Galili na Samaria caingile mu nshita ya mutende, calekuulwa; kabili ilyo caleenda mu kutiina Yehova na mu cisansamushi ca mupashi wa mushilo, calasanduluka.”—Imilimo 9:31.
Ifyo Tulesambililako
Nge fyo cali mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo nalimo kuti kwaba inshita iyo twingakabila ukuba abacenjela. Tatulingile kulatunganya sana abo tushishibe bwino. Lelo, limo limo abantu ababula bucishinka balafwaya ukuliila abantu ba kwa Yehova amasuku pa mutwe nelyo ukufwaya fye ukwishiba ifyo ukuteyanya kwaba pa kuti balecusha abantu ba kwa Lesa. Kanshi tulingile ukuba abashilimuka pa kuti abafuutika tabatubepele.—Amapinda 3:27; 2 Timote 3:13.
Filya Sauli apingwilepo ukukanatwalilila ukushimikila mu Yerusalemu kutusambilisha na cimbi ico fwe Bena Kristu tulingile ukucenjelako. Ukushimikila mu fifulo fimo nelyo ku bantu bamo, ukubikako na bali kale ifibusa, kuti balenga twanaka mu kupepa, kuti batusansa, nelyo kuti balenga twabwelela ku fyo twalecita kale. Kanshi tulingile sana ukucenjela ukwishiba inshita twingashimikila ne cifulo twingashimikilamo.—Amapinda 22:3; Mateo 10:16.
Twalishininkisha ukuti imbila nsuma ya Bufumu bwa kwa Lesa ikabilwa konse ilyo impela iya buno bwikashi bwabipa ishilafika. Kanshi tufwile ukulapashanya sana Sauli ‘uwalelanda no kushipa mwi shina lya kwa Shikulu’ ku bali kale abanankwe na bali kale abalwani bakwe!—Imilimo 9:28.
[Futunoti]
a Muno nshiku Sauli aishibikwa ukuti mutumwa Paulo. Nangu cibe fyo, ifikomo ifingi ifya mu Baibolo ifyo tubomfeshe muli cino cipande fikwete ishina lyakwe ilya ciYuda ilya kuti Sauli.—Imilimo 13:9.
[Icikope pe bula 16]
Ilyo Sauli afikile mu Yerusalemu, alishipile pa kushimikila ku baYuda abalelanda iciGriki